30 Eylül 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

v GR 5 güm. ; | 30 Eylül 1937 — AKŞAM —— maz FIKRA “Alaturka Alaturka, biz ve dostum Mazhar Müfid yaşında olanlar için bir hatıra- | lar davasıdır: Sarayburnu nutku ve mekteblerin alaturkadan tasfiyesin- den sonra, Türkiyede musiki mesele- si zaten kalmamıştır. Radyo gazel söylemeğe başladığı vakit, yeni neslin hoparlör önünden nasl kaçtığını görüyorsunuz. Hiş eziyet ederek, alaturkanm neden bu hale geldiğini düşünmeyiniz: Bu ha- le gelecekti. Onu ahir ömründe müs- lüman etmeğe de kalkışmayınız: Dal- ma içki masasının başmda idi, Bıra- kımız, Mey ve hey hey başbaşa zevk edegitsinler! Yesari yazısından anlıyanların zev- ki için lâtin harflerini feda edebilir miydik? Yahud, Fuzuli gazellerini ta- danlar hatırı için edebiyat ve dil in- kılâblarını alıkoyabilir miydik? Onla- rın kendilerine mahsus bir güzellik- leri, tatları, ve çeşmileri olsa da, ha- yatta vazifelerini bitirmişlerdir. Askeri kıtaları hicaz peşrevi ile yü- rütmek, yahud izci gençliği besteni- gârla coşturmak, süzidilden cumhuri- yet marşı veya suzinakten sahne mu- sikisi yapmak, bütün bunlar iflâs et- meğe mahküm hayallerdir: Bir türlü resim, bir türlü mimari, bir türlü hey- kel, ve bir türlü... musiki vardır. O- nun evvelâ kendisi, bir olan ilmi ve tekniği, ondan sonra da millisi gelir! Mtili resim minyatür Ihya edilerek, milli mimari eski türbeler taklid edi- lerek vücud bulmıyacağı gibi, milli musiki de alaturka ıslâh edilerek ol- muyacaktır, Ve esasen ilk osmanlı uyanış hare- setini muvaffak kılmıyan Şey, bu, garb ile şark arasında muvazaalı bir uyuşma imkânları aramak gayreti olmuştur: Kemalizm, davayı kökün- den halletti. Yeni Türk cemiyetinin musikisini de bırakalım, kendisi ara- sın, bulsun! Nitekim aramış, bulmuş- tur da! — Fatsy İş kanunun tatbiki etrafında tedkikler İş kanununun tatbikatı etrafında tedkiklerde bulunmak üzere İzmire giden İş dalresi reisi B. Enis Behiç yarın şehrimize gelecektir. Reis şeh- rimizde de tedkiklerde bulunduktan sonra Ankaraya dönecektir. Üçüncü mıntaka Amirliği tarafın- dan yapılmakta olan tedkikler ve tef- tişler sırasında bazı iş yerlerinin kar çamaklı yollara saptıkları görülmüş- tür. On bişi veyahut daha az insan- | la on kişilik iş gören müesseseler kör nuna tabidir. Halbuki beş altı kişi çalıştırdığı hal- de on kişilik iş gören bazı iş yerleri andan az İşçi çalıştırdıkları iddiasile kanuna tabi olmak istememişlerdir. Bunun Üzerine mıntaka âmirliği bu gibi yerleri takib ve tesbite başlamış- tar. İlâç zannile tentürdiyot içmiş 'Galatada Tatarbey sokağında oturan 20 yaşlarında Salti isminde bir muse- İ vi kızı, ilâç zannile içtiği tentürdiyot- Ja zehirlenmiş ve polis tarafından Sen- jorj hastanesine kaldırılmıştır. Tah- kikat yapılmaktadır Leylei miraç Diyanet İşleri Relsliği İstanbul Müftülüğünden: Birinci teşrinin ikinci cumartesi günü recebin yirmi altısına müsadif olmakla yevmi mezkür akşamı (pa- ar gecesi) Leylel müraç olduğu ilân W — Çamlıcada otel yapmak fikrini gok beğendim bay sikeyim Çocuk bahçeleri Gelecek seneye kadar bir çok bah- çeler yapılacak Çocuklarımızı yollarda oynamaktan. kurtarmak için tatil zamanlarında bahçeleri elverişli olan ilk okulların bahçe kısımları kendilerine açık bu- lundurulmuştu. Gelecek sene de mek- tep bahçeleri, tatil müddetince açık tutulacak, çocukların oynamaları ve eğlenceleri için lâzım olan salıncak, top ve salre oyuncukların adedi arttı- rılacaktır. Bu bahçelerden başka belediyede İs- tanbulun muhtelif semtlerinde, şehir plânına göre çocuk bahçeleri açacak- tır, Fatihteki Sekbanlar mezarlığı ço- cuk bahçesi haline konacaktır. Çar- şambadaki 15 inci ilk mektebin yanın- daki arsa, mektebin bahçesine ilâve edilecek, orada bir çocuk kütüphanesi inşa edilecektir... Kadıköy suyu islâh ediliyor Kadıköy suyunun ıslahı için yapı- lan projenin tedkiki bitirilmiştir. Pro- reje yakında belediye riyasetine Arze- dilecek ve tasvib olunduktan sonra tatbikata geçilecektir. Radyo taksiti Ödeme müddeti bu akşam bitiyor Radyo kanununun tatbikine baş- landıktanı sonfa şehir içindeki radyo- lar, sahiplerine verilen birer ruhsat | name İle tesbit edilmişti. Bir aydan be- Ti de radyo taksitleri tahsil olunmak- | tadır. Fakat bir çok kimseler taksite leri ödememişlerdir. Bu hususta veri- Jen mühlet bu akşam bitmektedir. Yarından itibaren teşrinicvvelin 50- nuncu gününe kadar ücretler yüzde yirmi ceya ile tahsil edilecektir. Bu müddet zarfında da para vermiyenle- rin ruhsatnameleri istirdad edilecek- ve kendileri müddetumumiliğe veri- leceklerdir. Diğer taraftan bazı kimseler radyo ücreti olan cezasız an ve yüzde yirmi cezalı 12 lirayi vermeğe muktedir 0- Tamadıklarını söyliyerek radyolarının bir müşleri çıkıncaya kadar mühür- Jenmesini istemişlerdir. Kanunda bu hususta bir kayıd bulunmadığı için bu müracaatlar reddedilmiştir. Şu vaziyete göre elinde Tadyosu bu- lunanlar kullansın, kKullanmasınlar taksitleri ödeyeceklerdir. Posta tel- graf umum müdürü B. Nazif o işleri etrafında tedkiklerde bulunmak üzere şehrimize gelmiştir. Umum mü- dür-dün posta telgraf müdürle te- maslarda bulunmuş, izahat almıştır. Bugün Ankaraya dönmesi muhtemel- dir, : Sarhoşlukla silâh atmış Evvelki gece Hürriyettepesi civa- ŞEHİR HABERLERİ Haklı şikâyetler Belediye dairesine girilemez mi? Dün akşam matbaamıza mü nevver bir zat müracaat etti v6 şu şikâyette bulundu: Bir otomobilim var. Altıncı da» irede muamelesini yaptırdım ve (cebinden yuvarlak bir kâğıt çi kardı) şu kâğıdı almak üzere Be- leğiyeye müracaat ettim. Hade- meler kimseyi Belediye datresin- den içeri sokmuyorlardı. İş sahip- leri evraklarını bunlara teslim edi- yor, evrak bunlar tarafından ta- ki» ediliyordu. Tabi uzunca bir milddet beklemek lâzım geliyor- du. Bir bekleme odası filân da ol madığından kapı önünde bekle- mek icab ediyordu. Belediye halin milessesesidir. Halk buraya serbesçe girip çıkma- dır. Konulan bu kayıtlar işin gö- rülmesini güçleştirmekten başka bir şeye yaramaz. Bir zamanlar Tapu dairesinde işler bu suretle takib ediliyordu. Faydası olmadığı anlaşıldığı için bundan vazgeçil- dt, Belediye, bu tecrübeyi göz önü- ne almalıdır. Küçülen fabrikalar Sanayi birliğinde bir toplantı yapılacak Son zamanlarda bazı fabrikalar kü- çülmektedir. Bunun sebebi şudur: Fabrikalardan büyüklüklerine göre vergi alınmaktadır. Beş beygir kuv- İ vetinde ve daha aşagı olan yerler mu- i amele vegisine tabi tutulmaktadır. Bazı fabrikalar beygir kuvvetini a- küçülmeğe zaltarak başlamışlardır. Bir kısmı da fabrikasını iki kısma a- yırmakta bu suretle vergi vermemek tedir. Bu nokta milli sanayi birliğinin hazarı dikkatini celbetmiştir. Yakın- da birlikte bir toplantı yapılarak bu İ mevzu üzerinde görüşülecektir. Bar: kimseler sanayiin küçülünce yapılan malım da bozulduğunu ileri sürmüşlerdir. Deri sanayiinden bu yol. da şikâyetlerde bulunulmuştur. Deri- ciler ise mevaddı iptidaiye olarak ha- riçten gelen ve deri sanayiinde kulla- İ ulan kebroka hülâsasının yeni genel ithalât serbestislle memlekete serbes- ce girdiğine göre derilerin kalite iti- barile evyel senelerden daha iyi ol- İ duğu iddiasındadırlar. Tahkikat neti- cesinde vaziyel anlaşılacaktır. Kıravat silerken benzin parladı Heybeliadada Değirmen sokağında oturan 30 yaşlarında bayan Makbule, evvelki akşam bir gaz lâmbası önün- de, benzinle kravat silmekte iken ben- 'zin birdenbire pariamasile İki ellerine den yanmış ve tedavi altına alınmış- rında biribirini müleakib atılan si- | tır. Jâh sesleri civarda jandarma ve polis devriyelerinin nazarı dikkatine cel- betmiş ve derhal yapılan bir araştır- mada bu silâhların o civarda bir ga- zinoda eğlenmekte olan Şuayip isminde biri tarafından sarhoşlukla atıldığı tesbit edilmiş ve kendisi yakalanmış- e İst güzel bir sürpriz doğrusul.. tanbula gelen seyyahlar için Hafta tatili ruhsatiyelerinin yoklamasına başlanıyor Hefta talili ruhsetiyelerile şoför- lerin ehliyetname yoklamaları yakın- da başlıyacaktır. Ruhsatiye almadı- halde dükânını açanlar da ceza landıniacaklardır. Misafirlerimiz Bugün bir Rumen mektep gemisi geliyor Kapiten Dimitresko adlı bir Ru- men mektep gemisi bugün Ilmanımı- sa gelecektir. Karada üç otomobil ve denizde de bir motör gemi erkânının emrine verilmiştir. Mektep gemisini efradı gerek ka- rada ve gerek denizde gezmeye çıktık: ları zaman nakil vasıtaları para ak mıyacaklardır. Bu sabah köprüden kalkan bir motör mektep gemisi li- mana girerken istikbal edecektir . Gemi kumandanı öğleden evvel valiyi ve İstanbul kumandanını ziya- ret edecektir . Öğleden sonra bir vapur mektep gemisine yanaşarak efradı alacak ve Boğazda bir gezinti yapılacaktır. Va- pur Boğazdan dönüşte “misafirleri Heybelladadaki deniz lisesine götüre- cektir. Yarın akşam Perapalas otelinde İstanbul kumandanı tarafından mi- safirler şerefine 40 kişilik bir ziyafet verilecektir. Kim vurdu? Polis bir yaralama hadisesini tahkik ediyor Zabıta garip bir yaralama hâdise- sine el koymuştur. Merdiven köyün- de oturan bay Remzi adında biri po- Mse müracaat ederek şöyle bir iddisk da bulunmuştur. — Hüsameddin, Vahideddin ve Ne- dim isimlerinde üç şahıs ile öledenbe- Ti aram açıktır. Bunlar bu akşam an- sızın üzerime hücum ederek beni dövdüler ve bir ara da sırtımdan ve kolumdan çakı ile yaraladılar. Polis; bu iddia üzerine ilk iş olarak Remziyi tedavi altına aldırmış ve mü- teakiben de Hüsameddin, Vahideddin ve Nedimi yakalıyarak hakkında tah- kikate girişmiştir. ” Remziyi hangisinin vurduğu tah- kikat neticesinde belli olacaktır. Bir kadın vapurun ambarına düşerek yaralandı Karadenizden limanımıza gelen Güneysu vapuru yolcularından 34 yaşlarında bayan Seniha, geminin baş tarafında dolaşmakta iken bir ara- lık anbara düşmüş ve tehlikeli suret te yarslanmıştır. Seniha, hastaneye kaldırılmıştır. Küçük sanayi sergisi için hazırlık başladı Esnaf cemiyetleri mümessilleri ta- rafından geçenlerde Ticaret odasın- da yapılan bir toplantıda küçük sar nayi sergisi açılmasına karar veril» mişti. Sergi komitesi seçilmiş ve dün öğ- leden sonra Ayakkabıcılar cemiyetin- de ilk toplantı yapılmıştır. Sergi, Çarşıkapıdaki Ayakkabıcılar cemiye- tinde açılacaktır. Küçük esnafın ad ile meydana getirdiği müteaddid eser- ler bu sergide teşhir edilecektir. Sahife 3 İSTANBUL HAYATI Hademe saltanatı Muhtelif şubelere ayrılmış büyük bir müessesede bir işimi takip edk yorum. Bir'kapmmn önüne geldim. Kahverengi aba elbiseli, yakaları İş lemeli bir kaç kişi koridorda arkasın İskemlelere oturmuşlar, gülüşerek bir şeyler konuşuyorlar. Birine yakla” şarak sordum: — (—.. ) kalemi burası mı?.. Sözüme kulak bile vermiyerek ar konuşmağa devam etti İkinei defa daha yüksek sesle se- adam hiddetli (bir tarıris « Oranın kapı Karşısındaki adam söze karıştı: —Ne istiyorsunuz? Kimi görecek» siniz! — Kimi göreceğimi : bilmiyorum. Kalemin memuru kim İse ona şu ev rakı imzalatacağım. O da hiddetlendi: — Bayım. Kimi göreceğini sen bilmezsen ben mi bileceğim? Şimdi içeriye giremezsin... — Daireye iş takibi için girmek ya- den yakalıyarak beni bir kenara fır- lattı ve öleki zat geçti. Kapıcı gene bana döndü: — İşte, memur bay gitti. Sen hâlâ inat ediyorsun... — Peki amma, kendisi içeride iken beni niçin bırakmadınız? Hademe artık çileden çıkmıştı. Yük» sek sesle: O sırada odadan çıkan bir memuf işe müdahale etti ve vaziyeti anlat mam üzerine * nezaketle beni içeriye alarak vazifesini yapt. Bu sayede ben de hademe saltanatı altında çün- lerce sürüklenmekten kurtuldum. C.R. Hususi müesseselerin kam- yonlarile diğer kamyonlar. ayrı ayrı renkte olacaklar Bundan bir müddet evvel arabacı” lar ticaret odasına ve belediyeye mü racaat ederek bazı müesseselere ald kamyonların hususi işlerde de kuk Janıldığından şikâyet etmişlerdi.