25 Mayıs 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kahvesini içiyor Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kahvesini içiyor İst, Mısırçarsısi kapısı karşısında — ———— Eren 16 — No: 5611 — Fiatı her yerde 5 kuruş CUMA — 25 Maya 1934 İst, Mısırçarşısı kapısı karşısında —— Telefon : 24240 (İdare) - 4249 (Tar) - 24248 (Matbaa) - 20113 (Klişe) Tramvay mıntakaları değişiyor şirket yeni esaslar kabul etti Nafia vekâleti işleri ve muhtelif şirketlerle müzakereler hakkında vekil Ali Bf. nin muharririmize mühim beyanatı Ankara 24 (Telefon) — Bir müddettenberi nafıa vekâletinde hararetli bir çalışma vardır. Yeni teşkilât için kanun lâyihaları ha- zırlanıyor, muhtelif imtiyazlı şir- ketlerle müzakereler yapılıyor, esaslı bir program tanzimi için "uğraşılıyor. Memleketin her tara- fında halk tarafından büyük bir alâka ile takip edilen bu faaliyet © hakkında tenevvür etmek üzere nafıa vekili Ali beyefendiyi ziya- ret etmek istedim. Vekil bey, pek fazla meşguliyetine rağmen beni E kabul etti. Sualletime açık ve et- raflı cevaplar verdi, Ali beyefen- dinin beyanatını aşağıya derce- diyorum: — Yeni teşkilât kanunu bu sö ne çıkacak mıdir? Bu kanuna göre | teşkilâtın başlıca esasları nedir? — Yeni teşkilât kanunu lâyiha- sının meclisi encümenlerinde tet- kili bitmiştir. Lâyiha tap ile Mec- ! lis müzakeresine arzedilmek üze- | tedir. Kanunun esası nafıa işleri. | hin yeniden tanzimi ve istikrarıdır. | Simdiye kadar nafın memürlaririn bir kısmı bareme tâbidi, diğer bir “kismi ise ücretle çalışıyordu. Yeni | kanunla bütün memurlar bareme girmektedir. Bundan başka nafıanın esaslı | Halepte bombalar patladı Bomba, Suriye başvekilile vezirlerin Nafla veklii Ali Br. şubelerinin vazifeleri tesbit ve ted- vir edecekleri işlerden icap edem- / lerinin programa istinat ederek ifa edilmesi esası kabul edilmek- tedir, Meselâ memlekette mevcut şoseler köprüler ve su işleri bu | cümledendir. Bundan başka bir milletin hars bakımından en mühim. esasların- | oturdukları evin önüne atılmıştır Halebin umum! manzarası Halep 20 — Bütün Suriye iki gündenberi tatbik edilen bir şid- det siyasetinin tazyiki altında ya- şamakta ve her tarafta büyük bir heyecan hüküm sürmektedir. Bir hafta evvel şimali Suriyede bir tetkik seyahatine çıkan ve vü- Zera reisi şeyh Taciddin efendinin veisliğinde bulunan . vezirlerden Mürekkep beyet 18.mayıs akşamı iraya gelmişler ve Baron oteline misafir olmuşlardı. Vezirler Halebe geldikten son- Ta da halk arasında yine menfi Li aninieler yapılmış olduğun- dan akşama doğru Baron otelinin önüne vezirlerin seyahatini pro- testo ii için halk toplanmış bulunu- Men... yordu. Bu protesto nümayişi ara- sında otele doğru bir bomba sak lanmış, vezirlerin oturduğu otele doğru gidemiyen bu bomba tam otelin önünde büyük bif taraka ile patlamış, şehrin her tarafından işitilen bu gürültü üzerine orada bulunan ve protesto için toplanan halk kaçmıya başlamışlardır. Derhal zabıta vaka mahalline gelmiş ve hiç kimsenin ölmediği anlaşılmıştır, Bombanın kim tara- fından atıldığı belli olmamakla beraber bir çok kimseler tevkif edilmiş ve fevkalâde inzibati ted- birler alınmıştır. Bazı kimselerin hudut haricine kaçtıkları söylen- mektedir, i den harp başladı dan biri olan binalarının üslüp ve mimari birliğini gözetmek üzere bir inşaat müdürlüğü ihdas edik miştir. Memlekette yapılacak olan dev- let binaları, belediye ve sair mü- €sseselerin âmmeye ait inşaat iş- leri ve saire vekâletin buna me- mur encümenlerinde tetkik ve fen- ni noktai nazarlar tesbit edilerek yapılmak cihetine gidilecektir. Bunlardan başka posta ve tel | graf ve telefon müdürlüğüne ait işleri yakından murakabe ve tan- zime müteallik esasları temin et- mek üzere bir «muhabere ve mü- rasele» müdürlüğü, bir de şirket- lerin idaresinde olan demiryolları ile demiryolları idaresinin tarife- lerini ve sair muamelelerini müm- kün olduğu kadar memlekette ik- tisadi ve ticari esaslara muvafık olarak tedvir edebilmek üzere ve- "kâlet nezdinde bir tarife müşavir- liği dahi tesis edilmişti, Teşkilât kanunu işte buna ben- zer bir takım esasları ihtiva et- mektedir. - — Vekâlet kadrosuna memur alinmasına lözum hasıl olacak mıdır? — Teşkilât münasebetile vekâ- let kadrosuna memur alınmasına IDevasm üsinci sahifede) Arabistanda yeni-| Imam Yahya sulh şartlarını ifa edince harp duracak Kahire 24 AA) — Reuter | ajansı muhabirinden: Hicazla Ye- men arasındaki mütareke, 21 ma- yısta bitmiştir. Zannedildiğine gö- re, 22 mayısta bir muahede imza- lanmıştır, Fakat İbnissuut, İmam Yahyanın sulh şartlarını ifa etme- | sinden şüphe ederek oğullarına, 24 mayısta muhasemata tekrar başla- | malarını emretmiş ve ancak İmam, şartları ifaya başlar başlamaz, | muhasematı durdurmalarını bil | dirmiştir, | Bir Yemen heyeti ve müslüman mutavassıtlar, oİmam Yahyaya sulh şatlarını serian ifa etmesini rica etmiştir. Şiddetli yağmurlar Siirt orta mektebini su bastı Sirt 24 (AA) — | — Dün Sirt ve civarına şiddetli yağmur ve fındık cesametinde dolu yağmışlır. Orta mektebi su bastığından mektep birgün için tatil edilmiştir. Bir kamyon yolda devrilmiş, şöfor muavini ölmüş bir yolcu yaralanmıştır. Rizeda yağmurlar Rize 24 (A.A.) — Iki günden beri çok faydalı yağmurlar yağ- maktadır. Kuraklıktan bunalan çilçiler sevinç içindedirler, TARAMA DERGİSI Dergi kitabı bir kâinat bir âlemdir Tarama dergisi, yahut (osman- | lıcadan türkçeye söz karşılıkları) mın ikinci ve üçüncü nümaraları- nı birincisi gibi, yani içer gibi okudum. Bu bizim batında gelenler ne mutlu bir devirde gelmişlerdir? Çok zahmet ve eziyet çekecek olan bubizlere ne kadar yükselme mu- kaddermiş! Zafer yolları hep dikenlidir. En yüksek iş en dikenli iştir. Bu | çalışkanlığın meyvalarını gördük- ten ve bu güneş yükseldikten son- ra, bu istikbal ve yaşarlığı zen- ginliklerile tattıktan sonra, ök | sek kadar ehemmiyelsiz bir şey yoktur. Çünkü oğullarımız, eğer | tarihten ve siyasetten anlarlarsâ,| babalarının devrini, (devlerin devri) diye yadedeceklerdir, On- lar da çocuklarına lâyemutlardan bahsederken içinde yattığımız top- rağı elden ele Türklüğün müzap armağanı gibi emanet ederler. Dergiyi gören ve dil müessese- lerini bilenlerin derhal anlıyacak- ları gibi, yaşadığımız yılların bü- yük medeniyet ve hars hamleleri içinde şahit oldukları abidelerden biri de bu (dergi kitabı) dır. Çünkü onlarca malümdur ki dil de iki esas vardır: Zenginlik ve milliyet, Burada zenginlik te ku- lakta, milliyet te kulaktadır. İşittiğim sözü kulak bana: (Bu söz Türktür) demelidir. Sarf ve na- hiv, hiç bir şey bir dili kurtaramaz; hattâ mefhumların da istikbal ile münasebeti yoktur. Bunu ânla- mıyanlar istedikleri ecnebi tarla- sından müteneim olabilirler! Her şey kulaktadır! Fakat zannediyorum ki dil iş- leri ile meşgul olmıyan yazı adam- larının artık biraz (dil hayatiya- tı) yapmaları zamanı gelmiştir. İtizal ve tereddiyi sanat sayanlar üyanmalıdırlar, Olamaz dedikleri iş elbirliği ile) . bir mucize gibi meydana çıkıver- Kınakadada!., di. Zor ve mümkünsüz iş oldu bit ti. Bu netice hiç bir varlıkla kis yası kabil olmıyan bir varlıktır. Muazzam, muhteşem, en yuca* i dağlar kadar yüksek ve dinç bir varlık, Şeyh Sadi (Karıncalar birleşti. ler, aslanın derisini yırttılar), de- mişti, Bu söze bundan büyük şa- hit olamaz. Dergi kitabı en büyük Türk ittihadıdır. Meşale de bu, payansız nur da bu, yüz bin kırat» lık parlıyan elmas ta bu!., Hal kın kudreti, Volterin ebedi mü- cadele dediği, söyliyen ve yazan- ların mücadelesi, birincilerin ga- lebesile biter, daima böyle olmuş tur, Çiçeronun dili batar, fakat sokaktaki Roma neferlerinin argo su on tane medeniyet dili olur. Ta- rih böyle! İncir kelimesi (karaci- ğer), bildiğimiz su testisi (töteh Yani kafa olür; çakıl taşı (hesap) olur, hülâsa dut yaprağı atlas olur! Dergi kitabı ile halkın kuvvet ve kudreti en kör, en ümitsizleri, füsunkür bastonu ile, bütün sahte okumuşları, gaflet kuyusundan çe karıyor, Çünkü bize arkaizmamızı veri- yor, Yani can ve.anane veriyor, ruh veriyor! Çünkü malümdur ki, bir Hint-Avrupa dilinde büyüklü- ğün sırrı (affiks-affixes) denilem lâhikalardadır, Bu lâhikalar hep arkaizmadır. Dergide binlerce Türk arkaiz- "ması var, Medeniyet dillerindeki hüner ve marifete cidden vâkıf olanlar, dergiyi gördükten sonra, türkçenin ilerisinden korkmazlar. z Ecnebi dillerindeki en güç icat- ları mukabillemek, (dergi) saye sinde, işten bile değildir. Yalnız çocuklarımız bizim yapacağımız ve tesbit edeceğimiz icatları, bun- ların milli ve siyasi ehemmiyetini anlamalıdırlar, (Devamı 4 üncü sahifedel Dr. Saim Ali Ord. Profesör akşam — Her akşam banyo, her ğ bilmerü?... ; banyol... Bu israfın sonu ne olacağj