29 Mart 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

An « Sahife 6 AKŞAM mz Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N, 3 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Bunların herbiri hakkında sırası ile uzmanlarımızın (mütehassıs) yazılarını g& gazi vereceğiz. — Yeni konan karşılıkların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur, 3 — Kökü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş Arazi — la — ek Terre, eğin > (Er.) Ouer Yer kirası — (Fr.) tumulte, dme 5 Ardiye bedeli — Droit dentrepöt rıza — Aksa — Lig kii uğra er AE entrave İşimiz bir aksaya uğradı — nzaya iie > Engebe — (Fr.) Accident Arızaya mak — (Fr.) S rnek: İşimiz bir â Ânızi du terrain in k: Bu yol e arazi pek çoktur — Bu ii pek çoktur. Arzalı — Dalgalı — (Fr.) Acciden- ârıza- yol üzerinde en. Ml AM Ze Örnek; Dalgalı arazi üzerinde yapı- lan tecrübeler — Dalgalı topraklar üze- rinde yapılan denemeler. ime — Örnek: e âliyeye bir arıza verdim — Yüksek / orunlara bir im. MU hn (Te KI), yek, sız — 1.) Exempt, sans, e ei EE emt aa e Ariz ve mik — Enine boyuma Arus > Gelin Arz — En, gen, genişlik — (Fr.) Kargeur Sa m 8.) sola BE eşin gövresinde düğün > La terre barde autot soleil, Ri (takdim anlamına) — Sun- mak — (Fr.) Offrir Örn eu Hürmetlerimi arzederim > Saygılarımı suna rum. Arzetmek — Söylemek, demek, bil. dirmek (söz veya yazı ile), yazmak — al Sener prâsenter, o prösenter r sende buyuruzsanız İri verirseniz — söyliye- 2 — Arzettiğim veçhile > Dediğim gibi 3 — Arzettiğim noktai nazardan — Pe bakımdan 4 — Geçenlerde de arzetmiştim — izni de yazmıştım; ihtiram etmek — Yükünmek Örnek e ze arzı / ihtiram ederek — Büyüklerimiz önünde yükü- nerek ç rzu — Arzu (yarsu'dan) — (Fr.) Dösir (istida) — Dilekçe — (Fr.) Regute rnek: Arzuhalimde ei veç- hile — Dikçemde ilke Arzu (Fe) Olfie et imi a iktisadiyatın Ss is- kanunu-. tem, ökonominin önemli “bir n - T. Asabileştirmek — Sinirlendirmek — (Fr.) Enerver Âsarı atika — Öntükler — (Fr.) An- tiguite : Örnek: İstanbul öntükler müzesi $ (emniyet . ) 5 Gü venlik — ( Sâçurit: Örnek: Memleketin dir — Ülkenin güvenliği ye (huzur ve süki amına) > Baysallık — (Fr.) Tramer ademi ani na) — Güvensizlik — (Fr.) İniğirite Asel — Bal — (Fr.) Miel Asgari - Azay, en az, en küçük, en aşağı — (Fr.) çi Örnek: itirm az (en aşağı) iki ay çal ap - Bu işi me etmek İçin asgari iki ay çalışma- > Anyan — (2) Rebelle, rö- e * Âsileri târümâr ettik — yanl. Erir da ğın ettik > (Fr.) Revolte, Azı- ye re- bein manistan” nel son azı kei m İn “ “Yününietari daki so, isyan hareketi bastırıldı mm ana müteallik — yo Örnek: İsyana ei hareketle- ri kanun tecziye eder > Azığ hareket- Teri kanun © cezalandırır. (Ceza - T. K8.) Asitan — Eşk - (F ).8 "söylemedi Asker — Asker (T. Kö.) > (Fr) Solda sl — Asıl (T. Kö.) — Fondement, oriğine, acin, prinipal Asla > Hiç bir vakit, cuda — (Fr.) Jamaiz ve — Aslm < (EE) Dorisine mümtaz) — Özgül — (Fr) Ori ei Mesaili asliye — Özgül s0- rumlar, et (mümtaziyet) — (Er.) Örn te ni serin — asliyeti azdır > Bu izerin zül dır. Asr — Asır (Fr.) Siğcle (T, &ö&.) Özgüllük— Ke z ) Ciel (Fr.) Celeste Örnek: ri yl belâyi âsuma- ni gibi nazil oldu — Başlanna göksel bir belâ siri (Belâ - T. Kö.) - âşüm GE Nİ > Kan içen On Aşar — Ondalık — (Fr.) Dimes Âşık — (Aşukmak . aşik- e — (Fr.) Amourcux Aşikâr - İk apaçık — (Er) Clair, owvert, &vident rnek: Bu işteki maksadımız. âşi- ârdır — Bu işteki vargımız açıktır Aşina — Tanış, tanıdık — (Fr.) Con- naiss Örnek; Tanıdıklarımdan biri — Âsi- nalarımdan biri Aşiret - Oymak — (Fr.) Tribu Aşiyan — Yuva, pe > (Fr) Nd, 29 me - karış Örmek; Dilem > — — Gönül karıştırıcı 'enbelli Atalet — ik, ü üşengen. lik, işlemezlik — (Fr.) İnastivit Örnek: | — Dersi e tenbellik a ezen ruhu 4— > ia kadar insani Mv tan bir şey yı e Misi: em be 7 yoktu; Atıl — Tenbel, iç Üşenöç (Er) Paresneuz, i indole; ent, inaetif. die (Bak: asitan) — Eşik — (Fr.) Seuil Ateh -— Bunaklık — (Fr.) Dömence Ateh getirmek — Bunamak > ötre Memek — Ateş (ot, otaştan) — Go)” lm Pöve Bi Örnek; ade ateşi arttı. — Ateşget Ni z (Fr.) Temple di feu teşin — Ateşten — (Fr.) D. rnek: iy peballey en bir çenber içine — Lüincendie a ntourö le guartier dan m de feu, Ateşin — Ateşi > Fr.) Arden; Pleii r, plein de feu Bre ai DE > Paroles ar dentes ateşli bir- yazardır > İlest un eriyen. mn d'ardeur. eşli a is —iestu orater “icin parçası — (Fr) Kendir © Sie len şip pen feu e Flamm beyi eğin savaşta “bir ateş parçası kesildi — Çe licutenant deyint une foudre de guerre dans Ja bataille, O, bir ateş parçandır. — li &st de fen et de flamme, Al ek > Üstüne atmak, yasta- mak — (Fr.) Attribuer Ö 1 — Bunu ben yapmadım, ttılar > Bunu ben yap” benim “üstüme al madım, bana Yeli li — Bana yastanan sözleri en. söy- i ben lemedim > Bana atfedilen sözleri Ati (Bak: istikbal) — Gelecek, atı, "Örnek: Bu adam ilerisini Çatısı) ni Büyü İleride — (Fr.) â Tavenir, lus tard Diya e akal Fr.) C il sait : ke — (Fr.) Ancien Aş — ık, sufuzluk — (Fr.) Önek V — İlme karşı büyük bir afiş” vardır — Bilime karsı büyük bir sanan, vardır. 2 — Alş iğinde çırpınan mecruh — içinde çırpman yaralı. iy ağ yaş (Ec) Asit nz Karal — (Fr.) Pi po- palace Si «asr, İST, UST, USUL? ekillerinde erilen bu söz «zama; izzz gönye. Türkçede eza” manş demek ol > köküne «r3 eki erler yapma rkçe söz (1) Çıkacak oli e Dergisi Örnek: Eski tarihler Ava e Hava madellere “doludur ki ei ler be ar ağallarıı ale al > Karalak > (Fr.) Beam O, avampesendâne hareket- iel e — O, karalakça hare- Ve İrina — Öntasar (proje — ta- sar, Örnek: Bu binanın avan projesi yas. mi — Bu ee öntasarı yapıldı. < Boşa oz ave ve t, Rtn — (Fr.) Aboie az (savt, sada) — al Si çıktiğı kalir ö çiktğı kain Avaz avaz — Bar b inek ABAK Lei tabir ln Üni gar bağırdı det — Dönme, Avazi dönüş © (Er, v > Dönüşün i Örnek: Avdette size uğrarım > Dö- nüşün size uğrarım. ac rnek: Bu <bsiyi avenesile beraber dirim ettile; riyle Gyürdek eşle) birlikte yakala- dılar, Avenk > Salkım, hevenk — (Fr.) Grappe - âver — getiren Örnek: lale — Usanç getiren, maze getirici. z ee — e Aide, secours Are sılı, (Er.) Pendant, Avi: — (Fr.) Lustre Âyâ caba) — Acaba — (Fr.) Est.ce gue, serait-ce? A — a i, bes- belli — (Fr. 5) Çlsi, « appareni, yi Örnek: Bu işteki sad pek a ır — Ba işteki ER DAKİER (bes bellidir) yân — Bayarlar — (Fr.) Notables Âyân v İlerigelenler — (Fr.) e eşraf — ia duz ace mek: Memleketin âyâm — Ülke: nin bayar — Ayar (ayırmaktan) - (Fr.) Rizlage Mia — Ayıraç ve Zehin miyan — rac A yıp - ay Geli ö Hoş âyende — Hoş gelen Âyin (Şamanlarda «oyun» âyin aş aa Halk ara: geri a oyun» ardır.) — Ayın Fr.) Cöre- > Ayniyle Keki ayın'dan) Kö.), iden- tite TE ke) — (Prj İdentitâ Ayni — identik (Fr.) e i Ayyar — Bü > (Fr) Fourb. Örmek ayyar bi adamdır > O pek üc Bir adamdı 5 e) e bi Âzâ im clis üz Fri) M İvrognej. A) m a Türk Dili Tetkik emmi eğ Umumi Merkez Heyeti Âzâsından — Türk Dili Araştırma (kurumu © Genel Özeği Üyelerindi en. ğ Âza (uzuv anlamına) 5 Örge Z de ee ek: Âzâyi vücuttan her birinin bir vazifesi? vardır — Baden örgelerin- birinin bir işi v > Azat ( iyi ve adlof Metinde e olarak öste- iştir.) — zongö,. liber; ilen z > (Fr.) Grandeur » Örnek: Bi mizde ra aza- eti zâhirdir — Önümüz oTumuN ululuğu bellidir. Azametli — Ulu — (Fr.) Grandiose, Meram — Çalım, kurum — (Fr.) Ostentation, Önül 5 Ge satan, kurum (Fr.) P. mek o, zamların bir tür. lü çmez > O, kurum satıcılık- tan BE türlü > vaz geçemez, Azametli — Kurumlu — (Fr) Poseur satmak, Azamet satmak — Çalım bale ii DK 5 gis olanca, en büyük— mi ai sarfetti — Gilan talik kullan ve — Ezinç - (Fr. Di Beine, tour- öm Azab içinde Ni bir gece in Mi Ze inde geçen bir (T. Kö Yi z (Fr) Gediz röprimande av lim et — Gidip gelme — le refome ve kullanılar şekilleri alınmıştır: Asli ak olan hak, aslı ügüm olan hüküm, türkçe : Ankara" Pe hr azimet ve lk için yatak Ankarı- Mi İstanbula gidip m Sak tut- pr (eizze anlamına) — z (Fr) Saint Örnek: Hı EE erenlerinden (aziz- nl. ei biri için bir yortu günü muazzez — Sevgili (Fr) e Cheri Azletmek — Kaldırmak, yol vermek, işinden çıkarmak — (Fr.) De «çek» kökünden gelen şekil gibi sl Azı m e Yann seli Kem eyler Dük > dölen v. k (azm ve ” dali Zlebi) inenler LE > (e ai ii Ör Bi in bararmali demektir. Azvetmek (Bak: atfetmek) ; Demi İncinmiş > (Fr.) Frojssği ana bless& İzmirde kanlı bir kavga oldu, İölü, 1 yaralı var Katil Davi Nesim yakalandı, kendisini? deli olduğunu Meğlüyor bar 25 (Hususi) — Tellâ! şı Blade 30 numaralı evde o- turan: Muse iler anana bir öldürmi tur: İmuşt ii kene evlidir, fakat ka- zancının pek az olmasından ai- lesini m ikle ogeçindirmekte- dir. Bu yüzden o evde oturan ğer Museviler “kendisini hakir görüyorlardı, Davi Nesim; hakkındaki dedikoduyu körükli- yenler arasında başta komşusu altmış MR bayan Ustrula ile gelini bayan Rebaka bulunuyor- du. Davi emi bunlara dediko- Ayn e söylediklerine göre Davi Nesim sark evin baş kaldırmı- vini ihm, a mi ve rm — münakaşadan son- ii odasına gi Getirdiği ekmek bıçi z a) ağı Sile dışarı tani Ustlulaya hü- cum etmiş, sol omuzundan yara- Maktul Rebeka ve katil avi Nesim lamıştır. ei anasının yaralandığı"! gören ini Rebaka da çamsf” rı bırakarak Davi Nesime hücut tmiş, bunun ü; e avi Ne anı lığa bıçağı atarak parka saz bir apeye oturmuş ve #i£* | içmeğe nsan Az polisler kendisini vi kaamılr ve e alli yerde bp da bulmuşl rl Çocuk esirgeme am faaliyeti MR kl Saray kazaen en Denizli yolu üzerinde bağlık. mu çifciler —. eder, ü gül. tür, Kasaba elli üç çocu; halka bi X işaretli kaymakam bay 22 (Hus e — Denizlinin mektedir. Her yıl al gibi bu çoc irmiş ve sevindirmiştir. Ham ii yaa fedakâr gö 53 fakir yavru bir arada Halil üeyii ifer Sarayköy kazası; şimendi » bahçelik çok şiriğ He yerdir. Nüfusun . Fazla yağan bereketli yağınurlar b3 dik aştan başa elektrikle tenvir il yıl da uk esirgeme kö) iye Saray