15 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
İnsanlar henüz tayyarelere alışamadılar tayyare denilen âlet cidden esrarlı, insanların henüz alışamadık- ları bir harp vasıtasıdır. Bazan mensup oldukları millete korku veri- — yor: Geçenlerde Fransa üzerinde bir filo görününce derhal Parise b rm İşareti verilmiş, yarım saat Sonra bunların Fransız tayyareleri olduğu aşılmış, Bazan da dost mu, düşmanmı olduğu kestirilemiyor: Pransızlar filoya ateş açmışlar, biraz sonra bunların İngiliz tayyareleri olduğu mey- bir habere göre, İngiliz tayyareleri Sleg- nde pek alçaktan uçarak resimler çekerlerken, AN askerleri bunları kendi tayyareleri zannederek mendil sallamışlar. gitmek üzere şehrimizden geçen bir Polonyalı şu sahneyi anlattı: ie in son safhasına doğru bir günLüblin üzerinde bir tayyare göründü. ik Yavaş alçalmaya başladı, her tayyare sesinde olduğu gibi, şehrin bü- <addesindeki halk evlerinden, dükkânlarından sokağa fırladılar. O kadar Prp uçuyordu ki bunun bir Leh tayyaresi olduğundan şüphe edilemez- iü) mun İçin halk, cadde istikametinde ilk uçuşunda içindeki kahramanı al- adı. Tayyare alkışlar arasında iki geçiş yaptıktan sonra üçüncü gelişinde ii ez €niden alkışlara hazırlanırken Yükarıdan müthiş bir makineli tüfek ate- v > tadı. Bir anda caddede misli görülmemiş bir panik koptu. Üç dakika son- de üzerinde yer yer kanlı cesedler yatıyor ve tayyare ufuklara doğru sü- bir na çıkmış. Gene ajansların verdiğ İrled hattı üzeri i Alm; Fransaya — Marhi Yı yü al, hal zülüp gidiyordu.» Tayyarenin mü ileri E€liyor. Zaten en miyen insan değil midir? Esnaf hastanesinin bir senelik faaliyet programı Bir Senede hastanede 704 hasta yattı, 12214 poliklinik muayenesi yapıldı Sli Başhekim, hastanenin faaliyeti Esnaf cemiyetleri hastanesinin ku Yülüşunun birinel yıldönümü müna. Sebetile dün, Cağaloğlundaki hasta ME binasında merasim yapılmıştır. Sâat 6 da hastane başhekimi Dr. B. Hikmet Aladağ, davetlilere hitaben | bir nutuk söylü nenin ku- Tuluşundan bir sene geçliği halde 30 bin liralık bütçe ile başarılan işleri anlattı ve gelenlere teşekkür etti. Baş- hekimden sonra Esnaf cemiyetleri Gaz, benzin ve motorin Ahvali öğre” “lokağığflş tesbit edilen fiatler a ipkara M (AA) — İktisad Vekfiletinden bilg edilmiştir; an, Birineitaşrin 1999 tarihinden imuteb mi Ri Baz; benzin ve motorini; a Aşağı flatleri ahvali hazıra dolayıstle »daki şekilde tesbit olunmuştur: Izmir ve Samsun Ankara: Çiti Büyük te itt büy neke benzin 634 — 600. küçük teneke gaz 98 kurus, İstan- we * Çift büyük teneke benzin 58, gaz 495, male enik Büz 18 kuruş, İzmir: Çift te- 88 kap zin B6İ, gaz 300, küçük teneke gaz 2in $g4? Samsun: Çift büyük teneke ben- « E&z 515, küçük teneke gaz 82 kuruş — Diğer yerlerdeki âzam! satış fiatleri, fiatlerine nakliye ve mahal) resimle » Ve listesi Vekâlete tevdi edilen muay- Yen yerlerde derde İse satıcı komisyonlarının Hâ- be çe yonlarının Hil rap EZİnİN çift büyük tenekesi: 5005 Eu- ki > Sift büyük tenekesi? 460: 10 ku- tur 1 tek küçük tenekesi: “7335 ku- du dökmede yerin her yerdeki cari fistlerine, Dökeder Je10 başıma: 032 kuruş, Çif te «5 1340 kuruş ilâve edilecektir. > Dökme benzin ş . Batlerinde knk in ve gâzın âzami satış aşağıdı tişiklik yapıla da Bö: bi bir de- Ankara: gı tanbul: ep eğin İltresi 17/10 kuruş, İs- lom 24791 Mtresi 15,20 kuruş, gazin 15 W > Kuruş, Izmir: Benginin litresi 0 Krş, gazi Kilosu 1820 kuruş. bir harp silâhı olmak vasfı galiba bu hususiyetlerinden | tehlikeli şahıs ta dost mu, düşman mı olduğu kestirile. | hastanede 151 i kadın, 55$ ü istihkâmdaki Şevket Rado hakkında izahat verirken umumi kâtiplerinden B. Faiz söz ala- rak başhekime, bütün esnaf namına teşekkür etmiştir, Bundan $onra davetlilere hastane İ gezdirilmiş ve izahat verilmiştir. Ve- rilen izahata göre, bir sene zarfında erkek olmak üzere 704 hasta yatmış, 12214 poliklinik muayenesi (yapılmıştır. Yalnız 12 ölün vakası kaydedilmiş- | tir. | Amerika bitaraflık| kanunu | Albay Lindberg, tecavüz si- | lahlarına ambargo konul- masını istedi Waşington 14 (A.A.) — Bitaraflık | kanununun tadili müzakereleri uzayıp gitmektedir. Biribirine muarız muh- ! telif liderler nihai kararı geciktirme. mek için aralarında mutavassıt bir | İarzi tesviye arıyorlar. Newyork 14 (A.A.) — Albay Lind- berg, bugün ikinci defa olarak Ame- yikan milletine bir hitabede buluna rak İngiliz propagandasına ebemmi- yet verilmemesini ve Amerikanın bita- raflığını muhafaza eylemesini temen- ni etmiştir. Albay Lindberg, İngiltere ve Fran- Saya da hilab ederek bu memleketle- ri Amerikanın işlerine karışmaktan tahzir eylemiştir. Lindbergin nutku 133 Amerikan radyosu tarafından neşredilmiştir. Lindbergin ambargo meselesinde noktai nazarı şudur; Her türlü tecavüz silâhlarına ve | mühimmatına ambargo konulmalıdır, | müdafaa silâhları, ezcümle tayyare dafi topları serbest satılmalıdır. Ame- rikan gemileri muhasım taraflar he- sabma eşya naklinden imenediimeli. dir. Muhasımlara veyahut ajanlarına kredi açılmamalıdır. İsviçre her ihtimale karşı müdafaa tedbirleri aldı Bu defa memleketin, geçen harpte olduğu ve casuslarla dolmamasına dikkat Son zamanlarda Almanların İsviç- re yolile Fransaya taârruz edecekle- Tine dâir bir takım rivayetler deveran etmiştir. İsviçreliler böyle bir ihti- male karşı cidâi tedbirler almışlardır. İlustratlon mecmuassının bir mu- harriri bu hususa dair Bale şehrin- den şu mektubu göndermiştir: «Bale şehrinin bütün otelleri boş- tur. Diğer büyük İsviçre şehirlerinde de vaziyet bunun gibidir. Bu hale iki sebep vardır: | — Ecnebilerin İsviç- reye girmeleri güçleşmiştir. İsviçre İ çok güçlükle vize veriyor. 2 — İsviç- rede bulunan ecnebilerden çoğu, yol- ların tekrar açılmasından istifade ede- rek memleketlerine gitmişlerdir, İsviç- rede kalanlar hakkında da polis sıkt tahkikat yapmıştır. İsviçrede ecnebi- lerin azalmasına mukabil harp yü- zünden diğer memleketlerden 40 bin İsviçreli memleketlerine dönmeğe mec- bur olmuştur. İsviçre hükümeti, İsviçrenin bita- raflığına tamamen rinyet edileceğini ve geçen harpteki skandalların te- kerrür etmiyeceğini ilân etmiştir. 914 den 918 senesine kadar birçok muhtekir, tabrikâtçı, casus İsviçreye üşüşmüş, memleketi müttefikler ve- ya Almanlar taraftarı iki grupa mıştı, Bunlar açıkça çarpışıyorlardı. Birçok kaçakçılık yapılıyordu Bu harpte bu gibi vakalara mey- dan verilmiyecektir. Yalan haberler işaa edenler hapse tıkılıyorlar. Bu defa İsviçredeki birlik hükümetin va- zifesini okolaylaşlırmakladır. Avus- turyanın Almanya tarafından ilha- kındanberi Almanya hakkındaki dü- şünceler değişmiştir. Almanlar bu defa İsviçrede, geçen harpte gördük- leri kolaylıklardan istifade edemiye- ceklerdir İsviçreliler 1815 denberi ihlâl edik | memiş olan topraklarının hürriyetine | çok bâğlı bulunuyorlar, Avusturyanın Almanya tarafından ilhakı, Çekyanın vaziyeti, Hitlerin ki- takındaki bazı parçalâr ve Almanca konuşulan her yeri Almanyaya dahil e Bir ormanda dikenli tel mâniaları vücuda getiren İsviçrel | düşündürmüştür. Gazetelerde oAlmanyâya müsald bir tek makaleye bile tesadüf edilmi- yor. Gazeteler tamamen bitaraf ha- reket ederek her taraftan gelen ha- berleri neşrediyorlar. Radoyda da ve- siyet aynidir. İsviçre bitaraflığını müdafaa için çok clddi tedbirler almıştır. Eylülde yapılan seferberlik neticesinde halkın yüzde onu silâh altına alınmıştır. İs- viçre hükümeti bu yüzden büyük mali yük altına girmiştir, Meselâ se- ferber edilen işçi sınıfına günde 2 İs- viçre frangı (60 kuruş) verildiği gibi ailelerine de yevmiyelerinin yüzde kırkı verilmektedir, Askerin elbiseleri yenidir, yemekleri iyi ve boldur. Şehirlerde geceleri elektrikler yanı- yor. Fakte icabında her tarafı ka- ranlıkta bırakmak için tertibat alın- mıştır. Bale şehrinin cenubunda Batterle adında bir tepe vardır. Ge- ! celeyin buraya çıkınca garip bir mân- zara göze çarpar; Bir tarafta ışıklar içinde Bale şehri, diğer tarafta ta- | mecburiyetini gibi kaçakçılar ediliyor © miştir. Bununla beraber halka israf- tan çekinilmesi, hesapla hareket edik mesi tavsiye ediliyor. Şeker, makar- na, zeytinyağ hakkında bazı tahdi- dat konmuştur. Maamafih benzinden başka hiç bir şey vesikayua tabi değil dir. Otomobili olanlara günde 9 litre- den fazla benzin verilmiyor. Kömüre gelince, hükümet Almanyadan yeni- den kömür gelmeğe başlıyacağım bildirmiştir. Şu sırada tasarrufa riayet etmek duymuyan hükümet ver mdır? Bulgaristanda haftada dört gün et yeniyor, Skandinav memleketlerinde birçok tedbirler alın- mıştır. İsviçre, iki komşusu arasında har- bin başlamasından müteessir olmuş- tur. Bununla beraber sükünetin! terk etmemiştir, Başkumandan general Guisan'a, tayyare müdafaa tertibatına herkesin itimadı vardır. Dağlardaki geçidlerin müdafaâsının kolay olması, her ta- raftaki kâyalıklar, boğazlar, yolları mamen karanlıklara gömülmüş Fran- | kapayan derin hendekler bu itimadı siz ve Alman hududları arttırmaktadır. İsviçre bütün millet- Hükümet, İsviçrenin bir buçuk se- | lerin hürriyeti esasının galip gelme- gösteren haritalar İsviçrelileri çok | nelik yiyeceği depo edildiğini ilân et- | sini temenni ederek itimadia bekliyor, Edirnede yakala- İNT i ici 2 GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ nan casuslar İzmir ağırceza mahkemesi dört suçlu hakkındaki kararında ısrar etti İzmir 14 (Telefonla) — Casusluk Suçundan evvelce şehrimiz ağırceza mahkemesinde beşer yıl hapse mah- küm olan üç Bulgar ve bir İtalyan hakkında nskzen cereyan etmekte olan gizli muhakeme neticelenmiştir. Karar bugün açık celsede tefhim olunmuştur, Mahkeme ilk Kararında ısrar etmiştir. Suçlular şunlardır: Kdirne metre- polithane kâtibi Kiri, papas Martini, Edirne Bulgar konsolosluğu kâtibi Lambo ve otelci İtalyan tebaalı Sin- kovici, Bunlar, Edirnede âskeri ve siyasi bâzı malümat edinerek Bulgar mah- fillerine bildirmekten suçludurlar, Dün geceki maç Şişli - Pera İ-1 berabere kaldılar Klüpler arasında tertib edilen gece maç- larına dün akşam Teksim stadında böyük bir kalabalık önünde Şişli ile Pera takım- ları arasında devam edildi. Peralar bu maça zayıf bir kadro le çıkmışlardı. Ri- rinci devre golsüz olarak berabere bitti, İkinci devre daha canlı olarak başladı ve 71 nci dakikada Şişli. Hiraç vasıtasile bir gol yaptı. Peralıiar 37 nci dakikada sağiçlerile buna mukabele ettiler. Vaziyet değişmeden oyun berabere bitti. Bu maçın çalibine verilecek kupa ortada kaldı. Ankarada lig maçları Ankara 14 — Lig maçlarına bugün de 19 mayıs stadyomunda yedi, sekiz bin ka- dar seyirel küllesi karşısında devam olun du. Galatasaray - Askeri fab; karşılaşması Sarıkırmızılarn $ - 1 meğ- 1hbiyetile neticelendi. İkinel karşılaşma Maskespor - Demirspor arasında idi, Maskespor gayet iyi oynadı. Oyun 5 - 4 Maskesporun galibiyetile bitti, İ İ > 17 nci yıldönümü münasebetile Mudanya mütarekesi Mudanya mütarekesinin 17 nci yıldö- nümü münasebetile Mudanyada merasim yapıldı. Mudanya mütarekesi konferansı şöyle olmuştur: İstiklâl muharebesinde ordularımız Gar- bi Anadoluda kati zaferi elde edip mem- leketi düşmandan temizledikten sonra İz- mitten İstanbul boğazı ve Balıkesir hava- Msinden de Çanakkale boğazı üzerine vâ- rümeğe başladılar. Çanakkaledeki Fransız kıtaatı Rumeli tarafına geçti; Çanakkale şehrinde yalnız İngiliz askeri kald. Bur da askerlerimiz şehrin kenarına kudar gel- diler. Bu hareket İtilüf devletlerini telâ- sa düşürdü. İngütere Başvekili Lolt Corç Fransa ve İtalyanın milli Türk hükümeti- le yeniden harp etmiyeceklerini biliyordu. Yardımcı asker vermeleri için dominyon- lara müracaat etti ise de muvafık bir ce- vap alamadı. Bunun üzerine İtilâf devlet- leri Boğuzlara karşı vukubulmakta olan hareketimizin durdurulması için Istanbu)- daki Fransız fevkalâde komiseri general Pele ile Ankarr itilâfnamesini imza eden sabik Prensi; nazırlarından Franklen Buyyon'u Atatürk'ün nezdine, İzmire gön- derdiler. İtlAt devletleri Hariciye Nazırları ayri- ca Atatürk'e ve Hariciye Vekâletine gön- derdikleri riotalarda Boğazlara karşı yi- pılmakta olan askeri hareketimizin dur” durulmasını, allkadar devletlerin iştiraki- Je vukubulacak sulh müzakeresine tarafı” istediler. Bulh müzakeresi osnasında Boğazlardaki bitaraf mmtakaya asker göndermemekli- , Edime dahli olmak üzere Me- rice kadar Şarki Trakyanın bize geri veri- Jeceği de bu notalarda vadolunuyordu. İ4- JAf devletleri konferansından evvel), Yu- nan kılalarının çekilecği hattın tayin! için İzmit veya Mudanyada bir içtima yapıl. masını da tekli! elâiler, Mudanya terçih edildi ve 'Türk ordusu Başkomutanı namı- pa, fevkalâde salâhiyetle murahhas olarak garp cephesi komutanı İsmet paşa (Relsi- olimhur İsmet İnönü) tayin edildi, 'Trakyanm Yunanlılar tarafından İle bize indesi, Boğuzler ve İs- tanbul hakkında sulbün akdine kadar meri olacak ahkümin tesbiti Mudanya kon- feransının başlıca o müzakere mevzuya teşkil ediyordu. Kohferans çetin ve heye- canlı oldu. Tülâf devletleri murahhas olarak Fransa generali Şarpi, İngiliz ye- nersli Harington, İtalyan generali Mon- belli hazırdılar. Bunlar bihassa Şarki Trakyanın tahiiyesini. sulh müzakeresine bağlamak istiyorlardı. Konferans bu yüz- den kesildi ve bu keslliş bir iki gün sür- dü. Fakat konferans esnasında duran Türk Ordularının İstanbul ve Boğazlar Üzerine ileri hareketi tekrar başlayınca İtü! nw- rahhaslar: İstanbuldan Mudanyaya döne- rek taleplerimizi kabul ettiler, 4 Birineiteşrin 1922 de başlayıp 1 biri tareke imzalamağa muvaffak oldu. Edime dahil olmak üzere Şarki Trakya Meriç İr- yağının sol sahiline kadar on beş çün zarfında Yunan ordusu tarafından tahii- ye edileceği ve bu tahliyenin hitamından Sonra otuz gün zarfında Yunan memurla» rının Şarki Trakyada, hükümeti, mütte- fikler memurları vasıtasile Türk memurla- rına devir ve teslim decekleri, Türkleriş Yunanlar arasnda da muhasamaların kesilmesi kararlaştırıldı. Irak hükümeti Berlin radyosu Arap spikerini idama mahküm etti Londra 14 (A.A) — İngiliz radyosu dün gece Berlin radyosunda Arapça neşriyatta bulunan Yunus Bahri hak- kında Arapça olarak aşağıdaki ha- beri vermiştir: Yunus Bahri, Irak hükümeti aley- bine propaganda yapmak üzere Bağ» daddaki Alman elçiliği tarafından 'Berline davet edilmiş idi, Irak hükü- meti, Yunus Bâhriyi vatana hiyanet cürmile gıyaben idama mahküm le «- miştir, a
