5 Ağustos 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2
Sazfa Merhum riyaziye-( Şemr ve ci Mehmed İzzet Şethrimizin sıhhi M. İzzetin Türk maarifine ve darüşşafakaya hizmetleri H. Fehmi Çayköy Gecen halta, Türk maarifisin | kaymati bir bidimisi, Riyasiye-| ci Mebmed. İzzeti de toprağa | Serdik. Eli seneden fazla - biri zaman eserleriyle — tedrisatiyle bayatımı. mömleketin irfan se-| viyesini yükseltmeğe basretmiş Glan bu çalışkan ve faziletli in- anın ufalir. hüdisesi maalenef cihanın velreleli. harb ve politi. ka havadisleri arasında matbu- a€ sütünlarında lâyık” olduğu derecede ehemmiyetli bir yer| bulmadi. Buna gönlümüz ranı) olmadığı için şu satırları kara-) İzmakla eserlerinden aldığımız feyzia “ gükrünü eda ettiğimize kazi bulunuyoruz. | Mehmed İzzet, 1873 denberi, memlekete irfan nuru saçan | Darüşgafakanın — 1881 — den| 1888 € kadar takebesi ve 188 den 1940 a kadar da hadimidir. | 3886 de - sınıfının birincisi ola:| Tak çıktı ve ömürünün sonuna) kadar müceseseye bağlı. kaklı. | 1908 meşmutiyet ” inlalübini | müteskib Cemiyeti Tedrisiyei İslümiyeyi yeniden ihya isle - Tiade mücesir ve âmil oldu. 1900 a kadar hemen hemen fanlarız cemiyetin idare heye tinde çalıştı. Ürtad, candan merbat olduğu Y sayılır. Kendisine bu sıfatı kazandı - ran hâdise Abdülhamid. devrin. de vukubulmustur. Fasılasız 24 sene Darüşsafaka | müdürlüğünü “ifa eden - Hüse-| 'yin Paşa merbuma karşı 1903-/ de talebe isyan ederek - Babili ye gitmişlerdi. Vaziyetten ür-| ken. Abdülhamid, Darüşşafaka talebesinin vilâyet idadilerine tevzimi ve mektebin kapatılma | #ai irade etmişti. | Bu iradenin ikinci kâtib İzzet | pazaya tebliği sırasında — Meh- Tei İzzet orada - bulunuyordu. € bu süretle meseleye müttali olmuştu.. Çünkü Mehmed z zet merhum o zaman Darüşeafa: kasın birinci ve ikincilikle neçet denlerin sarayda- hizmete alın- “naları hakkındaki 1t macibin. | ce mabeyn mütercimliğinde bu. ABONE BEDELİ B ABaize T05 PATANTEI dunüyordu. Feyz menbana kar n Çok ağır Bir darbenin vurul mak üzere olduğunu gören i- fad derhal bütün zekâsını ve fikri kudretini kullanarak mu- Kabil bir tedbir almakta ge İzzet / Paşaya hu kar Farım avakibi itiberiyle tecmmi- le sayan ve fevkalirle ehemmi- yeti hai bulunduğunu ve isyan: kür bir ruh taşıdıkları zannolu- | 'nan bu talebelerin dağıtı bütün memleket dahiline isyan tokumlarının yayılması demek olacağımı tebarüz ettirerek pa- dişahin vehimini tahrik etmiş ve ilk hamlede mektebin kapatılma ı fikrinin önüne geçmiş ve nt cede kendisi meselenin halline memür edilmiştir. | Bunün üzerine mektebe gelen| Mehmeci İzzet tahkikata ci koy- muş ve ariz ve amik tahkikat e- derek gerek mekteb idaresinin ve gerek talebenin - kusurlarını bitafafane tesbit ve bu babda| tanzim eylediği raporu padişa- Ha arzeylemiştir. Üstad bu işte| müşevvik ve mürettib olan bir ıki talebenin tardı ile keyfiyeti | hüsnü süretle - kapatmağa / ve Darüşşafakayı ilga gibi elim bir akibetten kurtarmağa muvaf. fak olmuştur. Bu tarihi” hâdi Henin vesikası olan rapor, Ab- dülhamidin hal'ından çok son-| ra Bir gün Fatibde bir. kitab sergisinde eski kitabları tedkik | &dlen Süleyman “Nazif merhum tarafından bulunmuştur. Bu raparun altına/ Süleyman Nazif kendine has uslübiyle ta- zihi bir hâtıranın çok kiymetli | bir vesikası olduğunu ifade ede- Tek Dartişşafaka kütüphanesinc hediye ettiğini yazmıştır. Üstad Mercan idadisinde, T- | tanbul / Tizesinde, İstanbul er- kek muallim mektebinde, mali- ye mektebinde ve Dartişsafaka- d mihanik, kozmografya, e- bir, hendese dersleri tedtis ey- lemiş ve riyaziye üstadı Salih Zeki ile birlikte İstanbul Da-) rülfünunu riyaziye gubesi talim| heyeti arasında bulunarak riya- zi mihanik dersini okutmuştur. Mehmed İzzet/ fransiğca - ve ingilizce Jisanlarına âşina - ve) küdretli tercemeye — müktedir idi. Bu küdretle memleket maa- rifine çok kıymetli eserler kazan | dırmıştır. Hemen diyebilirim ki | bugün memleketi idare eden mü) 'nevver zevatın bepsi merbumun eserlerinden müstefid olmuştur. Merhumun . riyaziyeye müten! - lik sayısız eserlerinden başka bundan kırk sene evvel basıl- | meş, (Rehberi umuru beytiye) -| Si ©o zamanda bu vadide yazıl /mis dük mühim eser olarak cok rağbet - görmün ve az zamanda ikinci tab'ına lüzum hasıl ob. Nerhum — Mehmed İzzet, elli geneden fazla hizmetinde öm- Tünü vakfettiği - Darüşgafakayı ölümünden sonra nurlandırmak için bütün kitablarını ” mektebe teberrü etmiş ve aileni keyfiyeti ctebe bildirmiştir. - Mehmed İzzet, iş ve idare hayatında d mühim eserler. bırakmıştır. 1804 senesinde Şirketi ” Hay-| riyenin İşletme - müdürtüğünü derühde ederek o zamana ka- dar pek basit bir şekilde - olan tarifeleri yeni bir şekle sokmuş ve darülfünundaki talebesinden | sonraları memleketin talim ha- inda mühim mevkiler almış) bulunan iki üç kabiliyetli genci| | yanına alarak teknik bir seyrü-| sefer bürosu kurmuş ve bugün. | kü tarife sisteminin esasını me, dana çıkarmıştır. İstanbul - çe hir hatlarında yandan — carklı yapurların yerine uakurlu. va- purların ikamesi işinde büyük itirazlara ve — mukaveme marız kalmış, battâ k uskur h gemiler olan 47, Â8 numaralı vapurların. İstanbul / manınde | leye girişmiştir. ayrıca - zahıta| | vaziyeti bu se- | me çok İyi Sıhhat müdürünün bu husustaki izahati — | 'nüniyet bir dere tecrübeler netici Sıhhat — Müdürlüz Çek esanlı todbi şehirde hiç bir sari ve tehlikeli | hastalık çıkmamıştır. Sıhhat ve İçtimal Mavenet — Vekületi| de şehrim bu vaziyetiyle- yakın- | dan alikadar. olmaktadır. Sıh-| hiye Vekâleti müsteşarı Auııı gehrin sıhhi vaziyeti hakkında | tedkikler yapmak üzere şehri- mize gelmiştir. İstanbul Sıhhat / Müdürü Al Riza İstanbulun sihhi - vaziyeti) ve ihliyaçları” hakkında gu iza- genelerde - alınan) 've vilâyet alin — aldığı ler neticeinde hatı vermiştir: « Bir kasm açık gözlerin o- telleri, istasyonları ve umumi| yerleri dolaşarak İstanbula te- davi edilmek üzere gelen hasta- harı kandırdıkları ve onlara bazı' doktor isimleri verdikleri Sıhhi 'ye Vekâleti tarafından bilin - melitedir. Vekâlet son — günler- de bu işle enaslı şekilde mücade- da, doktorlara tellâllik eden bu, bi kimseleri takib etmektedir. Bu hususda cürmü moşhud yap- mak çok güç olduğundan henüz kimse yakalanmış değildir. Biz | Sihhiye / Vekületinden bu hu susda aklığımız emir üzerine lü- Zumlu olan tedbirleri “alıyoruz. Son zamanlarda / İstanbulda| sahte/ dişçilerin türemiş oldu. u da haber alınmıştır. Takma) diş yapanlardan bazılarının diş çektikleri ve diş tedavi ettikle-| Ti öğrenilince bu gibi kimseler| gıkı bir şekilde kontrol altına -| lındi, Sahte - dişçilik yapanlar| yakalandıkları takdirde - hakla-| Tında en ağır ceza tatbik oluna- caktır. Bu yaztifo - ve tifüs vak'aları çok az görülmüştür. Halkmızı yerlere tükürmek — huyundan bir türlü vazgeçiremiyoruz. Sa- bahları büyük caddeler ve köpr| T üzerinde bir çok - tükrükler| görülüyor. Bu işle esaslı şekik de mücadele edilmek — zamanı| gelmiştir. Veremililer için şehirdeki has- tahanoler ve bunlardaki yatak adedleri çoğaltılacaktır. İz İstanbulda kullanılmıyacak auları — alâkadarlara - büdirdik. | » Demirboru bubranı devam ettik çe gehrimizde mahzurlu suları Türumu halinde kullanmak mec- buriyetindeyiz. , Elektrikle ölüm çakşlıramıyacağı iddiası he nen hemen gelebe edecek gibi olmuş iken bugün pek kolay kul- Janılan bu sistem gemilerin (ey daları merhumun şahsi gayret- leriyle isbat edilerek bu badire atlatılmış Ve bu işde- çekileğ'ne | kıntıdan dölayı ikinci dela ge len iki vakurlü - vapura Tabiarit ve İnşirah izmi/ verilmişti. — | Merhumun gerek hastal canasında/ ve gerek irtihalirden | onra ebedi istirahatgâhuna nak- Ji sırasında — Şirketi Hayriye | meclisi idaresi yüksek ve kadir-| ginas bir alâka ile merhumun Birkete ifa ettiği ” hizmetlerin azil bir mukabelesini göstermiş: Burada bihasaa Maarif Ve-| kili sayın Hasan Âli Yüceli hmed — İzzetin ufulü maarif mensublarının duyduğu teessülrü kederdide ailesine bil iren kaymetli bir mektubu tev e İstanbul Maarif Müdürüne memur etmek süretiyle göster. W | alâkayı sükranla kaydede. yazıma nihayet veriyorum. Darüşgafaka Liseci büdürü Hasan Folimi Cavküy E'ıîemEeth Haberleri Cemil Taner Tahriri nüfus ha- Dün sabah şehrimize | Zırlıkları ikmal | İgeldi ve tetkikata nışıı:.' edılıyoı* | Ti0 İstatistik umum müdürü anera BU hususta izahat verdi Beden General C n sabahki Ankara € aRmLlEE sazala Lan | ei SNÇN lefiyeti kanununun tatbikatı | İâl Aybar tahriri nüfus işleri trafında alınan tedbirleri ted - / Hakkında gu izah rmiştir KR Eeenze | Taksim bahçosi | EZET ei ü gazınosu açıldı evvel neşredilecektir. Y belediyesi tarafından İtâ| Ka Süalleri eski suallerin ayni- dnan Te beksei datboni Gün| G Sadecg İNi aN Udi e e öNaKi d dilmiştir. Biri çalışan mücasese, Dahilye Vekii/ Tane| nin yaptığı işdir. Diğer sulde Ki Hasan A Yü| mesleki sıfatı haiz bulunmakt dür. Bu ili sal geçenilerde Ba- karköyde ve İskenderunda yapı: Jan tecrübelerde Sayım memurlarını gene kay. 'makam ve valiler sececektir. Bu İ seçim. de 200 bine yakmı kullanacağı. | Bir haftalık piyasa ” v denenmiştir Numan Menemencioğlu | ras ieruz ç pianlar n şehrimize gel | et artınışır. Bazi Kububat ve me | a vaziş halde Anadaludan gelen buğdar Hariciye Vekâleti umumi ki tibi, Bay Numan Menemencioğ- Ju dün sabahki Ankara ekspre- Biyle şehrimize gelmiş ve alâka-| darlar tarafından karşılanmış - tar. W elen büğdayler yeçmiye 1 İzmitte Bir. kereste kaçakçılığı | T7 li Fiyalir drelere e nit (ölnmesi — Şekelmiedea| |A Z Bebek bahçesinde balo / ÇŞ ÇZTR S ei Te a (Pauyormgramj A heni 2073 3 Hünzik: Müzet - orkeetram | Ti Çerkeşi Gerede 18 - 15 K Te N İzmitte klüb s“îw% ihtiyacı Istanbulu temi O , sevmek ef aytadiy Fakat İstan- bul bizden belki bir asır var ki v hiç bir. himr | tir. İstanbulun tabil silüetini duğu | değiştiren ühideler bep bundan " evvelki asırların eseridir; kıye emesi | aet bilmemek, yahud ihmal yü. | zünden etrafına yığılan mezbele. x aeti ea | Jerle bu âbideleri bile bir gölge ETEEAE | içinde kaybedip gidiyoruz. Y Kilb medeni bir ih |nicami, nasılaa malozlar içinde Pnir * Ta-| kaybolmaktan kurtuldu ve çok ' mak ceyı Jzmk| kimse — senelerdenderi - geçtiği köprüden şimdi. — Yenicami meğer ne güzel, Yirder eczalee Klükünüze kay | ne heybetli imişt 7 icinde bulür | bakıyor. Heride Va Klübün İstanbulu — ihya etmek için a » x ikdir ederek ona yardım- et ençtik z mek üzere şimdiye kadar bir e varilesini yap ok cemiyetler kuruldu. İçti- HENDEK GENÇLERİ BözetoE | ç, ahi TabietRi aai h) z Hendek Gerçleri ayrı. güzel köşelerinin bile li "DE de hayırkâr maksatlarla kurul i ç muş cemiyetleri vardı. Hülâ de 5 e izaz ve eramda bü-| vardır: Adaları Güzelleştirme Tunmuşlardır. Gençler Aatürk anı-| Cemiyeti gibi.. Bu cemiyetlerin , Şelenle kayaraik Altarımın müle | içtimalarndan başka faaliyotler Va de seman| — Şimdide Türing klüb birle tanbulu Sevenler Cemiyeti kur- 7 aoyanık ve fesi bir genc-| muş ve bu cemiyet ilk toplantı. Böyle bir cemiye- para bulmak, ne de Ta- el tanbula faydalı olmakta- büyük çit — Mudumumaa| Mmüşkülüta — uğramıyacağına e miniz. , Yeter ki himmet erbabı toplanmış olsun. Evkaf / Nazırı merhum . Hayri Efendi. — Parayı buldüktan / conra herkes bir iş yapabilir. Martfet hem parayı bulmak, hem eser vüruda getirmektir. Dermiş, On parasız bulduğu evkafı Hayri Efendinia nasil ih- 'ya ettiğini eserleriyle gördük İstanbul şehri Bvkaf İdaresine 1Ki Çocuk BocULDU temi Çi © Adapatannda| benzer. Puramı yoktur: fakat'pa- Şakarya getrinde Rereh olla Tü YAK | rasi olmadığı için bu. şehre hç ga Di ün Mürmi Dü B0i ç çey illve oğlkmiyeenğini'er. ea 'tak dinlemek itemiyoruz YzNTür MANKOm coiLen | “letenbulu Sevenler Cümiye tü min gayeni şübtesiz Çamlı Jmik Gilmasi) — Barade Rahce- | a. tepeninde içtimaler yaparak SiLmaiyesinde bir lecek mesi-| Nedimin şürlerini okumak, kar- Talamaktanı suçur Zihni Yılimaz ağır | #a bir bulut görünce: Hep halkının elvarı penendide öa gi ve makibul. Derler ki biraz difberi bimilirti. vefadır. t ge “* | Giyerek hüzne dalmak döğildir. Te DA TORN ” | Bizce ilk topluntma görüşülen ti VNa <£ Özüne teletiyesi | endişeni de b eemiyeti V£ 0E jit yüküeedk u kundiü venler Cemiyeti, Vu şehre bir Y a aa a Taaa aei z | fek Umran fidacı ilâve edebili- Kdi yardum elmiştir yör mu? Ona / bakali eeaİlameade eg Böçet Sara Tlamadda türeene deyşin a.i ÇT MARERAA A İiT Sazl sonu yeşcei Bir kahvecinin cür'eti y eeei EriiE Kolundan. yaraladı — | Sinaktriri | ü YERDE Aemnz DRURMA TANIATA:
