28 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Selim paşa köyünde muhları öldüren Mustafanın muhakemesi Müddeiumumi ve müddei şahsi vekili iddialarını serddettiler muhakeme müdafaa için kaldı Bir müddet evvel Siliyrinin Se- limpaşa köyünde Mustafa adında bi- ri ayni köyden Azmiye adında bir ka- dın zorla kaçırarak kendi (o evinde saklamıştır. Ertesi günü bunu haber alan köylülerden Muharrem, Mümin ve Ali adlarında üç kişi Mustafanın evine giderek zorla içeriye girip Azi- meyi almak istemişler ve Mustafa ile kavgaya tutuşmuşlardır. O esnada köyde muhtar olan İbra- him kavgayı duymuş ve hem kavga- cıları ayırmak hem de Azimeyi Mus- tafadan kurtarmak üzere o da eve gitmiştir. Evin avlusunda bu beş kişi arasın- da kızışan kavgada bunlardan Mus. tafanm attığı bir tabanca kurşunile muhtar İbrahim vurulup ölmüştür. Vakayı müteakip diğer kavgacılar jandarma tarafından yakalanımşlar- dır. Mustfa, muhtar İbrahimi öldür- mek, Muharrem, Ali ve Mümin de kavgaya sebebiyet vermek - suçların- dan mâznunen ağırceza mahkemesi- ne getirilerek muhakeme altına alın- mışlardır. Muhakeme esnasında şahid sıfatile dinlenen Azimenin muhtelif ifadeleri arasında münasebet gü üğünden arasında mübayenet görüldüğünden bu da yalan şahadet suçundan maz- nunen muhakemeye alınmıştır. Dün ağırceza mahkemesinde Mus- tafanın mevkufen, diğer maznunla- rın da gayri mevkuf olarak muhake- melerine bakılmış ve iddianame okun- muştur. Müddelumumi iddianamesin. de Mustafanın kaçırdığı Azime ka- dını elinden almak üzere gelen Mu- harrem, Ali ve Müminin zorla evine girmeleri üzerine silâh istimal etti- ğini ve o sırada muhtar İbrahimin vurulduğunu söyliyerek üç kişinin zorla eve girip kendisini silâh istima- line icbar etmelerinin Mustafa lehi- ne hafifletici sebep mahiyetinde gö- rülerek maznunun, Türk ceza kanu- nunun 448 nci maddesine göre ceza- Jandırılmasını ve bu cinayetle alâka- ları görülmeyen diğer maznunların beraetlerine karar verilmesini İste- miştir. . İddianame okunduktan sonra, da- vacı yerinde bulunan maktul İbrahi- min karısı Ragıbenin vekili B, Nall Taner söz alarak iddianamenin bâzı noktalarına iştirik etmediğini bildir- di ve dedi ki; — İbrahim, kendisine köyün muh- tarı sıfatile vukubulan ihbar üzerine ve vazifesinin tahmil ettiği resmi mecburiyet hasebile Mustafanın evi- ne gittiği zaman münüzaa bir haylı ilerlemiş bulunuyordu. Mustafa, Azi- meyi almak üzere zorla evine giren- lere karşı daha evvel silâh (kullana bilirdi. Fakat böyle yapmamış, mul- tar, İbrahim gelip hâdiseye vazıyed ederek Azime ile kendisini karakola götürmek isteyince muhtardan kur- tulmak maksadile silâhanı istimal ede. rek vazife halinde bulunan İbrahimi öldürmüştür. Şu vaziyete nazaran id- din makamının talebi vechile Mus- tafanm 448 nci madde ile cezalandı- rılmasına ve hakkında hafifletici se- bepler gözetilmesine imkân yoktur. Mustafanın, suçuna temas eden Türk ceza kanununun 449 uncu maddesi- ne göre cezalandırılmasını ve istedi- ğimiz tazminatm da hüküm altına alınmasını isterim. Maznunların müdafaalarını hazır- lamarı için muhakeme başka güne bırakıldı. Sir Gon Saymon merakla beklenen nutkunu söyledi (Baş tarafı 1 nci sahifede) mesi tavsiyesinde bulunduktan sonra bir harbin muhtemel neticelerinin namahdud olan mahiyeti üzerinde israr eylemiştir. Hükümetin harici siyasetini müsbet bir sulh siyaseti olarak tarif eden ha- tib, harbin önüne geçilemez bir şey olmadığını ve siyasi rejimleri başka olan milletlerle anlaşmanın pekâlâ mümkün olduğunu beyan etmiştir. B. Con Saymon, beyanatına Şu su- retle devam etmiştir: «Halk sulh istiyor, halk modem harbin bilâistisna herkes için tevlid edeceği faclalardan korkuyor. Bilhas- $a hava harbi, çok müthişlir ve hiç bir hükümet, bu fecayiin önüne ge- çilmesi hususunda herkesin besle- mekte olduğu arzuyu kale almıyacak derecede kendi milletinin efkârı umu- miyesine karşı lâkayit kalamaz.» Hatib, beşeriyetin başına harp fa- ciasını getirecek olanların mesuliyet- lerine bu suretle işaret ve İngiliz si- yasetinin bütün imparatorluğun nü- fuzunu sulh lehinde istimal etmek ol- duğunu beyan ettikten sonra bilhassa Çekoslovakyadan bahsetmek suretile sözüne devam ir: «Büyük Britanyanın vaziyeti, E. Çemberiayn'ın 24 marta söylemiş ol- duğu nutukta doğru ve tam olarak tarif edilmiştir. Bu beyanatın hükmü bakidir, Buna ilâve edilecek hiç bir şey olmadığı gibi, bunda yapılacak tadilât da yoktur, Bütün dünya, nis- fet dairesinde bir hal sureti elde et- mek için elinden geleni yapmalıdır ve muslihane bir hal sureti bulmanın ne derece mühim olduğunu beyana hiç te lüzum yoktur. Zira modem dünyada harbin tevlit edeceği neta- yicin hududu olamaz, B, Kardel Hül'ün şayanı dikkat nutkunu tabii okumuşsunuzdur, Ame- rikan devlet adamı, bu nutkunda harbin geniş akislerinden ve harp usulü yerine dostane teşriki mesal usulünün ikamesi lüzumundan bah- sediyor. Gerek bu sözler, gerek Ame- rika Reisicümhuru B. Ruzveltin söz- leri, bir çok İngilizlerin kalblerinde Aakisler hasıl etmiş olmalıdır. İşte bu sebebden dolayı İngiltere hükümeti, Çekoslovakya ihtilâfında bir hal sureti elde etmek için aklıse. lime müracaat edilmesinde israr et- mek maksadiyle iki taraf nezdinde nüfuzunu istimal etmiştir.» Hatib, bundan sonra İngiltere hü- kümetinin mümessili olarak değil, pel- ki her yerde adalet, huzur ve sulhü istiyen bütün insanların mümessili olarak hâlen Prağda bulunmakta olan lord Rünciman'ın vazifesini tarif et- miştir, Sir Con Saymon netice olarak şöy- Je demiştir; «Bütün milletlerde bütün makul dü- şünen insanların lord Runcimanın mesaisini ihlâl etmeği değil, bu me- saiyi başarabilmesi için ona yardım. da bulunmağı arzu etmeleri lâzım gelmekte olduğuna kailim. Memnuni- yet tevlit edecek bir hal suretini teh- likeye düşürmemek için her şeyi yap- mak herkesin vazifesidir. Çünkü umu- mi sulh, herkesi alâkadar eden bir şeydir> Sohbet (Baş tarafı 3 üncü sahijede) Dikkat edin: Alman, İngiliz, Rus edebiyatlarının eserleri de (hepsi de- Zilse de çoğu), fransızcadan tercüme ediliyor. Bazıları da hülâsa. Mütema- diyen ihtisas sözü edilen bu devirde salâhiyetin hiç aranmaması doğrusu çok tuhaf! a me: lizce bilenlerimizde, Onların çoğu, öğrendikleri dillerin edebiyatma alâ, ka göstermemiş. Bu memlekette o dil. ler, edebiyatın, şiirin hor görülmeğe, yalnız «faydalı» şeylere iğtibar edil meğe başlandığı zamanda öğrenildi, Alman, İngiliz edebi eserlerinin de İransızcadan tercüme edilmesi hep o kötü zihniyetin mahsulüdür. Çocuk- larımıza fayda peşinden koşmak he- vesini değil, önce beşeri tecessüsü aşı- Ne Nurullah Ataç | | Çekoslovak meselesi (Baş tarafı 1 inci sahifede) «Sydet partisi, müzakereleri talike çalışmaktadır.- Bu, Alman hariciye nezaretinin de noklainazarına muvu- fık İmiş. Alman hariciye nezareli, ba zı devletlere bir nota vererek, eğer müzakereler sürüncemede kalır ve Prağ Südetlerin taleblerini isaftan imtina eyler ise, Almanyanın Çekos- lovakyadakl Almanları tutacağını ve bunların milli davalarını her vasıta ile müdafaa edeceğini bildirmiştir. Bu takdirde, Almanya, karışmasını, bir tecavüz olarak değil fakat Çekoslovak Almanlarinın milli şerefini alâkadar eden bir meseleye bir müdahale gibi telâkki eyliyecektir.» Gazete, bu notanın, vaziyeti vahim. leştirdiği ve Almanyada müfritlerin galebe çaldığını isbat eylemekte ol- duğu fikrinde bulunarak yazısına söy- le devam etmektedir: «Bu noktainazar, yüksek mahfillerin Çekoslovakya meselesinin çabuk bir hal suretine rabtını arzu eylemekte ol- duğunu bildiren haberleri teyid et- mektedir. Yalnız büyük devletlerin bir müdahalesi, Almanyayı bu hede- finden döndürebilir. Bu takdirde Sü- detler için bir muhtariyetle iktifa olunacak ve bu muhtariyet, kati hal suretinin bir taliki mahiyetinde te- Jâkki edilecektir.» Gazete, eylül ayının çok kritik ola- cağını bildirerek makalesini bitirmek. tedir. Almanyanın istimzaçları Londra 27 — Deyli Telgraf muha- birine göre Almanya hükümeti Çe- koslovakya ile Almanya arasında bir | ihtilâf çıktığı takdirde takib edecek. | leri hattı hareket hakkında Mosko- va, Belgrad ve Bükreş hükümetleri nezdinde iskandilde bulunmuştur. Al man teşebbüsünün meali Fransız hü- kümetine bildiritmiştir. Lord Runciman nutuk söyliyecek Prağ 26 — Lord Runciman, Çekoslo- vak meselesi hakkında bir nutuk irad edecektir. Bu nutuk İngiliz mutayas- sıtının İrad edeceği nutuk serisinin birincisi olacaktır, Mebusan meclisi asansörüne gamalı haç konmuş Prağ 21 (A.A.) — Meçhul şahıslar, | mebusan meclisinin asansörünün | İçinde duvarlara birçok gamalı haç resimleri yapmış ve müteaddid «Hell Hitler» cümleleri yazmıştır. Bütün Çekoslovak gazeteleri, bu hâdiseden dolayı, nefretlerini bildirmektedir. Müessif bir ölüm Aydın saylavı B. Nesimi Topçuoğlu nun refikası bayan Şükran müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyatak dün irtihal etmiştir. Cenazesi bugün saat ll de Beyoğlu Belediye Zükür hastanesinden kaldınlarak namazı saat I2 de Yenleamide kılındıktan sonra Eyüpteki aile makberine defne. dilecektir. 28 1 Aleni 038 Pazar İstanal — Öğle neşriyatı 1240: Plâk- la Türk musikisi, 1250: Havadis, 1305: Plükla Türk musikisi, 1330: Muhtelif plik neşriyatı, 14: Son. Akşam neşriyatı: 18,30: Plâkla dans musikisi, 19: Keman konseri: Konserya- tuvar profesörlerinden Liko Amar, piya- noda bayan Sabo: 18 inci asır kompozi- törleri, Vivaldi, Lökler, Veraçini eserle- rinden, 1940: Dans musikisi (plâk), 20: Saat ayarı: Grinviç rasathanesinden nak- Jen, 20,02: Settar Körmükçü ve arkadaş- ları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları, 3040: Hava raporu, 20,43: Ömer Rıra Doğrul tarafndan arabca söylev, 21: Sant ayarı: Orkestra: 1 - Bizet: Ar- lezyen, 3 - Volsted: Frer juvayyö, 3 - Mehikof: Romans, 2130: Akile ve arka- daşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları, 22,10: Ajans haberleri, 2220: Opera ve operet parçaları (plâk), 2250: Bon haberler ve ertesi günün programi, 23: Saat ayarı; Son. ERTUĞRUL SADİ TEK TİYATROSU Bü gece (BÜYÜKDERE) Aile Tiyatrosunda (ERKEKLER 40 INDAN SONRA AZARLAR) İZMİR ve mülhakatı için AKŞAM gaze- tesinin tevzi yeri münhasıran İz- mirde İkinci Beyler sokak 52 nu- marada Hamdi Bekir Gürsoylar mağazasıdır. * Birinci sınıf sınai müessesenin evsafınedir? Tevsi edilecek veya yeniden kurulacak sinai müesseselerin tabi olacakları mecburiyetler Ankara 27 (A.A.) — İktisad Vekâ- Jetinden; Bilâmum sınai müesseseleri alâka» dar eden 3537 sayılı kanunun tatbi- kine aid izahname: 3537 sayılı kanun ile, teşviki sanayi muafiyet ruhsatnamesini haiz olsun olmasın bilâmum birinci sınıf sinai müessese evsafını haiz veya bu evsafı iktisap edecek derecede tevsi edilecek veya yeniden kurulacak sınai mües- seselere aşağıdaki mecburiyetler tah- mil edilmiştir: İ — Birinci sımf sinai müessese evsafını ey müesseseleri yeniden kurmak istiyen- ler. «Birinci sin sınai müessese evsafı çu- dur: Hamal, bekçi, kâtip, muhasip ve müdür gibi müstahdemininden manda bil- fl istihsnlâtta çalıştırılan ve çalıştırıla- cak işçilerin gündelik adedi senede 1500 ve daha fazla olmak ve ayni zamanda mecmuu en az 10 beygiri bulan kuvve muharrike ile işlemek.» 2 — Mevcut müesseseleri birinei sınıf &nal müessese evsafıni iktisap edecek su- retie tevsi etmek istiyenler. 3 — Birinci sınıf sınai müesseseleri, her ne nisbette olursa olsun, tevsi etmek iste- yenler, 4 — Birinci gınif sınal müesseseleri bir şehirden diğer bir gehire nakletmek iste- yenler. $ — Birinci simf sınai müesseselerin imlâlının nevini değişlirmek isteyenler. Tesis, nakil, tadil veyn tevsle başlama- dan evvel İktisad Vekâletinden müsaade Jetihsaline mecbur tutulmuşlardır. Velev yukarıdaki maddelerde yazılı te- sis veya tevsiler için dahi olsa makine it- hali için müsaade istihsaline lüzum yok- tur. Makine ithali sithalât hakkındaki umumi hükümler dahilindee serbesttir. Ancak serbestec ithal edilecek makinele- rin, yukardaki maddelerde yazlı tesis veya bevsiler için, müesseselere celbinden Önce İktisad Vekâletinden tesis veya tevsi iin müsaade alınması mecburidir. Yuka- ndaki mecburiyetleri ifa etmiyenlerin gümrüklerden geçirdikleri makine, alât ve bunların yedek ve tecdid parçalarını gümrük ve buna munzam resimleri 25 misli olarak tahali edilir. Bunlardan başka yukarıda «1, 2,3, A, 5» de göslerilen müesseselere teşvi. ki sanayi kanunundan istifade eden diğer müesseselerin aşağıdaki mükel. | Jefiyetleri'de tahmil edilmiştir: 1 — İktisad Vekiletine verecekleri ta- ahhüdnamede tesbit edilen tarihe kadar tesis veya tevsi müsaadesine aid tesisata başlamak ve bunlara ald makine vesaire- yi sipariş ettiklerini İktisad Vekâletince Tüzum gösterilecek şekilde tevsik etmek ve bu tesisatı müsaade tarihinden ilibaren 3 sene içinde ikmal ederek imaliâta baş- lamak «bu mecburiyeller ifa edilmezse ve- rilmiş olan müsaade iptal edilir» 2 — Müessesenin ahare devr veya icarı veya ayni şehir dahilinde de olsa müesse- senin bir yerden bir yere nakli takdirinde keyfiyeti altı ay zarfında İktimd Vekâ- ietine ihbar ve mümadenin tebdilinin İs- tenilmesi «müsaadeyi alınış olan bir veya bir kaç kişinin yanlarına slacakları or- taklar veya müsaadode ismi yazılı şerikler- den bazılarının ayrılmasi halinde ihbara lüzum yoktur.» «Anonim şirket teşkili ha- Minde ihbar mecburidir. 8 — Her takvim senesi zarfında çalışma vaziyetlerine dair nümunesine tevfikan dört nüsha iş cedvelini tanzim ederek s€- ne nihayetinden itibaren iki ay zarfında Vekiiletine göndermek «bu mec- buriyet ia edilmediği takdirde müeasese- ye tebligat yapılır. Tebligat tarihinden iti- baren iki ay zarfında yine cedveller ve- rilmezse müsaade üç seneye kadar İptal edilir» aşağıdaki ahvalde yani; A. — Birinci sınıf sınai müessese evsa- fından daha dün evsaftaki sınal müesse- İ seleri yeniden kurmak isteyenler. Mevcut müesseseleri birinci sınıf sınat müessese evsafını iktisap etmiyecek dere- cede tevsi etmek" istiyenler makinelerin müesseseye celbinden önce İktisad Vekâ- letinden müsmnde İstihsaline mecbur de- Eildirler. Ancak "Teşviki sanayi kanununa göre, üçüncü ve dördüncü sırıf muafiyet ruh- satnamesi alınmış olan sınsi müesseselerin yaptıkları tevsiatın muafiyet ruhsatname- leri hükmünden istifade edebilmesi için bu tevsiatın ellerindeki muafiyet ruhsat- namelerin, şimdiye kadar olduğu gibi kay- dettirilmesi lâzımdır. Gerek yeniden kuruluşta ve gerek tevsiat için İktisad Vekâletinden mü- saade almması mecburi olan ahvalde aşağıdaki evrakı ile doğrudan doğru- ya İktimd Vekâletine müracaat edil- mek lâzımdır: 1 — Taahhüdname «nümuneleri doğru- dan doğruya İktisad Vekâletinden, Vilâ- yetten, Belediyeden veya Ticaret odala- rından istenebilir» 2 — Beyanname. 3 — Teşviki sanayi kanunundaki müsa- ade ve muafiyetlerden istifade etmek üze- re muafiyet rühsatnamesi taleb edildiği takdirde 15 liralık ve müsaade ve muafi- yetlerden istifade etmeksizin yalnız tesis için müsaade taleb edildiği takdirde 30 Hralık ve tevsi müsaadesi için de 30 ku- raşluk pul, 3537 sayılı kanunun üçüncü mad- desi yukarıda «1,2, 3, 4, öv ile göste- rilen ahvalde İktisad o Vekâletinden müsaade alınmadıkça Belediyelerce inşaat ve kuvvei muharrike ruhsati- yesi verilmiyeceğini âmirdir. Buna nazaran birinci sınıf evsafı haiz ola- rak kurulacak veya bu evsafı iktisap edecek surette tevsi edilerek müces- seselere Belediyelerce inşaat ve kuv- wei muharrike ruhsatiyeleri yerilme- den önce İktisad oVekâletinden mü- saade İstihsal edilip edilmediğinin tedkiki lâzımdır. Birinci sınıf sınai müessese €vsa- fından daha dün evsafta kurulacak veya tevsi edilecek müesseselere in- şaat ve kuvvei muharrike ruhsatiye- leri verilmek için İktisad Vekâleti müsaadesini aramağa lüzum yoktur. Dumlupınarda (Baş tarafı 1 nci sahifede) Merasimi birinci kolordu komutan- lığı idare edecek, 30 ağustos günü merasim yerile Afyon ve İzmir ara- sındâ gidiş ve geliş trenleri tertip olü- nacak, 30 ağuslos akşamı da Ankara ve İstanbul radyolarında ve Halkey- lerinde konferaslar verilecektir. Üniversite talebe heyeti Dumlupmar zaferinin on altıncı yılının kutlanma merasiminde bu- Tunmak üzere doktor doçent B. Zeki- nin başkanlığında yirmibeş kişilik bir üniversite talebe grupu yarın saat 3,30 trenile Dumlupınara gidecektir. Üzerinde bıçak bulundu Hüseyin isminde biri, diğer bir şah- sı dövmek suçundan Beyoğlu merke- zine getirilerek üzeri arandığı zaman bir de biçak bulunmuştur. Hüseyinin bıçağı müsadere edilmiş, her iki suçundan dolayı mahkemeye verilmiştir. Okspor kurumunun ilk yıldönümü Okspor Kurumunun açılışının. İlk senei devriyesi Zafer bayramının mut- | Tu gününe tesadüf eden salı günü saat | sekizde Beyoğlunda İstiklâl caddesin- | de Nur Ziya sokağında C. H. P. Be- yoğlu ilçesi kurağındaki Kurum mer- kezinde kutlanacaktır. Ayni gün Ku- Tum adına Taksimde Cümhuriyet âbi- desine çelenk konacaktır, 2 —8- 938 İkramiyeli Ergani 9650 PARA ve ÇEKLER (Kapanış fiatleri) Londra 1 Silerlin 6,14 New-York 100 Dolar 125,895 Paris 100 Frank 34425 Milâno 100 Liret 6,6225 Cenevre (o 109 İsviçre Pr. 2804.15 Amsterd. 100 Florin 683425 Berlin 100 Rayhşmark 50,48,23 Brüksel 100 Belga 2125,7$ Atina 100 Drahmi 11225 Bofya 100 Leva 1515 Prag 160 Çekoslovak Kr. 43425 Madrid Oo 100 Pezeta 8,4 Varşora o 100 Zloti 23,10,15 Budapeşte 100 Pengo 2506 Bükreş | 100 Ney 09175 100 2885 Yokohama 100 354425 Btokholm 109 ii Er, 31855 Moskovk (100 Ruble 23/185 Kırık camla kolundan yaralandı Kadıköyde oturan on altı yaşların. da bayan Hayriye, taraça kapısının kırık camına kolunu çarpmış, batan camla yaralandığı cihetle tedavi alti na aldırılmıştır. Motosiklet kazası Ahmed isminde birinin idaresinde- ki motosiklet, Fatihte Fevzipaşa cad» desinde beş yaşlarında Adnan ismin» de bir çocuğa çarparak muhtelif yer- lerinden yaralanmasına sebebiyet ver- miştir. Ahmed yakalanmış, Adnan Çocuk hastanesine yatırılmıştır.