9 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

* 1937 SIY İCMAL ———— Ingiliz - italyan rekabeti İngiltere hükümeti Romadaki sefiri vasıtasile temasta. bulunarak İtalys ile mevcud addiyeti tahfif etmeğe O lışıyor. Pakat diğer tarafla» her ti tarafın fevkalâde teslihatı ve bahusus bahri inşaatı iki aradaki uçurumu ye” nişletmekie depam ediyor. Malümdur ki, Habeş meselesinin Akdenizde bir harp çıkücük kadar yeyi eni ginlik müeyyid kuvveti efendice verdikleri sözlerden az olan Akdeniz anlaşması Hz tamam bertaraf olmuş gibi idi. N Fakât bu anlaşmanmı akabinde in gillerenin tekrar dünyanın © bü; > bahri devleti olabilmek sip pa ça harp gemisini birden az ya ile arasını açmıştı. Günü VE me iâde silânlanma İtsiya tarafından Si” ha ziyade kendi aleyhine tevcih yas miş bir hazırlık olarak karşılanmıştır. . Şimdi İtalyada sesiz hazırlıkları ile mukabelede Vu” lumuyor. Yeni İtalyan hava edilen bir plâna göre İtalyan bi mürettebatı miktarı zabit ve küçü zabit ve efrad olarak iyi misline çıkar rılacak ve bütün hava küvetleri s€- Yatak Yatakta okumak güçtür; hem göz ler yorulur, hem kollâr. Yalnız has- taları değil, sağlamları da muztarip İcad edilen bir gözlük, sırtüstü ya- tap rahat ruhat okumağı temin edir Yeni icad edilen bu gözlükler yak niz okumağa değildir. Bu gözlükleri takahlar, yataklarında ii | terlsrse iskambil de Oynıyacaklar, örgüye meraklı bayanlar rgüye mı Miyeşir” da işlerini Jükler sayesinde dikiş dikmek te müm kündür, Resmimize dikkat ediniz, yatağına uzanmış yatan bay nasıl rahat ri hat okuyor! Aşağıdaki resimlerde de gözlükleri görüyorsunuz. Soldaki gör gözlükleri 1k kumandanlığa oyruacaktır. iz by e İtalyada ve döğer- ü Kızıl deniz ile leri Rados, Bingazi, Adalarda bulunacaktır. Yani İtalya- nın yarı hava kwwveti İngiltereye kar- tunacaktır. > r: Zal bahri plânda da teslihat için jevkalâde tahsisat konulmuştur. Bu- baba mueibesi olarak İngültere- nun €$i Uzak arktaki Akdenizdeki ve 5 Sini fanliyet ve hazırlıkları yü tir. Uzak şarka gö: ilen bu alâ- me İtalyanın Almanya ile birlikte Japonya ie tesanüdü olduğuna işaret edilmiştir. v Yent bahri plân mucibince Htalya Kın deniz üz Hind Okyanusunda Aden körfezinde ve Babülmendeb bo- ve alelümum Hind Okyanu- başkumandanı İtalyanın Kıml denize hâkim olmağı ettiğine delâlet etmişti. Yeni “ in üstü takar- önlüğü gözlüklerinin üs! Fiz. Sağdaki gözlük mormal gözlük” tür. inikâs ettiriyor ve başı Hünüm bırakmadan rahatça yazıları aydınlık olarak gözlerinin önüne geti- riyor, İtalyan tayyareleri İtak Niclot isminde gen$ Dİ yan ayy sabiti yeni bir İY. , kırmıştır. idda edildiği- e bu gal ya ür te 325,5 midir. tanıması pu rekoru Hür, gözlüklü olanlara mahsustur. Bu | metini diçebi Dünkü toplantıdan. ©“ n onuA0u a kutlanmış! sokağında Türk tap cemiyeti konferans gem bir nutuklâ Toplantıyı doktor B. Kenan B. Ahmed Asım Onur kurumun on Budan sonra muhtelif imütahassısar t Türk ginekologi kurumunu! AKŞAM Iş kanununun tatbiki hazırlığı İHlâzirandan itibaren geniş bir kadro ile çalışılacak Ankara 8 (Hususi muhabirimiz- den) — İş dairesi reisi B. Enis Behiç iş kanununun tatbikatı ile alâkadar muhtelif meseleler hakkında bana Şu izahatı vermiştir; — Şimdiye kadar kanunun tatbika- tına hazırlık kadrosu ile çalışan iş da- iresi, haziranda kanunun meriyete girmesi üzerine ihtiyaca kâfi gelecek daha geniş bir kadro ile faaliyete ge- çecektir, Hangi vilâyette teşkilât yapılacağı meselesine gelince; bu cihet henüz tesbit edilmemiştir. Nerede iş hayatı daha hareketli ve nerelerde işçi kesa- feti daha fazla ise oralarda iş dairesi- Bin birer kolu vücude getirilerek yeni teşkilât yapılacaktır. İş yerleri Şimdiye kadar günde en az on kişi veya daha fazla işçi çalıştıran bazı iş yerlerinin kanunun hükümlerinden hariç kalmak için işçilerin sayasını azaltmaları veyahud işleri parçalara ayırarak muvazaslı vaziyetler ihdas etmeleri, haklarında iş kanunu hü- kümlerinin tatbikine mani olamıya- caktır. Çünkü, kanun (on kişi çalıştırma yi icabettiren mahiyette görülen iş yerlerine) de tâtbik olunacaktır. Bundan başka bu vasiyeti haiz ol- mayan ve meselâ belki iki üç kişi ile işletilen iş yerlerinin, İktisad vekâle- tince kanunun bütün veya bir kısım hükümlerinin tatbiki tüzumlu görü- lenler olursa bunların da kanunun Deniz işçilerine akl olmak üzere ha- zırlanan iş kanunu projesi üzerinde tetkikler yapılmaktadır. Sigorta işleri Kanunun sigorta hakkındaki hü- kümleri 938 senesi haziran ayının be- şinden itiraben meriyete girecektir. İşçi sigortasının muhtelif şubeleri için çıkarılacak hususi kanunlar ü- zerinde de aynca tekkikler yapılmak- tadır. Bu meyanda iş kazaları ve mes- lekt hastalıklar hakkında anketler yapılmakta ve ihsat malümat toplan- maktadır. Gazete muhabirleri Gazete muhabirlerinin hem fikren ve hem bedenen çalışır vaziyetie bulunmaları dolayısile kanun hükümlerine tabi olup olmıyacakları meselesine gelince, bunların vaziyeti fikir ve beden işçileri hakkında çıka- rılacak bir talimatname ile hal ve tes- bit edilecektir. Olgunluk imtihanları Ankara 8 (Akşam) — Her sene ol- duğu gibi bu sene de lise ve olgunluk imtihanlarına hariçten talebe alma caktır. Kültür bakanlığı imtihana girmek isteyenlerin müracaat şekille- rini tesbit etmiş ve alfıkadarlara bil- dirmiştir. Kaçan karısını bıçakladı Gebe olan kadın ağır yaralldır İzmir (Akşam) — Bulgaristan mu- hacirlerinden Habil, genç ve güzel ka- nsı Fatmayı Bahribabea parkı önünde bıçakla başından, yüzünden ve omuz- arından ağır surette yaralamıştır. Kavganın sebebi, kıskançlıktır. Habil ve Fatma, Bulgaristandan hicret edin- ce Çanakkalede iskân edilmişlerdi. Yirmi beş yaşında olan Fatma, Ça- nakkalede başka bir erkekle tanışmış tığı tütün mağazasından çıktığı sıra- da yakalamış ve birlikte yaşamğı tek- if etmiş, red cevabı alınca bıçakla Ayasofya ve Kahriye mozayikler gibi, Bizans kalma eski mozayikler arasında, İz- nikte Kolmesis tis Panaiyas kilisesin- deki mozayikler de mühim bir mevki işgal eder. Bu mozayikler hakkında Wulif, Ch. Diehi, Strzygowski mü- him makaleler ve eserler neşretmiş- lerdir. Vitiniyanın en mühim bir beldesi olan İznik vaktile çok mamurdu. Ve bilhassa on üçüncü asırda Bizans me- camiindeki devrinden ve bahçeler ufak bir kilise kalmıştır. İanik, Türklerin eline geçtikten son- ra imar edilmişse de, bu imar edilen Koimesiz kilisesi Bizuns mimarisi- nin en eski tarzlarına göre inşa edi- miştir. Ayasofyanın inşasından itiba- olacak eserlerindendir. Ayasofya gi- bi dört kalın kemer üzerine doğrudan doğruya oturtulmuş ağır ve iri bir kubbeli değildir; onun kubbesi daha narin ve daha yüksektir. Eserlerine daha ziyade bir hafiflik ve daha ziya- de bir güzellik vermek istiyen Rum mimarlarının sanatlarını gösterecek mahiyettedir. Binasının duvarlen, onuncu asırda yapılan en güzel âbi- delerde olduğu gibi, gözlere renk ve değişiklik vermek 'çin bir sıra taş ve bir sıra tuğla olmak üzere yapılmar mıştır. Binada yalnız tuğla kullanıl mıştar. Fakat asıl en mühim olan binanın kubbelerindeki o mozayiklerdir. Bu mozayikler İçinde en güzeli mihra- bın köşesindeki Panaya yani Meryem ona tasviridir. Bizanslıların kilise tas- virleri hakkındaki bütün ananelerine nazaran Meryem, dalma semavi bir kraliçe gibi parlak ve gözler kamaş- tran bir taht üzerine oturmuş olarak Otasvir olunur, oİznikteki Kilisede altın yaldızlı zemin üzerine yapılan Meryem tasviri ise, koyu ma- vİ geniş bir manloya bürünmüş bir şekildedir. Başında, gene mavi renk- te, kenarı sırma işlemeli, önü sırma- dan bir haç işlenmiş bir örtü vardır. Başmın etrafında altin yaldızlı bir hale gözler kamaştırır. İsayı, henüz çocuk halinde iken, iki ellerile göğsüne bastırıyor, Bir eli öğlunün sağ omuzunu tutuyor. Öbü- rü de İsanın sarılmış olduğu sırmalı esvabı kucaklıyor. O zamanın âdetin- ce, başına bir hale yapılmış olan ç0- cuk sağ elile bütün âlemi takdis edi- yor. Burada gözönüne alınması lizim- gelen bir nokta var: Acaba İznikteki bu Meryem tasviri, Bizanslıların en meşhur olarak yaptıkları hangi Mer- yem tasşvirinin az çok benzer bir tak- Mdidir? Çünkü mozayikin üzerinde hiç bir isim yazılı değildir. Halbuki, bu tasvir oltmcı asırda yapıln o dil- ber Meryem tasvirlerinin hiç birine benzemez. Yüzde o dolgun ve sakin beyxtlik yoktur. Daha uzun ve daha zayıf, daha ruhsuz ve daha şerttir, Vücudün tenasübü, eskiden yapılan Meryem ananm vücud tenasübünt kaybetmiştir. Boy haddinden fazla uzundur. İsanın yuvarlak zayıf bâşın- da hiç bir mâna yoktur. Maamafih «ser gene mükemmeldir. Mihraba girilecek büyük kemerde de sira İle bir çok mozayikler vardır. Kubbenin kemer taşında, mavi 76 minli bir daire içinde, arkalıksız, ge niş koltuklu bir altın taht parlar, 'Tahtın oturulacak yerine konan $ır- ma bir minder üzerinde, bütün elmağ- laria parıl parıl yanan bir incil ko- nulmuştur. Üzeri mavi bir örtü ile örtülmüş, uçları tahtın ön tarafına sarkmıştır. Fakat Bizans kilise tasvir- lerinde bu neviden yapılmış tasvirler pek çoktur, ve Bizans kiliselerinin ç0- ğunda vardır. Bu mozayikler, on bi- rinci asırda yapılan mozayikleri he- tırlatmaktadır. Şu halde kilisenin bu kısmında yapılan mozayikler kilise nin inşa edildiği tarihten kalmadır. Kiliseyi kimin yaptırdığı bu kısımda ki yazılardan anlaşılamıyor. Fakat lerden büsbütün ve daha sonraki ta- azizin resimleri vardır. Bu mozayikler içinde en mühimmi, mabede girilecek kapının üstündeki Meryem tasviri- dir. Bu tasvirin hangi Meryem tasvir- lerine taklid edildiği bellidir: Meselâ birine Vasilin, sarayın yeni kilisesine böyle tasvir eder. Keza Kahriye cami- indeki Meryem tasvirleri de böyledir, Fakat İşnikteki Meryem tasviri en ziyade on birinci asırda yapılanlara benzer, Filhakikn bu mozayikin yal- dızlı zemini üzerinde bir Nikeforos adı okunmaktadır. Fakat bu Nikeforos hangi Nikefo- rostur? Yandan anlaşıldığına göre bu Ni keforos, Patriçi olmuş, Bizans hizme- tinde bulunan yabancı askerlere ku- mandanlık etmiştir. Fakat Bizans metinlerinde bu büyük zat hakkında tafsilât yoktur. Yalmız onuncu ve on birinci asırlarda yaşamış bir Nikefo- vosdan bahsedilir ki, bu adam impa- rTator sekizinci Kostantin tarafından en büyük meratibe çıkarılmış, hâssa ordusuna başkumandan tayin eğik miştir. İznik mozayiklerine adı geçen bu Nikeforos olmak icab eder. Her ne olursa olsun, bugün İznikte barile, Bizans mimari sanatında bü- yük bir ehemmiyeti haizdir. Mozayik- leri onuncu ve on birinci asırların nefis yadigârlarıdır. Bizans İmparatorları zamanında Vitiniyanın bu güzel beldesi en par. Yak devirler yaşadığı gibi, Türklerin eline geçtikten sonra da imar edilmiş, Türkler tarafından İznik şehrine 1â- yık olduğu kıymet ve ehemmiyet ve- rilmiştir, Ve rumca yazının okunuşu» na göre, Kimisis tis Panayiyas yanl Meryemin uykusu namına yapılan kilisesi da hall üzere rumlara bırakıl. mıştır, Çünkü rumların Panalya, ef- rene talfesinin Vierge dedikleri Mer- yeri anamız zâten ölmemişti k!! Onun ölümü kısa bir uykudan ibaretti. O dn İsa aleyhisselâm, gibi İsanm baba. sı Rabbin ulu bir mucizesi olarak göklere uruc etmişti Ahmed Refik (| i ; |