19 Temmuz 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Telefonda karşısındaki adamı gö- k görüşmek keşfi artık iyice tar m etmektedir, Görüşen adamların Miribirlerini görmeleri için alelâde te- Son hatlarından ayrı olarak hususi “ablolar konuluyor. Almanyada ilk defa böyle hüsusi lolar Berlin ile Lâyipzig arasında ulmuştur. Bundan iyi neticeler Yindığından şimdi kablolar Münihs Aruzatılmışlır. Berlin ile Münihin arası yedi yüz ki- etredir. Berlinde görüşen adam ilnihte telefon başında bulunan damı görmektedir, Hususi kablo ko- Mulmasına rağmen karşısında göre- | *k yapılan mükâlemeler için alman Ücret binnisbe yüksek değildir, Üç da- 7 Temmuz 1938 Bilmem farkında oldunuz mu?.. 7 muz perşembe günü bu senenin n mühim ve en uğurlu bir güniymiş... bebini izah edelim: | 7 nci ayın 7 nci gününe tesadüf etti, 938 in 183 inci güniydi. 188, yani 7 temmuzdan sonra 1938 in daha 170 kilometrelik yürüyüş yarışı Her sene Cenevre gölü etrafında 170| Kilometrelik bir mesafe üzerinde ya | n beynelmilel yürüyüş yarışında bu sene birinciliği Cormet isminde bir #rarisiz kazanmıştır. Yarış 100, 150 v9 70 kilometre üzerine üç devir olarak Yoksulların dansözü Bayan Finyeroa şimali Amerikanın | mınmış dansözlerindendir. İspanyol lanslarını onun kadar güzel oynıyan | iç bir sanatkâr yoktur. Bu dansözün babası Kalifornia'da lilik etmiştir. Los Ancelesteki a bü- Yük caddelerden birine onun ismi ve- İlmiştir. Kralın portakalları Versayda eski portakal ağaçları var- | fir. Bu ağaçları Fransa kralı 14 üncü Kul yetşitirmiştir. Onun ölümünden bugüne kdar Versayda kışlık bahçede İuran portakal ağaçlarını İngiltere krah Parise geleceği için bahçeye çı- tardılar. mmm — kov fuarı iaşe birliğinin sembolü? telâkki ettiğini söy- |” ledi. N Gazeteler bu fuarda şayanı dikkat olan bir nokta kaydediyorlar: Açıldığı rün yüzde 98 i tamamlanmış, Fuar- Giaskov fuarının medhini Avrupâ fazeteleri yaza yaza bitiremiyorlar. Fuar seksen milyon Türk lirasına hal olmuştur. Fuarın açılma törenini İngiltere kralı ile kraliçesi yaptı Açılma töreninde Giaskov stadında | 10,000 kişi toplanmıştı. Kral bir nu- | uk söyledi ve bu fuarı #İmparatorluk e İ Çinin hazinesi İngilterede büyük bir sergi açıldı. Sin hükümeti de en kıymetli antika- | arını bu sergiye gönderdi. Londra ser-| isinde teşhir edilen Çin antikaları, inlerce senedenberi hiç kimseye gös- erilmemişti . li Çin hükümeti Londraya bir mek- İ dara vakfettim» diyor, J- ii. ş Almanya ve Italyada peynir- Telefon ederken Karşınzdakini görüyorsunuz. den yün ve bu yünle dayanıklı Rumaşlar yapılıyor ! kikalık bir mülkâleme için 4 mark 80 fonih yani bizim ara ile iki lira kadar mektedir. dei ucuz olması bu hususi kab- lonun ayni zamanda günde alelâde 200 mükâleme için de kullanması kr bil bulunmasından ileri geliyor. Yokın- da bu gibi hususi kablolar Hamburg, Frankfurt, Kolonya ve Viyana arâ- snd da tesis edilecektir. Bu gidişle Al- manyada herkes telefonda, memleke- tin öbür ucunda bulunan muhata- bını güzile görerek görüşebilecektir. Bir adam yakın akrabasından vo dostlarından birinin sağ olduğunu yal- nız sesinden değil ayni zamanda gözü önüne gelen şekil ve suretinden ve 8İ- masından dâ anlıyacaktır. 177 günü kalıyor. 7 temmuz senenin 27 nci perşembe- siydi, Geride 25 perşembe daha kaldı. Yani 24-51. Bu kadarçok 7 rakamını ihtiva eden bir gün mühim gündür ya... Uğuruna gelince, bunu tecrübe eden- ler bilir. yapılmıştır. Üç devri sıraşı ile 9 saat 39 dakika | 5 sani : ika, 25 sa» 5 saniyede, 15 saat 2 daki niyede ve 18 saat, 24 dakikada katet- tiğinden her üç mesafe için de yeni bir cihan rekoru yapmışlır. Dansöz de yalnız köndi zevkini ve zengin halkın keyfini düşünmez; bar yan Finyeroa yoksulları da düşünür. Ayda iki gece, yoksul mahallelere gi- der, ora halkına bedava danseder, par rasızları da eğlendirir. #Hayalımı sünate, gönlümü yoksul | Bu portakal ağaçları 250 seneliktir. Sığır kanile sulanmaktadır, Ağaçlara 14 üncü Lui elile bakardı, Hattâ Ne- mür muhasarasında harbi idare öder- ken bir gece not defterine şunu kay- detmiş: «Acaba Versaydaki portakal- lar çiçek açtı mı?.> B eski bir İskoçya köyü aynen vücu- i getirilmiştir. En fazla alâkayı çeken şey de bu köydür. ak antikaların geri gönde- a etti, Sergide teşhir edi- değeri 10 milyon İn- tup yazari rilmesini rici len antikaların wiliz İirasıdar. 2 i < İngiltere hükümeti Çinin een ni büyük bir harp gemisile cektir, Dünyonın en büyük kelebeği Yeryüzünde böcek koleksiyonu yö anlar vardır. Öyle kelebekler yara? #4, dört bin, beş bin Türk lirası değe- indedir. Kelebek avcıları bu senz Batavyâ ve 'eni Zelandda ava çıktılar. Amazon İ dığını, fakat yakalamağa re uzunluğunda kelebekler yaşıyor- ; ör, muş, Bir İngiliz proje” kodula- yarım metre uzun bir ak olamadığını söylüyor. KALEDE ehri kıyılarında kanalları yarım. met | Almanyada ipli- dal maddoazol- duğu için giyeceğe ve yiyeceğe dair bir çok şeyler sun! surette yapılmak- tadır. Geçende de yazdığımız gibi kö mürden yağ çıkarmak için fabrikalar açılmıştır, Bu yağ kısmen tereyağ gi- bi kısmen de sabun imalı için kulla- nılmaktadır. Aşağı cins odunlardan şeker çıkarıl masına başlanmıştır. Üç kilo odundan iki kilo şeker çıkarılmakta, geri kalan odun Berlin otobüslerinde mahrukat diye kullamılmaktadır. Yumurta ve albominli maddeler ye- rine balıktan çıkarılan bir madde Kul- lanılıyor. Pastalar, gatolar bu madds ile yapılmaktadır. Saçtan güzel halılar yapılacağı anlar | şıldığı için 937 senesindenberi kesilen saçlar toplanmaktadır. Uzun saçlar şapkalık fotr yapmak için kullanılı- Bu keşifler arasında en mühimmi peynirden suni yün yapılmasıdır. Pey- nirden suni yün imalini ilk defa Al- manlar düşünmüşlerdir. Lâkin bu fik- ri tatbik etmek İtalyanlara nasip ol- “Aydında çifte cinayet Kendisile evlenmiyen kadını ve kadının kız kardeşini öldürdü İzmir (Akşam )— Aydında iki umu- | mi kadının ölümile neticelenen bir ci- nayet olmuştur, Vakanın tafsilâtı şu- dar: İbrahim adında biri bir müddetten- beri münasebette bulunduğu 36 ya- şında Kesik Kübra ile evlenmeğe ka- rar vermiş, bu kararını kadına da âÇ- mıştır. Kadın sevgilisinin bu teklifine red cevabı vermiştir. Fakat Kübraya karşı sevgi ve alâkası gittikçe artan Halli İbrahim, evlenme teklifini sık sık tekrara başlamış, Kübrada her detasında red cevabi vermiştir. İşi tehdide bindiren, kadını umum- haneye sevkettireceğini ve sonra ev- leneceğini söyliyen İbrahim, tehdid- le de iş göremiyeceğini anlayınca son gece Kübranın Kaynak mahallesin- deki evine gitmiş, bu defa da kati red covabı karşısında kalınca tabancasını çekmiş, dört el ateş ederek kadını öl- dürmüş, bu cinayetle kanmıyan katil, tabancasını Kübranın kız kardeşi 23 da Emir Ayşeye birel atmış, onu da öldürmüştür, Vakadan sonra kaçan katil, jandarmalar tarafından takib edilmiş, bir incir bahçesinde ağır yaralı olarak yakalanmıştır, Tah- kikata adliyece devam ediliyor, Bergama ve Selçuk harabelerini gezdi İzmir (Akşam) — Mali müessesele- rimize İngilizler tarafından açılan 16 milyon liralık kredinin Ankara saylar ri, İş Bankası umumi Müdürü B. Mu- ammer Erişle Londrada müzakeresini yapan ve İngilterede alâkadar malt müesseselerin umum müdürü bulu- nan B. W. Niksov refikasi ve hususi kâtibi ile üç gün İzmirde İş Bankası- nın misafiri olarak kalmış, muhtelif tedkiklerde bulunmuştur. B. W. Niksov Bergama ve Selçuk harabelerini, eski İzmir hafriyatını gezmiş, Konya vapurile İstanbula ha- reket etmiştir. B. Muammer Erişle Mall anlaşmanın tatbikatı hakkında tekrar bir konuşma yapacaktır, Almanyada tahtadan şeker, kömürden tere yağı yapıldıktan sonra şimdi de peynirden yün imali için fabrikalar açılmıştır. Bu yün hakiki yün kadar dayanıklı ve ısıtmak hassasına malik imiş ! muştur. Şimdi ise tekrar Almanya bü- tün cihan piyasasında suni yün 5a- nayiinde birinci olmak üzeredir. Yani suni yün, bunu İlk icad eden memle- kete dönmüş oluyor. Bütün dünyada ilk defa peynirden yün imalini düşünen Almanyalı 'Tod- temhaupt'dur. Bundan kırk sene evvel mumsileyh südün peynire tahavvül eden maddesi Kasein'den yün çıkabi- leceğini düşünmüştür. Filvaki peynir- den bir hayli yün elyafı çıkarmıştır. Fukat elindeki vesait ve âletler kâ- fi derecede mükemmel olmadığından çıkardığı suni yün elyafına kâfi mu- kavemet ve melaneti verememiştir. Bu suretle bu icaddan Almanyada pra- tik ve ticari bir istifade temin edile- memiştir. Maahaza bu keşif bütün dünya ilim ve fen erbabını düşündürmüştür. Feretti ismindeki İlalyan birçok in- ce âletler ile tecrübeler yaparak pey- İKTİSADİ Kömür istihsalâtini arttırmak İktisad vekilimiz Şakir Kesebir, Zon- MESELELER | rini bitirmiştir. Evvelce de yazdığımız, bugünkü endüstri inkişaflına göre, havzada daha fazla kömür istihsaline lüzum vardır, İktisad vekilimize re fakat eden heyet, istihsalâtı arttırmak imkânlarını tedkik etmiştir. Havzada 939 senesinde-2 milyon 200 bin kilo, 940 senesinde 2 milyon 480 bin kilo, 941 senesinde 2 milyon 750 bin kilo kömür çıkaracağız. 94l senesinden sonra, her sene istihsal 300 bin kilo artacaktır. Fakat bu kömürü çıkarmak için, yalgız ocaklarda teknik vasıtalar kul lanmak kâfi gelmiyor. Mütehassıs amele meselesini de halletmek lâzım» İ dır. Çünkü mevcud 15 bin amelenin yarısından çoğu muvakkat ameleler- dir, Bunlar, tarlalarındaki işi bitirdik- ten sonra birkaç kuruş daha kazan- mak için, havzaya gelen köylülerdir. Yübuki bu yarı köylü, yarı amele gibi, bir günde 700 kilodan fazla kömür çi- karamıyor, Yapılan hesaplara göre, mütehassıs amele bir günde 1200 ki- lo kömür çıkarmaktadır, Şimdiye ka- dar çök tecrübe edilmiş bu hesaplar karşısında, Zonguldak kömür havza sında, kömürü arttırmak için, ame- lenin verim kabiliyetini arttırmağa ihtyiaç olduğu anlaşılır. Bunun için de, Eti bankın yaptığı * gibi, ameleyi iskân edecek, yani Zon- guldakta dalmi surette barındıradak mahalleler yapmak lâzım... Fakat ame. le aileleri, kömürden aldıkları para ile iyi geçinemiyecekleri için, burada amele ailesinin boş durmayıp ziraatle meşgul olması icap ediyor, halbuki Zonguldakta gmele mahallelerinin ku- rulacağı yerler, ziraate müsaid de- ğildir, Görülüyor ki, mesele, zannedildiğins den daha ziyade giritttir. Yapılan hesaplara göre Zonguldak havzasında 20 bin amele çalışacaktır, | Bunların içinde ailesi olan ameleyi he- sap edersek, bu muhitte 50 binden faz- la nüfus iskân etmek lâzım... Yalnız kömür çikan ve ziraate elverişli bir yer olmıyan ve esasen pahalı olan bu mın- takada 50 bin kişiyi barındırmak için çok tedkikler yapmak icap ediyor, bu iş kömür çıkaran mühendislerin he- sapları haricinde kalan bir meseledir, Bu mesele şehircilik mütehassısları- nın, üniversite sosyoloji profesörü Dr. Kesler gibi, Almanyada ve Romanya- da amele mahalleleri kurmuş, nüfus işlerile uğraşmış, mütehassısların da müdahalesine ihtiyaç vardır. — H.A, nirden çıkardığı yün elyafını tabii yün kadar daya- nıklı bir hale getire miştir. Sanayi erbabı bu pratik icad ile alâ- kadar oldukların- dan geniş mikyasta peynirden yün çi- karmak için fabrikalar kurulmuştur. Bu fabrikalarda senede 10000 ilâ 12000 ton Kasein kullanılıyor. İtalyada suni yünün terakki eyle- mesi bu memleket gibi harice döviz vermekten kurtulmağa çalışan Alman» yada dahi suni yün imali hevesini u- yanmıştır. Almanyanın meşhur kimyagerlerin. den Dr. Braida Schwarza birçok tecrü- belerden sonra peynirden suni yün çe karmıştır. Bunun elyafı Todtenhaupt- un keşfettiği yünün elyafından 3 ilâ 4 misli daha kuvvetlidir. Bu netice elde edildikten sonra geniş mikyasta suni yün imali için Türingen hava- isinde fabrikalar kurulmuştur. Bu fabrikalarda İtalyadaki istihsalâtın üç dört misli suni yün yapılacaklar. Senede 30000 ilâ 40000 ton Kasein sar- fedilecektir. Suni yünün vücud sıtma hassası tabii yünden farksız imiş, Kozanda kanlı bir vaka Bir genç «seni öldüreceğim, karın benim olacak» diyen rakibini öldürdü Kozün (Akşam) — Saimbeyli'nin Kireç köyünde bir cinayet olmuş, Yu- sut oğlu Ali adında biri, diğer bir Al tarafından öldürülmüştür. Cinayete sebep şudur; Katil Ali Melek adında bir kadınla erlidir. Maktul Alf ötedenberi Meleği seviyor ve kendisine ras geldiği yerda âşıkane sözler söylüyormuş, Son 7a- manlarda kocasından ayrılmasını vo kendisile evlenmesini, bunu yapmazsa sonu fena olacağını söylemiştir. Me- lek bu tekliflere kulak asmamıştır. Bundan 25 gün evvel maktul Ali Me leğe raslıyarak gene ayni sözleri tek- rar etmiş, bu sırada karşılaştığı me- leğin kocası Aliye de: «Seni öldüreceğim, Meleğe kavuşa- cağım.» demiştir. Bu sözlerden fena halde hiddetle- nen Ali tabancasını çekerek diğer Ali- yi öldürmüştür. Katil bundan sonra kaçarak 15 gün dağlarda gezmiştir. Fakat kendisini cümhuriyet hükümetinden kurtaramı. yacağını anlayınca gelip teslim olmuş» tur. ? Pahalılıkla mücadele İngiltereden getirtilen mütehassıs Bursada tedkikler yaptı Bursa 17 — İktisad vekâletinin par halılıkla mücadele üzerinde etül'er İ yapmak üzere İngiltereden getirttiği mütehassıslardan doktor bay Benhay ile vekâlet hukuk müşaviri Haldun Sarhan Bursa belediyesinde kabzımal ların sebzelere dair verdiği malümatı dinlemişler, zabıta memurları ile muh» telif piyasa yerlerini gezerek tetkikat yapmışlardır. Belediyeden ayrıca ken- dilerine perakende fiyatlar ve istedik- leri diğer malümat da verilmiştir. Mütehassıs Karacabeye gitmiştir. Dönüşte mezbahamızı gözerek et moys zuu üzerinde de tetkikat yapacaktır, İÇTEN - DIŞTAN Yazan: Hasan - Âli YÜCEL Yeni çıktı, flati 35 kuruştur. Mutlaka okuyunuz.