5 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
A Ta a AKŞAM Milli Şefin son nutkunun | Mareşal Göring Romaya hariçteki akisleri (Baştarafı 1 inci sahifede) tne ve imkânlarına göre muhtelif tedbirleri istilzam etmekte olması pek tabil bir şeydir ve bu noktai nazara Londra ve Paris'te tamamen iştirak edilmektedir. Diğer taraftan, üç devlet arasin- daki teşriki mesainin, bunlardan her birinin diğer devletlerle olan dostane ve normal münasebetlerin» zarar ve- recek mahiyette olmadığına şüphe yoktur. Bu münasebetlerden biri - ki şüphesiz bu anda en mühimmidir - Türk . Sovyet münasebetleridir ve Fransa ile İngiltere, Türkiyenin Sov- yet Rusya ile mevcut ve iki memleket için istifadeli olan dostluk münase- betlerinin idamesi hususundaki endi- gesini tamamen teslim ve takdir et. mektedirler. Bu dostluk sağlam temellere daya- İ niyor ve Türkiye Reislcümhuru, Türk hükümetinin Moskovada Türk . Sav- yet münasebetlerinde yeni ve mesud bir merhale teşkil edebilecek bir an- laşmaya varmak işin son haftalar zarfında hiçbir gayretten çekinmemiş olduğunu bilhassa hatırlatmaktadır. Muvffakıyet bir an için pek yakın gi- bi görünmüştü. Bu muvaffakıyet elde edilememişse de, müzakereler iki memleketin anlaşma ârzu ve azmini bozmamıştır ki, esas nokts buradadır. Bu talikin mühim sebepleri, Molo- tofun nutkunda aydınlatılmıştır. B. Molotof diyor ki: Sovyetler Birliğinin bidayetteki maksadı Türkiye lie Karadeniz ve Bo- gazlara münhasir bir müzaheret pak- ta idi, Fakat Sovyetler Birliği, Alman- yaya karşı olan dosiluk politikası mucibince, Türkiyeye Karadeniz dev- Jetleri müstesna olmak üzere Boğaz- ların bütün devletlerin harp gemile- rine kapatılmasını teklif etmiştir, Bu suretle - zira bizzat Molotof bu hususta mutabıktır - münakaşa gö- türmez bir surette anlaşılıyor ki, Tür- kiye Başvekili son nutkunda Mosko- vadaki müzakerelerin bu defa netice- Jenmemesinin, Saracoğlu - Molotof arasındaki görüşmeler (esnasında Türk - Sovyet münasebetlerinin an anevi çerçevesine yabancı mütaleba- tun ortaya çıkamasından mütevelliâ olduğunu ihsas etmekle hata işleme- miştir, Molotof'un, Almanyanın arzusunu tatmin ettikten sonra, vaziyeti Anka- raya izah edebildiğini zannetmeğe imkân vardır, Her halde, iki memle- ket arasındaki müzakereler hakkın- da Molotof'un kullandığı lisanın İs- met İnönü'nünkinden esaslı bir su- rette farklı olmamasına ve Molotof'un «Türkiye ile fikir teatisinin karşılıklı noktai nazarların aydınlanmasına geniş bir surette hizmet etmiş olma- sından» dolayı fevkalâde memnuniyet göstermiş olmasına bakılırsa, Sovyet Hariciye Komiserinin, Türkiyenin azimli hattı hareketinden dolayı faz- la muğber olmadığı aşağ; yukarı mu- hakkak gibidir. Sovyetler, Finlândiyanın tekliflerine cevap vermedi (Baştarafı 1 nci sahijede) Helsinki 4 (A.A.) — Günün hadise. leri dolayısile hükümet radyoda bir beyanname neşrederek halkı sükünete ve disipline davet eylemiştir. Sulh zamanında olduğu gibi harb zamanında da alınacak pasif korun- ma tedbirleri halka hatırlatılmakta, ve şehirlerde kalanlara gruplar halin- de birleşmeleri ve her ihtimale karşı yiyecek ve giyecek tedarik etmeleri tavsiye olunmaktadır. Kopenhag 4 (A.A) — «Politiken» gazetesinin (Helsinki muhabirinin bildirdiğine göre, sabahın saat 3,30 una kadar Moskova hükümeti, Fin- landiyanın tekliflerine karşı henüz cevabını bildirmemişti. Dün gece Kremlin sarayından Pa- sakivi telefonla aranarak ehemmiyet «leri ikinci derecede olan bazı nokta. lar hakkında tafsilât verilmesi isten- miştir, Pasakiviye telefone edildiği esnada Kremlinde bir kabine meclisi âkde- dilmiş bulunuyordu. Muhabir, resmi Fin mahfillerinde asabiyet ve bedbinlik gösterildiğini ilâve etmektedir. Londra 4 — Finlandiya Hariciye | Nazırı B. Erko gazetecilere beyanatta bulunarak demiştir ki: «Finlandiya murahhasları, evvelki gün B. Molotofla yaptıkları mülâkat- ta, mukabil tekliflerimizi kendisine bildirmişlerdir. Sovyetlerin cevabını bekliyoruz. Murahhaslarımız, tali- mat sahibi oldukları cihetle kendile- rine yeni talimat göndermeğe lüzum yoktur. Sovyet taleblerinden üçte iki- sini prensip itibarile ve tadilâtla ka- bule hazırız. Diğer talebler için me- tin davranacağız. Müzakerenin de- vami, Sovyet Rusyanın elindedir. Finlandiya, Sovyetler Birliğile dos- tane ve dürüst münasebetler idame arzusundadır. Finlandiyanın vaziyeti, bugünkü güçlükler kar tir. Fakat Finlandiya, Sovyetler Bir- İiğine Karşı hüsnüniyetini göstermek bahsında mümkün olan bütün bur- hanları vermiştir.» Sovyet donanma kumanda- ninin nutku Moskova 4 (A.A.) — (Havas:) Do- nama kumandanı Mologin bugün radyoda söylediği bir nutukta demiş- tir ki: «Baltık Kızıl filosu her ihtimale kar- şı hazır bulunuyor. Hükümet emir ve- rir vermez, Sovyet Rusyanın düşman- larına karşı her minen gelirse gelsin “ “Yiarbe atılacağı" Gity of Flint Amerikalı- lara nasıl teslim edildi? (Baş tarafı 1 inci sahifede) bildirerek karaya çıkarmak üzere Haugesund limanına girmesine mü- saade edilmesini talep etmiştir. Bu- nun üzerine Norveçli bir doktor len tayfayı muayene elmiş, icab ettirecek bir mahiyette görmiye- rek Alman kaplanın limana girmek | hususundaki müszade talebi kabul edilmemiştir. Buna rağmen Alman kaptan, City of Flnt'i limana sok- muş, bunun üzerine Norveç hüküme- ti de Bitaraflık kanunlarına riayeten | Amerikan vapuruna veziyed etmiş olan Alman mürettebatı nezaret altı- na almış, vapuruda Amerikan tay- falarına teslim ederek serbes bırak- muştar. Osio 4 (A.A.) — Norveç amirallık dairesi aşağıdaki tebliği neşretmiştir: 3 ikinciteşrini 4 kinciteşrine bağlı- yan gece geç vakit, Amerikan City of Flint vapuru, Tromsö'den itibaren sa- hili takip ederek Norveç kara suların dan istifade müsaadesini almıştır. City of Flint, yanında 10 Norveç harp | gemisi olduğu halde, cuma günü öğ- leden sonra Haugesund'a gelmiş ve müsaadesiz demirlemiştir. Geminin Norveç Ilmanım ziyaret için makul bir sebep mevcud değildi. Norveç makam- ları, bunun üzerine, geminin serbes bırakılmasına ve gemiyi müsadere et- miş olan Alman mürettebalın mev- kuf tutulmasına karar vermiştir. Almanya protesto etti Berlin 4 — Alman hükümeti Os- Iodaki maslabattgüzarmı City of Fünt vapurunun Amerikalılara iade- sin! ve içindeki Alman tayfalarının nezaret altına alınmasını, Norveç hü- kümeti nezdinde protesto etmek için talimat vermiştir. Londra 4 (A.A.) — «City of Flinta | vapurunun çarşamba günü Glasgow'a | gelmesi beklenmektedir, Oslo 4 (AA.) — Amerikan City of Flint vapuru buğün şimal istika- metinde Hengesunddan hareket et- miştir. Arabanın oku otomobilin camlarını kırdı Şölür Mer idaresindeki içinde Jak izmindi ir müşterisi Birkecide Ankara enddesinden taksi, beraber ve kınlan üşteri Jak muhtelif yerlerinde maştır. Polis, arabacı- yı yakahyarak Balribda tahkikata baş- Jamışır. rna İsabet ederek ge miye giderek hasta olduğu iddia edi- | fakat | hastalığını, vapurun limana girmesini | niçin gidecek ? (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bulgaristan üzerinde de tazyik ya- pılmaktadır. Rusya ile Bulgaristan arasında yapılmakta olan hava müna- kalâu müzakereleri daba şimdiden Karadenaz sahillerinde bir esivils ha- va üssünün tesisini derpiş eylemek- tedir. Belki de yakında öğrenilecek. tir ki, Rusya meselâ Odesayı bir ta- arrüza karşı müdafaa için şiddetli tedbirler almak ihtiyacını hassedecek ve buna hakkı olacaktır. Almanya, Balkan devtetlerile müt- tefikler arasmda mukavemetle mani olmak bakımından Rusyanın bu siya setini tesvip etmektedir. Diğer büyük bitaraf devletlerden Amerikayı Rusya ve Almanya ümid. siz telâkki ediyorlar, Fakat bütün gay- ret ve dikkatlerini Japonyaya çevir. mişlerdir. Almanya uzak Şarkta İngiltereye karşı müşterek bir harp yapmak üzere Rusyayı Japonya İle barışa davet eylemektedir, Bunun için | de Rusyanın Çini Japonyaya karşı ! sebepsiz olarak taarruz etmiş olmak- | ta ittiham eylemesi kâfidir. Rusya- nin bunun yapması da pek muhtemel. dir. Ancak şüpbeli clan bir cihet var- sa o da, Japonyanın Almanya tarafın- dan yapıldığı gibi, Rusyaya tavizler. de bulunmağa muvafakat güstere- ceğidir. Berlin 4 (A.A.) — Resmi mahfel- | Jerde Göringin yakında Romayı ziya- ret edeceğine dair malümat mevcud değildir. TAKSIM | Sineması HARP! CHARLES BOYER- ANNABELLA Görülmemiş muvaffakıyetle devam ediyor Ayrıca: Yeni Ekler Jurnal bugün saat 11 ve 1 de ucuz halk seansları Vatan Kurt Amerikanın ; görüşmüştür. * kaldırılması kararile meşgul olmaktadır, Sinema dünyasının son mucizesi Amerikada ambargonun kaldırılması sı katileşti (Baştarafı 1 inci fe 1 inci sahifede) | Müteakiben proje, meclisi mebu- sana sevkedilmiş ve bu meclis tara- | fından da kabul edilmiştir. Proje bü- gün öğle vakti (Türkiye santile yedide) B. Roosevelt tarafından tas- dik edilecektir. Âyan ve mebusan meclisleri tarafından kabul edilen ni- hai metinde şu üç tadil yapılmıştır: 1 — Bitaraf gemileri, Büyük Okyanus ve “Hind Okyanusu sahillerile 35 derece şimal arzının altında bulunan Amerika kıtasına silâh ve cephane müstesna olmak Üzere her türtü eşya taşımalarına şimdiki kanun- da müsande edilmektedir. Bu eşya, Arneri- kadan sevkedilmeder: evvel tasarruf sened- lerinin alıcı namına tanzimine lüzum gö- rülmemektedir. 2 — Amerikan kablo ve telefon kumpan- yalarının muharib memleketlerle hesabi cari usulünü ibka etmelerine yeni kanun- da müsaade edilmektedir. 3 — Bitaraflık kanunu, Reisicümhur tara- fından imza edildiği tarihten itibaren Ame- rikan gemilerinin tasarrul senedleri bir ecnebi namına tanzim edilmiyen eşyayı | nakletmelerine fanun müsande etmemek- tedir. B. Roosevelt, nihai metnin âyan ve mebusan meclisleri tarafından kabul edilmesinden memnuniyetini beyan eylemiştir. B. Roosevelt eski bitaraflık kanununu meriyetten - kaldıran ve Avrupa kıtasında harp mıntakaları- nı tayin eden beyannameleri neşret- meğe hazırlanıyor. B. Rooseveltin pazar günü Hyde Parka müteveccihen hareket etmez- den evvel bu beyannameleri imzalı- yacağı tahmin edilmektedir, Bu hu- susta Hariciye Nazırı ve müsteşarı ile Fransız gazetelerinin sevinci Paris 4 — Gazeteler, Amerikada silâh Ve mühimmat ambargosunun «Jours'diyor ki: «Amerika parlimentesunun fevkalâde toplantısı demokratik hakkının ve düşün- cesinin parlak bir zaferle kapanmışlır, Amerikan mlileti siyasi bitaraflığını mane- Memleketimizde hiç bir filmin kazanmadığı muvaffakiyeti kazanan, hiç birfilmin görmediği muvaffakiyeti gören büyük Türk filmi ALLAHIN CENNETİ yalnız iPEZEZ sinemasında devam ediyor İlâve olarak: Ankarada Cümhuriyet Bayramı Bugün seanslar saat 11,15 - 2 - 4,15 - 6,30 ve 9 da (Dikkat: 11,15 matinesi tenzilâthdır.) aran Arslan ERROL FLYNN - OLiVİA de HAVILLAND Romeo Juliette'in aşkından daha içli Keşif alayının azametinden daha kudretli Ben Hur'un ihtişamından daha lüks milyon kalesi San'atın zafer abidesi BU PERŞEMBE AKŞAMI LALE SINEMASINDA — SEYiŞTiĞiMiZ GÜNLER Pek yakında MELEK sinemasında ki vaklil lerinin Avrupadan gitmesine sebep ol Hiç şüpit yok ki netice itibarile bize te- min edeceği maddi yardım azimdir. Fakat Rooseveltin muvaffakıyetinin manevi mâ- nası daha azimdir» Petit Parislen şöyle diyor «Roosevelt, Amerikan milletinin bitaraf- hk arrusu ile medeniyet #leminin müşte- rek nimeti olan adalet ve hürriyeti müda- fan eden milletlere beslediği sempatiyi te- ME imkânını bulmuştur. Londra 4 — Gazeteler buşmakale- lerinde Amerikada silâh ambargosu- Bun kaldırılmasını birinci derecede mühim bir hadise olarak karşıhyorlar, Gazeteler aynı zamanda şu noktada israr ediyorlar ki, Amerika her şeyden evvel muharebe haricinde kalmak a7. mindedir ve ambargonun kaldırılma- sının hârici Amerika siyasetinde bir değişikliğe başlangıç olacağını zannet- mek büyük bir hata olur. etd- TİYATROLAR HALK OPERERTİ - filim binden AŞKA RARENGİZ SÜY; PAN KADIN ve CANAVARLAR Raşid Riza - Ertuğrul Sadi Tek - Bu gece - Edirnede - Yarin akşam Üsküdarda - NUR BABA « Salı akşamı Kadıköyünde BEŞTE YAPIYOR LEN mani İstiklâl cad. Komedi kısmı Gündüz saat 15/30 da matine ve Gece saat 2090 da HİNDİSTAN CEVİZİ ŞEHİR TİYATROSU Tepebaşı Dram kısmı Gündüz sant 1330 da Gece saat 2030 da AZRAİL TATİL JEANETTE NELSON MarDOMAD *EDDY DÜNYANIN KADIN NAPOLYONU MARi ANTOiNETTE 'ihan tarihini sarsmış olan bütün maceralariyle dünyanın milyonlarca insanlarını bayran etmiş olan 1939 un en Büyük filimlerinde ALEMDAR ve MiLLi sinemalarında başladı Görünüz Münmessilleri: NORMA SHEARER ve TYRONE POWER 2 devre birden, türkçe söz'ü «Millide: Pazar matineleri: 1 «Alemdar» da: Pazar matineleri: 11 - 13,5 - 16 - 18,5 gece: Zi de 0 - 12,30 - 15 » 17,5 gece: 2015de e
