4 Haziran 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
Narcose narkoz) v. sanat Şark ve garp sanatkârlarından bazılarının, — ispirtolu * meşrubat içmeden , kokain koklamadan, esrar “dumanına — boğulmadan, hülâsa, bir kelimeyle, narcose | (— markoz ) tesirinde bulunmadan sanat eseri veremediklerini, vak- tile, — her — masılsa 18-19 — yaşlarındayken, hemen hemen her genç gibi, sanata, ve, sanatın en kolay ve cazip şubesi olan şiire heves ettimdi. Lâkin, birdenbire şahe- ser yazmak - istiyordum; binaen- aleyh, bütün deha - tertibatinı al- dım: Henüz ispirtoya alışık olm- yan genç mideme yüz dirhem lar-rala -e - açit e döne, kendimi bilmiye bilmiye * Yolda ,, diye bir manzume yaz- mışım, Yazmışım . diyorum; zi ayıldığım vakit, bu yazıyı ben mi yizdim / diye / bayrette, kaldım. lemen, onu elime aldım; arka- daşlarıma götürdüm. Meyer şürim dehşetmiş; fevkalâde imiş. “Aman, böyle yazılar yazl ,, dediler. Er- tesi gün, yüz dirhem rakı dahal Çalakalem, mısralar düzdüm. Gene, * aferin , ler, “ maşallah ,, larl Manzumelerimi bastılar; bir iki ay içinde zemanenin genç şairler kadrosuna beni de idhal ettiler. Bereket versin ki, ©o aralık, seyahat imkânı hasıl oldu da, bohöme sanatkâr hayatı yaşamak- tan kurtuldum. Yoksa, belki de, meyhanelerde küşenişin bir şair olurdum. Yolum, Avrupaya düştü. Ora- daki sanat âlemile tanıştım. Şarkta ekseriyetle bâkim olan sanatla “bade, yi tev'em görmek zih- niyeti ' yerine, yeni muhitimde, bam başka bir nazariye hüküm- randı. Diyorlardı « Bir sanatını yaptığı B min ada BAA Yaziyette bulunmak iztirarındadır. Narcotigue (— narkotik ) madde- lerin tesiri altında bulunan dimağ, katiyen, bedii semere veremez | , Böyle düşündükleri içindir ki, faraza, aktörün, - ceyadet kesbet- sin, sesi cilâlansın diye - sahne- ye çıkmazdan evel;'bir iki kadeh çakmasına riza göstermiyorlardı. Hattâ, mevzu icabı, aktörün kız- ması lâzım geldiğini farzedin; bu taktirde, onun kendini bakiki kahraman sanıp sahiden hiddete kapılması caiz değil. Artist, artist- liğini asla unutmayacak; ve yaptı- go bilecek; (meselâ, hiddet ifade etmek için sesini şu perdeden şu perdeye geçirmesi, elini şu zaviyette kaldırması ve yüzünü şu renkte boyaması lâzım geldi- ğini önceden öyrenmiş bulunacak!) öylece hareket eyliyecek. Sanat, ancak bu suretle kabil. Sanatta hâkim olmalı. Halbuki, melodram - tiyatrolarında, kızgınlık ifade etmesi icap eden aktörlerin, iki kişi bir kolundan, iki kişi öbür kolundan tutar; ak- törü çılgına çevirecek derecede tartaklarlar, sarsarlar; beline bir tekme indirip sabne ortasına at larmış. Herif, bangır bangır bağı- nır; sözde, halkı heyecana düşü- rürmüş. Bunun bedü bir heyecan olmadığında şüphe yoktur.. Bu yeni sanat nazariyesini öy- rendikten sonra, eskiden, nârcose (— narkoz ) tesirile yazdığım ya- zılardan utanmıya başladım. O kadar ki, imzamı onlarla gömmek; yeniden salim bir dimağla yaza- cağım yazılara başka bir imza koy- mak istedim. Dünkü edebi ankette, *yolda, dığımı ihtar eden muhterem Hıfzı tevfik beye derin : “ Afederler! Ben, © zaman sanat yoluna çık- manmıştım!,, .. Şimdi? .. Şimdi ise ürimle “yan yolda,, kal- | Gazi ahidesi Balıkesirlilerin büyük Halaskâra nişanei şükranı Büyük reisi cumhurumuz Gazi Hazretlerine karşı lâyemut hürmet hislerile kalpleri çarpan Balıkesir-. liler Gazinin ve istiklâl mucade- Tesinde Balikesirlilerin fedakârlı- ğını temsil edecek bir abide yaptırmağa karar vermişlerdir . Bu abide Türk sanakârları tara- fından yapılacaktır. M. Meclisi reisi Kâzım Paşanın riyaseti altında toplanacak bir komisyon bu mesele ile meşgul olacaktır. Kâzım paşa Hz. güzel sanatlar akademisine müracaat ederek bu abidenin akademi muallimleri ta- rafından yapılmasını rica etmiştir Dün akademi muallimlerinden heykeltiraş İhsan Mahir ve mimat hey'et Balikesre berayi tetkikat gitmiştir. Abide çok şayanı dikkat olacaktır. Garsonlar cemiyetinin feshi Ticaret müdiriyeti Garsonlar cemiyetini feshetmişt cemiyetin hali e bulunması ve hiç bir iş ğörülmemesidir. Deniz ticaretimiz Nakliyat inkişaf ediyor, yeni vapurlar alınıyor Ticareti bahriyemiz - son gün- Jerdeki nakliyat — durgunluguna Tağmen günden güne terakki et- mektedir. Ceçen seneye nispetle, bü se- ne nakliyat işleri daha fazladır. Akdeniz ve kara deniz iskele- lerinden İstanbul Timanına- sevk- edilmek üzere depolarıda bir çok emvali ticariye toplanmıştır. Bu münasebetle bazı vapur mü- cehhizler, yeniden vapur almağa teşebbüs etmişlerdir. Türk vapur kumpanyalarından bazıları namına mütahassıs heyet- der üç, dört aydan beri Avrupada yeni Vapur mübayaa etmek- için dolaşıyorlar. İngiliz Hüseyin kumpanyası da ahiren 2000 ton hacmında ve 13 mil/ süratinde Avrupadan - yeni bir vapur daha mübayaa etmiştir. Rüstemiye ismini verdikleri bu vapur evelisi gün Türk bayrağını hamil olarak limanımıza gelmiştir. Gayet lüks kamaraları ve salonları ile kalöriler ve telsiz tesisatını havi olan Rüstemiye vapuru İzmir - Mersin hattına sefer yapacaktır. Türk “vapur — kumpanyalarının ü memleketimiz ticareti inin terakki ve inkişafı namına şayanı kaytti Beleîiî;e kanunu Emanet ile idarı tevhi Gelecek sene M. Meclisinde muzakere edilecek olan yeni bele- diye kanununda bir madde vardır ki idarci Hususiye ile Emanetin tevhidi hakkında bir madde var- dır. Bu madde Emanet muhafilinde büyük memnuniyet tevlit eti anunun bu maddesine göre İdarei hususiyeye merbut tahsil şubelerinde tenkihat yapılacak ve İdarei bususiyeye ait varidat da bütçesine ilâve edilecektir . arla emanetin tevhidi emanet için bir külfet telâkki edilmiyecektir. Buna mukabil emanet varidatını çoğal- tacaktır. hususiyenin e beylerden - mürekkep bir ) -. Buna sebep İdarei hususiye ile | oe ai Sıcaklar mesire halk şiddetlenince yerlerine - fazla rağbet göstermeğe başlamıştır. Her gün, bilhassa tatil günleri bir çok aileler yemekleri, çolukları çocuk- ları ile beraber mesire yerlerine gitmekte, salıncak kurarak, gra- mofon çalarak dans ederek eğlen- mektedirler. Bilhassa bu günlerde bostanlar çok kalabalık olmak- tadır. Köprünün tamiri tamiratına — devam Yeniden — yapılan kısmı bitmek Köprünün edilmektedir. kişelerin - beton üzeredir. Bundan sonra kişelerin diger kısımları inşa edilecek ve eski kulubeler Harik muslukları Şehremaneti Şehrin — muhtelif yerlerindeki harik musluklarına birer işaret koymuştur. Resmimiz bu işaretlerden birini gösteriyor. " Veni itilât Amerika İrak hükümetini tanıyor Vaşingtondan Röyter âjansına liyor: Müttehidei Amerika, İngiltere ve Irak krallığı arasır da bir itilâfname aktedilmesi için cereyen epen — müzakerat itam bulmuştur. İtilâfnamenin yakında Londrada imzalanmasına — intizar olonuyor. Bu misakın aktı İrak krallığının hukuku hükümranisinin Amerika ve Amerikan imayesini — istihdaf ediyor. Beş Amerikan petrol kumpan- yası Iraktaki petrol madenlerinin işletilmesine İngiliz, Fransız ve Felemenk şirketlerile birlikte işti- rak edecektir. ANKARA PALAS (ANKARA ) Bütün odalarda telefon, sı- cak suyu, kaloriferi vardır. Hususi banyolu apartımanlar. Odalrın fiatı: 6-8-10 ve 12 liradır. Amerikan barı, Orkes- tra, erkek ve kadınlara mah- sus perukâr salonu, çamaşır- hane, garaj, tenis, kütüphane, yataklı ” vagonlar - şirketinin acentalığı. İnkılâp müzesi Emanet 8000 lira tefrik etti Gazi Hazretlerinin vaktile Şiş- lide ikamet buyurdukları evin İnkılâp müzesi haline ifrağı için Emanet 8000 lira tahsisat tefrik etmişti Mamafi bu para yetişmeyecektir. İlerde tahsisat tezyit edilecektir. Büyük bir inkılâp tarihi yaza- cak olanlar için müzeye konul- mak üzre eski kitap, mecmua ve gazeteler mübayaa ediliyor. Müzeye ait eşyalar tamamlan- madan müze açılmayacaktır . Bir mensucat şirketi Memleketimizde mensucat sana- yi ile meşgul olmak üzere bir şirket teşkil edilmiştir. Bu şirketin sermayesi 3 milyon liradır. Ayrıca bir fıransız grubuda bu mensucat şirketine dahil olmayı teklif etmiştir. Şirketin merkezi - şehrimizde olacak faaliyet sahası Adana ci- varına inhisar edecektir. Şirket hükümetle olan tescil muamelesini ikmal etmek üzeredir. Yakında faaliyete başlıyacaktır. Deriler meselesi Ticaret odasında tahki- kata başlandı Şehrimizden Rusyeye ihraç edilen derilerin inde edileceği yazılmıştı. Rus gümrükleri bu derilerin Türk derisi olmadığını idia etmişlerdir. Halbuki bu. derilerin Türk derisi olduğu İstanbul - ticaret odası tarafından tastık edilmiştir Ruslarınt bu . muamelesi Bzerine ticaref odası eksperleri hakkında tahkikata başlamıştır. Mesele'oda tarafından tetkikat neticesinde anlaşılmışt Türk ocağının faaliyeti Şarkta, henüz Türk ocağı açıl- mıyan yerlerde bu sene Türk acakları açılacaktır. Haber aldığımıza göre bu sene ocak müfettişleri şarkta çok mühim teftişlerde ve türkçülüğün taammümü için fevkal'âde mesai sarfedeceklerdir. Tasarruf sandıkları Posta ve telgraf umum müdü- riyeti posta - merkezlerinde tasar- ruf sandıkları tesis edecektir. Bu sandıklara halk para yatıra- caktır. Bu sandıkların tesisinden maksat halkı tasarrufa alıştır- maktır. Malül gaziler Bunların terfihi için bir lâyıha hazırlandı Hükümet malüi gaziler hakkın- da yeni bir kanun lâyıhası hazır- lamıştı. Lâyıha B. M. meclisine sevkedilmiştir. Bu lâyıha mucibince malül gazilerin terfihi temin edile- cektir. Bundan başka — ziraat bankasında malüline ait para tevzi edilecektir. Bu paranm yekünu 500 bin li- rayı tecavüz etmektedir. Bu pas ranın yarısı evlâdı. şühetdaya ve- rilecektir. Memleketimizde bulu- nan evlâdı şüheda yekünu 85 bine baliğ olmaktadır. | zamanlarda Manisa gittikçe güzelleşiyor Manisa 31 (Hususi) — Günden güne güzelleşmekte ve medeni bir şehir haline gelmektedir. Elli sene evlki Manisa bir kurunu vusta şehrinden farksızdı. Bu gün onun yerinde bambaşka, asri bir belde Bilhassa son zamanlarda Manisada yol inşaatı şayanı dikkat bir haldedir. Kaza, nahiye ve köyler arasında muntazam yollar yapılmaktadır. Manisa - Akhisar - Kırkağaç ve diger kazaları yek- digrine rapteden yollar bitmişt Yolların iki tarafına ağaçlar dikil- Mmiştir. Son günlerde sıcaklar şiddeti göstermege başladı halkın ekseri- yetini teşkil eden bağcılar bağla- rına bahçelerine akın ediyorlar. Şehirde kalan memurin tabakası- dir. buranın sıcagına - tahammul etmek cidden bir meseledir. Son Manisada her yerde hayat . pahalılığından bahsediliyor. Burada da herkes pahalılıktan şikâyetci, ufak bir kabak 15-20 kuruş, bıyarın tanesi 15-20, semiz- otu 30, bakla 15 kuruştur. Halden başka bir yerde satılmak memnu- iyeti sebze fıyatlarini işte - böyle yükseltmiştir. Amerikada taassüp Bir darülfünunda ceryan eden şarip hadiseler Müttehidei Amerikada Jova hükümeti — dahilinde Desmoines darülfünunuunda müthiş hadisat olmuştur. Hadiseler - kitabı mükaddesin tarzı tedrisi meselesinden dolayı darülfünun — mütevelli — heyetile hocalar arasında zuhur eden ihti- lâftan neşet etmişt İdare heyeti - kitabi mukadde- sin lügat manasile, heyeti talimi- yenin kısını Jazamı ise teceddi kârane - tefsir - suretiye - okutul masını — iltizam — etmiştir. Neti- mütevelliler — darülfünun dahil olduğu halde bütün heyeti talimiyeye yol vermişlerdir. Talebe hadiseden haberdar olur olmaz eski usulde, tedris taraftarı müderrislere fena halde dayak atmışlar ve mütevellilerin bulun- duğu daireyi basmışlardır. Müte- velliler bir boduruma kaçarak tahassün etmişlerdir. Zabıta yetişinciye darülfünunun — dahilini — kâr tahrip etmişlerdir. Zabıta bodruma kaçan müteassıp mütevellileri bü- yük bir kuvvetin muhafazası altında ve talebenin “ Yuha ,, sesleri ara- sında evlerine göndermiştir. İzti- şaşların önünü almak için darül- fünun sıkı bir kordon altına alın- mıştır. leri İçlar çiT iade elit ABONE ÜCRETLERİ Türkiye için! Seneliği 1700, aa aylığı 500, ç aylığı $00 kunuş, Ecnebi. memleketler için : Seneliği 5O00 ai 1 Üç aylığı 900 kuruştur.
