21 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Hariciye Nazırı B. Eden dün akşam istifa etti Lord Halifax Edenin yerine hariciye nazırlığına getirilecektir Edenden sonra diğer nazırlardan dör- dünün de istifa edecekleri söyleniyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) 1 — Ayusturya meselesi, 2 - İtalya ile müzakereye girişmek imkânı, İstibbarata nazaran B. Eden ie B. Chamberlain arasında mühim noktai nazar ihtilâfları çikmiştir. Başvekil, kendisine acele bazi mü- sağdatiz bulunacak olan İtalya ile ret etmeleri ve Hariciye Nazırının ay- nizamanda nazırlardan B. Ormsby Gore ile B, Oliver Stanley'in de mü- zaharetini elde etmiş olması dolayı- sile bir nebze ehemmiyet iktisab et- Avusturya yahudileri | 6 Kişiyi öldüren telâş içinde Sermayelerini Avusturya- dan çıkarmağa hazırlanıyorlar Belgrad 20 (A.A - — Vreme gaze tesinin Viyanadan öğrendiğine göre Avusturya payitahtındaki Yahudiler arasında büyük bir heyecan hüküm sürmektedir. Yahudiler, nasyonal s05- yalizmden korktuklarından dolayı sermayelerini Avusturyadan çekmek arzusunu ishar etmek suretile borsa- da bir panik havası vücude getirerek daha şimdiden Avusturya iktisadiya- tanı mühim zararlara sokmuşlardır. Bu gazete, Viyanadaki vaziyetin hakikati ahvale uymadığı, çünkü Almanya ile yapılmış olan itilâfın Avusturya istiklâlini zıman altına al- makta bulunduğu mütalâasındadır. ——. İüklerden bir kısmı 1938 bütçe pro- Jelerini yeni ihtiyaçlarını da ilâve etmek suretile hazrlıyarak Maliye Vekâletine göndermişlerdir, Yeni yıl bütçe projesinin bağlan- yakında Vekiller heyetince müzake- tesine başlânacaktır. Bir motör firtina yüzünden Karaburuna gidemedi Dün akşam geç vakit öğrendiğimi- xt göre, kime aid olduğu anlaşılamı- Yan bir motör Karaburuna giderken İartınaya. tutulmuştur. Motör yükün- den bir kısmını atarak dönmüş ve Kilyosa gelerek demirlemiştir. ” Bir romorkör motörü almak üzere Kilyosa gitmiştir. Motör bugün lima- nımıza getirilecektir. Nüfusca zayiat yoktur. mektedir. Öğrenildiğine göre B. Ede- nin muhtemel istifası bu nazırlardan bazılarının istifasını intaç edecek ve binnetice bir kabine buhranına yol açacaktır. B. Eden istifa etti Londra 20 (A.A.) — B, Edenin ar- istifa kararının kati ol- duğunun bildirdiği haber verilmek- tedir. Londra 20 (A.A.) — Sant 19,30 da yapılan mahdud bir kabine toplan- tısından sonra B. Edenin istifa ettiği teeyyüd etmektedir. Şimdiye kadar Başvekile başka hiçbir istifa verilme- miştir. Londra 20 (4A.) — Sunday Dis- pateh gazetesine göre, lord Halifax B. Edenih yerine dış bakanlığına ge- çecektir. Başvekil İtalyaya bir proje vermiş sını derpiş eden bir İngiliz - İtalyan müşterek beyanname projesini Ro- maya bildirmek üzere B. Grandiye tevdi etmiş olduğu haber verilmek- tedir, B. Grandi, B, Mussolininin tas- vib etmeğe made bulunduğu bu metni Romaya göndermiştir. İşte B. Edenin tatminkâr addetme- diği bu beyanname projesidir, zira bu metin İspanyol meselesini diğer meselelerden ayırmaktadır. “e . 3 müthiş cani isi ölüm cezasına, birisi 19 seneye makküm oldu Sıvas (Akşam) — Geçende Sivasın Ulamış nahiyesinde müthiş bir cina- yet-işlenmişti. Ulamışta hançılık eden Nazar oğlu Artin, karısı ve en küçüğü kundakta altı aylık, dört çocuğu öl- dürülmüşlerdi. Yapılan tahkikata cinayetin para yüzünden yapıldığı anlaşılmıştı. Ge- celeyin Artinin evine girenler, evde- kilerin uyanması üzerine bunları öl- dürmüşlerdi, Kalil ayni köyden Artin oğlu Torik, Toskan olğlu Ohanes ile İstepan oğlu Hamparsumdur. Suçluların Sıvas ağır ceza mahke- mesinde yapılan muhakemeleri bit- miş ve Ohanes ile Hamparsum ölüm cezasına mahküm edilmişlerdir, 'To- rik, yaşı Itibarile 19 sene müddetle hapse mahküm edilmiştir. Türkofis Bazı ajanlıklar lâğvediliyor bazısı kuvvetlendiriliyor Ticari münasebalımizın çok inühim. olmadığı yerlerdeki Türkofis ajanlık- ları lâğvedilecek, buna mukabil ticari münasebatımızın inkişaf etmekte ol- duğu büyük memleketlerdeki ofis teş- xilâtı takviye edilecektir. ret ajanlıkları lâğvedilmiştir. Buna mukabil Paris ve Nevyorktaki ofis teş- kilâtı birer ticaret ataşesi muavinliği ihdasile takviye edilmiştir. Marsilya ticaret ajanının işlerini Paris ticaret ataşesi muavini görecektir, Ataşe muavinleri, bulundukları memleketin ticaret merkezlerini da- ima gezeceklerdir. Muavin olmıyan yerlerde bu işi ticaret ataşeleri göre“ ceklerdir. Lâğvedilen Hayfa ve Beyrut ajanlıklarının İşleri Ge bu suretle gö- rülecektir GÜNÜN HADİSELERİ | Sovyetlerdeki doktrin münakaşası B. Stalin'in dedikodular sebebiyet ve- Ten.son açık mektubundan, bolgeviklerin yeniden taktik değiştirerek bütün dünya- da sosyalist inkılâbı teşvik için artık daha müteaddl bir rol oynamak istedik- Jerinden bütün cihan matbuatında bahse» dilip duruyor. Bu mesele ortaya göyle abilr İvanov isminde bir genç Komür tiye bir mektup yazarak fikir şi tır, Demiştir ki: cBen sosyalizmin nihal yaferi ancak sosyalizm bü ünye rinde tahakkuk ettiği tak: dedim. Zira, ik! xd rejim mevcut bulun- dukça aralarında çarpışma tehlikesi mev- £ut olacaktır. Bugünkü günde Bovyetler, Kapltalist memleketlere çevrilidir. Öyleyse her zaman bir harici müdahele mievzuu bahistir. Sosyalizmin Zaferi, yadaki bu tezadi meydandan #uretile kabildir.. Bu fikirde olan genç komünist, arkadaşları tarafından o Troç- kistlikle itham olunduğu için, Stalin mü- dahale etmiş ve İvanov'n Hak vetmiştir. Stajiki demiştir ki: «Troçkistlere göre, Kapitalist midmleket- Jerde sosyelisi, inllâb olmadan evyel, Bövyetlerde sökfalizm kurulamszdr. “Hal- buki biz'bunun aksini isbaş ettik. Lâkin meselenin bir de başka vechesi ver: Şa- yed memleketimiz bi” ada olsaydı ve et- Tafımızda bir çok kapitalist memleketler bulunmasaydı, sosyalizmin zaferi nihal olurdu. Lâkin öyle devletler ortasında ya- andak dün- ne düşmandırlar; talizmi bizde yeniden kurmağa kalkabi- Hirler; biaenaleyh, açıkça söylemeliyiz ki, memleketimizde sosyalizmin zaferi nihai değildir. Öyleyse, bu ikinci mesele halle- dilmiş değildir. Bunu halleylememiz icab eder. Fakat birinci kısmı hallettiğimiz gibi, yani kendi kuvvetimizle, bunu halle- demeyiz. Dünya proleteryasının kuvvetie- rini de bizim milletinki ile birleştirmeliyiz. ın istikametini komşumuzdaki münakaşaları — kaydettim. F. Tanur Başvekil Hariciye ve Maliye Vekillerile birlikte bu akşam Ankaraya gidiyor Bir kaç gündenberi İstanbulda bu- Junan Başvekil B. Celâl Bayar dün akşama kadar Perapalas otelinde kal- mıştır. Başvekli, Hariciye Vekili dok- tor Rüştü Arasla birlikte bu akşam Ankaraya hareket edecektir. Hariciye Vekilinin Mısır seyahati Şehrimizde bulunan Hariciye Veki- li B. Tevfik Rüştü Aras öğleye kadar Perapalasta istirahat etmiş, öğleden sonra dişlerinin tedavisile meşgul ol- muştur. Akşam üzeri Dolmabahçe sa- rayma gitmiştir. Bugünü “Ankaraya gidecek olan Hariciye Vekili dün Pe- rapalas otelinde kendisile görüşen muharririmizin Mısır kralı majeste Faruğun memleketimizi ziyareti ve Hariciye Vekilinin Mısıra seyahati hakkındaki sualine cevab vererek de- miştir ki: .— Mısıra seyahatim tekarrüir etmiş- tir. Kral majeste Faruğun Türkiyeyi ziyareti de mukarrerdir. Fakat bugün için benim ne zaman Misıra gidece- im ve Mısır kralı majeste Faruğun hangi tarihte Türkiyeyi ziyaret ede- ceği belli değildir. Taayyün etmemiş- tir. — Bazı ecnebi gazeteler Misir kralı majeste Faruğun Türkiyeyi ziyareti münasebetile “Türkiye ile Misir ara- sında bir ittifak yapılacağını yâzıyor- lar. Bu hususta ne düşünüyorsunuz? — Türkiye ile Mısır; dostlukları kardeşlik derecesine varmış milletle: riz. Aramızda en küçük bir mesele bile mevcud değildir. Şimdilik benim böyle bir ittifaktan haberim yok.» Maliye Vekili de bu akşamki eks- presle Ankaraya dönecektir. Devlet demiryollarında seyahat Ankara 20 (Telefonla) Devlet demiryollarından alınan 15 günlük, bir aylık ve üç aylık biletler Trakya, Erzurum, Mudanya hatlarında da is- timal olunabilecektir. Böglelikle bu biletlerle istisnasız olarak bütün Dev- let demiryollarında seyahat temin edilmiş oluyor. Son dakika Eden'den sonra lord Cranborn da istifa etti B. Eden, istifasının kafi olduğunu Başvekile bildirdi, çemberlayn bugün beyanatta bulunacak Londra 2i (Akşam) — Hariciye nazırı B. Edenden başka Lord Kranborunun da İstifa ettiği zesmen tebliğ edilmiştir. içtlmada B. Çemberlayn B, Edeni istifasından vazgeçirtmeğe çok çalışmıştır. Fakat B, Eden şartlarında ısrar ettiği ve İstifasının kati olduğu cevabım ver Kabinenin saat on beşte akdettiği miştir. B. Çemberlayn bugün Avam kamarasında beyanatta bulunacaktır 'B. Eden de bugün Avam kamarasında istifasının sebeblerini izah edecek- tir. Bu istifa münasehetile. B.- Eden başvekile gönderdiği mektupta son gün- lerin bâdiseleri münasebetile ittihaz edilen kararlarda ye-bilhassa derin akis- Jer uyandırabilecek bir Karar üzerinde aralarında ihtilâf çıktığını ve bu ihti- lâfın ya'nız beynelmilel meselelerde değil, fakat takib edileğök metodlarda da teberüz ettiğini, bu şerai; altında kabinede kalması memlekete faydalı olmı- yacağın: bildirmiş ve şimdiy» kadar kendisine gösterdiği müzaheretten dolayı teşekkür etmiştir. B, Çemberlayn de B. Edene takdirkâr bir mektup göndermiştir. Kral Jorj bugün Londraya dönecektir. Bugün başlaması mukarrer İngiliz - İrlanda müzakereleri vaziyet dolayısile tehir edilmiştir. Hitlerin nutku Londrada fena bir intiba bıraktı, Pariste soğuk karşılandı B. Hitlerin nutkundan sonra Fransız Nazırları toplanarak vaziyeti tedkik ettiler Londra 21 (Akşam) — B. Hitlerin dünkü nutku, bilhassa demokrat devletlere hücumları burada çok fe- na bir tesir uyandırmıştır. Nutkun diğer kısımları, bütün dik- katin B, Edenin İstifasına çevrilmiş olmasından dolayı tefsir edilmemek- tedir. Paris 21 (Akşam) — B. Hitlerin nutku burada soğuk Kr, Almanyanın hedefi meçhul gizli bir takımi hazırlıklarda bulunduğu bu nutuktan anlaşıldığı beyan edilmek- tedir. “Her halde Fransanın müte- yakkız davranması ve son hâdiseler- den sonra tehaddüs eden vaziyeti tedkik edetek icap eden tedbirleri al- ması icap ettiği mütalâasında bulu nulmaktadır. B. Hitlerin nutkundan sonra B. Chautemps, B. Delbos ve B, Massig- Minin iştirâkile bir konferans akde- dilerek vaziyet görüşülümş ,bu kon- feransa Fransanm Londra sefiri B. Corbin ve İngilterenin Paris sefiri Jord Fips kısmen iştirâk etmişlerdir. Budapeşte 21 (Akşam) — B. Hit- lerin nutku burada müsait bir intiba uyandırmıştır. Bilhassa Anehlussdan ve gümrük ittihadından bahsi mesi bu müsait intibal kuvvet dirmiştir. Varşova 21 (Akşam) — B, Hitlerin son nutku müsait bir surette tefsir edilmekte, beynelmilel vaziyetin ay- dınlanmasına yardım ettiği mütalâ- asında bulunulmaktadır. Rumen meclisi ve partileri lâğvedildi B. Tataresko Ankaraya geemiyecek Yeni Rumen kanunu €sa-Balkan Antantı konseyinde sisi krâlın bir irâdesile ilân edildi Bükreş 21 — Kabine neşrettiği bir kararname ile şu tedbirleri almıştır: 1- Bütün siyasi fırkaların ve parlâ- mentonun lâğvı, 2 - Korporetif bir kanunu esasi vazı, 3 - Hakiki Ru- Mmenlerin haklarını müdafaa, 4 - Ağır- ceza mahkemelerinin lâğvı. Ağırceza mahkemelerinin lâğvı, siyasi cürüm- lerin daha şiddetli bir surette ceze- landırılmasınt temin edecektir.Bu ted- bir, son zamanlarda hükimleri tedhiş etmiş olan Demir muhafızlar teşkilâ- tı aleyhine müteveceihtir. Romanyada yaşıyan ekalliyetler, Rumen kanunlarına riayet etmek şartile, hakiki Rümenlerin hakların- dan istifade edeceklerdir. Bükreş 21 (Akşam) — Yeni Ru- men kanu esasisi kralın bir ira- desile ilân edilmiştir. Bu kanunu esasi halkın ârâyı umumiyesile tas- vip edilecektir. Ortaköyde hir cesed Cesedin hüviyeti hakkında tahkikata başlandı Evvelki gece saat 21 de Ortaköyde Alman kömür deposunda gece bekçisi Cemal denizde bir cesed görmüş ve polise haber vermiştir. Polisin araştır- maları sonunda Paşayalısı önünde de- niz kenarında tahminen 40 yaşların- da, siyah mantolu, siyah baş örtülü, siyah çorap ve ayakkabılı bir kadın ey ği kendisini B. Komnen temsil eedcek Bükreş 21 (Akşam) — Hariciye Na sırı B. Tataresko Romanyadaki $i- yasi vaziyet dolayısile 25 şubatta Ankarada toplanacak olan Balkan antantı konseyine iştirik edemiyece- gini, kendisini konseyde B. Komne- nin tenggil edeceğini alâkadar Bak kan devletlerine bildirmiştir. Atinadan iki siyasinin adalara nefyi Atina 20 (AA) — Eski nazırlar- dan Papandreou ile eski mehuslar- dan Stamatios Mercouris, fesatçı bir takım beyannameler neşrettikleri için tevkif edilmişler ve bir adaya sürülmüşlerdir. Kutub seyyahları İki buzkıran vapuruna binerek geliyorlar Meskova 20 (A.A.) — Papanin gr punun tahliş işi dün saat 1730 da başlamış ve saat 19 da bitmiştir. Heyeti seferiye, iki tahlisiye gemi- sine ne suretle ayrılacaklarını zer at“ mak suretile tesbit etmişlerdir. Papanin ile Krenkel'in talihlerin€ Taimyr buzkıranı düşmüş, Krehov il6 Yederoff da Murman buzkıranına binmişlerdir. Kâşiflere refakat etmiş olan köpeğin âkibeti matüm değildir... Bütün malzeme Taimyr buzkıranımâ nakledilmiştir.
