30 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM Dün Geceki ve Bu Sabahki Efaberler Son dakika Finler dü 17 Sovyet tayyaresi düşürdüler Sovyet tayyareleri bir hastaneye bombalar attılar, 20 hasta öldü Helsinki 30 — Resmi tebliğe göre Sovyet tayyareleri dün askeri mahiyeti ölmiyan Fin şehirlerine taarruz etmişlerdir. 12 Sovyet tayyaresinin düşürüldü- ğü resmen tesbit edilmiştir. Diğer beş tayyarenin daha düşürüldüğü kuvvetle gannediliyor. Bu suretle düşürülen tayyarelerin miktarı on yediyi bulmakta- dır. Sovyet tayyareleri Aboya'da bir bombalar atmışlar, 20 hasta ölmüştür. Bundan başka 80 sivil ölmüştür, 50 yaralı vardır. Borguvada 4 ölü, 10 yaralı vardır. Almanlar Polonyada 18 bin sivil öldürmüşler Polonya hükümeti bir beyaz kitap neşretti Londra 30 — Pariste Polonya hükümeti tarafından bir Beyaz kitap meş redilmiştir. Bu kitapta, Almanların Polonyada sivil ahaliyi öldürdükleri Ye bunların sayısının 18,000 e baliğ olduğu kaydedilmektedir. İngiltere Kralı, İngiliz orduları erkânı harbiye reisini kabul etti Londra 30 — Kral Jorj Bukingam sarayında, İngiliz orduları erkânıharp reisini kabul etmiştir. Japonya, 21 Almanın serbes bırakıl- masını İngiltereden istiyecekmiş Londra 30 — Asama Maru vapuru bâdisesi hakkındaki Japon hela hükümeti tarafından verilen cevap, İngiliz sefiri ile Hariciye da yapılacak görüşmeden sonra neşredilecektir. testosuna 1 Arasın” Tokyo 30 — Japonya, Asamu Maruda tevkif edilen 2! Almanın serbes bırakıl masını İngiltereden istiyecektir. İngilterenin veteceği cevabın yarın omeşrolunacaği tahmin ediliyor, Yunan heyeti Belgrada gidiyor Atina 30 — Balkan antanlı konferansına iştirak edecek Yunan heyeti ya- rn akşam buradan Belgrada hareket edecektir. İsveç Amerikadan 30 milyon dolarlık istikraz akdediyor Nevyork 30 — İsveç hükümeti mint müdafaa için 30 milyon dolarlık bir i#- tikraz akdi için müzakerede bulunuyor. Almacak para, İsveçin Amerikaya ih- racatı arttırılmak suretile ödenecektir. Çekoslovakya nisandan itibaren Alman ticaret sistemi içine giriyor Belgrad 30 — Almanya, Çekoslovakya ile mevcud anlaşmaların 1 nisan- dan itibaren hükümsüz kalacağını ve Çekyanın Alman ticaret sistemi içine gi- receğini Balkan devletlerine bildirmişir. Almanya Balkan devletlerini Çekya De yeni anlaşmalar yapmağa davet etmektedir. B. Daladier söylüyor: “Almanyanın bütün dünyaya tahakküm etmek istediği tahakkuk etmiştir. Fakat o bu tahakküm cinneti altında ezilecektir,, Paris 29 — Başvekil B. Daladier bu akşam saat 20 de radyoda Fransız hal- kına hitaben bir nutuk söylemiştir. B. Daladier nutkuna şöyle başlamıştır: — Beş aylık harpten sonrüâ Almanya- mn dünyaya tahakküm etmek istediği tahakkuk etmiştir. Almanya, bir kısım milletleri mağlüp etmekle Bunlan tarihlerinden ve ükürleinden de mahrum etmek istiyor. nlar onun nazarında hayvan sürüsü gibidir. Bütün servetlerini alıyor. Bu tahakküm altın. da binlerce şehir ve kasaba, milyonlar- ca halk sefalet çekiyor. Avusturya, Bo- hemya, Moravya, Slovakya, Polonya bugün sefalet memleketleri oldu. Fakat her millete mensup insanları ezen manya bu tahakküm cinneti altında ezi- lecektir. B. Daladier bundan sonra nazi pro- pagandasından bahsederek de demiştir ki: — Düşman bizi biribirimize katmak istiyor. KAh bizi İngiltereden ayırmağa kâh itimadımızı sarımağa çalişiyor. Bu ganda cephedeki kahramanlara cephe gerisindekilere teveccüh iyor. Fakat bu mesai hiçbir netice vermiyecektir. Alman maddi kuvveti müthiştir, Almanya uzun müddettenbe- ri etsiz, yağaızdı. Top yapıyor. Uzun müddettenberi insan hürriyetini kaldır. dı. Ameleyi harp malzemesi imali için şalıştırıyor. > karşı vesaitimizi artır. maklığımız ve geridekilerin elek hıkla çalışması illmeir. Bu müthiş mü- endeleden muzaffer çıkacağız. Fakat silâh zaferinden daha büyük bir zafer kazanmaklığımız lâzımdır. Bu da insan hürriyetini ve şerefini temin etmektir, ? Maarif Vekili İstanbulda bir hafta kadar kalacak Maarif Vekil B. Hazan - Ai Yücel, dün şehrimizdeki maarif müesseselerinde meş- Gal olmuştur. Vekil, sabahleyin maarif müdürlüğüne gelmiş, müdür B. Tevfik Kut 9 AEP slatiyaertndan vala maarif meseleleri hakkında itahat almış- İğrek) Öğleden sonra bir müd- det daha maarif müdürlüğünde meşgul olmuş, sant 19 da İstanbul üniversitesine gitmiştir. e tiniversitede rektör B, Cemil BU- nunun İçtimama iştirak etmiştir. B, Hasan Ali Yücel'in, şehrimizdeki tedkikleri bir haft kadar devam edecektir. Dün, kendi- sini gören gazetecilere şu kısa beyanatta bulunmuştur: . «Memleket dahilindeki seyahatimin in- tibalarını, gerek hükümete, gerekse mes- bildirdim. Yeniden söylenecek bir şey yoktur. İstanbula bugün geldim. Bir hafta kadar kalarak muhtelif maarif meseleleri üzerinde <edkikler yapacağım. Neticede, efkârıumumiyeye arzedilecek big Mey olursa sizi tenvir ederim. Şimdiki mal- de yeni yıl maarif bütçesini, bütçeye ald teferrualı gözden geçirmekteyim. İslâm Ansiklopedisini yok ki Ansiklopedi hazırlanacaktır. Şimdiki halde birinci cild hazirdir. Üniversitedeki arkadaşlar ile görüştükten sonra mesalmiz hakkında, size malümat verebilirim. Söz- lerimi bitirmeden önce, intibalarımdan gok memnun olduğumu söylemeliyim.» Noter tebligatıda P.T.T. vasıtasile yapılacak Ankara 29 (Telefonla) — Adli tebligat gibi noter tebilgatının di posta ve telgraf Idaresi vasıtasilç yapılması lâzım geleceği Adliye Vekâletince alâkadarları bildiril- miştir. Ankara 29 (Telefonla) mucibince tanzimi icab eden noter nizam- namesi hazırlarımıştır. Tedkik edilmek üzere bugünlerde Devlet şürasına verile- cektir. Barolar Haysiyet divanı bugün toplanıyor Ankara 39 (Telefonla) Barolar hay- siyet divanı yarın (bugün) temyiz mshke- mesi birinei relsinin başkanlığı altında vukatlarır. toplanarak a alserkları vekâlet Geretleriie mesleki sigortaları hakkında İstanbul barosunca hazırlanmış olan pro- Jeleri görüşmeğe başlıyacaktır Memlekete girecek ölçü, tartı ve âletler Ankara 29 (Telefonls) — Memlekete ge- tirilecek ölçü, tartı ve âletlerin yalnız Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Samsun, Trabzon. Zonguldak ve İskenderun güm- Föklerinden geçirilmesi Vekiller heyetince Kararlaştırılmıştır. Türk bayrağı altına girecek vapurlar Ankara 29 çölekanda) — Türk bayrağı altına girecek vapurlar hakkımdaki nizam- nameyi tadilen yeni bir nizamname hazır. Yanmış, bugünden itibaren meriyete ko- nulmuştur. at Buğday ihracatının müraka- besine dair nizamname Ankara 20 (Telefonla) — Ticaret Vekâ- leti tarafından hazırlanan buğday ihraca- tanın mürakabesine dâir hizamname Ve- killer heyetinin tastikinden geçmiştir. Bu- günkü Resmi Gazete Üc neşrolunan bu nizamname önümüzdeki temmuzun 15 in- den itibaren meriyete girecektir. Yumurta, üzüm, fındık ve palamut ihracatı Ankara 29 (Telefonla) — Yumurta, çe- kirdeksiz üzüm, palamut ve fındık ihraca- tanın mürakabesine dair olan nizamname- lere aşağıdaki maddelerin eklenmesi Ve- killer heyetince kararlaşmışlır. «Memleket içinde ve dışında harb hali, seferberlik ve seferberliğe hâsırlık veya tabii âfetler gibi müebir sebepler altında meskür nizamnamelerde yazılı tolerans — Noter kanunu hadlerini Iki misline kadar arttırmağa ve ambalaja müteallik hükümlerin tatbikin- de hal icabına göre karar almağa Ticaret Vekâleti salâhiyetlidir.. Adı göçen nizamnamelere eklenen bü madde yarından itibaren meriyete konul. maktadır. Akdedilecek Türk - Yunan ticaret anlaşması Ankara 29 (Telefonla) — Yunan büyük elçisi B. Refali bügün Ticaret Vekili B. Nazmi Topçuoğlunu xiyaret ederek biz müddet görüşmüştür. Bu gürüşme esna” sında dost memleket, ile aktedoceğimiz ye- ni ticaret snlaşinası etrafında burada ya- pılmakta olan müzakerelerin de mevzuu- bahs edildiği anlaşılmaktadır. Zelzele sahasındaki hasadı Ziraat Vekâleti yapacak Ankara 29 (Telefonla) — Ziraat Vekâleti yerlerin kar İngilterede yeni harp leva- zımı fabrikaları açılıyor Muharehenin yeni harekât sahalarına intikal etmesi ihtimaline karşı tedbir alınıyor Londra 29 — İngiltereyi ziyaret eden Fransız harp muhabirleri, bütün haf- tayı İngiltere etrafında seyahat et mekle geçirmişlerdir. Muhabirler, as- keri talim merkezlerini, hava ve denis üslerini, harp imalâthanelerini ziyaret etmişler ve İngilterenin sarfetmekte olduğu gayretlerin yalnız müdafaayı istihdaf etmekle kalmadığını, ayni za- manda büyük Britanya imparatorlu- gunun taarruz vasıtalarını da inkişaf ettirmeğe matuf bulunduğunu görüp anlamışlardır. Harbiye nezaretine yapılan bir ziya- Tet esnasında gönüllü kaydetmek ve as» kere almak suretile ordu efradının te- darikine aid muzaâf usul kendilerine izah edilmiştir. Haziran, teşrinlevvel ve künunuevvel aylarında askere alın- mış olan sınıflarla şimdiden altı yüz yirmi bin kişilik bir kuvvet vücude ge- tirilmiştir. Şimdi silâh altına alınacak olan sınıf ile iki yüz bin kişilik bir kuy- vet daha elde edilmiş olacaktır, Mart ayı nihayetinde silâh altında bir mil- yon İki yüz bin kişi bulunacak ve 1940 senesi nihayetinde ordu mevcudu, iki al beş yüz bin kişiye baliğ olacak- 45 milyon liralık kredi sayesinde yes niden 20 fabrika vücude getirilecektir. Harbin başlangıcındanberi 300 fabri- ka ihdas veya tahvil edilmiş ve top imalâtı 50 ilâ 400 nisbetinde artmış- tar, Gazete muhabirleri, bahriye tezgâh- larını ziyaret ettikleri esnada mıkna- tisli Alman mayninin bundan böyle hiç bir tesiri olamıyacağını öğrenmişlerdir, Muhabirler, bugün B. Burgin ile Sir John Reith ve Fransız askeri heyeti relsi general Lelong tarafından kabul edileceklerdir. Muhabirler, müteakiben Vickers bombardıman tayyareleri ima» lâthanelerini ziyaret edeceklerdir. Muhabirlerin intiba, İngilterenin büyük ve çetin 'bir muharebeye hazır. lanmakta olduğu merkezindedir. İn. giltere, muharebenin yeni harekât sa- halarına intikal etmesinden tevellüd edebilecek bütün sürprizleri evvelden gözününde tutmaktadır. İngiltere, harp malzemesi imalâtını misli görülmemiş bir şekilde arttırmakta, ordu efradının talimlerini itina ile yapmakta, kadro- ların antrenmanlarını faaliyetle temin eylemektedir. Sovyetlerin çevirme hareketi yarılmış Ladoga gölünün şimalinde şiddetli muharebeler cereyan ettiği bildiriliyor Helsinki 29 (A.A.) — 29 künunu- oani Finlândiya tebliği: Ladoga gölünün erme şiddetli muharcbeler o vuku- tur, Finler yalnız bütün Rus hü- cumlarını püskürtmekle ay ni zamanda Rusların bazı istinat nokta» larını da işgal etmişlerdir. Ruslar 800 ölü ve 160 esir vermiş lerdir. Finler 4 hücum arabası, 4 top, 15 mitralyöz ve birçok silâh zaptetmiş- lerdir. Aittojokide Rusların çevirme hare- keti yarılmış, düşman 550 ölü vermiş tir. Kareli berzahında ve diğer bölzeler- de sükünet kaydedil Helsinki 29 (A.A.) — Dün oldukça mühim bir Sovyet filosu cenip Finlân- diyası üzerinden uçarak sahilde bulunan iki köyde 40 kilometre içeride bulunan Artjerri üzerine bomba atmışlardır. Mü- bim hasar yoktur. Şimalde Kuhmo şehri bombardıman edilmiş, birkaç yangın zuhur etmiştir. Bir sahil şehrinde Sovyet tayyareleri on kadar bomba ile sivil halkı ateşe tut- muş ve birkaç evde yangın çıkarmışlar. dır. Tayyareler ayni zamanda Fince be- yannameler de atmışlarsa da beyanna- melerin atıldığı köyün lisanı İsveçcedir. Danimarka 5000 muhacir için ev hazırladı Londra 29 — Danimarka, Finlân- diya hükümetine müracaatla Fin muhacirler için 5000 ev hazırladığını, icab ederse gönderilecek Finlerin bu- rada barınabileceklerini bildirmiştir. Finlândiya hükümeti teşekkür etmiş ve şimdilik buna lüzum olmadığı ce- vabını vermiştir. Sovyetlerin Finlândiya hak- kında düşünceleri Londra 29 — Tallinden Stokholm gazetelerine bildiriliyor: Alınan ha- berlere göre Stalin ve arkadaşları, Finlândiya hakkında düşüncelerini değiştirmişlerdir. . Evvelce birada Sövyetler Birliğine tâbi bir hükümet tesisi düşünülüyordu. Şimdi bundan vazgeçmişlerdir. Pinlândiya işgal edi- Mine burası müstemleke haline ko- nacak ve Pinler başka yere nakledi- Jeceklerdir. İngiliz - Yunan ticaret itilâfı İnglitere fazla mikdarda Yunan mahsulâtı sa satın alacak Londra 29 TA Times gazete #inin diplomasi muhabiri, yakında ak- dedilmiş olan ve müttefiklerin iktisadi harpte elde etmiş oldukları bir muvaf- fakiyet telâkki olunan İngiliz - Yunan ticaret itilâfı hakkında bazı malümat ve izahat vermektedir. Harp hali dolayısile bu itilâfa mütcal- Mik tafsilât neşredilmemiştir. Fakat iki memleketin Yunan borcunun 40 ilâ 100 nisbetinde tediye edilmesini tabul et- miş oldukları ozannolunmaktadır. Bu tesviye sureti, İngiliz - Yunan Gcareti- sin geniş mikyasta Oinkişaf etmesine medar olacaktır. İngiltere, fazla mik- tarda Yunan mahsulâtı ve bilhassa tü- tün satın alacaktır. Times gazetesi, bu itilâfın şark cenü- Bu Avrupada müttefiklerin iktsadi cep- besini takviye etmekte olduğunu ve Tür- kiye ile mün'akid itilâfı itmam etmekte bulunduğunu yazmaktadır. İnegölde bir kadın yandı İnegöl 29 (A.A.) — Burada çıkan bir yangın neticesinde bir kadın yân- miştar. Polonya Cümhur reisinin beyanatı «Almanyanın yıkılması Sovyetleri de hezimete uğratacaktır» Londra 29 — Polonya Cümhurre- isi Racziewicz Fransada Polonya Or- dusu nezdindeki Daily Telegraph gaze- tesinin muhabirine beyanatta bulu- narak Almanyanın mağlübiyetile Po- Jonyanın ihyası bir zaman meselesin- den ibaret olduğunu söylemiştir. Po- lonyanın Sovyetlerin işgali altında bu- Yunan kısmını akibeti hakkında soru- Jan suale cevaben Polonya cümhurrel- si demiştir ki: «Alman mağlübiyetinden sonra Rus- lar Polonyada duramazlar. Kendi mem- leketlerinde zuhur edecek gaileler on- lara silâh kuvvetile ecnebi toprakların- da barınmak imkânını vermiyecektir. Almanyanın yikılması Rusları da he- simete uğratacaktır. Almanyanın çâl- dığı erazi bir kerre elimize geçdikten sonra Rusların işgal ettikleri muntar