15 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

pa a RR vi Sahife 2 AKŞAM 15 Mari 1939 Çek milleti himayesini (Baş tarafı İ inci sahifede) kir şekilde muhlar inkişafın: temin et- Mek için Almanyanın himayesi altına almağa karar vermiştir. Bu deklarasyon 15 martta iki nüs- ha olarak tanzim ve imza edilmiştir.» Alman milletine beyanname Bu itilâf üzerine Alman milletine hitaben şu beyanname neşredilmiştir: «Almanya birkaç ay evvel Çekoslo- yakyanın tahammtül edilmez idaresin. den dolayı kendi kolonlarını himayesi altına almağa mecbur kalmıştı, Son günlerde ayni hal tekerrür etmiştir. Bu kadar milletlerin yaşadığı bir muntakada böyle bir hale tahammül edilemezdi. Alâkadarlar, hürriyetlerine ve can- Jarına karşı yapılan bu kudar tedavüz- lerin bir aksülâmeli olarak Çekoslo- vakyadan ayrıldıklarını ilân ettiler, Çekoslovakya, bu sebepten dolayı ar- tak mevcud değildir. Pazar gününden- beri vahşiyane ifratlar vuku bularak birçok Almanlar bu ifratların kurbanı olmuştur. Saatten saate Almanyaya imdad sesleri geliyor, Almanyanın ge- çen eylülde bir ulüvvücenap eseri ola- Tak Çekoslovakyaya terketmiş olduğu bu Almun adarıklarmdan muhacirler geliyordu. Bu halin devamı Almanyanın bu kadar hayati menfaatleri bulunduğu ve asırlarca müddet Almanyaya aid de Alman kabul etti bulunmuş olan bu mıntskada son. sü- kün ve nizam eserlerinin tahribine s8. bebiyet verecekti, Bu tehlikeyi sure. ti katiyede ortadan kaldırmak ve ye- Dİ bir vaziyet hazırlamak için bugün Alman askerlerinin Bohemyaya ve Moravyaya girmelerine karar verdim. Alman kıtaatı, Terörist çetelerin ve onları himaye etmekte olan Çek as- kerlerinin silâhlarını alacaklardır. Al man askerlerinin himayesi altında Al- Man ve Çek milletlerinin menfaatleri. ne uygun Yeni bir vaziyet hazırlana» caktır,» B. Hitlerin Alman ordusuna emri yevmisi B. Hitler Başkumandan sıfatile Al man ordusuna şu emri yevmiyi meş- Tetmiştir: «Çekoslovakya o inhilâl halindedir. Bohemyada ve Moravyada Almanlara karşı müthiş bir terör hüküm sürüyor. Bu sebepten dolayı, Alman ordusu nun kara ve hava kuvvetleri, bugün Çek topraklarına gireceklerdir. Alman askerlerinden bütün memleket sakin- lerini düşman olarak telâkki etmek değil, fakat nizam ve emniyet âmili sıfstile hareket etmelerini bekliyo. Tum. Her nerede mukavemet gösteri- Jirse bu mukavemet bütün vesait ile kırılacaktır. Çek topraklarına büyük Almanyanın mümessili sıfatile girdi- ginizi biliniz.» Macar askerleri Leh hududuna ilerliyorlar (Baş tarafı 1 inci sahifede) | Leh-Rumen ve Macar anlaşması Bükreş 15 — Bükreşten Havas ajan- sına bildiriliyor: Rumen kıtaatı, dola- şan şayialar hilâfına olarak henüz Karpat Rusyasına girmemiştir. Ro- manya hududuna Karpat Rusyasın- dan muhacirler gelmektedir. Bu mu- hacirler hakkında henüz bir karar ve. rilmemiştir. Şimdilik hududdaki Ru- men karekollarında muhafaza altına alınmışlardır. Burada dolaşan rivayetlere göre Karpat Rusyası hakkında Romanya, Lehistan ve Macaristan arasında bir anlaşma olmuştur. Bu anlâşma Kar. pat Rusyasinda mevcud Rumen köy- lerinin Romanyaya iadesine ve Macar hududunun Lehistana doğru uzama- sından dolayı, Romanyanın uğrıyacağı sevkülceyş zararlarının telâfisine dair- Çek faşistlerinin nümayişi Prag 15 — Dün gece Çek faşist fır. kasi Prag caddelerinde nümayişler yapmış, yeni Kabineyi teşkil etmesi beklenen general Kâdayı şiddetle al- kışlamıştır. Alman generalının beyannamesi Moravska Ostrava 15 — Alman kı- taatına kumanda eden general, neşret- tiği bir beyannamede halkı silâhlarını ve radyolarını teslim etmeğe davet et- miş, geceleri saat 21'den sabah sâat #itıya kadar müsaadel mahsusa alın- maksızın halkın evlerinden dışarıya çıkmalarını yasak etmiştir. Bu emre itaat etmiyenler şiddetle cezalandırı- Yacaklardır. Bir ineğin marifeti | İki trenin yoldan çıkmasına Telefon hatları Hatay, Suriye, Mısırla telefon konuşmaları sebep oldu, 12 kişi öldü, 30 Ankara 14 (Telefonla) — Yransız kişi yaralandı .Chateauroux 14 (A.A.) — Chateau- Toux istasyonunda bulunan bir va- gondan kaçan bir inek; garı geçmek- te olan bir marşandiz treninin İki va. gonunun yoldan çıkmasına sebebiyet vermiştir. Ayni dakikada, Paris - Toulouse tre- ni gardan geçerken yoldan çıkmış ve yagonlara çarpmıştır. 12 kişi ölmüş, 30 kişi amnezi Munzam mesai günde üç saati geçmiyecektir Ankara 14 (Telefonla) — İş kanu- nuna göre, haftada 48 saatlik esas 1ş müddetine İlâveten iş yerleri işçi. ere yüzde 20 den 50 ye kadar mun- zam ücret vermek şartile günde 3 sa- ati ve senede 90 günü geçmemek su- retile munzâm mesal yapabilirler. İş dairesi kanunun bu hükmünün tat- bik suretini göstermek için bir mun- zum mesai nizamnamesi hazırlamış. tır. Nizamname bugünlerde tetkik edilmek üzere Devlet şürasına verile. cektir. mandater hükümeti ile yapılan bir anlaşma mucibince Türkiye ve Ha- tayla Suriye ve diğer Şark memleket- leri arasındaki telefon konuşmaları Halep otomatik telefon santralı vasi» taslle yapılacak ve mandater hükü- met bu Santralı, konuşmaları munta- zam bir şekilde idare edebilecek bir halde ıslâh edecekti. ; Aradan iki sene geçtiği halde anlaş- ma hükümlerinin yerine getirilme- mesi Üzerine Nafia Vekâleti mandater hükümete müracaat ederek izahat is. temiştir. Mandater hükümet Halep oluma- tik telefon santralında bu maksadla yapılan tesisatın nisan ayı içinde bi» teceğini cevaben bildirmiştir. Bu tak- dirde Suriye Mısır, Irak ve diğer Şark memleketleri ile aramızdaki te. lefon konuşmaları nisan sonunda başlayacaktır, Tren kazası Dün akşam saat on sekizde Bos- tancı ile Küçükyalı istasyonları âra- Talehe sık sık derse kaldırılacak Bu, muallimlerin ifaya mec- bur oldukları bir vazifedir Ankara 14 (Telefonla) — Talebe- nin sık sk derse kaldınlarak bilgile rinin kuvvetlenmesi hususuna Maarif Vekâletince büyük ehemmiyet veril. diği yazılmıştı. Maarif Vekâleti tarafmdan bu hu- susta mekleplere yapılan bir tebliğ Ne her dersle talebenin derse kaldı- rılması muallimler için ifası meebü- Tİ bir vazife haline getirilmektedir. Derse kaldırılacak talebelere verile- cek notlar da muallimler tarafından ders esnasında kendilerine bildirile- cektir, Verdiği cevaba göre az not alan talebenin tekrer derse kaldırılması için yapacakları müracatlar muallim» Jar tarafından yörine getirilecektir. Emlâk bankası nizam- namesinde değişiklik Yapılacak değişiklik ara- sında memur ve müstahdem- lere ikramiye meselesi de var Ankârâ 14 (Telefonla) — Emlâk ve Eytam bankası hissedarlar umumi heyetinin 29 martta yapacağı alelâde toplantıyı fevkalâde içtima takip ede- cektir. Eu fevkalâde toplantıda banka esas nizamnamesinin bazı maddelerinin değişlirilmesi görüşülecektir. Emlâk ve Eytam bankası müsles. na olmak üzere diğer bütün banke- Jarda çalışan memur ve müstahdem- Jere her sene bir aylık maaş ve ücret- leri nisbetinde ikramiye verilmekte- tir. Bankanın esas nizamnamesinde yapılması teklif edilen değişiklikler arasında bu usulün kendi memur ve müstahdemlerine teşmili de vardır. Çankaya köşkünde dünkü kabul resmi Ankara 14 (A.A.) — Reisicümhur İsmet İnönü, bugün saat 17de Çan- kaya köşkünde, Ankarada bulunan ordu subayları için bir kabul resmi tertip eylemiştir. Hatayda yda sevinç Türk parası Hatayın resmi parası oldu Antakya 14 — Millet meclisi, B. Abdülgani Türkmenin riyasetinde yaptığı toplantıda, hükümetin teklif ettiği, Türk parasmın Hatayın resmi parası olarak kabulü hakkındaki ka nun lâyihasını müzakere ve kabul et- miştir. Hatayın her tarafı büyük se- vinç içindedir. İran Şahı ile Irak kralının doğumlarının yıldönümleri Ankara 14 (Telefonla) — İran Şa» hinşahı Majeste Riza Pehlevinin do- ğumlarının yıldönümü münasebetile yarın akşam İran elçiliğinde bir sus» re verilecektir. Irak kralı birinci Gazi hazretleri. nin doğumlarının yıldönümlerine te- sadüf eden 21 mart akşamı da Irak elçiliğinde bir suare tertip edilecek« tir, T.C remzi Ankara 14 (Telefonla) — Daire. lerde kullanılan resmi kâğıtların an- tetlerindeki Türkiye cümhuriyeti iba- resinin bazı daireler tarafından bü- tün, bazı makamlar tarafındanda *T. C. rumuzu ile ve muhtelif şekilde basılmakta olduğu görüldüğünden sadelik ve yeknasaklık temini için bunların merkez ve mülhakatta Tes- Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Çekler tarafından ş Almanlara karşı birçok taarruzlar yapılmış Alman gazeteleri Çekler aleyhinde çok şiddetli makaleler yazıyorlar tihbarına göre Bratislavada Çekler birkaç saat içinde altı silâh teca- vüzde bulunmuşlardır. Belediyeye atılan bir bombadan iki kişi ölmüş- tür. Bundan başka Antibolşevik ser- giye ateş verilmiştir. İginuda Çek tezahüratçıları tara- fından iki Alman yaralanmıştır. Nü- may'işçiler Alman kitapevinin cam- Jarmı kırmışlardır. Çekler bulan sonra sokakta grup grup dolaşarak «Almanları öldürünüz. diye bağır- maşlardır. Bir Alman elektrikçi Çek polisi tarafından dövülmüş ve kara- kola götürülmüştür. Bir Alman ole- K sahibi ve bir Alman veznedar 10- volverle ağır surette yaralanmıştır. Aşağı Karpatlarda silâhlı Çek Ko- münistleri Alman orman işçilerinin evlerine aleş vermişlerdir. Viyana radyosunu dinliyen Üç eve bomba atılmıştır. Berlin 14 — Alman ajansının İs- | Alman gazetelerinin makaleleri Berlin 14 (A.A.) — Havas: Harici. ye Nezareti binasının sabaha kadar Işıkları yanmışlır, Binanın önünde otomobiller durmakta idi. Subah gazeteleri bilhassa Slovak- Jarın «tahammül edilmez vaziyetn in- denve Çek askerlerinin Bratislava. daki Alman ekalliyetlerine karşı yap- tıkları fena muamelelerden bahset- mektedir. Lokal Anzelger diyor ki: «Almanlar bir kere daha en büyük tehlikelere maruz kalmışlardır. Ko- münistlerle Jandarmalar Almanları dövmektedirler. İglau'da 50 kişi ya- Talanmıştır, Hürriyetleri için kati bir mücadeleye başlayan Slovakları unut- mak istemiyoruz. Beneşin taraftarla. rı Slovakyanın muhtariyetine, Kar- patlaraltı Ukraynasına, o Almanlara, Münih eserine ve bin türlü müşkü- Mâtla teessüs eden Ayrupa sulhuna karşı bir fesad hareketi hazırlamak- tadırlar.» Völkiseher Beobachter gazetesi «Çek devleti her tarafından çatırdı- yor» başlığı altında yazdığı bir ma- kalede Brnonun bir Alman şehri duğunu kaydettikten sonra bu şehir- de hâlâ 60,000 den fazla Alman bu- Tünduğunu yazmakta ve şöyle “de mektedir: «Çek polisi bu Almanların en kanlı bir şekilde tepelenmesine müsaade etmekte ve onları kendilerini müda- faadan âciz bırakmak istemekted Çekler bir Alman köyünü yaktılar Viyana 14 (A.A,) — Brundun bu- raya gelen haberlere göre Çek kıtaatı Wisehau Alman köyünü yağma ei tikten sonra yakmışlardır. Bu haber Brun - Austerliiz - Boutohovitz yolu üzerinde mühim Çek kuvvetlerinin ilerlemekte olmasını teyid eylemek- tedir. Berlin 14 (A.A) — Havas ajan. sından: İgiau'da bir Alman menbaından bildirildiğine göre, “polis kuvvetinin Alman nümayişcileri üzerine ateş aç- miş olduğu bir sırada bir Alman öl- müş ve altı Alman yaralanmıştır. İspanyada dahili harbi tasfiye Madridde iki sınıf efrad terhis ediliyor Saint - Jean -de-Luzlf (AA) — Madridden bildirildiğine göre, komü- | nist kıyamı şehrin merkezinde tama- men bastırılmıştır. Komünistlerin terdedildiği binalarda kıymeti mil yonlara yükselen sanat eserleri ve mücevher ve mühim miktarda yiye- cek bulunmuştu! Madrid 14 (AA) — Mili Müda- faa meclisi 1915 ve 1916 doğumlu ih- tiyat efradı ile muavin servislerin «ikinci grupu> na mensub efradın terhisine karar vermiştir. | Miralay Casado, ecnebi gazelecile- Te Maririd şürasınn «harbi tasfiye» ye karar verdiğini söylemiş ve şunları ilâve etmiştir: * «Franco'nun he suretle hareket edeceğini henüz bilmiyoruz. Mümkün olursa şu İki esas dahilinde şerefli Mir sulh akdetmek istiyoruz: İspan- ya'nın tamamiyle müstakil olması, mukabelebilmisil tedbirleri alınma ması» Mübayaacı ve simsarların abone ücretlerinde tenzilât Ankara 14 (Telefonla) — İstanbul ticaret, ve zahire borsasında mukay- yet mübayaacı ve simsarlardan alm. makta olan senevi abone ücretlerin- Yirmidört saatten fazla ders yok Muallimler y yirmi İ dört saati ten fazlasını fahriyen okutacaklar Ankara 14 (Telefonla) — Muallim- lere 24 saatten fazla ders verilebilme. si hakkındaki hüküm 1/6/938 tari- hinden itibaren kaldırılmış olduğun- dan 24 saniten fazla olan dersler için hiçbir ücret verilemiyeceği o Maliye Vekületinden Marrif Vekâletine bil- dirilmiştir. Bunun üzerine Maarif Vekâleti maarif müdürlüklerine bir tamim yaparak gelecek ders yılı ba- şında ders tevzii yapılırken muallim- lere 24 saatten fazla ders verilmeme- sini ve bu yıl üzerlerine 24 saatten faz- Ja ders alan muallimlerin bu dersle- ri ders yılı sonuna kadar fahriyen okutmalarını KE Karadenizde fırtına durdu iki gün evvel şiddetli fırtma yü- zünden denize âçılan vapurlardan Şadan, Hatay, İkbal, Furuzan, Erol ve İnal şilepleri Ereğli limanına dön- müşlerdir, Vapurlar fırtınayı denizde geçirmişlerdir, Fırtına, esnasmön yolda bulunan vapurlardan Kımlırmak, Reşid, Zühel, Genç ve Sinop şilepleri de. epeyce mücadeleden sonra Amasra limanı- na sığınmışlardır. Karadenizde fırtıng dinmiş ve limanlarda tahmil ve tah. . den yüzde 50 nisbetinde tenzilât ya. | liye işlerine yeniden başlanabilmiştir. pılması Vekiller Heyetince KR uğ ve laamınamenin 21 nel mad hn nigra : Sanel 9 | dün öğleden sonra başlıyan ve gece amaa sabaha kadar devam eden karayel | be: ilecek mua- se gimdi kar in Talebeye öğretilecek yek şeret kaideleri kri Ankara, vapuru ile, e Ankâra 14 (Telefonla) — Maarif Tuya uğrıyamıyan Aksu vapuru, yol Vekâleti mekteplerde talebelere öğre- | cularını limanımızda aktarma ediyose' tilecek muaşeret kaidelerini tesbit et- ri, “ i Takla Sekilmde testine kula) Suriye Kabinesi istifa etti mekteplerde talebeye öğretilecek mu- Şam 14 (A.A) — Suriye Kabinesi aşeret kaideleri muallim meclislerin. | istifa ötmiştir. İstifa, ancak Relsicüm. ce hazırlanacak ve bu ay sonuna ka. | hur tarafından kabul edildikten 'dâr Maarif Vekâletine bildirilecektir, | sonra katiyet keshedecektir. Sexi bi de İni