17 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
o Bane 3 iki garip hasta... Biri ana lisanını unuttu, diğeri güneşe çıkarsa ölecek! 22 senedenberi gözüne uyku girmiyen adamdan! hasta büyük alaka uyandırdı sonra bu iki Umumi harbde başına yediği bir darbenin tesirile yirmi iki seneden- beri gözüne uyku girmiyen Pol Kerm adında bir Macarın hali her tarafta alüka ile takib ediliyordu. Son gelen Fransız gazeteleri, harb senelerinde uğradıkları hastalıkların gârabetile tıb âlemini hayrette bırakan daha iki adamı haber vermektedirler. Bunlardan biri şimdi Almanyaya #ihak edilen eski Avusturya halkın- dan Peter Vacek isimli bir rençper- dir. Bundan yirmi iki sene evvel hara esnasında : başından ağır surette ya ralanan Peter Vacek tam altray ölümle hayal arasında çırpınmış, sis rafına toplanan mütehâssıs doktor- lar şiddetli bir dimağ sarsınlısına uğrıyan bu adamın hâfızasını kay- bettiğinde ve artık konuşamıyaca- Zı hakkınde. kati surette ittifak et- mişlerdir. Fakat Vacek yavaş yavaş iyileşip nekahet devresine girdiği zaman dok- torlar şu garib hadise İle karşılaş- tılar : Vacek'in bütün hasseları yerinde idi. Yalnız kendisine ana lisanı olan Almanca ile hitab edildiğ izaman bu sözlerden hiç bir şey o anlamıyordu. Bunun üzerine doktorlar, meramını yazı ile anlatması için hastaya ka- lem, kâğıd verdikleri zaman Vacek umumun hayretleri önünde ana lisa- nı olan Almanca ile değil, Styrie köy- lülerinin yarım yamalak konuştuk- ları Sloven lisanında kelimeler yazdı- ğı görüldü. Uzun müddet hastanede yattıktan sonra tamamen iyileşen genç köylü evvelâ eliyetek o konuşmağa baş- ladı. Bilâhare Slovenceyi daha iyi konuştuğu nazarı dikkati celbetti, Fakat bu devrede hiç bir gün Alman- ca bir tek kelime söylemedi. Yapılan tahkikattan Vacek'in ev- velce Slovence bilmediği anlaşılmış- tı. Bu suretle doktorlar hayretler içinde kaldılar. Ve hadiseyi şu man- tıki yolla izah ettiler: Vecek yaralanıp hastaneye geti- rildiği zaman Sityrili köylülerin bu- lunduğu bir koğuşa yatırsmıştı. Ba- şına yediği darbe iletam bir hâfıza yama uğrıyan Vacek koğuşta bay- gın sıralarda diğer köylülerin Slovence dua ve feryadlarını işit- miş ve bunlar dimağında yeni izler bırakmıştı. Hastanede kaldığı müd- detçe köylülerden Slovenceyi kap- mış, İlerletmişti. Fakat kafasında hâfızasını kaybettiği zamandan öv- vele aid bir bilgi olan ena lisanını katiyen hatırlıyamıyordu. Vacek iyileşip köyüne döndüğü 2a- man evinde konuşulan Almancayı bilmezse aicisi ve eski dostlarile an- laşamıyacağını takdir ederek evvelce pek iyi bildiği bu lisanı yeniden öğ- renmek için ders almağa başladı. Za- vallı Vacek şimdi ana lisanmı bir ke- re daha talim ediyor. Galiçya köylülerinden Alex Fongo- rine ise daha feci bir vaziyettedir. Doktorlar kendisine güneşe çıkarsa öleceğini haber verdiklerinden evi- nin karanlık bodrumunda oturmak- tadır, Gayet korkak ve sinirleerinden has- ta olan bu adam 1914 te asker top- Janırken evinin bodrumuna saklan- mış, karısı da soranlara, gayet ke- derli bir tavırla kocasının dağdan inerken yüzlerce metre derinlikteki bir uçuruma yuvarlanıp . öldüğünü söylemiş, döktüğü göz yaşları İle de herkesi inandırmışlır. Fongorine - saklandığı - bodrumda Rus askerleri köyü işgal edinceye ka- dar kalmış, fakat bu esnada bir gün annesi bodruma inerek gelininin bir Rus askerile işi pişirerek beraber- ce ormana gittiklerini söylemiştir. Bunun üzerine kiskançlığından te- 5 ; öz Güneşe çıkarsa öleceği bildirilen Fongorine İ | Ankara 16 (Telefonla) — Zelzele felâketi yüzünden 185 vatandaşımızı kaybettiğimizi evvelce yazmıştık. Bu- gün bu vatandaşların isimlerini bü- yük bir iç acısı ile bildiriyorum: Köşker nahiye merkezinde 1 ölü Hüse- İ yin Eşmenin, 1 ölü Y£ İsa Kılıncın, 2 ölü Mehmed Gökbulutult, 1 ölü Fatma Ömer Çavuşun, 1 ölü Ardıç Mehmed, 1 ölü Dieh- med Türkün, 1 ölü Tevfik Monaşın, 1 ölü ddık Aslanı, 1 ölü Necil hmed Tursunun, 1 ölü İbrahim Baranm, 1 ölü İbrahim Demiralayın, 1 ölü Abdul- lah Ardıcın, 1 ölü Hasan Şahinin, 1 ölü Lütti Şahinin, 1 ölü Demiralaym ailesin- den. Köşkerin Deveclobası köyünden 1 ölü Rua Aselin, 1 ölü Mustafa Kılıcın, 1 ölü Zeki Vapurun, 1 ölü İbrahim Gülün, 1 ölü Yasuf Şahinin, 3 ölü İsa Şafak, 1 ölü Mustafa Şafakın, 1 ölü Dehmed Şafakm, 1 ölü Ali Şahinin, 1 ölü Ahmeâ Çetinin, 1 ölü Hacı Sünzünün ailesinden, Köşkerin Alişar köyünden 1 ölü Mürsel Turanın, 1 ölü Nafi Aslanın, 1 ölü Zeynel Şekerin, 1 ölü Seydi Çengelin, 1 ölü Hacı Zenginin, 1 ölü Emin Aynanın, 1 ölü Mev- lüd Türkün ailesinden. Sofrazlı Kenan köyünden ? ölü Osman Demirin, Sofrazlı aşağı 1 ölü Halit Yıl. İ maz, Hacı Selimler 1 Selimler 1 ölü Hilmi Süngi 1 ölü Haydar Özkanın ailesinden. Köşkerin Akpınar köyünden 1 ölü Rıza Turgutun, 1 ölü Haydar Tekinaslanın, 1 ölü Musa Korkmazın, 1 ölü Hadice Demir- banın, 1 ölü Said Maraşın, 2 ölü Murtarma Yılmazın, 2 ölü Mehmed Yılmazın, 3 ölü Ali Burhanın, i ölü Celâl Burhanın, 1 ölü Mehmed Güzelin, 1 ölü Mehmed Taşkıra- nın, 1 ölü Mehmed Çakırın, 1 ölü Bekir Ahadın, 1 ölü Diusa Tekelinin, 1 ölü Ra- 1 ölü Emin Esenin, 1 ölü Musa Esenin, | ölü Mehmed Gülenein, 2 ölü Mustafa A- hat, 1 ölü İbrahim Tercan, 1 ölü Rama- zân Tercan, 1 ölü Kadir Demirkıran, 1 ölü Mehmed Tekeli, 1 ölü Süleyman Avşar, Zelzele kurbanları Kaybettiğimiz 185 vatan- daşın isimlerini yazıyoruz Aslanın, 1 ölü | muzan Tekelinin, 2 ölü Mehmed Tekinsalın, pesi âtan asker kaçağı deliye dön- müş ve kocaman bir bıçağı kaptığı gibi sokağa fırlıyarak ormana doğru koşmağa başlamıştır. Fongorine burada hakikaten ka rısını, bir Rus askerile beraber yaka- lıyarak ikisini de öldütdükten sonra karısını: — Eğer benim bulunduğum yeri ve yaptığım şu işi haber vermeğe kal. karsan ikimizin de kurşuna dizildi- ğimiz gündür, diye tehdid ederek tek- rar bodrumuna dönüp saklanmıştır. Galiçyalı yakalanmak korkuları içinde burâda tani sekiz sene, bir de fa bile güneş yüzü görmeden kalmış, nihayet umumi af ilân edildiği za- man yeryüzüne çıkmağa karar ver- miştir, Fakat sekiz sene karanlıkta yaşadıktan sonra yeryüzüne çıkma» ğa teşebbüsü onun için felâket ol- muş, kapısından çıkar çıkmaz göz- leri maruz kaldığı bol güneş ziyasına tahammül edemiyerek feryadlar için- de deli gibi bodrumuna dönmüş ve bayılmıştır. Çağırılan doktorlağ hastayı mus- yene etmişler, güneşe olan alışkanlı- ğını kaybeden bu adamı kapalı bir araba içinde hastaneye kaldırmışlar, yaşaması için vücudüne güneş ziya- sının fazla geldiğini tesbit ederek kendisine karanlık dünyasına avdet etmesini, bundan sonra penceresiz ve içerisine en ufak güneş ziyasının gi- remiyeceği bir yerde oturmaktan başka çare kalmadığını, ancak ge celeyin dışarı çıkabileceğini söyle- # mişlerdir. Fongorinenin annesile karısı çok- tan ölmüştür. Korkaklığı yüzünden başına felâketler getirenbu adam ölünceye kadar karanlıkta kalmağa mahküm bir halde ve güneşin has- retini çekerek iztırablar içinde ya şamağa devam ediyor. Ş,I.R 1 ölü Şükrü Kaya, 1 ölü Hasan Coşkun, 1 ölü Mustafa Ercan, İ ölü İbrahim Ay- doğdunun, 2 ölü Rifat Özcanın, 1 ölü İb- rahim Akdağlı, 1 ölü Yusuf Akdağlınn, 4 ölü Osman Oğuzun, 1 ölü Mevlüd Kuşde- 1 ölü Raşid Aslanın, 5 ölü Ruza Ak- 3 ölü Mustafa Akpınarın ailesin- yünden 1 ölü Said Şakir, 1 ölü Ahmed Avlar, Salik köyün- den 1 ölü Ali Ceylân, 1 ölü Ali oğlu Ah- med, Hanyeti köyünden ? ölü Bilâl Temiz, 1 ölü Mehmed Vural, 1 ölü Hâmid Yurd- gülün, 1 ölü Hâmid Özenin, ? ölü Osman Durmuş, 1 ölü Satılmış Aydın, Çürükler ve Eldenele Ortaoba köylerinden 67, De- mirciden 2, Karaoğlandan da 9 ölü var- dır. Tatilyas köyünden 1 ölü Ahmed Kara- | nın, Arablarda 1 ölü Şakir Koranın, Ta- | buroğlunda 1 ölü Osman Altınkılıcın, So- lakuşağı 1 ölü Ömer Uslunun, Çepişler | 3 ölü Dağıstankayanın, Himmetuşağı 1 | ölü Ali Sağlamın, Himmetuşağı 1 ölü Ne- | 'cib Keskinin, Himmetuşağı 1 ölü Ali Cey- lânm ailesinden. Korov ünden 3 ölü Behçet Cengi- | zin, 1 ölü Mehmed Özün, 2 ölü Fazl Vapu- run, 1 ölü Ömer Karacanın, 1 ölü Kâzım Doğanm ailesinden. Avanoğlu köyünden 1 ölü Mehmed Bu- Tutun, 1 ölü Mehmed Çelinin, 1 ölü Osman Zenginin ailesinden. Abdal köyünden 2 ölü Mustafa Çevçe- kin, Sekili köyünden 1 ölü Musa oğlu Rıf- kının, Takmaz köyünden lölü İbra- him Pekarsın, 1 ölü Hacı Bekârın, 2 ölü Ali Avotun ailesindendir. Diyarbakırda 27 zelzele Ankara 16 (Telefonla) — Diyarba- kırın Hani nahiyesinde vukubulan zelzele hakkında umumi müfettişlik- ten Dahiliye Vekâletine gelen bir ra- pora göre Hani'de o gün birbiri arka- sına 27 zelzele olmuştur. Köylülerin evlerini terkoderer » çıkmala- rından nülusca zayıat olmamıştır. Yukarıda Meclis relsi, Başvekil, Vekiller ve Türk Hava kurumu reisi merasime giderken, aşağıda bir miifreze havaya teş ediyor. Trakyada eski eserler Vizede kıymetli mozaikler bulundu Mozaikler renklidir. Üzerlerinde tavus, keklik, gamalı salip şekillerini andıran resimler vardır Bulunan mozaiklerden fki görünüş Edirne (Akşam) — Vizede hükü- met önündeki caddenin genişlettiril- mesi ve burasının büyük bir meydan haline getirilmesi için bir kaç ay- danberi devam etmekte olan hafri- yat ve tesviye ameliyatı esnasında eski devirlere ald bazı parçalara ras- lanmakta idi. Meydanın tesviyesi için nivelmana göre icab eden bu hafriyat 1,50 metre derinliğine inildiği vakit bü- yük temel duvarlarına ve kaldesi toprak altında gömülü sütunlara ve üzerleri Lâtin harfli kitabeleri havi mezarlara raslanmıştır. Bulunan temel duvarlarının ta- banları temizlettirildiği sırada Bizans sanatına ve milâddan sönra altıncı asra aid olduğu tahmin olunan kıy- metli mozaikler meydana çıkarıl- mıştır. Bu mozaikler renkli olup üzerle- rinde tavus, keklik ve gamalı salib şekillerini andıran resimler vardır. Umumi müfettiş general Kâzım Dirik tarafından bu eserlerin plân ve resimleri aldırtılarak mütehassıs bir heyetin Vizeye gönderilmesi hu- susu 'Türk tarih kurumuna arzedil- miştir. Heyet Vizeye gelinceye kadar mey- danda yapılmakta olan hafir ve tes- viye ameliyatı durdurulmuş ve bulu- nan eserlerin durumları muhafaza İ altına alınmıştır. | Gayri mübadiller takdiri | kıymet ve satış komisyonunda | teftişler Maliye Vekâleti teftiş heyeti relsi B. Rüştünün riyasetindeki heyet gay- ri mübadiller takdiri kıymet ve satış komisyonlarında tedkiklerine devam etmektedir. Heyet mesaisini müm- kün olduğu kadar çabuk bitirecek- | tir. Heyet raporunu verdikten sonr& Maliye Vekâleti komisyonların müs- takbel vaziyetleri hakkında son kar rarını verecektir, Kırşehir o felâketzedeleri menfaatine müsamere Sanatkâr Şadi tarafından yakın- | da Ankara tiyatrosu sanatkâr- larile birlikte Kırşehir felâketzedeleri menfaatine Şehzadebaşında Ferah ve Beyoğlunda Fransiz tiyatrolarında | birer müsamere verilecektir. FE,RESEF ŞFEELERFE g g3 BEFEZ 0,8
