19 Haziran 1948 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

* 19 HAZİRAN 918 Truman'ın ordumuza itimadı | (Bağtarafi 1 incide) Türkiye ve”Yunanistana yapı- lam Atterikan yardımı hakkin da Birleşik Amerika kongresine bürrapor sunan Başkan 1948'yı Mhumilk üç ayı zarfındakf düru nitegözden geçirmiş ve ezctimle: gundardı yakdetmiştir . Yüsan ekonomisini kalkını - demaak hususundaki Amnerikarı göyretleri netice vermeğe Daşla mışşa dü; dürüm” nezaketini mu, hülfasza etmektedir: Türkiyede ise, programır tatbtlt fasılasız devam etinekte; ylup, Türksaskeri' mekanizma- sınıu alâyişssiz-itimadi nefis ve Hyakatı dünyanın bu Karışık bölgesinde” istikrarı temin edidi bür'tesir icra etmektedir. « Milik Yunan orsuâğun- sön rauvaffakiyetletir — maneviyatı yükseltmiş-olup',savunma tabur Tire kuruluşu neticesinde Yunan ordüsu taarruz faaliyetlerini'artı tırabilecektir. » Bâşkan, entlâsyon, istif' edi - len sermaye, mülfecilerle yoksul lara yardım. yükü ve istikvarı yoksuzluğundan doğan umumi korlcu gibi-faktörlerin Yunan e konomisinin kalkınmasını geçik tirdiğini belirtmiştir. Türkiye ve Yünanistana yapılan yardim gton? 18 (ALA* Kabinenin programı Baş tarafı 3 üncüde misyon tedbirlerine gitmiyece -| ğiz. Para değerinin: korumması na ve Türk-parasının içerde ve dışarda istikrar veemmiyet unsu ru olmak vasfımı muhafaza et — mesine itina göstereceğiz. Tasarruf yolunda- alacağımız tedbirlerin yaratacağı imkânlar me olursa olsun ekonomtük kalkın mamızı bir an önce-gerçekleş- tirmek için, dış krediye ihtiya- cımız aşikârdır. Bü yolda yapı- lan teşebbüsler müsbet neticeles re ulaşmak üzeredir. Gerek dış: kredilerin; gerek iç finansman| imkânlarının — müsaade' edeceği nisbette, başlıcarziraati:ve di - ğer ekönomik sahaları kavrayan muhtelif yıllara; ayrılmaş: kal - kınma plânımız yakın bir'zaman! da tesbit edilmiş bulunacaktir: Muhterem arkadaşlar Hükümetimizin üzerinde dara Chğı ana -dâvaları bu- suretle-kr| sata belirtmiş: olduk. Bu görüş: lerimiz yüksekvheyetinizin tasvi bini kazanır verbize-güven' oyu verinseniz bu'yolda elimizden ge len gayreti: sarfedeceğiz. Eğer! bizleri itimadımza- lâyık göre - cek olursanız; hükümetinizin bur günün ağır şartlar altında iş gö Tüp muvaffak olabilmesi:her'şev den önce yüksek. heyetinizin! st| rekli yardım verdesteğinerbağlı olduğunu da-arzetmeme müsank denizi dilerim: (AA.) İ 'üreci: göz'le aktüaliteler Telhif hakları Baç- tarafı 3 üncüde” ow tâdülerlade — vazu - kaaunum hakâki- maksadlarını gösteren; nak ttan sarfınazar, bir Türk i- dare hukuku meydanm- gelamemiş. ti g ve| mükemmel — denileceki bir'Türk hakukur esasiyesi; bir Türk ilmi' malisi, bir. Tück'iktika di, içtimak ziral coğrafyası ve 14 Vlk.. meydüna Konamıamıştır. e- pek tabil” ve pok haklı ola. ratt kabull ederiz' ki, — buular pek cok senelöre ve ak saç ve ak sa- kallara vabestedir; Mahazaş Üniversitemiz ilmi ses evinin Bir gün- istenilen badde vceğime.de eminiz. Takebulerimiz” çolduğunma, lisan biknemaoleri: ve yahud - profesörleri nin motları haricinde tedkile ede- celo mütcaddid . Türkço telif eser bufamamaları, bu ilim arayscılarık pa ayıi mevzuda terceme edilmiş dâtablar bulunmasını- yayrı- kabili ictimab bir hale getirmiş iken, dis iğer taraftan ,profesörlerimizin ha Tak$ tölit/eserler meydüna gatirme: diklerteden, bildikleri cenebi: lis: milor ilün -kitabı - terceme etmeleri elzem-iken, cenebi — müelliflerinin Bukukumu : teminen — memleketimi- zin bu husus için Börn Konvansi« yonuna daki olmasını - teklif et: Ymek ne dereceye kadar doğrudur? TÜlif Hakla mes'elesi, talebesi malen zengin, profesörü ilmen zen memleketlerde, mevzuubahis edilebilir. Yöksa, Üniversite kay- diyesint temin*edemiyem talebeye, her kitabı on; ot buş liraya sast olücük bir darumu yaratmals mem- leket irfanma günah etmeletir: Görek mücllif ve mütercim mil- Tobvekitlerinden - ve gereli Tolif Haklarını Koruma — Cemiyetine, momleket için pek ehemmiyetli oe lam bu dürümümü çolke hem pele çolk todltik etmetorini isteriz. Diğer Bu suslarda olduğu gibi, geri dönlül- Mmesirn iyaseten de imkün olamıs ak bu vaziyet memileket ilim bayatına tarumar eder. İDAREO İ (AEp) — 1948 yılmım, ilk üç ayı içinde Yünanistanve Türki yeye yapılacak yardım. progra - mr Hakkmda Başkan tarafindam köngreye sunulam raporda Tür- kiye Hakkında şöyle- denilmekte dir. « Programın , tatbikine, bilhas sa gönderilen Amerikan asKeti techizatihin — kullanılması — için 188 Üdüü'kara, deniz ve hava or dülârına mensupAmerikan- su Baylârı olduklari bildirilmekte- dir. Brogram gereğince veril - mesine müsaade edilen takriben 350.000' tönluk malzemeden tak- tâben 301000 tonunun 31 mart - tan evvel gemilere yüklenildiği kaydkdilmektedir. Raporda A - merikta: hükümetinin bt sevkiy Ham aralik ayından — evvel aydar ortadama olarak: 404—50 tonu bu| lacak şekilde tâcil edileceğini ü mit ettiği belirtilmektedir. Kurs- görem subaşlarımız hareket etti. Nevv Londom (Birleşik Ame - rika) 18 (AP) — Birleşik Ame rika donanmasının denizaltılar üssü okulunda 6 aylık bir kurâu bitiren Türk deni zsubayları ve erlerinin Türkiyeye hareket et - tikleri bugünüs komatanlığı ta rafından bildirilniştir Grup üsten cumartesi günü ay rılnuş: ve Novfolkta- Türk- bandı ralt “Onafan: gemisine- birmis- tir. Grup üç subay: ve 6 gedikli 23 -mayıta Türkiyeye devredilen 4denizaltı gemisine- nakledile - cekleri anlaşılmaktadır. Dondrar 18 (AP»— Telep- Tess Ajansının- Berlin menşeli bugönkü bir haberinse; Türkiye Gönet Kurbay Baskam Orgene - ral Salih Omurtakın 20 hazi - randi”Almanyadaki Amerikan iş gat bölesine varmasının bekles- nümekte-olduğunu ve General Omurtalkda: Amerikan askeri va lisi" Generah Lucius-Clay arasın da gereyan-edeceki müzakerele - riw böriz- bis şekilde Türkiyenin Akdeniz: sahili stratejik bir böl gekurulmasına mattrt bulunaca: gi ileri sürülmekvedir. Bürhaber Moskovarradyosu ta' rafından yayınlanmış- ve Lon - draradâki Sovyet monitörü ta - rafından basına tevzi edilmiştir. Haberde şunlar kaydedilmek tedir: «Bü ziyaret General Clay) le-Kurmayına; Türkiyede strate jik bir bölge kurmak hususunda Kit Amerikan — plânmm müzake- vesi bir firsat temin edecektir. Türkiyenin Akdeniz sahili üzi vtinde — kurulabilecek böyle hbil bölge Yümnanistandaki olayların göyri müsait bir seyir alması» ha. linde gayet lüzumlu olabilecek, zira ihtiyaç halinde Amerikan birtikleri bu bölgeden Yunanis - tana nakledilebilecektir Almanyada 45 milyon kişi parasız kaldi. (Baştarafı 1 incide) rilmiştir. Reform- neticesinde- hâ. len tedavülde bulünan para mik- döri kesin surette azalmış olacak: &n KUSYA DA PARA AYARLAN» MASINA TARAFDAR in, 18- (AsA:) — (Reuter)t Sovyet askeri valisi Mareşal Soko- Trcki, dün akşam bir demeç vere. rel nakeri' Sövyet” idaresimin Al- manyada' dört devlötim kararma dayonan bit parar ayartanması ilir düsma- mattf Ker-tüvlü tedbiri dös teklömeğe hazır bulündüğünür izal etmistir. BERLİNDERİ GERGİNLİK Berlin, 18 (AA.) — (Reuter): Müttefiklör arası sekreterlik bu- gü Börlinde toplânmış fakat müt. tefik Kontrol' konseyinin toplanma, sr için Almanyayı işgal eden dörti devlöten Hüçbir. teklif' almamıştır. Bilindiği gibi Mareşal Sokolows- Kt 20 mart târthinde konseyi terle, ettiğindenberi | hiçbir toplantı ya- pılmamıştır, Vakıfların Rülilarına Mevlüd Berat kandiline- müsadif 22 Haziran 948 salı günü ikindi'na mazındaw s mra- Fatih: camli şe rifinde valafların rahlarına it: - haf « k üzere vakıflar başı Müdürlüğü taratından mevlüdu görif okütturülecaktır İTİZAR Yazımızın çokdluğundan. <İstâm- da Mezhebler v alar- Nasıl Doğdu?» tefrikamızı — koyamadık özür dileriz. Türk askerlerinin yetiştirilmesi | Bakamındân durmadan devam o Tünmaktadır. Türlâyeye gelihce rapordâ Bu| memlekette kongrenin müsaade gi ile bülündurulan 266 kişiden demmüteşekkildir. Türkiyeye av| detlerinde grup mensuplarının | Omarkalır sehayati ve Moskoval (Baştarafı 1 incide) hükümetinin programını okumuş: (Pr tur. ram diğer sütunlarımız- dadır,) Demokrat Parti sözçüsil kürsüde- Başbakanı müteakib> Demokrat Pârti adına söz alarak kürsüye | gelen Eskişehir milletvökili İsma- il Hakkı Çevik yeni Hasan Saka kabinesinin programı hakkındaki görüşlerini bildirmeden. evvel, es- ki Hasan Saka kabinesinin 9 Ey lül icraatına göz atmanın faydalı olacağını söyliyerek «12 Temmuz Deklarasyonu ile açıldığı vadolunan yeni devrin e- saslarınm — kanunlaştırılarak, tek partili hükümet sistemini mazinin karanlıklarına gömeceğini Başbakan ilk programında r vaid olarak ifade etmişti. Ha- binesi 9 aylık hayatı e Sıkıyönetimi kaldırmak ve polis: vazife” ver salâhiyet kanunu- nün-18 inci: maddesinin teklifimi. ze uygun. bir. tağarı- ile- mevzuatı- mız;dışına atmaktan başka- hiç. bir eser yaratamadı. Matbuat kanunu Hülâro korkunç Halile ayakta dürdu ğü gibi; seçim işleri de millf arzu- yu yerine getirecek şekilde düzel- tilöedi.» Hayat palaleiğı meselesi İsmail Hakkı-Çevik” hükümetin hayatı ucuzlatma :mevzuunda mil- İ sanayiin bugünkü iptidai halin- den kurtarılacağını, modern bi ziraat. sisteminin” tatbik' edileceği- ni, maliyetin düşürülerek, istihsa- lin arttırılacağını, rasyonel bir ça- lişma tatbik edilöceğini vadetmiş olmasma rağmen bu dâvalârın ta hakkak: etmedikleri" gibi, bir kis: mında- da> memleket” aleyhine ola- rak ters istikmmetten yol alınmış: bulunduğunu” Kaydetmiş- ve- bunlar yetmiyormuş: gibiy memleketin dö- viz: ve altım meveudünün: fay idhal mallarile* yarıyar ( olduğunu, 948“ senesinin ilk üç a- yında- yaptığımız- idhalâtın: ihracas tımızdan- 86 milyore lira> fazla: ol- duğunu' söyliyerek, bw arada-T By lül kararlarma da)temas: etmiş- ve: sözlerine- şöyle deyam' etmiştir Mahud. 7 Bylül kararları — 7 Eylül *kârarlarından soura, Türk müstehliki: idhal mallarına; çok yüksek fiyatlar. vermek: duru- muna düştüğü halde; ihraç ettiği malların | bedelinde sayni — nisbette. bir: tezayüd elde edememiştir. İk- tisadi düzenimizin bozukluğu mem. leketi belli olmayan bir âkibete”sü rüklüyor, Bükümet bugüne kadar. sürüklendiğimiz*bu âkibet karşısın da tam bir âciz içinde hâdiselerin. neticelerint tevekktil ile — seyret- mekten başka- bir şey:yapmış- dö- ğildir. Sekiz Bakam niye kwdro: harici birakildı? Birinci Hasan Saka kabinesinin hayatını böylece hülâsa, ettikten sonra” yeni: okuduğü programa/ a- id görüşlerimizi göylece tebarüz et türmek'kabildir. Bu konuda ilk mü nakaşa edilecek nokta muhterem Bâaşbakanın eski kubinesine: dahil bulunan'sekiz Bakanı hangi sebeb- le kadro harici bıraktığının: bugü- ne kadar açıklanmamış. olmasıdır. Demokrat idürelörd eski Başba- kan yeni” kabineyi: teşkile -memür' Bir Türk işçisi (Baştarafı 1 incide) benzerleri en aşağı üç yüz liraya sattliyor. Hâlen memlekette milig- ram teraziye — ifttiyacı - olânların: a vardığımı sanıyo- fazla bir yekti rum. Fakat bunlar Ki bana müracaat etsinler. Hattâi Beni bugüne kadar memlekette milige Tamv terazi imâl edilebileceğine i- nananların bulumacağnı da sanmı- yorum, Benim yaptığım terazi- or- tada, Dileyenler gelip görürler ve tecrübe ederler. Fakirim bu. iti- barla geniş mikyasta reklâm da yapamıyorum. Lütfen Bana delüâ- let edin derbinsöylediklörimi umu- mü efkâra bildirim... Genç sanatkâr bize şu adresi bı- raktı gitti: «Şehzadebaşı, Fevziye çarşısı geçidi, dokuz numarali a- tölye...» Hitler yaşıyor (Baştarafı 1 incide) Bogotada bu yolda bir söylenti do laşmakta ve «La Rozan» isminde- ki akşam gazetesi bundan bahsets- mektedir! Bü gazeteye göre, Alman diktas törü sahte bir isim altında Kolom biyaya 45 kilomette mesafede bu- lanan , Facatativa'de gizlenmekte- dir. Bundan başka Facatativa'de o- turanlardan biri Hitleri bir kaç de- fa: gördüğünü iddla,; etmiştir. Diğer taraftam «İl: Tiempos» ise minde başka bir gazetede bir kaç hafta önce çıkan bir açık mektub- da eski Reich - şefinin: Confortav- le'de bir çiftlikte bıraktığı ve silk sık. Bögoti oturduğu, ge- lerek sinemaya gittiğimi açıklamal tadır. Hitlerin kv heyeti: d kendisini takily etmiştir. Bu: ha tin zli bir denizaltı. üssü bulunduğu ilâve edilmektedir. sayın , açık (halefet sistemini yerleştirmeğe çalış tammazları| sakal | YBAYU Sücern ee İnönü de Mecliste tenkid edildi... ediletek olursa, kadrosu haricins d& külan zatları'Hangi siyasi: veya şahsi sobebler“yüzünden: mesuliyet ten ayırdığını hemen açıklar. Yeni piogram eskt programa - nazaran değişmemiş »hükümleri jhtivas etti- Bine 'göre bugünlü hükümetin kad. rosu”haricinde Kalan zatlarla Bâş- bakan arasında- siyasi bir — görüş ihtilâfı mevcud”oldüğüsiddin edile- mez.,Şu halde”esitir Bakanlar ne- dön dolayı yenir htikümetin- mesu- liyetine iştirâk” ettirilmemişlerdir. «Arkadaşlar; hükümet' boyunaa- mesinin- bir fıkrasında! vatandaş çoğunluğunun oylarına, dayanan sağlâm. ve- kuvvetli" birriktidarlâ si yasi ve tabij haklarımber türlürşart lar altında masun” kalacağından e- min bir azlık mürakabesi yeya"mu mak: gayemisin- başında- gelmekte- dir. İktidarın' aaliği eznesini azlı: ğin da meşru ve kanuni haklârın sınızları dışında tahakküm yoluna: sapmasına milletimizin asla taham mül (etmiyeceğiki istibdad. gekille- Tİ saymaktayızı dömekilk neayi söy- lemek istediğini açık ifade etme- miştir. Sağlam ve kuvvetli bir ik- tidat atıcak milletin emaiyetile te- zâhür etmiş iradesine dâyanan hu kuki vasıta, iktidar olduğunu her şeyden evvel ifâde"etineli çok yek rinde olur. Eğer organize mahalifi “temsil eden Demoktat Pârtinin meşru ve kanuni” yollar dişina çıkarak; iletis düra tehakküm . etmek- istediğini söylüyorsa, hemen” söyliyeyim ki, partimiz siyasi mücadelelerimi da- ima kanım çerçevesi" içinde-yapma ğ şiar edinmisş siyasi-bir: hüviyet tir» ve hatib bundan 'sonra yapı- lân 'tenkidlere- temaslar bunların Kanani olduğunu Domoktasi' esaz- lârına uygun Bulündüğü . ve: sade- ce Türk milletinin seçim emniye- tini iştemek için bu düruma düşürü! mesinin iktidarm' siyasi basiretsiz- liğinden ileri geldiğini kaydedereki eski hükümetin- başarısızlığını. tas mamen ” Millf Savunma- ilitiyaçları Ve memur — Kadtoları — dölayısile, müsbet işlere tahsisat ayırmamı- ya yüktemesinin: döğru olmadığı: m ileçi sürerek, muhalefetin - ildi senedenberi tasarref — yapılmnse hakkındaki isteklörinin daimarmen fi surette karşılandığını söylemiş ve sözlerine sövle devam etmistir. — Bir devletir büdeesinde mas: Tafın yarısınaryakın mekkdarını.kad şro masraflarina tahsiş etmek za- ORRteni n bi NSN » Nu tatbiik etmek mes'uliyetini üze- - reneralan icra: kuvvetinin partici o! Auklarına. nasıl, inanabiliriz? Ve parti- vasfimr tâşmuyan — bir icra kuvvetine Meclisi masıl güven- oyu verebilir? MÜSTAKİD — DOMOKRATLAR NAMINA!: KONUŞULUYOR. Bündan sonra Müstakil Demok- ratlar “geupu adina' kürsüye - gelen | Eskişehir milletvekili- Ahmed O- ğuzeda grupun program hakkında- ki görüşlörini bildirerek yeni Ha- sar Saka kabinesinin muhalefetin tesşekkülümden sonra, iktidara" ge. len üçüncü” kabine* olduğunu: söy; lcmiş ve ikinci Hasan Saka kabite sinin faaliyetine temaslaş iki- ka- * binenin iç politilda bir gayret | gösteremediği, -ekonomik- politika.| daıda basiretsizliğini kaydetmiş ve | tözlerine şöyle devamı etmiştir: — Yeni hükümet sekiz- bakaar | başarısızlıklarının | tüni bu bakanlara lemek istemişse de, asık mes- | Hliyet makamlarında bulunan Ba- tenlâr yerlerinde kalmışlardıc. Ye- met programımda - hiç bir meseleye teraaa edilmemiş, | bunlar muhtasar olarak geçiştiril. miştir. Hükümet yapılarmyan iş der, sadöre büdte İmkânlarına da- yanarak kendisini müdafra yoluna Ssapmıştır. Hâlen müzakeresine baş| ladığımız vesika ciddi biz hükümet| programı olarak Kabul- edileemez, Programdaki dış siyasetimizin de- Bizmiyeceği hakkandaki kasım mem mniyetle karşılarız: Hülcümet'mem Teketimizdekt demokrasinin gelişme sine çalışmakla mes'uldür. Halbu-| ki bu sahada anayasayı aykırı bir. kazunun bir maddösinin kaldırıl- masından başka hiçbir iş yapılma- Tuktır. Seçim kanunu önümüzdeki günlerde yapılacak olan kısmi se- çimlerde tecrübe- edilecek bir hals dexv çıkarılması bir zarurettir, İ tidar partisi tereddüdlerile yapıla» cak olan demokratik inkılâbda; da gecikmektedir. Hükümet prograr Tanda gelirin yartsının Milli Savum ma ihtiyaclarına, yarısının da mes Tur maaşlarına tahsis edildiğini kaydererek, bu. durum. karşısında birgey yapamadıkları ileri sürlülü- yor. Bu halde yıllardır. iktidarda bulunan hükümetlerin mes'ultyetle: ri büyüktür. Devlet masraflarında yapılacağı bildirilen tasarrufların tatbikatta büyüle faldeler sağlıya- ndre şifa bir durum do heyati —e mıyacağı, Furmayacağı - aşikârdır EKONOMİK MRSE Ekomomik meselelere programda yer verilmemiş olması: bizi hayret ieinde hurakımıştır Bu: mevzulara | a8 cdilmemiş olmasını hi #in saşırmış bir durumda ol Hamletmeli doğru bir hareket'olur. Diş- Ücaret' müvazenemiz - gittikce| açıltmışı müllü servetlerimiz elimiz-| de kalmış; bü tikce kabarmi: tükümet 38 milyon livalık ek-öde- nek istemiştir. Ayrrca 200 milyon Iiralik dt bir-tâhsisatın"isteniltneki üzere olduğu bildirilmektedir. Dov-| let borelarr- gün geçtikce artmak- «dir: Bütün” bu hâdiseler görülen diş politikanın netieçleridir. DIŞ KRBDİLER Diş keediler, bahsinde de hükü- met bugüne Kadâr hiçbir iş yapı- momuşteri Bütün bu. hâdiseler hü kümet işler günlük politikaya tâbi olarak, yürütülmekte oldüğü- nun sarihi bir: delilidir.. Adi halket olan iktidar partisi hükümeti bu göm haktarını müdafa iz durumda; olan köylümü na- geker istihkakmı iki kiloya çi- karmış: bulunmaktadır. Bu . görüş- Terlerhükümete>güvenimiz olmarı-! Bin-belirtirken; memleketin: şakıa| ların üstünde kabul edilecek pren siplerNedürüst ve-demokratik ellör | de yükseleceğiner kani bulunmakta yız» demistir. SİNAN:TDRELİOĞLU KÜRSÜDE | Müteakiben-kürsüye gelen Sinan| Tekelioğhu Hasan Saka hükümeti- nin> memleketin demokratik inki-| gefında rolü olmadığının söylenme ginin bir insafâızlık olacağını kay-| cedörek. Hasan,Saka - kabinesinia| yapacağı: işleri- saymmış. ve: bundân sonra; yeni- kabineden bazı temcu- nilerde » bulunarak bilhassa devlet dhirelerindeki, yüksek. kırtasiyeci kaldırılmasını, şiskin kadre-| -da rasyonel bir tensikat yaml- masını, orman — yolsuzluklarırm| Devlet Zirant isletmeler'fdeki yola| suzlüğlarım önlenmesini istemis, ve Micaret/Rakanlığına da temasla hu Bakanlığın . islahi- icin evvelâ ka: pisının tamamen kapatıldıvtan son Ya yenidem acılmasilerkahil olâra: #ina: kavdetmis. ve hüküimetten e- yeeklir banınu tasarısının — hir a vveb Meelise-getirilmesini istemi” tit | | | | | MBCLİSİN: FESHİ Hakla Gedik yeni hükümet prog ramını eski iktidar partisi hikü- metlerinin programlarındaki vaid- / Jerle dölu” olduğunu - kaydeder mevcud” şartlar- içerisinde- eki ai politikamızm - düzelmesine-im- yân olmadığını söylemiş; hükümc- istediği izleri ne SUr: 1& yapacağımı sarih- olarak bildir- Taediğini ilerirsürerek: «Eski zih- niyetle bu dâvanını başarılmasına imkâtr yoktur. Rasyonel: yeni . biz zi'niyete ihtiyac, vardır. Hükümet | ne yapmalıdır? Kanaatimce, bunun çaresi seçim emmniyetini- sı yacak bir' kanum — hazırlamak bundanm sonra Meclisin feshi yolile yeni seçimlere gitmektir. Bu tekli-| Hi arzu etmiyenler bulunabilir, an-| | ve cakı memleket menfaatinin bu' yol- dn olduğunu izahtan sonra, bnu Vabtl etmiyecek milletvekillerinin | Bulünduğunu tahmin etmem> — de- mistir. Hatib-millet: ve memleket refar kmen” buna bağlı: oldüğunu: Belire| Prek: <21 Temmuzda yabılan Be- cimle teşekkül eden Meelisin “mille tin İhtiyae vesikintilarmı; karsili: yabilecek ve bwt önliyebilecek biv dürümda- olAuğuna virdanein kani midirlar? (Evet sesleri) Hatib bir salilde Karekete- anas şaza hükümle in de müsaid ol | dudunm kaydererek . sözlerine” son hurbaşkanına»mı, Bir hükümet, polilikası Hak- kında Nöclisten güven oyu albta- dam nasıl çekülebilir? HâsanSakı yaptığı işlerin hesabinı vermedön ükümetten nasıl ayrılir? Bi şe- kilde ayrıldığı takdirde 9”aylik ic raatının da- mesnliyetinin üzerine" bir sünger çekmek lâzımdir. (Bia- vo general sesleri) nasıl ki Hükü: |" met - iş: başına- gelitken, güven oyu | isterse,. öyle çekilmelidir. Hasan' a uzün yıllardır. aliştiği — tek. parti sisteminin tesitinde kalinış- tır. Nasıl Devlet Reisinin. emrile Başbakan: olmuşsa, öyle çekilmiş- tiz. Bu hal bizdeki politika adim- larının zihmiyetini gösteriyor. (AL lak Allâlf sesleri.) Hep beraber Allah- Allalı diyelim General' dövamla: Evet hep baraber Altal Allah diyelim: » dedi. Hakikatte — hükümet Dev let Reisinin- arzusu iler geliyor, gi diyor. Böyle çekilme — ne- sis yasb nezakete, ner de”Demokrasiye uygundur. . Her. hükümet. çekilmesi bir esrar perdesi. altında, kalıyor. Bözan yalancıktan. sıhhi. sebeble- re, bazan da uydurma. şeylere” so kuluyor. Hakikatte Devlet - Reisi- nin indi izadesi- bu-işlerde hâkim oluyor Demokrasi- bu. mudur? Bu husus- devam - ettikçe bizdeki' Des mokrasi bir adim ilerlemez. Bizde hükümet — değişmelerinin - hepsi Devlet Roisinin arzusu ile olmuş, Anayasamız-ruhsuz bir halde kalk mıştır. Bunu » müsaadenizle- misal- le arzedeyim Peker niçin çekildi? Bunun üzerinde duruldu mu?» Grupta durduk. Grup Meclis değil dir. Pekerin çekilmesinin asıl se- bebi, Dövlet Reisi ile Celâl' Bâya. rın yaptıkları. muvazaa. anlâşması- dir. (Dömokrat Pârti saflârında gürültüler. C. H. P. den alkışlar) ı İhönü Başbakanlıktan nasıl çekilmişti Kömal Özçoban (Oüturduğüu yer , dön) — Yaâlvarmalarına aid” vesi: kanlar cebimde! 938 de Celâl Baya , rın Başbakanlıktan çekilmesi Mec , lisinmi; yoksa. Devlet Reisinin mi: arzusile olmuştur? , ki, Devlet Reisinden»beklediği tak riri görmemekten çekilmiştir. met İhğönü on dört yıl'ifa ettiği Bâşbakanliktan Hangi şartlarla çe kilmiştir?” Meclisin güvensizliğin: den mi? Görülüyor ki, Kükümet' değişmeleri" Anayasa ve Demokra siye göre olmamıştır. Bünum Kaba hati hiç birimizde züne vurularak- düşürülmemekte- dir. Büriş böyle dovam ettiği tale dirde, iktidar partisinim ileri ges lenlöri hükümet' te nöbet değişti| rir, gelir; giderler: Artılabır şeflik illöti, bir kişinin tesirinde- kalma: “illeti yeter. (Öyle şey, yok.sesle- ri) efendim, ben var diyorum. Devi let Reisi yeni kabineyi Hasan: Sa- kaya tevdi etmekle -isabetsizlik et miştir. Hasan Saka hükümeti ye- niden iş- başma gelince, programı: n tahakkuk' ettirebilecek midir? Programın” tahakkukuna kabine- den çıkavıları sekiz Bakanmı-mâ- ni olmuştur? Başbakan olacakı za- tın çokbüyük bir politikacı'olması: âzımdır. Aksi hâlde hükümet' gü- nünü gün etmekle ve milleti ve Meelisi-oyalamaktan başka bir şey: yapamaz. Eski hükümetin 9 aylık iş- bilânçosu da bunu göstermekte dir. Hasan Saka memleketi, — içi- ne düştüğü buhrandan çıkaracak kudrette bir- politikacı - değildir. Niçin geçmişteki hâdiselerden fay dölanmıyoruz? Çünkü Meclisteki varmi tir. SADIR: ALDOĞAN! KONUŞUYOR Bundan sonra Hasan 'Polatkar, Kemal'Zeytünoğlu, Şahin Laçin da program hakkındaki görüşlerini söyledikten sonra- kürsüye geldi Sadık. Aldoğan zaman, zaman vible, zaman zaman da büyük gü- rültülerle karşılanan bir konuşma yapmıştir. Mâruzatınım hiebir par- tiye- aidi — olmadığını — söyli-| yerek — söze başlryan — Sadık Aldoğan: hükümetin istifanamesin de çekilme sebebini mevcud şart- lara- göre, hükümetin durumunun | yeniden gözden geçirilmesi lüzumi ile ifade eylediğini, hiç bir Demok ratik idarede bu kadar kaçamaklı bir ifade kullanılmamış: olduğunu söyliyerek göylü demiştii Hükümet' Kimin: emrile gitti ve geldi? - Hükümet çekilmekle dürumu tedlkik: ve mütaloa etmek için ki- | me: firsat! vermiştir? Cümhurbaş- kanına mı, Meclise mi, yoksa kens di kendine- mi?” Bu tedkik firsatı- ue kendi kendine vermediği şübhe» sizdir. Zira Başbakam, hükümetinin: dürumunu çekilmeden de tedkik e- | debilirdi. Acaba- bu: fırsat: Meclina: mi'verilmek istenmiştir? Şunu söy liyeyim: ki, böyle- bir: hat mevcud olduğa takdirde, bunu Meclis talı| jter eder. Binaenaleyh bu gibi söze lerin, Meclisce- hiç bir ehemmiyett| n Sakanın | oktur. Bu sözler Ha: A anlayışmı dâ göstermek | bakımından: enterestndır. Durumu k fırsatı Mecliae: verilmek diği takdirde hükümetin Mee l 4 t N z bunu âmirdir. Hükü- çoğunluk grupu hükümeti denöt- liyeceğine- onun ayıplarını örtme- çalışıyor. (Gürültüler.) Ayni mektebin talebeleri Hatib Halk Partisi milletvekille rine dönerek — Hep sizin hoşunu- za gidecek-şeyler söyliyecek dej liz a! Memleketin bugünkü buhra- nan içine düşmesine Celâl Bayarın| Ekonomi Bakanlığı — devrindeki nlış anlaşılan devletcilik siyase ti sebeb olmuştur. Buna- memnun musunüz? «Bü zatlar hepayni mektebin. talebeleridir. Oklarını atmışlar, fa kat yaylarını atmak feragatini gös terememişler: İşte marazın başı buradadır. Hükümetin uzun vadeli plânlarını dinlemekten artık bik- tık usandik! Vaidini tutamıyan Bir etin işi başma gelmesinden b duyuyoruz, demiş ve Anaya sanın 46 mer maddesinin mânası- nranlamıyarak Devlet! Reisinin arzusile istifa ettmiş Bulunan Ha- san Sakaya güven oyu vermemek suretile — Meclis tarafından düşü- rülmesini istemiş ve si le son vermiştir: — Bü suretle- bir. Başbakanın başkalarının arzusile indirilip bin- dirilemiyeceğini, hem Devlet Bi hem de Hasan Sakaya an- ine şöy kanına, Tatalım MUVAZAA İDDİASI Bunu müteakib tekrar söz alan| Temaail: Hakkı: Çevik- Sadık Aldo- Banın konuşmasında- cskti: Başba- kan: Receb Pokerin istifasım anla- tırken Camhurbaskam ile — Celâl Füyarın bir muv anlaşması ya Başbakanı — düşürdüklerini iğini, böyle birgeyin asla: va>| dığını bildirmiştir. (Sıva- Hiç şübhesiz| gildir. Pakat' , hiç, bir: hükümet beceriksiz! i | BAYEAİ 8i yoksa - Mecliğoy, Si saka acalâri) Yalâır kesiser Bündan gonra>Bürim Süzate; — dipı istikrazlar ve>düşstücaret" batiatndir , bazı tenkidlerde bulünmuş, ' Özçoban hükümet'programımızı :&l li ârzu ve ihtiyaelüra uygum- otüy K Hazırlanması Jâzmm gelâiğlte kaydererek, memlöketin-madâl” afj kıntılar içinde bulündüğumu söyle: mis, bazi yerlördüaçliktan ölealar rin Bulundüğunu Bildirmiş OYAlA; yalan'» diye gürültülere sebeti af müuş), hatib'bir hallöre vare bulâanız ; yan Hasan Saka kakinesine güvati leri olmadiğinı- Kaydödürek; (Bll- , hassa: gürültü etimektö: olânr , Yalmana: hifaben) <Züet, neitlötii yiyeceğini satttnız; miltettrarpa yer dirdiniz. Yâlân m?” Bü:memleketi ziraat memleketl' mi, yolsar sant. yi memleketi mi? (Gürültüler; yab Tan seslöri)' Yâlanı Küntü söyladi; | Bini millet Biltyor.v-diye cevab veğ' müştir. Si HÜKÜMETİ' MÜDAF'NA Bundan sonra”adi-alân Süreyya Örgeevren' uzun uzadiya. Hüküme- tin müdâfâasını yapti- ve ZT Tünü: | muz seçimlerinin tam- Bit dürük€- lük içinde yapıldiğina imanlârı oli düğunü. kaydetti. Bundân: sonra — kürslüye — gelöri. Hamdi Yalmnan Kemal Özçobana: | Kütumla memlekettö açlik olduğu: Viddialarının doğru- olmadığını iles Ti dörerale. <Bonların vesikalarır Hep ceblörinde. Ölen- değik ae Ka- |Jan bile yoktur. Töltri gükleri satik tekârliki. (Sözünü gertal sesterii ve gürüütüler) dâmiştir. Fırtına kopba Hatibin <almıyacağıma- diye 14 rar etmesi üzerine Demokrat Pürs ) tililer ayağa kalkarak, hep birden Hatibe sözle Hücuma” Başladilhr, Başkanan müdalialesi üzerine hatib | husözü ile Demokrat Partiyi: vç Milletvekillerini' kasdetmemiş oldy Bunu, seçimimintakasındaki Bit Kö: | ye kamyonlarla gönderilem- Hubu: Bat yardımını bir Demelirat' Par- filinin. kamyonları. alârak” Bunları Demokrat Parti gönderdi-diye tev- zi ettiğini ve' bunur Kasdederet hu gözü sarfettiğini söyladi! Bu nada büyile gürültüler oldu. Ptlkasır Sa niki Yürüten, Höamdi Ye'maana Var St zaman zaman girliltiler aratın da kaybolân. ve' hakaretâmir ma- hiyette oldtğü bilâltare Eltrem U- ram tarafindan- bilditilön Bazı- söz- ler söyledi. Söniki Yürilteni' arka- döstberı salondan cıkardilar. Başkan »celseyi' on-dakika: Etil etti. Münakaşalar dövana.ediyordu.. Fazla asabiyete> kapılan bazı mü: Ietvekillerini. arkadaşlamı — ifidal tavsiye edexek salöndüan çıkartklar 1 Tkinci celse açıldığı zaman, Küit ye gelen Ekrem Uran Senihi Yü- rüten'in- Konuşması. sırasındır. her yerde söylünrresi. dâki' cok e>kin olacak bazı Kelimelör. sarfatliğin, söyliyerek Bâşlkanlikem bu Kaisustü gereken münmelenin istedik yaşılmasın zü varsa, arkadâşlürıtenzi' tüf ei bildirdi. Kürsüye geleh Füad'Hülüsi Dr mirelli' Süreyya Ötgeevrenin iddi alârına: cevab.verdikten' sonra, hürriyetinin Meclis Kürsüsüne tit redilemiyeceğini Kaydettü ve Hak- kı Yaltnanın sözlerini.şiddetle vel detti. HASAN SAKA: KÜRSÜDE Bünsan soğra başbasamı Suka kursüye gelerek, yapıaıı vee kidlere cevan. vererek esili sabalük gin kiğbir şey yapnamış. odugu iddialarının. iasatsızik — olacakım, | seçim Kanununa' temasla, acli- te* minat Uulşinde- yargıcların - seçim Kürullarma başkanlik- etmesinin memleketimizin şartlarına uymıya cağını kaydettikten sonra hüküme- tin bu. tasart ilö tam> biz enmiyet seğlanmasını arzu. ettiğini-ve kanü. nun C. H. P: viü saniimi arzusunun bir tezahtirü olduğunu bilkkrniş ve eğer Kanun Biteliste de iaraziara uğradığır takdirde Kamunu beyneli sö: moilek şöltretter otoritelere — ulkik ettirmeğe” hazır-oldüğünu s* — -miş tir. Baştakanır Hinyat bahalt? L mev Zuuna* d termasla osldi Hüt cmetin bu hususter Kertiargi bir vad altir na girmemiş olduğumu, zira bunun birçok şartlara tübi Bulumduğunu bildirerek, Du yoldaki çalışmalara bugün de devam edileceğini, hüku met programtam âü — programini dölayisile fazla. teför ruattr kaçmadığiım kaydetmiş, Ker mevzuuna düâ temasla memle Fetim herhamgt' Bir şeker akintia n maraz kaltnarlığını Bildirenek esas otmaz Cumhurbaşkamnın — kerlinagi bir mevzuda Başbakana ve diğer mes ol makarıların . işlering herhangi bir şekilde karışmaktan dain çınmış olduğunu söylenmesinin bir vicdan borcu olduğunu Betirtmiştle, Banu mütealtib Ahmed "Pehtatı- I8t bugünkü müz: derim eltem> miyetine ve demi öi mici- şafindâki” rollüne işaret elmiş ve in Bökümete güven oyu verilmiştir.