1 Eylül 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9
frika “No, 109 TAOLARI ÇİĞNEYEN HÜKÜMDAR CENGiZiN OĞLU İSKENDER FAHREDDİN Cengizin o kadar çok karısı vardı ki, bazen bunların , Adlarını bile unuturdu. Bir gün Oktaya gelen bir kaç kabile reisi: “Biz artık güzel kızlarımızı sana gönderemiyeceğ Güzel kızlarını Ma vermek a çü iç >» handan yeni toprak istiyor- U. Cengiz han ölürken, imparator- İağunu oğulları arasında şu suret- le taksim et miş) iz Çagatayın yurdu, Kayalıktan Uygur ilinden Ceyhun lan kadar da yanıyordu. Oktayın yurdu, (İmil) ırmağı- min suladığı yerlerdi. uliye de, Karakurum dağı ile v eş- . Bu sebeple bu küçük oğula (odin) ina ki, moğolca (ocak sahibi) demekti. Bu ananeye göre Ce ngiz han, ©» küçük oğlu Tuliye kendi ika- mn en e eşyasını, en e ve ve asker- Sai çoğun ni Cengize itaat “den Tatar ev » Moğol kabilelerinin <n ri kısmını oi zin ölümün! yüz yirmi dokuz bin kişilik iii vardı, Bu unun yüz bir binini Tuliye ver- di, > devirde hiç bir devletin ku- ı veya prensi, bu kadar Kin ve dağa bir orduya baş “lam, in di üç kola ayrılmıştı: (1) erkez, (2) Sağ cenah, (3) Sol “enah, Yi Merkez kolu Cengizi muhafaza: a ei hem de bu taburdaki birin- Si bö me semai idi. Hakanın a ağ E: İk ii i. Diğer bölük- tik e Pei dört ikamet- “ ini (yani diğer zevcelerinin sa- ayları ını) muhafazaya memur idi. Tiğ tuz sekiz bin kişiden ibaret o- De D sağ cenah, (Erlat) kabilesi *si Burgoci kumandasında idi alayı da vardı. öl İrmi altı bin kişilik bir ordu da . Cenahı teşkil ediyordu. (Clâ- Siz! ,, demişlerdi e) önce boyun eğmişler ve na en mühim savaşlarda yardım preeme Bunlardan başka ikişer, üçer, dörder bin m birçok kuvvet- ler vardı: (Kotuka, Oyrat) kabi- lesinin reisi idi. (Oktay tarafın- dan kızları yağma edildiği halde hana sadakatında devam etmişti.) Taritay (Barin) kabilesine başbuğ olmuştu. Bunların içinde en çok yararlık ödemi şu iki kabile reisi idi: nn rca 2)T. le. yenide onar bin muharip “vardı, Bu onar mu- harip, savaşlarda yirmi, e bin kişiye bedeldi. Bunların hepsi de (Çin)in fethinde İri itaat ve yardım etmişlerdi Daha sonra Gana da Okta KR üftihadin dahil olmayan nebi memleketler; Mi 3600, > iyi ve 00, ü aylığı ştur, Adres tebdili için yirmi kuruşluk pul göndermek e e 2 — e . İkini A gün 119 Va, Wi 5 in 1555 184 1020 Bu yılın Şark tütün rekoltesi İnhisarlar idaresinin son top- adığı malümata göre, bu yıl şark tütünü rekoltesinin 100 milyoj ki ei geçeceği tahmin edilmek- ” yi 40 milyon kilosu Türki- yeye, 2 milyon kilosu Yunanis- yıl yüzde 25 fazla olacağı anla- şılıyor. dokuz bin askerden yüz bir binini Tuliye verdikten sonra, geri kalan irmi sekiz binden dörder binini diğer üç oğlundan her birine ve diğer dört binini de beşinci oğlum diye çağırdığ anası (Ulun) hatuna sonra; — Artık gözüm arkada kalmı- verdikten Dil sevinmişti. Cengizin prenslere verdiği bu askerlerle aileleri iğinde askerlik yapmağa mec- burdu. Cengiz en ziyade, Cucinin, Ça- gatayın, Oktayın, Tulinin ve be kızının anasi olan (Borte) adlı karısını severdi. anın karılarından beri yük- sek rütbede olup bun! (Ulu Hatun) denilirdi, di birinci Ulu Hatun sayılırdı; en çok ço- cuk anası olduğu için. (Borte) çir- kin bir kadın da değildi. Cengi- zin ölümünden sonra (Borte) Ok- tayın yanında kalmıştı, Cengizin gelini Turakina, kaynanasını hiç sevmezdi, fakat bir gün bile ona itaatsızlık etmemiş, kalbini kırma». mıştı, (Borte)nin başka bir arzu- ardı: Oğlu Oktaya (Oyrat)- rel bir kız almak. imdi memnundu. Kendi ie e ki, Oktaya NE er re birde vi kaldırıp oğlumun başına belâ kesiliyorlar!) derdi. e işte Turakina, kaynanasını bu- nun için sevmezdi. iz hanın vevze ve müstef- rişlerinin sayısı beş yüze yakin- Cengizin bu beş kızı maruf ka- bile reislerile evlenmişlerdi. Halk, (Borte)den doğan çocukları, Cen- gizin öteki karılarından olan ço- cuklarından daha yüksekte tutar- dı. (1) engizin müstefrişeleri en çok esirlerden seçil muhafaza edilmiştir. kabilelerin en güzel kızları, imparator veya prenslere mahsus idi. Kabilenin yüzbaşısı, kabilesi dahilindeki kız- ların en güzellerini seçerek ve şıya götürürdü. Binbaşılar bu retle dokuz yüzbaşıdan gelen e ların içinden en güzellerini seçe- rek on binbaşıya yani kumandana ve kumandan da imparatora götü- rürdü. İmparator beğenmediği kız- ları ya zevcelerinin hizmetine ve- rir ve yahud maiyetindeki zabit- lerle evlendirirdi. .» İşte Karakuruma gelen birkaç kabile reisi, Oktaydan toprak is- terken, güzel kabile kızlarının ka- bile delikanlılarile evlenmelerine müsaade edilmesini de handan ri- ca etmişlerdi. (Alakuş-Tekin) Karakuruma ge- len bu reislerin başında bulunu- yordu. (Alakuş), Cengize Çin seferin- de çok yararlık göstermiş, o iki kerre ölümden kurtarmışi (Alakuş-Tekin) b ilerledikçe uslanacağına, gen yülü artan bir beşin Yaşı altmı- şı geçmişti. Gözü hâlâ güzel kız. ların üzerinde ai Alakuş, Okta; — Başka ei güzel kızla- Tını sana ve senin oğullarına gön- dermekten geri durmasınlar. Fa. kat, benim kabilemin güzellerini bana bağışla, Şurada beş on 7 ömrüm Me en de günlerimi bundan sonra bu güzel LelslizLiz irakide geçireyim!. Diye söze başlamıştı. Arkası var) «Cehgizin gizin ikinci karısı (Kolan) m Orayidan tı. Derecesi belimi olan karısı Kin im- a kızı (Gökçe) idi, yi Çinden getirdiği za Sai Fakat (Borte) salındı a imli bir kadındı. Gökçe nu, adını ve rm aldığını sorardı ne vakit saraya Her akşam ) bir hikâye e | Kocam sakin bir sesle; etti: — Bira el gibi his- sediyorum e kizi iyi i kalbli idi! İçimi ekerek yerimden kalktım, Ken- disine yaklaştım, öptüm: erçek biraz fenalığım var.. ai ehemmiyetli bir şey değil. bir hareketle Gösterdiğim İçimden gelme kendisini öpmüştüm. muhabbet samimi idi. mimi olmak, birçok şeyler söyle- mek istiyordum. Fakat korkuyor- — ylardan, senelerdenberi kocamdan korkuyordum. Yalan söylemek pek çirkin bir şeydir. Fakat doğruyu söyleseydim kim bilir ne büyük ük bir felâket olurdu. Daha sa- hali, sesi, tebessi insan niyet telkin ein adlardan bi riyim. Böyle olduğu halde, bir- çok kadınlar gibi hareket ettim, kocamı aldattım, ona hiyanet et- tim, u n oldu? Bir seneden- beri, iki senedenberi kendi ken- dime bu suali irad ediyorum, Ba- zan, kendimi kabahatli bulmak- tan, vicdanıma karşı karekstimi müdafaaya kalkmaktan yorula- rak, geçirdiğimiz o yeknesak ha- yata nefret ediyorum. Bundan in- tikam — için yaptım işte! esk oru lan. tadsız hayatın sis- Gi allik; beklenmedik bir ışık gibi bir erkek” çehresi ee Nasıl daha evvel koca! âşık me şimdi de bu kak âşık olm Kocam bal mika Fakat sürdüğümüz ha; süküneti, yaklaksıklığı bu bi üzerini toz- landırmış, küllendirmiş idi. Bir- denbire karşıma çıkan erkek be- nim zihnimi alt üst hir dee İşte böyle mağlüb oldum. Âde- bir emre itaat eder gibi y yaptım. Bir gün, hiç beklemediğim hal. e, genc ve solgun bir kadın beni ziyarete e Bana: onun karisiyim, kadındım. dedi. sone dayatırdım, fakat ri: dayanamıyordum. ettim. Hayatımın eee sanki biribirini müteakib bir takım ağ- lar atılıyor gibiydi. Ben bu ağla- rın içine düşüyor, irademi kayb- ediyor, sürükleniyordum. Acaba ileride ne olacağım? Diye korku- rem a doğru içimde bir ri rüc- at lari başlıyı günahı elbette bilmezdi. bu vakayı hayatımdan rasıl sile- bilirdim? cimsenin bu vakadan haberi ir A emi indi Maa eN bu emniyet rüştü ağ ski değmek ME lerinin içine girmek, orada ne dü- ii şündüklerini anlamak omerakın- | Ağlar içinde İ dan beni kurtaramıyordu. Kocamın dostlarından bazıları geceleri bize (gelirlerdi. Onlar oyun oynarken ben seyrederdim. Çünkü garib bir S 6” o içeri girmek . istedi; Fakat o mani oldu, beni karanlık tarafa doğru çekilmeğe mecbur etti. Âdeta ters bir sesle bana hi- tab etti. Hoşuna gittiğimi, her ho- şuna giden kadını elde etmeğ — Bana neye böyle söylüyor- sunuz? Başkalarına bu cevabı ver ik biliyorum halbuki! ından 'kaçtım. Fakat son Kk beni idir buz gibi i dondurmuştu. ecedemberi bana musallat — | olmaktan “vaz geçmedi. Beni sev. | diğini ve bi m nefret ettiğini , | hissediyordum. On u nefreti. | ne aldırış aş yoktu, Aşkin- dan korkuyor. Bir ve Hi “tükendi. Ona: raha im yesek ye olduğunu unut ayın cama söylerse acaba ne olur? Ne- reden biliyor bunları? İhtimalki ona vakit bırakmadan ben söyle- meli, ai kurtarmağa çalış- malıyım di gibi oluyordum. Bu hal devam edemez. Bir çare bul malı. ös — Vedia, nen var, yavrum? Kocamın yanına sokuldum. An latmağa başladım. Sonra yere ba- —i ie ni ladım. Yüzüne bakamıyordum. Zor- lukla ns ie hissede! um, — adam söylemeden evvel ben sana her e sax verdim. Bana mer Bu adama karşı kedimi. müdaln edemiye- Yardım et ban - g ie le 5 şeyi barbad o dt, Saklamak ve beklemek bek ki daha iyi idi. Kocam uzun bir süküttan sonra, acı bir sesle: — Sen kendini müdafaa et, dedi. Gelip bana bir şey e cek olursa öldürürüm onu ihâyeci 1908 de Ecnebi Sermayedarlığına Karşı ilk Kalkınmalar. Türkiyede işci tarihine bir bakış, 08 grevleri nasıl başladı, nasıl ME yeni xyalizm ve sendika hareki a Hüseyin Avni iğatı 20 Yüritir Satıldığı yer: AKŞAM NEŞRİYATI ai i ba
