9 Ocak 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9

9 Kânunusani 1936 AKŞAM 5 ii SARAY ve BABIÂLİNİN İÇ YÜZÜ mer IRTEM Yenikapı mevlevihanesi ve şeyh Osman efendinin Abdülhamidle münasebeti b . Abdülhamit kendisine hususi bir merbutiyet göst ara pek yüz verirdi. Ancak bun- , gündüzlü sarayda bu- tunabildikleri halde hususi suret- te padişahın huzuruna çıkmazlar- 1, Fehim paşanın babası İsmet bey her gece hünkârın yatağı ö- nündeki paravananın arkasında oturarak hünkâr meraya ka- okuduğu, her zaman 5 3 g p g örür, arabası arkasından yü- rüyerek Na ek kadar gittik- ten sonra dönerdi Sarayda e ii ilk tecrü- belerine maruz kalanlardan biri Şeyh Seyyid sin Abdülbaki dedenin oğlu olan Osman dede on bir im iken (H. 1247) b tekkeye olmuş, iyi irebbi ler dilinin tarikat ince mükemmel yetişmiş, senelerce tekkesinde dervişlere ve ricale mesn neviden, şeyh Muhiddin Arabinin fusunun- dan ders vermişti. Zamanında ta- mike olsun, ulümu zâhirede rmakla gösterilen, ilim ve ef “e ülema meclis ve mahfil. lerinde ii pek yüksek tutulan nevadirden biri olmuştu. vlet büyükleri Samime de itibarı pek ziyade idi. Hiç bir zaman ciddiyet ve vakarı- nı bozmaz, her şeyin hikmetini, sine sa hakimane beyan: çi arifane irşatlarını dıriğ etmez. le vi Turdu. la iş e itibar kendiliğin- den geliy Sadrazam Âli, Fuat, Yusuf Kâ- mil, Mithat paşalarla prens Mus- tafa Fazıl, Adile sultanın kocası Mehmet Ali paşalar, dahiliye na- m Mahmut şehzadeleri Abdülmecit ve Abdülâziz efendileri alarak dergâha gelmişti yi sman efendi m e istikbale şitap edince sultan Mahmut söz olarak; — Şeyh efendi bu havada bizi sizin gönlünüz çekti! demiş, son- ra şehzadelerini gösetererek: — Bunlar olsaydı gelmezlerdi! Diye kendisinin “Sile müved- detini izhar ba cidin hatırından çıkmazaı: gene karlı bir havada Yenikapı dergâhını ziyaret etmiş, istikbali- ne gelen Osman efendiy. — Şeyh efendi! Peder cil olsaydı gelemezlerdi) (o demişti. Nasıl gelebildik mi? Diye dilnüvazlıkta lm ndan sonra yanında şehzadel rile bir çok defa bu dergâha se mişt Mevteri tarikine mensup Nafiz paşa Edirne müşiri iken mülkiye- ce idareyi beceremediği anlaşıla- rak azledilmiş, sonra infisalini mucip sebepler Babıâlide ahkâmı huzu- e - g adliye meclisinde davacılar runda muhakeme edilerek vezare- dr refine, devlet işlerinde kul lanılmamak üzere üç sene müd- detle Kütahyaya nefyine karar verilmişti. (H. 1256) paşalık un- anını bu suretle kaybeden ve kendisine (efendi) denilmesi de ayrıca tebliğ olunan Nafiz dinin menfası sonra Bursaya tal vil olunmuştu. (1) Bursada ir met Vefik paşa valiliğinde yıkıl- efen- mış olan cizyedar zade Haraççı oğlu konağında oturan Nafiz fendi vaktinin çoğunu Bursa mev- ka ea hatta elinde süpürge meydanı süpürür, postu Mei Mehme telendie pek ziya- € saygı gös Sk M elimi Send Nafiz efen- diye menfadan kurtulacağını teb- şir ettiği için Nafiz paşa rütbesi- nin iadesile maliye nezaretine ta- gâhına et, ekmek gibi tahsisat bağlamıştı, Yenikapı mevlevihanesi dahi- linde de bir kütüphane vücude ge- tirmişti, (2) Abdülmecit Yenikapı mevlevi- hanesini tamir ettirmişti. Abdülâ- ziz zamanında Mısır valisi İsmail paşa bu dergâkın höcrelerini, ha- rem ve şehy dairelerini mücedde- mükem- ekiz bin üç yüz vizesi altın sarfeylemiştir. (H. Ş adi paşanın bu masrafı ihti- yar eylemesine şu sebep gösterilir: Kızı Fatma Zeynep hanım has- talanır; mz fayda görü- — ir akşam İsmail paşa sad- 'uat paşanın yalısında kı- zının şi bahseder. Fuat pa- şanın mevlevi şeyhi Osman efen- diye ziyade müntesip ve Yenikapı dergâhının mutcmedi olan büyük oğlu Nâzım bey: — Müsaadeniz olursa bir kere de bizim şeyh efendiye nefes et- tirilsin. Mütaleasında bulunur. fes eder; kız afiyet bulur (1) İsmail paşa Nâzım beye müra- caatle; — Tavsiyenizi yerine getirdim. Kızım iyileşti, Buna mukabil Os- man efendiye bir hizmette bulun- — isterim, Ne tensip buyuru- “Din sorar. Nâzım bey de: para mukabilinde nefes > İK değildir. Efendiye bir hizmet arzu ediyor- sanız harap olan dergâhı tamir et- tiriniz. Hem mevlevi fıkarasına hizmet etmiş, hem de namınıza bir hayrat yapmış olursunuz, ce- vabını verir, İsmail paşa her kaç kuruşa ba- liğ olursa tekkenin yeniden inşası için emir verir, İnşaat Mısırkapı ka Mahşer müdellisi Kâmil beye havale olunur. günlerde Kâmil bey ile kız a bey arasında tekkenin inşaat ve şişman olmasile tesirile henüz otuz yaşında iken hafakan illetinden vefatı bulur, (3 İnşaat esnasında kendisi için bir arzusu olup olmadığı da şeyh Osman efendiden sorulmuştu. O da ısrar üzerine: — Vakıf sahibi razı olursa ba- na burada iki lâht yaptırılsın, ce- vabını vermiş, bunun üzerine der- gâhtaki türbe içinde iki lâht yap- tırılmıştı. (4) Mısırlı Kâmil paşa da Kalender a i paşa ta iken su istemiş, iz ilmen biri bulanık bir bardak su getirmişti. Mehmet Ali paşa sorup dergâhın şadırvan suyundan başka içilecek suyu Mi m üzerine r ile dergâhta midin önem vermemesi tabii ka- bil olamazdı. Daha şehzadeliğinde Hamit e- fendi bir defa kardeşi Reşat sfen- di ile birlikte, iki defa da yalnızca şeyh efendinin ziyaretine gelmiş- im Cülüsuna zemin hazırladığı sı- rada görüşmek için yanına çağırt- tığı şeyh Osman efendinin - Dol- bahçe ının veliaht daire- üştü! (Arkası var) Wi va tarihi, Gn (2) isi de bu phaneye mut tasıl ire snr. eri 3) M Ziya. mey. Jevihi mi (4) Bu lâhidlerden birinde Osman efendi, diğerinde haremi medfundur. 01 aylığı 1000 kuru Adres tebdili için yirmi kuruşluk pul göndermek anak Şevval 14 — il 68 $ İmesk Güneş Öğle İkindi Akşam Yatı E 1341 228 © si ız 138 Va 589 7,26 1221 AMA 16,58 18,36 dö İdarehane: Babıâli civan Sahife 9 Nis cinayeti tahkikatı Nisde öldürülen kadının cesedi bulundu Katilin dostu olan bir kız bu hususta polise malümat verdi Fransanin Nice mak mında e bir riza izi ize yazıyorlar ve şu malümatı veriyor- lar: Nice zabıtası, Egenderin bütün inkârlarına rağmen madam Arbe- lin katili olduğuna şiddetle kani bulunduğu derin kimlerle düşüp Mi sesi t ve taharriyat neti- selenin m e Egenderin eski maşukası Frez Batafaçi namında umumi bir kız olduğu tesbit edi- lerek bu kız yakalanmıştır. Terez karakola götürüldüğü za- man, 7 ile pepee in- kâr etmemekle bera Madam Arbeli ti e al etmiş- tir. Fakat biraz sıkıştırılınca itiraf- ta bulunmuş ve demiştir ki. — Madam Arbeli, Egender bo- garak öldürdü ve bir sandığa ko- yarak annesinin Viviers kasaba- sındaki geniş bakçesinin i incir ağa- cı altına gömüldü. Egender, ge- çen teşrinievvelde bana Arjante bir kaç yuva hediye edince bu se- Abe şaşıp kaldım. Çünkü bana böyle semih dav- 55 yeli değildi. Bu sehaveti- ne şaştığım cihetle, meselenin iç yüzünü öğrenmeğe karar verdim. Bir gece Egender odama çakır ke- yif bir vaziyette gelince, bir fırsa- tını bularak bana hediye ettiği Arjante yuvaları nereden tedarik ettiğini sordum. O da bana dedi kiz — Sana bir sır söyliyeceğim, fakat ağzını açarsan seni geberti- rim. Bilirsin ki, ben Madam Ar. bel namında ihtiyar bir kadınla parasına tamaan münasebette bu- giderek yeniden rmesini istedim. Fa- sonra satın ığı ir sandığın ii içine akde Vivi- erse götür. , annemin evindeki na epeyce bir para temin etti. İştı 2 TRİM Giy Yukarıda ge b za Arbel ve Egender, e ğıda Terez sana eği vi Madam in Zabıta a Terezin bu esi Madam E- gerderin bahçesinde araştırmala- ra başlanmıştır. İhtiyar kadın ansızın polis- leri ve adliye memurlarını görün- ce titremeğe başlamış, bahçesine den katiyen haberi söylemiştir, ht tiyar kadının bu ŞE ve olmadığını almak ieemneliçini ilâve eylemiş» tir, erine evin li : de, yeniden kazılara başlanmış Bu keşif, şimdiye kad .en- derin yaptığı red ve inkârları su- a düşürmüştür. ce zabıtas ie kk eğ şının Joz: ir işten yor