16 Nisan 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

, a İssin RMA ii Sahife B AKŞAM Saray ve Babıâlinin iç yüzü Yazan : SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 672 Mektebli misin alaylı mı?.. Alaylı,, diyen zabit saraya alındı terfi etti Tahrirati hariciye kâtibi Nuri beyin babası Şatenöf Reşad bey aslen Fransızdı. bri muharebe- sinden sonra rkiyede yerleş- ri eri geçirdiği ha- akkında garip ve hoş riva» Gi ağızlarda dolaşırdı. Oğlu Nuri bey Fransada Grin- yon ziraat mektebinde tahsil et- mişti, Orada talebelik hayatında arkadaşları kendisine Poil de ca- rotte havuç lifi lâkabını takmış- lardı. . Fransızcayı iyi'söylerdi. Altın gözlükleri altında gözleri ir takke lik vadisinde yürürdü; fakat onun bu hali sarayca itibarını, se betle: azdı. Hakkı bey evvelce Abdül d için Mont e Pouson düterray cinai ikmali başlıca müter- cimi idi. Jön Türkler memleketlerine ve memleketlerinin iktisadi kaynak- iş frenkler hak- kında g karışık hafif bir kin e Onların bu duy- guları e iplikle dikilmiş bir içinde saklanır gibiydi! Bir binin bu irkl idare) mualli- minde dini akidelere ameli bir ir. tibatın eseri de akkı paşa sadaretindö Bolu müstakil ei idim, Bütün idare memurlarının. halkın dini sikir ve in riayetkâr gö- erek cuma namazlarına devam seksi hakkı Ep bir ai samiye» aldık. ri dini bir taassup eseri olmadığı ve «maslahat icabı» olarak veril yn e ktı!) * lhamid Hakkı beyi takdir mezi Hatta meşrutiyetin va gi muvafakat etmek istememi işti. Ba- i iken gerek bıâli hukuk müşaviri sarâyca, gerek Babiölice idm Hakkı beyin kendisi çabuk parlak bir istikbale nail olacağına emin bulunuyordu, Filvaki bu emniye- ti boşa adı. Meşrutiyette na- zır, elçi, zam oldu. Bi parlıyan siyasi meziyet ve liyakat â İtalya inin zuhuru üzerine birden sönüverdi. Göster- diği gaflet dolayısile divanı âliye bile ii. Mi i görül memek ü Davud tan hali kalmı riciye nezaretine kim tayin edilse onun sırdaşı olurdu. Babiâli siyasetine en iyi vukuf- yüksek bir urdu, Odasına kim gelse en uğu ik- —— ari > muhatabı için ılan talebi isaf ettirme- ğe örme köbeldmi başka çare kalmı maş v2 paşanın saraya ait işlerle, Ermeni patrikhanesi ve saray arasındaki ibtilâflar ile iştigale ğe iğsi meza- retinde bu tri leri ediler ve ” li li tertib ve idare de meydanı kendi- lerine bir kat Pe serbest b mıştır, Fakat bu serbestinin hududu ancak sarayın meram ve iradesi: ne kadar varabilirdi. Yıldızdan esen hava, hafif bile olsa, bu mey- danda to; nasında asiler tarafından zabitle- re ml olduğunu bilmiyen yoktur. Kalem alaiçrşeie bir kari- katikunda ir doktora sor- durtarak ele cevabını werdirttiği de meşhurdur. Fakat bu soru çok zaman evvel başka bir iş için de iradedilmiştir. Sultan hmed Reşad zama“ nında Establı Amire müdürü - sa- lan y Şeref Ybr ER Real İzzet Fuad müdiriyeti esnasında irade ile atanmıştı, Bay Şeref bunu kabul etmek is- tememişti. Fakat (istifa padişaha sayılır) diye hiç kimse arza cesaret edemiyordu. Bay Şe- ref te sarayda bir kaç gün bulun- dd belik kp mi kışlasında alayına iltihak ey- lemişti. Kim kime! Arıyan, soran olmamıştı. Bir müddet sonra di i, ları saraya götürü bitler arasında balm teş Şeref atları çit köşkü önünde Abdülha- idi an geçirdi. biti k dan Emin bey geldi, Bay Şerefe: — Mektepli misiniz? Alaylı mi- sınız? Diye sordu. Bay Şeref: A3 hit Cc ynı s0- ru diğer bir zabite de iraddedildi. Alaylı! Dedi, Alaylı zabit saraya alin- dı Bay Şei di fırsa- tını kaçırmıştı. see imi ni tanıyan ve seven bir Alay! artık talih kendisine yaver olmuş tu. Çabuk yükselmiş, göğsünü ni- şanlarla doldurmuştu. Devlete sayılır bir, iki hizmeti yok değildir. Fakat onda bu hiz- metler «istismar edilecek işler» mahiyetini almıştır! O bir iş ada- mı, en yüksek rütbede bir devlet simsarı idi. Devlet alış, verişlerin- le komisyonsuz iş görmek onun fikrince beceriksizliğin en açık alâmeti idi! Allaha bin şükür! İş- ler de yolunda gidiyordu! Kendi- vesi ve iştihasi Gövdesi muntazam işliyen bir değirmen gibi idi. Gözleri yutu- labilecek her şeye hırs ile bakar- dı; ağzi ve dişleri gelen her işi giğniyecek, midesi değirmenin ta- şı gibi bunları Sale ve kabiliyette e Bir meziyetine ek yoktu bem işinin eri göstermişti, İşgüzarlıklarına mü- kâfaten Abdülhamidden atiyeler, hediyeler alırdı. Hiç bir tarafta, hiç kimse nez- are hakiki nüfuz ve kb Tap Cür. olduğu için işlerd: kendisinin hesaba Krilbininie hi. zum gördükçe ona, buna çatmak- Tan, m pa li Dostu yok, Fakat Li onu rinden ki- pırdatamazdı. Makamı o ka- dar ağır basardı! Bu azametli çınarı yalnız Rume- liden kopan bir garbi rüzgârı ye- büyAk. Fi bir ha hümü yz Dakik ecek vi selenin müsait bir Lik kei Ni olmasına gay- ret edecektir. Romanya gazetelerinin z ütaleas Bükreş 15 (Akşam) Lu ça gazetesi Boğazlar hakkında yaz- — bir makelede Türkiyenin no- i hararet- — Dimi Balkan antantı isteğimize müzaheret edecek İ © Boğazlar mukavelesinin ta- diline muvafakat edilirse, Macar lar da bu misali ileri sürerek as- keri bir esaret altında ilelebet kalamıyacaklarını beyan edebi- lirler. ha itilâf vaziyeti tamı Gö Bundan de e böyle bir teşebbüste amaca mil ihsas ettiği zaman gu bir muhalefet gösterilmişti. akat türkler Wi al ediyor ve diyor ki: Tadil lerin ne suretle başladıklari * «Türkiye ayri bir taraf- malümdur, fakat nerede duracak- lı ihlal gibi bi obüs ları belli değildir.» etmedi, gk mps gazetesi di t leal d e Boğazl Atina 15 (A.A.) — Türk tasını mevzuu bahseden Vradini gazetesi diyor ki: «Boğazlar meselesi hakkındaki türk notası çok kuvvetli deliller taşımaktadır. 1923 rejimi, bugün iş bulunan esaslar üzeri- ştu. Bu rr Tür- kiye her ihtimale Eieiie la- rının askeri KEP olan mıntakalarının Mahalli ere, Romanya ve Sovyet Rusya Türk dileğine hiç bir itirazda bu- lunmuyor görünmektedirler. u ehemmiyetle kaydetmek lâzımdır ki, komşu ve dost cu- muriyet, emniyetine müteallik çok mühim meselede, tam bir dü- üstlükle hareli isti ikaz si İşli eleri Paris 15 LK) Debats ga- rinden söküp devirebildi! © tasını mevzuu bahsederek di- (Arkasi var) yor ki: «Emri vaki yapânlar hi- lâfına, Türk k dü 21 nisanda Adis | www Ababaya girecek- lermiş Habeşler ise yağmur mevsimine kadar harbi devam ettireceklerini umuyorlar Londra 15 (Akşam) — den 21 nisana kadar ele geçirile- ceğini siber eve maha- fili, ilerli a, yol ilmik ve cepha- ne atıldığını, bu sebeple yolsuzlu- ğun bir rol oynayamıyacağını söy- Jüyor. Diğer taraftan Habeşistandan gelen we en Demi om umduklarını ve yağ- mur mevsimi başlayınca harekete geçeceklerini bildiriyor. ve çeri mi in elinden dip M. Demircisin cenaze m merasimi Atina 15 (A.A.) — Başbakan İş adamı Demircisini cenaze merasimi çok ... paşa ne makine, kalabalık bir halk kütlesinin işti- icad iş baa k tina kated letmişti; idare i Tinde yapılan ayinde kral, veliahd miş, ne a0 Vm em hükümet erkânı, sivil ve : ordu başında Ne bir eder hariçte siya: le yüz emiş bir Denli diline bi- le vukufu yoktu. O yalnız “Abdülkamidin cülüsu senelerinde sarayın büyük intrika- lı işlerinde göze görünmüş, sonra ve otoritelerle elçiler hazır bulun. muştur. Pariste bir hay ar Paris 15 m & m 7 : , şırmağa muvaffak olmuşlardır. — li Oeuvre gazetesi, türk talebinin haklı ve delillerin doğru olduğu- nu yazarak diyor ki: «Türkiye pakt bozanlara dürüstlük dersi vermektedir.» İngilizlerin tasvibini kaydeden bu gazete İtalyan tefsirlerini ten- kid ediyor. Leh gazeteleri ne diyorlar ? eteler Varşova 15 — pas- kalya münasebetile Ti notası hakkında henüz mütalâa beyan etmemişlerdir. Fakat bu notayı haber verirken koydukları serlâvhalarda Türkiyenin muahe- deleri çiğnemeden Boğazları tah- kim etmek istediği yazılmaktadır. Kurjer eee Türki yenin Sayi mia ki ii ii miş olan mıntakayı ei > oraya “ür toplar yeri Jeştireceğini $ fakat üyük til eden tımda bulunmıya- cağını tahmin iyor. Iki makale Pariste çıkan Le Journal gaze- tesi, Boğazların tahkimi lüzumu akkında alâkadar devletlere ver. diğimiz notadan bahsederken diyor ki: «İngilizler, Türklerin bilhassa kuvvetli deliller yu . sıralarda eski za ağam mı? ve a Ai bırakılan meydan lee ve bir emri i yapmağa mecbur bırakılmak- sızini yeni vaziyetin icabatını na- zari dikkate gi için im muamelelerin if sürebilirler. Fakat en ziyade ye kate şayan olan nokta urs akalede Avusturyanın mec- kide yarın Macaristanın öm nacağını yazdıktan sonra, Boğa: e meselesinden bahsederek di. r ki: k son asır zarfında bu eli dökülmesine yet vermiş olan Boğazlar seli ir defa daha e çi kıyor, fal vyet Rusyasının Avrupa elele manzumesi ara- sında bulunmasi ve şarki Akde- nizde İtalyan nüfuzunun inkişafi Sind kzeni mine ei ları, lıdır.» Sovyet gazetelerinin neşriyatı “ Moskova 15 — Boğazlar hakkın. daki Türk yea bahseden Ki Siohka; evvelkilerinden çok fark- Gudak Sovyet Rusyanın ler e teşebbüste sai tte mü ğunu ero ve Türk O oi retle tasvip etmektedirler. Fransa - ime M. Lavalin makalesi Almanyada çok iyi karşılandı Berlin 15 (A.A.) — Havas ajan- Per a Paul Schaefer bu eli ve Alman okuyuculara tav- siye etmektedir. İngiltere Almanyaya bir nota gönderecek 15 (A.A.) — Havasa- jansı bildiriyor: öğün Pile bakan- lığı, Alman akkın- da bazı ll ar üzere ya plânları arasında bir telif yapılma» sma teşebbüs etmesi muhtemel- dir. — halde, AN İtalya ile i sulh müs