26 Nisan 1999 GE — e GELE A pr Keli AA . eu JAT AEŞAh SIYASET Elizabet - Petrovna - Razumovski Birincikânun © 1741 de Sen - Pe- tersburg; Çar Bü- yük Petro öleli on yedi sene olmuş, tahtında ilinei Ka. oturuyor. ğ aterina güzel bir kadındı; Pet- ro kadını general- lerinden — birinin evinde gördü, be- Zendi, sevdi, uzun onunla nik yaşadı , ro öldükten son- SÜ ra da bu kadın iki 95 buçuk sene hü. küm. sürdü. 1 inci Kaleri. ! nanın arkasında iki kızı kaldı: An- na ile Elizabet. Bu kızları Petro İle evlenmeden ön- ce doğurmuştu. Halk Rusya tahtına Piçlerden birinin oturmasına razı ol- muyordu. On beş sene Rusyada tedhiş siyâ- seti hüküm sürdü. Her kafadan bir ses çıkıyor, alan sanatı bilmiyor, in- sanlar asılıyor, kesiliyor, sürülüyor- du. Almanya Rusyayı nüfuzu altına almıstı. 5 - 6 Birincikânun 1741 geseci as- ker isyan etti: On beş aylık Çar 6 ncı İvani devirecekler, Rusya tah- tına Büyük Petronun kızı Elizabeti oturtacaklardı. Soğuk, rüzgârlı, korkunç bir ge- ceydi. Sen - Petersburg bora altında iyordu. Elizabet bir kaç dostu ile ik kışlaya gitti. Asker kendisini adı. E'izabet sordu: Beni tarıyor musunuz? — Evet, sen kahraman Çar Petro - Aleksiyeviçin kızısın. — Benim peşim sıra gelecek misi- niz? — Evet ıslık , kar tipisi etrafı kasıp kavururken kalabalık bir kafile yola çıktı. Kar altında yürümek güç, nefes almak daha güçtü. Klizabeti rına aldılar, Çarın oturdağu kışlık saraya geldiler. Saray nöbet- çileri kafileye yol verdi. Elizabet yur karı çıktı, on beşaylık Çar 6 nci İvamı uyandırdı, kucağına aldı, öptü Sen masumsun dedi, fakat bü- yüklerinin günahı büyük. Saray erkânını 6nci raber Sen - Piyer ve Pol hapsettiler. Ertesi sabah şafakla beraber Eli- zabet - Petrovna Çar ilân eğildi. İvanla be- kalesine , Elizabet - Petrovna enine boyuna, geniş omuzlu dik göğsülsü, harikulâ- de düzgün “tenli, iri gözlü, geniş ağızlı, kızıl kumral saçlı bir kadındı. Onu görenler: «Kalbe mesti veren nigâhından - Belli aşkın kadınların- dandı.» diye söylenirlerdi. Babası öldüğü zaman on altı, an- nesi öldüğü zaman on sekiz yasın- daydı. 1727 de öksüz, yetim kalan kız başıboş, keyfine tamamile buy- Tuk kaldı Esasen iyi bir tahsili yok- tu, anası babası öldükten sonra eli- ne tek kitap almadı, kendini eğlen. ceye verdi. On dokuz yaşındayken düşüp kalktığı erkeklerin sayısı belli değildir. Belli başlıları şunlardır: Muhafız kıtaatı binbaşılarından İvan Buturlin; on beş yaşındaki yeğeni Çar 2 nel Petro... On dokuz yaşındaki kadın, on beş yaşındaki zayıf, nahif çocuğu çile- den çıkarmış; Çar, beş yüz kişilik maiyeti ile eyalet eyalet, şato şato dol or, steplerde kamp kuruyor, ndan ayırmadığı Elizabet İle se- işiyordu. 1780 da 2 nci Piyer öldü. Elizabetin bu aşkı ancak altı yedi ay sürmüştü. Ondan sonra kadın prens İvan Dolgoruki'nin daha &on- rada çavuş Şulin ile Nasişkin kan deşlerin metresi oldu. 735 de nihayet delice âşık oldu. v Nakleden: Selâm İzzet Sedes Sen-Peterburgda kışlık saray Bir gün kilisede, koro heyeti ara- sında iri yarı, sığın gibi bir Uk raynalı gördü. Adamın tatlı, mcak bir sesi vardı; adi Razumovski idi. 'Elizabet adamı derhal saraya aldırdı. * ” Kitle sevgisinin çok garip cilveleri vardır. Halk ve ordü işte bu kadını Ti4l de Rusya tahtına oturttu. Fil vaki halk ve ordu Alman nüfuzun- dan kurtulabilmek için her fedakâr- lığa katlanacaktı, Nasıl ki 16 birin- kânun 174l de Fransa sefiri La Chötardle hükümetine yazdığı ra porda: «Fransa burada takdis edili- yor» dedi. Takdis edilen “biraz da kendisiydi. Güzel adamdı, zarifti, çapkındı. Yeni Çar ile derhal dost oldu ve bir geceyi Sen - Serj manas- tırındaki Çar dairesinde Elizabetle Flizabet - Petrovna geçirdi. Bu aşkı da kısa sürdü, sefir- den, daha doğrusu sefirin yapışkan- tığından usandı ve azlettirdi. Elizabetin en büyük meziyeti va- tansever oluşuydu. Rusyaya ve Rus- Tuğa hayrandı. Ancak çalışmıyordu, tembeldi. Hükümet erkânı vakit bu- lup ta mühim meseleler hakkında konuşamıyordu. Çar balolarda, av- ijarda dolaşıyordu. Elizabet, Rusya tahtına oturduk- tan biraz sonra Razumovski İle ey- lenmişti, gizli, sessiz sadasız evlen mişti; amma resmen bekârdı. Bu şerait altında Razumovski'nin vaziyeti hayli garibdi. Sarayda otu- Tuyordu, ünvanı yaverdi. Taç giyme merasiminde Çarnn eteğini tutmuş- tu. Her merasimde, her ziyafette Çarın yanındaydı: Yaver sıfatile. Sa- rayda kendisine şu lâkabi takmışlar- dı: «Gecelik Imparator, Razumovski bu lâkabı kabullen- mişti. Siyasetle uğraşmadığıgibi, ko- calık hukukundan da istediği gibi is- tifade etmiyor, karısının maâcerala- rına göz yumuyordu. Elizabetin de, geceleri yatak oda- sına kabul ettiği erkeklerin S2zısı topu topu altı kişiydi, bünların ara- sında da gene İki kardeş vardı: İvan ve Petro Şuvlov kardeşler, Eiizabet - Pet- rTovna Razumovski sefahete olduğu kadar süse ve gi- yime de düşkün- dü. Bir giydiği el- biseyi bir daha giymezdi. Yanan saraylarından bi- rinde dört bin el- bisesi yandı. Ölü- münden sonra dolaplarından on beş bin elbise çık- tı, İki sandık do- Jusu iskarpini ve ipekli -çorabı var- dı elbiselerinin modelini o giydiği müddetçe . kimse kopya edemezdi. Bir gün sarayın en zarif, en şik ka» dını Natali Lapü- kin “başına bir pembe gül takmıştı; tesadüf bu ya; Elizabetin de başında pembe gül vardı. Nataliye emretti: «Önümde diz çök: kadın diz çöktü. Elizabet bir makas getirtti ve gül ile beraber kadının bir avuç dolusu saçını kesti ve iki tokat attı. Bir sene sonrada darbeci hükü- met hazırlamak. cürmile muhakeme edildi, 1743 de idam sehpasına çıktı. Orada cellâd kadının ağzını açtı, di- lini kopardı ve toplanan halka bu kanlı et röstererek: — Güzel Lapukin'in dilini kim is- ter?. Bir rubleye satarım! diye hay- kırdı. “ Elizabet bir taraftan süslenirken, bir taraftan da şehri süslüyordu. Fransada tahsil gören İtalyan mimar Bartolomev Rastrelli'yi Rusyaya ge- tirtti, Yirmi sene - bu misar Sen - saraylarını, Smolni manaslırını, EN zâbetin çok sevdiği Çarkoy - Selo sa- rayını yaptı. Bu sarayları iki Fran- sız artistine döşetti. 1758 de güzel sanatlar akademisi- mi kurdu. “ Elizabet fıtreten kaba “yaratılmış- tı; küfürbazdı, haditti, hizmetçile rini döğerdi. Elizabetin obacakları harikulâde güzeldi; fakat o zaman uzun etekler moda. olduğu için Elizabet bü güzel bacaklarını gösteremiyordu. Ne yap- sın? Kolayını buldu. Bazı geceler sarayda balo veriyor ve baloya ka- dınlar erkek, erkekler kadın kıyafeti le geliyordu. Erkekler kısa pantalon, uzun siyah ipekli çorap giydikleri için, Elizabet bacaklarını göstermiş oluyordu. 1757 de Elizabet kirk sekiz yaşına girdi. Sefahet sıhhatini yıprandır. mıştı, asabi buhranlar geçiriyordu. Bir gün kilisede bayıldı, üç saat ayı- Jamadı Onu en çok üyen şey güzelliğinin solması idi. Etrafındakiler her gün daha genç, daha güzel olduğunu söylüyorlardı amma, o kendini ây- nada görüyordü. 4 İkincikânun 1762 de Çar Eliza. bet - Petrovna hayata gözlerini ka- 'padı, Eli üç yaşına basmıştı. Aydın çocuk esirgeme kuru- mu senelik kongresi Aydın (Akşam) — Şehrimiz çocuk Esirgeme kurumu Özalan dün sene. lik kongrelerini yapmak üzere top- lanmışlardı.. Bu toplantıda idare he- yetinin senelik mesai razuru okun- imuş ve bu rapora göre bir yılda 1600 lira gelir temin ettiği anlaşılarak rapor müttefikan tasvip edilmiştir. Bilâhare seçime geçilmiş neticede başkanlığa doktor Kemal Şisrikoz, asbaşkanlığa ezcerli öğretmen Rıfat AXzi, Wühasipliğe orta okul fizik öğretmeni Fahri Güleryüz, veznedar. nğa terzi İsmall Dora, kâtipliğe de sıhhat memuru Mehmed Türkmen intihap edilmişlerdir. © Banite 7 Küçük çocuklarda hastalıklara karşı mukavemet Ve müdafaanın derecesi Küçük çocukların bam hastalıklara, 13» tanlara ye Arızaları Karşi hususi müda- faaları olduğunu zikretmekliğimiz lâzım» dar. Bu mukavemet ve muafiyet mahâud vakalara gamli olmakla beraber meveud- dur. Meselâ çocuklarda kan siysi, yani kan akmağa karşı büyük mu- vardır. DU bir takım hastalıklara karşı da büyük mukavemet, gösterirler. Bu doğum- dan İtibaren bir kaç ay devam eder. Bu- nun sebebi gudur ki bu aylar zarfında çocuk annesinden kopmuş, fakat onun bir parçası halindedir. Ayrı bir şah- siyeti yoktur. Hüceyrat, ensicesi tama- men onun esaslarından başka bir şey de- Eildir. Bu sebeble annesinin evvelce bir çok hastalıklar geçirmiş olmasından mü- tevelid ve mevcud muafiyet çocuğa inti- diğer pek sından sallm olarak doğduğunu ve doğ- duktan sonra o muhitis ve o evde verem mikrobunu kaptığını iddim ederler. Oğüst Lümiyer'in iddiaları me kada ehemmiyetli olursa olsun bugün tamami- yahut mükerrer olarak kedisine çiçek | le kabul edilen şekli işte budur. Ve bütün aşısı yaptırılmış ve aşıları da tutmüş ise | hufsıssıhhacılar buna göre tedbir almak- De nama ren GE hastalığı çekmemiş ise daha ilk gönlerde çocuğa yapılan A ŞE agam tutmazsa 7 - 8 hafta sonra tekrar ayıla- nm büyük ve şiddetli olarak tuttuğu | Baik veremi » görülerek hayret edilir. Bunun sebebi | yahut şebabet çağına geldiği zaman bir- birinci aşının tutmaması ve yahut ehem- | denbire bir'kan kusma veya tükürme ve miyetsiz derecede reaksiyon vermesinden | öksürük ile bir akciğer veremi şeklinde . başka bir şey dildir. Bunları dikkatle | Kendini gösterir. Bütün bunların membsi bulunmaktadır. Fakat dediğimiz gibi bu müddet kısadır. Derhal hastalığı almâ kabiliyeti başlar. karşı da az çok muafiyet vardır. aya kadar boğmacaya yakalan» maslar. Yakalansalar bile çok hafif geçer. Dört aydan küçük çocuklarda ağır ve boğmaca görülme- diği hakkında Liyonlu doktor (Vey) yeni doğanlarda bu «ibi lanlar çok gö- rülür. r “| Prengiye gelince: Yeni doğanlarda frengi ârazı görüldüğü saman bilmelidir | ki bu anadan, babadan yavruya intikal etmiştir. Faal devredeki frengili çocuk bazan da böyle çocuklar baş ve vücudle- rinde gayri tabiliklerle doğarlar. Baş bü- yük olur amma içi beyin değil, sn Golu- dur. İdrosefai derler, Âzası eksik çıkar, Ahnları vardır, yüz mülenssr değildin İztırablar, yaralar içinde aha ve babanın cehaletlerinin, sefahetlerinin kurbanı ola» Fak bu zavallı mahlüklar inler dururlar, Bursda bunu söylemek mecburiyetinde- yiz ki frengili çöcüklari zinhar süt nes Jere emsirtmemelidir. Bunlari muhakkak anneler emzirmelidir. Frengili çocuktan süt ninelere hastalık geçtiği bir çok defa parçalanarak ölmüştür. Baza tahki- katına Tire müddelumumiliğince el görülmüştür. haricine naklediliyor Vereme gelince: Veremde iş aksineğir. İzmir (Akşam) — İzmir Belediye Veremli anadan dünyaya gelen çocuğu derhal anasmdan ayırıp söt nineye ver. | si, şehir içinde kurulan hayvan paza- melidir. rını şehrin dışma makletmeğe karar Çünkü bu zamanda çocuğun benüz ve- . Bu maksadla Salhane mev- yem mikroplarını yutmamış olması çak muhtemeldir, Muhtemeldir diyorum çün- kü son yillarda veremin sitayeti bilhassa küçüklerde âsla red ve inkâr edilmemekle beraber irsi oludu meselesi yeniden çok konuşuluyor. Bühassa Liyonlu akademi Azasından doktor Ogüst Lümiyez bu mesele ile çok uğraşmakta ve veremin bazı istisnalarla tac edilecek ve haftada iki defa Ke mer mevkiinde kurulmakta olan pa- sar, mezbaha civarında kurulacaktır. Belediye, burada bazı tesisat ve ihti- rını okurken bir an için veremin tama- men irsi olduğuna bilâihtiyer kendini nr gibi oluyor. A Şibinkarahisar Halkevinin üst Lümiyer diyor ki: Bir çok aileler- Ğ de basta olan ana veya babamın çocukları faaliyeti vereme tutuldukları halde müteverrim «- | © Şebinkarahisar (Akşam) — Şebine mayan zev; veya zevcenin ölünceye kü- | yarahisar Hi Dı dar hastalığı kapmadıklarını görüyoruz. Halbuki bunjar her dakika basta İle alâkadar ve her türlü sirayet tehlikesine maruz bulunuyorlardı. Buna mukabil on- r temasta bulunmayan Çocuk- da bilhassa köylü ile alâkalanmış, bu meyanda köylüyü ağaççıığa teşvik için yer yer Ağaç bayramları tertip etmiştir. Balkevi, ilk parti olarak satın aldi. İı 1000 kadar meyva fidanını üç kö ye götürüp dikmiş ve halkla ağaç sem gisi üzerinde konuşmalar yapılmıştır, diye “Hastanelerde ve evlerdeki hartabakser- larda da ayni hal görülmektedir. Pek çok veremlilerle gece gündüz beraber bulu- nan hastane hademeleri ve hastabakıcı- KE Em lm said nl a eee