15 Kasım 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
AMMAN 15 Teşrinisani 1934 Sahife 5 M. Pesmazoğlu fabrikaları gezdi Şerefine bir ziyafet verildi, nazır bugün gidiyor iktisat vekili Celâl bey ve Yu- an iktisat nazırı M, Pesmazoğlu dün sabah Ertuğrul yatile İstan- bula gelmişlerdir. Celâl bey ve dost Yunan nazırı, şehre çıkmadan. evvel yatla Beykoza giderek Su- merbankın kundura fabrikasını Ziyaret etmişlerdir. M. Pesmazoğlu fabrikayı esaslı ve çok beğen- diğimi söylemi nazırı bilhassa kunduraların çok sağlam ve ucuz olmasını takdire şayan bulmuştur. Bir saat kadar devam eden bu Ziyareti müteakip yatla hareket ederek limanımıza gelmişlerdir. Celâl bey ve M. Pesmazoğlu, re- #akatlerinde bulunan Atina sefi- rimiz Ruşen Eşref, Sumerbank umumi müdürü Nurullah Esat bey- Jerle beraber Sakarya motörile yatan ayrılarak Tophane rıhtımı- na çıkmışlardır. Buradan Beyoğ- una çikarak yerli mallar pazarını gezmişlerdir. Bundan sonra Perapalasta ve- kil bey tarafından, Yunan nazırı şerefine bir öğle yemeği verilmiştir. Öğleden sonra inhisarlar idare- sinin Mecidiye köyündeki likör fabrikasını gezmişler, saat on dört buçukta Bakırköy bez fabrikasına gitmişlerdir. M. Pesmazoğlu bu ziyâretlerin. den çok memnun olduğunu, fevka- e iyi intibalar aldığını söyle- miştir. Dün akşam saat on yedi buçuk- ta misafir Yunan iktisat mazıri şerefine İstanbul ticaret odası ta- rafından Tokatlıyanda bir çay zi- yafeti verilmiştir, Bu münasebetle dostane tezahürat yapılmış ve iki memleket iktisadi münasebetleri- nin son itilâfname ile daha ziyade inkişaf etmesi temennisi edilmiştir. Geceyi Porapalasta geçiren M. Pesmazoğlu bu sabah Loyt Tri. yestino kumpanyasının Adriya va- purile Atinaya hareket edecektir. “Atina sefirimiz de ayni vapurla gidecektir. Celâl beyin daha bir kaç gün şehrimizde kalması ihtimali vardır. Taş koymuşlar! “ Yapağı balyalarından neler çıktı? Yeni Mersin gazete: ğına göre Kayseri Hamburga izhar in yazdı havalisinden gönderilmek üzere Mersine gelen çok miktarda yapa- ğı partisi vapura yükletileceği si- rada yapağıların karışık olduğu haber alınmıştır. Bunun üzerine balyalar açılmıştır. Her balyada yapağı sargılari Arasında ince kum ve dörder bu- çuk kilo ağırlığında birçok taşlar bulunmuştur. Hemen zabıt tutul muş ve ihracat mallarımızı kariş- tırmayı men ve ihracatı koruma kanunu mucibince malın ihracına izin verilmediği gibi sahipleri de müddeiumumiliğe tevdi edilmiş- lerdir, Üniversiteye devam eden talebe Için bina Üniversiteye devam eden tale- benin barındırılması için yeni bir bina kiralanacaktır. idare henüz binayı bulamamıştır. İÇERDE Her yıl Binlerce okuyucumuzun iştirak ettiği: AMCA BEY Karikatür müsabakasının dördüncüsü Bugün başladı I | — Geçen sene gazetemizde çik- gi) olan cumartesi karikntürlerinden 25 tanesi her gün sira ile bu sahife. de nesredilecektir. 2 — Karikatürlerin altında bir de numara kuponu bulunacaktır. 3 — Müsabakaya iyürak etmek istiyen okuyucularımız. karikatörlerle bember bu kuponları da saklıya- saklardır. 4 — Yirmi beş karikatürün hep- si çıktıktan sonr © okuyucularımız bunların. arasında en çok hançisini beğendilerse onu seçecekler, ve «ben () numaralı karikatürü beğen dim.> diye bi yazarak isim. ye adreslere beraber sakladıkları 25 kuponu (Akçam gazetesinde Amca bey müsabaka memurluğuna) göndereceklerdir. 3 — İsinde 25 küpon bulunmiz yan mektuplar müsabakaya giremi. yeceklerdir. 6 — Mektupların kabul müddeti aynca bildirilecektir 7 — Gelen mektuplar birer birer | bakılıp ayrıldıktan sonra en çok be. öcnilen karikatüre rey verenler ara- sından on beş kişiye sıra ile şu he- diyeler verilecektir: Birinciye: Bir altm liral., Ikinciyo: Beğenilen karika- türün şık bir çerçeve içine ko- nulmuş asli, Üçüncüye; Akşam kütüpha- nesi neşriyatından beş liralık kitap Dördüncüye: Bir pirinç man- gal! Beşinciye: Bir cep saati, Altmcıya: (Akşam) im üç aylık abonesi, Yedinciye: İki kilo muz! Sekizinciye: Bir tavlal.. Dokuzuncuya: Şehir opere- tinden bir loca bilet Onuncuya: Şehir tiyatrosun- dan bir loca bileti, On birinciye: Büyük sinema- lardan birinden bir loca bileti, On ikinciye: Şehir tiyatro. Piyangosu bile On dördüncüye: Gazetemiz. de çıkan (Gurbet yolcusu) ro- manı, Muharririnin imzasile ve ciltli olarak. On beşinciye: bir aylık abonesi. Dikkat: Müsabakamıza iştirak eden bütün karilerimize bu 23 kac ikatürden mürekkep birer albüm bediye edilecekti. i (Akşam) im — Al sana 10 paral, Sermeye yap, para kazan, zengin ol, Amca bey karikatür musabakası kuponu OLUP BiTENLER Cumartesi günü karar verilecek htikârla mücadele komis- yonu nihayet toplanıyor Uzun zamandanberi dördüncü toplantısını yapamıyan ihtikârle mücadele komisyonu nihayet 17 ikinci teşrin cumartesi toplanma- iğa karar vermiştir. Toplantıya ö güler ve ayar başmüfettiş vekili müfettiş Mehmet bey riyaset ede- | cek ve komisyon âzalarının piya” sada hak kında hazırlamış oldukları rapor- lar üzerinde müzakereye devam edilecektir. Komisyon dördüncü defadır toplanmasına rağmen henüz bazı âr olup olmadığı eşya üzerindeki fiat azlal âhtikâr neticesi olup olmadığını karara bağlıyamamıştır. Bu defa- ki toplantıda bir türlü halledile- miyen bu nokta üzerinde karar ve rileceği tahmin olunmaktadır. Zeytin ihracatını kolaylaştırmak için tedbir alınıyor Zeytin ihracatımızı kolaylaştır. mak için yeni tedbirler alınıyor. “Alâkadarlar, tuz fiatinin indi: Filmesini temin etmek üzere Türkofisin teşebbüste bulunması: ni istemişlerdir. Tuz, ecnebi piya* gönderilen zeytinin maliyet fiatini çok yükseltiyor. Merhum Lütfi Fikri beyin teberrüü Merhum Lütfi Fikri beyin ba- Zışladığı emlâkin üniversite rek- törile hukuk ve ceza mahkemeleri birinci reislerince idare edilec. ni yazmıştık. Halbuki ve medeki kayda göre üniversite rek- töründen başka ceza ve yahut hu- kuk hâkimlerinden biri ile İstan: bul baro reisi de idare heyeti ar: sında bulunacaktı Palamut ihracatı Türkofisin istatistiklerine göre, bu sene mevsim iptidasından iti baren © muhtelif © memlelcetlere 5.629.105 kilo palamut ihraç edil miştir. En büyük müşterimiz olan Almanya 3.059.220 kilo çekmiştir. Ayni zamanda İzmir limanından £enebi piyasalara 565903 kilo zeytinyağı gönderilmiştir. En zi- yade alan memleket İtalyadır. Türkofis iç şubelerini de arttırmağa karar verdi Türkofisin dış teşkilâtını kuv- yetlendirmekte olduğunu ya; mştık. Ofisin iç şubelerinin de arttı. rılması kararlaştırılmıştır. Yakında Mersin ve Samsunda ktır. Bu yeni şu- in ofis merke- zinde memurlardan istifade edi- lecektir. İstanbul ofisi kületen, Hayreddin. yapmaktadır. Müdürlüğe Viyana- da tedavi altında olan Ali Muh- tar beyin getirileceği hakkında şehrimizde malümat yoktur. Yugoslavyadan gelen muhacirler Yugoslavyadan Yunan bandı ralı bir vapurla İzmire 50 Yugos- lav muhaciri gelmiştir. Bunların tabiiyet muameleleri derhal yapi- larak mahalli müretteplerine sev- kedilecekti TİYATRO TENKİTLERİ: Madam San Madam Sam-Jen Şehir tiyatro sunda temsil edilmeğe başlayınca ile arkadaşının klâsikleşme- üz tutan bu eseri hakkında epey yazı yazıldı. «Madam San- Jenin bir karakter eseri olduğunu; Madam San-Jöni tercüme ötmek #ense başka bir öser tercüme et- menin daha iyi olacağını; Madam San-Jen tarihi bir vakadır, içinde birçok tarihi isimler var, bunlar. dan halkımız ne anlar? gibi mü- talealar (1) yürüterek eserin çü- ü ortaya sürenler bulun- du. Bütün bu yanlış, sathi, düşün- celere şimdilik boyun eğmek ge- rektir, Elverir, ki tiyatromuzdan, | Şehir tiyatrosu temsillerinden bah- ve elverir, ki bahsedenler tiyatrodan sahiden zevk duysun- lar ve okusunlar. yatronun ne ol- duğunu anlamağa çalışsınlar. Bu müddet içinde de mümkün oldu- İ ğu kadar pot kırmamağa gayret etsinler. Madam San-len tarihi bir eser değildir, Seniha Bedri hanım bu komediyi tercüme etmekle sahne- mize büyük bir yararlık daha gös- termişi v.. Madam San-Jen bir komedi hattâ bir vodvildir. Bir komedi günkü Madam San-Jen diye garize edilen tipi hakiki benliğin- den sıyırtarak sahneye koymuştur. Vodvildir, çünkü tarihi kisve ak tında yalnız sahne entrikasma dolu dizgin hız verilmiştir ve bu iti- barla tarihi bir eter değildir, ka- rakter eseri hiç değildir. Viktoryen Sardunun halkı eği iendirmek, güldürmek, tiyatro Honunu dolduranlara hoş vakit ge girtmek için her çareye baş vurdü- unu evvelki müsahabemizde yaz- mıştık. Madam San-Jen çok hoşa giden — kuyruklu Bir yalan- 'dır. Madam Sansleni bir ta rafa bırakalım, Napolyon sahte İ dir, Neyperg sahtedir, Löfebr sah- dedir, Fuşe sahtedir. Eserin sahte olmıyan bir şeyi vardır: Entrikası yani kuruluşu. Pariste, Tüilöri yayının zaptedildiği ihtilâl gür | Çamaşırcı Katörin bu karma karı: şıklık ortasında dostu çavuş Lö- febri arıyor. Dükkünna yaralı bir zabit giriyor. Avusturyalı kont Neyperg, Onu odasına saklıyor. Biraz sonra âşıkı Löfebr geliyor... Sonra ne oluyor?.... İşte seyreden- leri meraka, heyecana, tatlı bir an geçirtmeğe sürükliyen bir sahın Acaba sahiden Löfebr bu anı ya: #amış mıdır? Aksini iddia etmek güç. Fakat yarım bir hakiket var, Kont Neyperg harpte yaralanmış» tır; amma gözünden... Fakat Vik- #oryen Sardu bu hakikate göz yu- mar, Evet, sahnede eserinin kah- ramanına göz yumdurtmaktansa kendisi tarihe göz yummağı ter- cih etmiştir. Madam San-Jende, Napolyonun Neypergi kraliçe Mari-Luizin gece odasına girerken yakaladığını gö- rürüz, Amma nasıl yakalar?.. Bu heyecanlı sahneyi tiyatroda sey- retmek lâzımdır, ki heyecani ta- dılsın. Aslını sorarsanız yalandır. Mari-Luiz Neypergi neden sonra tanımıştır. Napolyon Elb adasın- da mahpus, MarkLuiz oğlu ile “Avusturyada Şönbrön sarayında... Kraliçeyi avutmak, kocasından zihnen de uzaklaştırmak lâzim. -Jen nedir, nasıl temsil edildi ?.. kasından Neypergi gönderiyorlar «Kadına kendini sevdireceksi senin metresin olacak.» İşte ev- velâ orada tanışiyorlar. Viktoryen Sardu. için bunun ehemmiyeti yoktur. O bir vodvil Yazıyor, Gayesi seyircilerine hoş vakit geçirtmektir. Buna da mu- vaffak olmuştur. Madam San-Jende, Fuşeyi Ma- ri-Luize « aşağı yukarı - yardım. eder görürüz. Napolyon Neypergi karısının odasına girerken yaka- lar da idama mahküm eder ve Fu- $e Madam Samlenin hatırı için Neypergi kaçırır. Bir kuyruklu lan daha. Fuşe, Napolyonun Mari Luizle evlenmesine aleyhtar olan- lardan biridir, O kadından nefret eder. Fakat Fuşe Napolyon Elb adasında iken türlü dalaverelerle 18 inci Luiye onun gibi bir adamın nezaretinde daima yeri Vie komedi. yazıyor. Onun için 18 inci Luiyi aldat masını, kandırmasın Napolyona izafe etmekte hiç bir mahzur yok. Sahiden de yoktur. Çünkü Ma- dam San-Jen komedisinde Ney- perge Pertev bey veya Jül, Fuşeye veya Tahsin efendi hazretleri gonekselâns « Edmon, Hüseyin veya Bertran ismi komedi, yapılış, tarzına göre de- öerini çok fazla kaybetmez. Tuzu biberi eksilir, Çünkü orada Napol- yon lâzimdır. Dünyanın tanıdığı bir adamı sahneye koydunuz mu elbette merak artar. Madam San- Jen tipi zaten her milleti sürükli- yen bir tip, Muvaffakıyet muhak- kaktır. Nasıl, ki muhakkak oldu. Seniha Bedri hanım bu eseri tercüme etmekle, Erturul Muhsin bu eseri sahnemize koymakla, hal kımızı göbekten gülünen vodvil- lerden bir kere daha kurtarmış ve bizi zevkle güldürmüş, dimağımı- zu dinlendirerek eğlendirmiş ol- dular. ... Tarih Neypergi şöyle tarif edi- yor: Elbisesi sırma işlemeli, nişanlı, fakat çok sevimli değil... Bebek gibi kıvırcık kumral saçlı, kırmızı tenli, kör olan sağ gözü yan Avniye iki noktada uymuyor- du, Sahnede Neypergin sağ gözü kör değildi ve biz onu hiç sevim- bulmadık. Tarihin ta lirdik, Fakat gördük, ki «Cürüm ye Ceza» daki sahnemize yadır- gayış halini düzeltmiş ve bi Bu esere bir Napolyon lâzımdi, amma ne biçimde ve ne suretle olursa olsun. Bu Napolyon da var- dı, bunun için Emin Beliğe sözü- müz yok. İ, Galiple Talât gelin- ce, Galip: Adam sen de, Fuşe ro- lü nedir ki?... Nasıl olsa başari. rım demiş olacak, Filvaki nâsıl ol. aa başardı amma, tahmin ettiği kadar başaramadı, Zannederim ille defa arkadaşının ve büyüğü- nün telâkkisine kapılan Talât pek tabil olarak bunu da yapamadı ve Raskolnikofu fevkalâde oynadım (Devamı 13 üncü sahifede) Selâmi İzzet
