22 Ağustos 1950 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

SİYASİ e İKTİSADİ, MÜSTAKİL Yıl T—Sayı 265 —10 kuruş Abenet Türkiye için seneliği 8a, altı aylığı 17, Üç aylığı 9 Uiradır. Hariş memleketler iki — mislidir, Banlar 1 6 no: sayfada santimetresi $ liradır. Nânlardan hiçbir mesuliyet kabul edilmez. 'Telefon 1 44756 - 44757 Santral — Telgraf Adresi ! Hetlo. İstanbul Dış politika Dünya siyasetl ve biz İKİNCİ Dünya Harbinin nihayetin- den beri sulhtın bir türlü geleme- diği ve harbin belki de devam ede- gelmekte olduğu muhakkak bir hâ- disedir. Bunda dünya harbinin hu- sule getirdiği perişanlığın ve yapıl mış olan bir çok hataların büyük his- sesi olduğu artık her tarafta kabul edilmektedir. Fakat şimdi — vaziyet bu hataların tenkid ve münakaşası değli, çıkar bir yolun bulunmasıdır. Bize öyle geliyor ki, demokrasi â- leminin tereddütleri ve bilhassa bü- rokrasi içinde uğraşmanın artık so- nu gelmiştir. Bundan — dolayı şimdi dünyanın mühtelif köşelerinde mü- zakereler yapılmağa ve artık kat't kararlar — alınmağa — başlanmıştır. Buanların ne gibi neticeler vereceği hentiz. bilinememektedir. Fakat şim- diye kadar memleketlerinin müdafa- ası için çok İhmal — göstermiş olan Avrupa devletlerinde artık bir can- hlık başlamış, Fransa, İtalya ve bil- hassa İngilterede — silâhlanmak için elddi teşebbüslere geçilmiştir. Şimdi bütün bu işlerde Amerikanın daha gok yardımı artık mevzuubahis ol- Maktadır. Çünkü ekonomik kudreti- min büyük bir kısmını son — 5: kaybeden Avrupanın - bunü Maddi — vasıtalariyle - yaparmıyacağı Mmahakkak telâkki edilmektedir. Za- '#an baztinküi mücadelelerin esası de- mokrat ve komünist memleketler Arasında olduğundan Amerikanın bu işde İlk safta bulunması ve bilhassa harp sanayli ve küvvetli — parasiyle gardıma etmesi lâzım — gelmektedir. Bon raman hâdiseleri artık devlet ve memleketler için tarafsız kalmak tmkânını bırakmamıştır. Her halde İki taraftan — birine iltihak etmek mecburiyeti vardır. Şimdiye kadar apılan beynelmilel müzakereler, ve- Filmiş olan kararlardan — sarfınazar hâdiselerin cereyanı bütün. memle- ketlere kararlarını artık vermek za- Turetini yüklemektedir. Türk Devlet ve milleti için demokrat Aleme ilti- haktan başka bir çare olmadığı sene- lerden beri anlaşılmış bir hakikattir. Amerikan yardımı, harp malzemesi teslimatı gibi şeyler bizlm nokati na- zarımıza göre memleketimiz için bü- yük desteklemeler — şeklinde telâkki edilmek iktiza eder. Türkiye bu yar- dımı harp etmek için değii, kendisine yapılacak bir tecavüze karşı müda- faada bulunmak için lüzumlu görmek- te ve aynı zamanda dünya sulhunda da âmil olmayı gerefli bir insanlık vazifesi bilmektedir. Türkiye harpten ne kadar uzak kalmak Istediğini öteden beri ispat efihiş bir memleket olduğu için o- nun şimdi hazır bir vaziyette bulan- mak istemesi yine sulha hazırlık ar- zusundan ileri gelmektedir. Şimdi Türkiyenin — Koreye asker Zgöndermek suretiyle, yardım etmek istemesi de yine yarının sullhuna fay- dalı olmak arzusundan — doğmuş bir karardan başka bir şey değildir. Çün- kü birleşik memleketlerin birbiriyle ne derecede müttehit oldukları, an- cak bu gibi fena zamanlarda göste- recekleri azimli hareketlerle anlaşı- lacaktır. 'Osmanlı Devletinin kuruluşu da Fardım etmek zihniyetiyle başlamış- ©a. Sultan Osmanın Selçuklara yardı- Mu, onun Anadoluda yerleşmesine se- bep olmuştu. Bu büyük ve asil gele- nekler içinde yetişen bugünkü Türk- lerin, dünyanın herhangi bir köşesin- de olursa olsun tecavüze uğra- mış milletlere kargı bağlılık göstere- ceğini tabif bulmak iktıza eder. O- Buün için ateşi söndürmek maksadiy- le Koze gibi en uzak yerlere gitme- leri demokrasinin müdafaası namına büyük bir hizmettir. Herhalde bu hu- sustaki hareketimizin Amerikada Iyi tesirler uyandırmış olmasından sarfı mazar bütün medeni Alemde takdir- lerle karşılanmış olduğunu — görme- mek kabil değildir. Ancak biz çok arza — ederdik ki, muazzam kararı vermeden evvel Hü- kümet her tarafın reyini almış olsun. Çünkü memleketimizin muhtaç oldı &u şeylerden en mühimmi dış siy sette tamamen — müttefik olmak ve müşterek hareket etmektir. Kuvve- timizin en büyük ölçüsü şimdiye ka- dar harlci meselelerde müttefik ol- maklığımız idi ve biz öyle ümlt edi- yoruz ki, şimdi biraz da parti poll- tikası cereyanlariyle değişir gibi gö- Tünen birlik manzarası hakikatte ay- nıdır ve Türkiye dış siyasetinde hiç bir ayrılık yoktur. Çünkü onun esası hiç bir memlekete tecavüiz etmemek ve tecavlize uğranıldığı zaman da son ferdine kadar memleketi müd: faa etmektir. Bize öyle geliyor ki, Türkiye, Ko- rede tecavlize uğrayanların müdafaa- Sına İştirak — edeceğini — bildirmekle Birleşmiş Milletlerin ne kuvyetli bir unsuru olduğu isbat eylemiş ve bu suretle diğer milletlere güzel bir sadakat misali göstermiştir. Ameri- ka gibi Türkiyenin dalma kuvvetli olmasını istiyen bir devletin bizlm bu teklifimizden memnun olduktan baş- ka bizim ne kadar sözüne bağlı bir müttefik olduğumuzu da takdir ede- ceğini ve bu yardım teklifimizin sa- mimiyetine inanarak bunu kuru bir sembol — halinde — karşılamayacağını zannediyoruz. Çünkü Türkiye, kendi memleketinde her gün biraz daha fazla kuvvetleşir Ve tecavüz ihtimal- lerine karşı — müdafaasını daha Iyi tanzim etmek yolunu — bulürsa mü- hakkak ki, demokrat âlemin savaşın. da daha büyük yardımlar yapmış ©- Tacaktır. Habib Edib - Törehan Ka Ticaret Bakanı Zühtü Velibeşe, Mr. Russell Dorr'la beraber İzmir Fuarında İzmir Ente Fuarına ra rnasyonal gbet fazla İngiliz Büyükelçisi, dün Fuarda bir kabul resmi tertip etti İzmir 21 (Husust) — İzmir En- ternasyonal Fuarı halkın büyük rağ- betine mazhar olmakta devam ediyor. Akşam saat 18 de İngiltere Bü- yükelçisi Sir Noel Charles, — İngiliz Devlet Paviyonunda bir kabul resmi tertip etmiştir. Bu kabul resminde Ekonomi ve Ticaret Bakanı, İzmir Valisi, Belediye Başkanı, Türk ve Ec- nebi basın temsilcileriyle İzmir tica- ret Aleminin mâruf simaları hazır bulunmuşlardır. İngiliz Devlet Paviyonunun kapa- h ve açık salonları baştan başa dol- muş ve İngiliz Kültür Heyeti Genel Başkanı Mister Grant ile İngiliz Ti- caret Odası temsilcisi izahat vermiş. lerdir. Bunu kokteyi parti takip et miştir. Bu kabul resmi sırasında Ba- tı Almanya Sanayi Başkanı Won Maltzan'dan İzmir Belediye Başka- nına aşağıdaki telgraf gelmiştir. Şöhretini ve güezlliğini her gün arttıran İzmir Enternasyonal Fuarı- nin mükemmel açılışı münasebetiy. le Alman - Türk ticaret mübadele- lerinin inkişafı için en iyi dilekleri. mi, tebrik ve tâkdirlerimle arzede- Tim.” Ayrıca Paris ve Barselan — Fuar Komiteleri de İzmir Fuar Komitesi- ne birer tebrik telgrafı göndermiştir. Ticaret Bakanı Zühtü Velibeşe İngi- liz Paviyonunu gezdikten sonra ga- zetecilerle konuşmuştur. —» İzmlf Belediye Baskanı açış nutkunn söylerken' Amerika Âyan Meclisinde Türkiye lehine tezahürat Asker göndermemiz hususunda A. Menderesin verdiği beyanat, Âyan Meclisi zabıtlarına alındı Washington, 91 AA (Basın-Yayın) Başbakan Adnan Menderesin An- karada Başbakanlıkta tertip etmiş ol duğu bir basın toplantısında Türkiye- nin Koreye askeri kuvvet göndermek hususundaki kararı etrafında verdiği izahlı demeç, Amerikan Âyan Mecli- sinde bahis mevzuu edilmiş ve Türki- ye hakkında sempati tezahürlerine yol açmıştır. Amerikan — Âyanından Mr. — Carl Mundt, Âyan Meclisi Başkanına hita- sabırsızlıkla Tokyo 21 (AP) leşi yakından tanıyan bütün miştir. lıkla bekliyorum,, demiş v çetin bir muhariptir. Türk eri en ku Kuzey Türk kuvvetleri, Kore'de Tokyo'da bulunan bir Amerikalı yarbay Türk askerinden sitayişle bahsetti Türkiyenin Birleşmiş Milletlere yardım İçin Ko 4500 kişilik bir anvaş birliti göndermek hususundaki kararı Bir- Amerika deniz piyade yarbayı E. R. Hagenah gibi Türk askerini Amerikalı subayları son derecede Yarbay Hagenah iki yıl müddetle Türkiyedeki Amerikan Eiçiliğin- de deniz ataşesi ve deniz piyade subayı sıfatiyle bülunmuş ve Türkiye- den geçen yılın aralık ayında ayrılmıştır. “Türk kuvvetinin gelişini hakikaten büyük bir sevinç ve sabırsız. © gunları NAve etmiştir: Korelilerin taktiklerine intibak cephe kesiminde vaziyete hâkim olacaktır.., bekleniyor sevindir. “Türk Sakeri çok iyi, MA bir zamanda bu sarp arazi ve edecek ve kendimine ayrılacak Yedek subayı - bitiren — doktorlar dün muşlardır. Resimdet Tabip subaylarınlızı mı Atatürk heykeline bir çelenk koy. lm esnasında görüyorsunuz. bi gu demeçte bulunmuştur: 'Bay Başkan, şimdi elimde, 'Türk Haberler Bürosu tarafından yayınlan- mış olan ve TTürk Başbakanının Tür- kiyenin Korede çarpışan — Birleşmiş Milletler kuvvetlerine yapacağı dum hakkında İzahat veren bir deme- cini havi bulunan bir haber — bülteni var. Demeç, cesaret verici mahiy ve şayanı takdirdir. Bunun için tuta- nakta yayınlanmasının oy birliği ile tasvibini istiyorum.. Amerikan Âyanından Mr, Fulbriht de söz almış ve demiştir ki “Bay -Başkan, bir kaç gün evvel Türkiye Kore harbine Iştirak etmek Üzere 4500 kişilik tam teçhizatlı - bir kuvvet göndermeyi teklif etmiştir. Sözlerimin bir kısmı olarak, — Türk Başbakanı Adnan Menderesin bu mev- zudaki bir demecini nakleden bir ba- sın haberinin tutanağa geçirilmesinin oybirliği ile tasvibini isterim. Kanaa- timce bu demeç, Türkiyede vuku bul. makta olan aydın ilerlemelerin diğer bir delilidir ve memleketimiz için dün- yanın o bölgesindeki olaylar hakkında kuvvetli bir teminat teşkil edecektir. İk£ Ayan üÜyesinin yaptığı teklifler ©y birliği İle tasvip edilmiş ve böyle- ce Adnan Menderesin demeci Amert kan Âyan Meclisinin zabıtlarına alın. BULGAR ELCİSİNİN TALEP ETTİĞİ MUÜLAKAT — Elçi, bugün F. Z. Akdurla görüşecek Cumhurbaşkanının riyasetinde Ankara'da bir toplantı yapıldı Ankara 21 (Husust muhabirimiz bi- diriyor) — Hükümet mehafilinde Bul. Kar notasına verilecek cevap etrafın- da bugün de hummalı bir faaliyet gö- ze çarpmıştır. Sabahleyin Başbaka: likta Adnan Menderesin / riyasetinde Dişişleri Bakanı Fuat Köprülü, Baş- bakan Yardımcısı Samed — Ağaoğlu, Devlet Bakanı Feyzi Lütfi Karaos- manoğlu ile Dışişleri Bakanlığı Umu- mt Kâtibi Falk Zihni Akdur öğleye kadar devam eden bir toplantı yap- mışlardır. Başbakan, Dışişleri Bakanı ve Amerikan Büyükelçisi Watsworth ökle Üzeri Dışişleri Bakanlığında bu- Tuşarak bir müddet — görüşmüşlerdir. Hükümet ricali, Amerikan Büyükelçi- si, Dişişleri Bakanlığından — ayrıldık- tan sonra mesallerine kısa bir fâsıla vermişler, müteakıben tekrar Başba- kanlıkta içtima etmişlerdir. Akşam Üstü gehrimizde bulunan bütün ba- kanlar Başbakanlığa gelerek günler: den beri Bulgar notası mevzuunda yapılan çalışmaların neticesini gözden Zeçirmişlerdir. Bir müddet sonra Cumhurbaşkanı da Başbakanlığı ziya- ret ederek bakanların bu müzakerele- rinde hazır bulunmuş ve gece geç vakte kadar çalışmalara başkanlık et- miştir. Bu görüşmelere yarın da de- vam edileceği anlaşılmaktadır. Filhakika yarın Bulgar Elçisi Ço- banof ile Dışişleri Bakanlığı Umumi Kâtibi Faik Zihni Akdur arasında ya- pılacak mülakattan #onra Bulgarlara tevdi edilecek cevabi notaya kati bir sekil vermek kolaylaşacaktır. Ankara 21 (Hususi muhabirimiz bil- diriyor) — Dişişleri Bakanlığı Umu- Moskova patriğine cevap kine erdiği bombasının değli, umumiyetle büyük cevapta yal 1z atom lâhlı kuvvetleri muhafaza etmenin de medeni bir dünyada anormal bir hal olduğunu bildirmiş ve Stockholm Mesajı gibi teşebbüslerin çok defa hiç de lâyık olmayan kimseler tarafından İlert atıldığını yahut desteklendiğini tebarüz ettirerek İkinçi Cihan Har- binden önce bizzat Hitlerin buna benzer bir hareketi desteklediğini ve bundaki maksadın İngiliz ve dünya Ammae efkârını adamakıllı uyuştura- rak hazırlamakta olduğu harbe bir nevi muvaffakıyet — İmkânını temin etmek olduğunu İlâve eylemiştir. West_eîling Holandaya gidiyor Singapur, 21 (TİRS) — Fakiden Hollanda ordusuna mensup olan ve ocak ayında Endonezyada tevkif edi- len asi Binbaşı Reymond. Westerling yarın uçakla hareket edecektir. Weaterling'in hâmil olduğu pasa- port Holanda ve Belçikaya — gitmesi için muteberdir. Yenmıan Kabinesi Atina, 21 (AP) — Dar kadrolu Li beral Parti kabinesinin gu bakanlar dan teşekkül edeceği anlaşılmakta, dir: Başbakan, Dişişleri, İçişleri ve Milit Müdafaa Bakanı Venizelos, Eği- tim, Adalet, Ulaştırma ve P.T.T. Ba kanı Nikola Bacopulos, İmar, Sıhhat Koordinasyon ve Maliye Bakanı Fo slon Zaimis, Tarım, Mill! Ekonomi ve falzeme Bakanı Evangelos Averof Çalışma, Bayındırlık, Umumt Asayiş Bakanı Gregori Kasimatis. — Devlet Bakanı (Başbakan Yardımcısı), Deniz Ticaret Bakamı ve Basın-Yayın Müs- teşarı Stavros Kostopulos, Kuzey Yu nanistan Umumt Valisi Leonidas Yas- sonldes, Güvenlik Konseyinde gene bir netice alınamadı Hususi toplantı, Güney ve Kuzey Korelilerin çağırılması meselesini halledemeden dağıldı Lake Succesa, 21 (YİRS) — Kuzey ve Güney Kore ile Komünist Çin mu. rahhasjarına gönderilecek davetiyeler Mmoselesini tetkik etmek üzere Güven- İk Konseyinin 11 Azası bugün husu: sİ toplantı yapmışsa da yine bir neti ce alınamamıştır. Âleni içtimadan önce yapılan per şembe günkü hususl toplantıda — İse Malik, Kuzey Kore mümeasilinin de dinlenmesi şartiyle Güney Kore mü- messlllerinin daveti hakkındaki Kon- sey kararını tasdik edebileceğini bil dirmişti. Fakat, Konseyin ekseriyeti. Malik'in bu teklifine muarız kalmış- Kuzey Kore'tn İlinin dinlenme- 2 perşembeden beri Polonya ve - Çe- koslovakya hükümetleri tarafından İs. tenilmiştir. Her iki hükümetçe — bu a Birleşmis Milletler Genel — Kâ- tipliğine 'notalar gönderilmiğtir. Keza, Kıml Çin Hükümeti de Kore mesele- sinin müzakeresi esnasında hazır bu. lunmasını istemiş ve Sovyet Rusya ta. rafından buna lüzum gösterilmiş oldu. kunu Hâve etmiştir İspanyanın Avrupa Konseyine alınması #iraabouza Zi (YİRS) — Asamble Azasından Bidavit. Maurlcz Sehumen Andrâ Phllip, Çaklarla serdest umum! seçimler yapılmak şartiyle İspanyanın da Avrupa Umuml! Konseyine alınma. sını teklif etmişlerdir. Teklif bazı; ko- münist gazeteleri ezcümle, Humanite tarafından tahrif edilerek güya Fran- co İspanyasının olduğu gibi Konseye alınması mânası çıkarılmıştır. Halbir kİ gerbest umumi seçim yapmak de mek İspanyanın zaten demokratik ida- Te tarzına avdet etmesi demektir, mt KAtibi Faik Zihni Akdur'dan bir mülâkat talep eden Bulgar Eiçisi Ço- banof'a müspet cevap verilmiştir. Ve- rilen malümata göre Bulgâr — Elçisi yarın sabah saat 10 da Umumt Kâtip Falk 'Zihni Akdur tarafından: kabul edilecek'tir. Siyasi çevreler bu mülâkata eham- miyet vermekte ve,şimdilik'bir tefain de bulunmaktan kaçınmaktadırlar, GELP. Genel Sekreteri gazetecilerle beraber Kasım Gülek, dün İktidarı tenkid etti. C.H.P. Genel Sekreteri, memurlar arasındaki değişikliğin, istikrarsızlık yarattığını. Söyledi CHP. Genel Sekreteri Kamm Gü: lek, dün yaptığı basın toplantısında 10 günlük yurt gezisinden — edindiği Antıbaları anlatmış, — memurlar * ara- sında yapılan değişikliklerin büyük bir istikrarsızlık - doğurdukunu . söyle- miş, son muhtar seçimlerinde | baskı ve tehditler yapıldığını »İleri : sürerek ve sindirme . hâdiselerinin geldiğinden bahsetmiş, kuv- vetli bir muhalefetin mevcudiyetinin İstan Gemokrasinin - “yerleşmesinde büyük rolü olacağına kani bulunduğunt, O, H.P..nin bu. hizmetinde, basından yân dim . göreceğinden emin olduğunu an- Jlattıktan gonra mali — meselelere: te- masla devlet tahailâtının her ay;nâş. rinin şimdiye kadar çok' faydalı, ne. ticeler verdiğini arilatmış' ve bundan sonra da, butüsüle /devam edilmesini temenni etmiştir. sÖğm (Bu beyanata alt yamyı'lkinci saye famızda bülacaksınız.) bul Kupası Ankara 21 (Husust muhabirimiz bildiriyor) — Ordu atlı müsabakalarının hitam bulduğunu dün bildirmiştik. Yukarıdaki resimde müsabakalarda birinci- Hi alan Eyüp Öncüye gazetemizin hediye ettiği kupa Genelkurmay Başkanı Nüri Yamut tarafından Yerilirken görülmektedir. Ankara Konkuripiklerinde muvaf- fakıyet gösteren kıymetli binicileri- miz 1952 de Stockholm'da yapılacak beynelmilel müsabakalara katılacak- lardır. Müsabakaların umumt neticelerini dünkü sayımızda — vermiştik. Bugün kupayı alan Eyüp Öncünün fotogra- fını neşretmekle iktifa ediyoruz. * Dün Beden Terbiyesi Genel Mü- dürlüğü Binlellik Federasyonu Baş kanlığından — aldığımız bir mektupta ezcümle şöyle denilmektedir. Ankara ve İstanbul gazetelerinin dstisnasız büyük İlgi ve sevgilerinin devamı bizim için en büyük ümit ve inanç kaynağı olacaktır. Bilhassa YENİ İSTANBUL gaze- tesi bütün mensuplarının içten gelen coşkun sevgileriyle ekibimize kargşı izhar ettikleri yakınlık ve dolayısiyle gerek İstanbul — müsabakalarına ve gerekse Ankara müsabakalarına yük- sek sempatilerinin eseri olarak kı: mettar birer kupa' göndermek müre- tiyle ilgi ve sevgilerinin — tezahürü; Binicilik Federasyonu — mensuplarını fevkalâde mütehasais etmiştir. Ekibimiz şefliği ve Binicilik Fede rasyonu adına aayın gazetenize şük ranlarımızı sunarız. Tümgeneral Beyfeddin Çalbatur BŞ Eyüp Öncü, gazetemizin hediye ettiği kupayı aldıktan sonra