6 Mayıs 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

G OMAYI. 1010 OÖN HABER Loyd Corç İngiliz hükümetini şiddetle tenkid ediyor Norveç harekâtım mevzuubahseden eski İngiliz başvekili resikârda bulunanları sersemlik ve cinnetle itham etti Lonüra. 6 (A-A.) — Revter ajansı | Bütün burlar, salühiyetsiz ve sersem bildiriyor insanlar tarafından yapılan deraatan Tloyd George, Lonürada çıkan | müessif hikâyesidir. Millet ber feda- Bunday Picteral gazetesinde neşret- | kârlığa katlanmaya huzırdır. Fakat Tiği bir makalede, hükümetin siyase- | muvaffakiyet kazanacak vaziyette Sine 've harbin sevk ve idare tarzına | değildir. Çünkü, resikârda bulunan- #iddetle hücum etmektedir. lar yalnız memleketin mukadderatimi Tloyd George, bu makalesinde di- | idareden âciz değil, ayni zamanda : zayıf ve meenundurlar. /Resikârda Norveç fiyankosu başımıza, akla | balunanların, harbi daha enerjik bir gelmedik üzüntüler açacaktır. Nor - | gekilde sevk ve idare etmek üzere sar Kamsularına mayn-dökmeye ka- | fettikleri gayret akim kelmıştır. Par Tar v meden evvel, Norveçte Alman | lâmentonun müdahale etmesi ve zi- dara Sakaddüm. etmemiz lâzımdır. | mamdarların başaramadıklarıbu va- Halbuki Almanlar mukabil taarruza | zifeyi onun deruhde eylemesi Yâzım- geçtikleri zaman, bu.mukabil darbe- | dır. Eğer parlâmento-müdahale et - Şi karşılamayı hazır bile değildir. — miyecek oluran-millete kargı ihaneti Norveçe gönderdiğimiz kuvvei se- | vataniye irtikâp etmiş olacaktır. Har eriyenin efradı alelâcele toplanmıştı | bi sevk ve idare ile mükellef teşek- e lizumlu techizattar mahrumdu. | kül ve memurlar, enverjik bir mrette Bunun mukadder neticesini gördük. ' değiştirilmelidir. Norveç Hariciye ve Milli müdafaa Londrada Nazırları nTi Lürüün)” ( Teti gee Hüi müyorum. Burada, mültecaviz kuvvet- lere karşı bize yardım yapılmasıma | mntakadaki Norveç kıtaları kuman- danı, kayıdaaz ve şartamr tesitm ol - en iyi yollarını salühiyettar daireler- ke müzakere edeceğim. Buradan Pa- | muştur. Andülmesin cenub garkı - Fize geçmek niyetindeyim ve oradan | sindeki Lesjarkog tayyane karargâ - Öa, mücadeleye devam etmek üzere | hinda, yanmış 20 İngilib tayyaresi Norveçe döneceğim. bulunmuştur. Reoros ve Teysil civa- Koht, bundan sonra Alman istilâ- | rmnda, araziyi temizlemekteyiz. Bir sına tekadilim eden hüdiseleri tek- | Alman tayyaresi benzinstalikten ye- Tarlamış ve sözlerini Şöyle bitirmiş- İ Te inmeye mecbur olmuştur. Mütte - tr addit hafif harb sefinesi, Norveç ia- Almanyanın memleketimize hü - | taat ve takviye sevkini temin için camunun çok evvel hazırlanımış oldu- | dokur nusandanberi faaliyete geçmiş u hakkındaki kanaatimi biç bir şey | bulunuyordu. Bu gemiler, düşmen Geğietiremez. Garb devletleri, Nor - | tahtelbahirlerine ve harb gemilerinin veci Alman tazyikinden kurtarmayı | cenahdan teddidine karı vazifelerini Kendilerine bir namus meselesi yap- | tamamen yapmışlardır. saşlardır. | Mayn tarama gerileri, karakel go, Narvikte Müttefik Katantı Arttı — İ mileri, tahtelbahirler, avcı ve kesif Paris, 5 (ALA) — Paris askeri | tayyareleri, 9 nisandanberi 23 düş mahfillerinde, Norveçteki müttefik | man tahtelbahirlerini imha etmiş karvvetlerin yenkler tahşidi, hüdine- | lerdir. gz bir tarzda devam etmektedir. Norvece Alıman Sevkivati Devam Ediyor Paria aakeri mahifilerinden bildiri | Giğine göre;müttefik hurvetlerin AL İ — “Amaterdam, 5 (A-A.) — Göteber- mman kaevetlerile temanı temnini iler. | den alman bir telgrafta Tildlrilaiği” İedikçe vaziyet tavazmıh etmektedir. / ne göre Almanlar vapurlar ve tay - Dün Tik defa olurak, Âlman hara | jarelerle muntazaman Nörveçe aa - kzavvetleri, Narvikin şimelinde kâin | ker sevkine devam:etmektedirler biröyü benıkerdmen etmekanre » | — lereçin üçür Szemini dnamı, tile müberebelere iştirek eplemizir. | açığında her gün yöklü şileplerin 9i 'Sen lmberlere gilre, Marcik sun - | male doğru güziklerini ve biranbi gakamacda balmnen Almanların mik * dek aara ağlebi imatimel beg alarak darı, ç bini geçmektedir. - Bunların | cenuba döndüklerini görmek müm bin okadarı, — Tleveçe giden demir, |/ kündür. eh boşumca: iünel ve köprüleri tat Tazkle ; geri kalen di dlnekisiden, ikigrup halinde, Narvik atrahndı kulamaktadır. Bunlarn mevsleri, dön kamadan we deninlen müttrtE | kuvvetları tarafından bembardımaz edümiştir. Almanlar Rörana Girdiler Siskkelm, 5 LKA) — Norveç <e Janatmn öğlelen socra seşretiiği bi Sahliğesii sabmea kaaları, çah iamabardıman slklklen 'cura Rörem Grülşerür <e llnen tayyaraı, Şehre yedi tafilik bombesı atmştır Mayasın birinci günü, 14 vapur - dan mürekkeb bir kafile görmüştür. Beynelmilei suların üstünde de bir hava faaliyeti müşahede edilmiş ise de, ecnebi tayyureleri İsveç, toprak- ları üzerinden ve bilhassa - Stroma - 4ad ve Lykesil üzerinden uçmuşlar - dar. 3 Mayıs alışıanı Göteborg civarın - da kkin Hoeloe adası açığında 6 -T Bakliye vapurundan mürekkeb bir kafile görülmüştür. Bu kafileye 8 | muhrib ile bir tayyare refakat et - maekte V. Müttefik kıt'aların Bul- garistandan muhtemel Müruru görüşülüyormuş (Baş tarafı 1 ncida) Solya S CAAY . 'DNUR bildi giror: İngilterenin Ankara büyük eçini Sir Hüghe/ Kaatehbali fek atem açmışlardır. Bivil halk, şehir kenarındaki hallere cekilminlerdir. Rörosta bir kaç gündenberi hibir. Norveç aakeri — bühünmamaktaydı. | Sazt 18 e 'doğru, ülk motosikletli AL- | man kitası şehre girmir ve takviye İnsanca zayi- Hügenson, miş ve “Tagilterenin Sofya ekçisinin da yeri attüyagaar İngili bü - | fiki at Bulgar krali tarafından kabul edii. | YENİ ven skskür | Susmayı hâlâ öğrenemedik Sazaa İ e muhavereye şahid aldük. ' e el gea Na aa | G A ae DA İ erecanmerr e emmeni Bi rel aa gz SaMl SA ARaeeln” eLani a| SN KSNi aZ Gara a aaaaa li BE L ada Haa gn | Bi LA Bs e a aatin K e | —renröer eli B r aa are Ha z ları bu sütunda topyekün ikazı “da- | S Kü ee aa. aagam gaRDnşl İ aa | d ea Nai n S e yee 3 SD SK De t ö BNN A E l va aa lşağe N ha e kaba ea LAİ ÖB G a ae — sen ği ua ee e et mevzuu tramvaylar, vapurlar gibi | Za ada çe egi le der — ie elE e ee Ç Bezirrer e KA B Ka M hi ae E A a Ğ t nitükanün Meksika petrol kuyu- Jları Amerikan kum- panyalarına geçiyor Nevyork, 5 CALA.) — İi haber e- dan mahafli, perrembe günü akşamı | Coanditadedi Oti Company isimli A- merika petrol girketiyle Melmika hü Kümeti arasında Meksika kumpan - | yazınm petroi koyalarınm istimlâki hakkında, bir anlaşma yapılmıştır. —| Asociated Presi, Meksika hükü. netinin. kumpanyaya, üç sene zarfın 'da $ milyon dolur / üdeyeceğimi ha- ber vermektedir Amerika şirketi. önümündeki ahtı sene zartında Meksika kuyularından 30 milyon fiçı petzol çıkarmıya sa- Tahiyettardır. Meksikü petrolü tevzi acentai u- müm müdürü, üç Amerika şirkotiyle mükaveleler akdediktiğini söylemiş- tir. Bu — mükaveleler, 54 mülyon do- lar değerinde Meksika petrolü ma- taşına dairdir Hareketini tehir eden Amerika vapuru Neryork, 6 (ALAJ — Amerika bandırahı Vaşingtan vapurunun İtal- yaya hareketi iki aaatten fazla bir müdelet tehir edilmiştir. Bunun e bebi, Vaşingtondan gelmiş olan uynt vapur kumhanyası — memurlarının mnühim olduğunu beyan ettikleri üç posta çantasının vapara yetiştirile bilmesidir. Vapurun kaptanı Man ning, seyahat emasında muhasamat sahası genişlediği takdirde takibedi. decek battı hareket hakkında mah vem emirler aldığını söylemiştir. Va: purda T4 Ü A sbanmi olmak Fransadaki Alman kontrolü Pari Bazı Pransız iddetli tedbirler alm SABAN kdaniz KU ĞAL Yi kat'a ve iki Okyanız ki yeopoaitik vaziyetile Akdeniz mil- Jetlerin deniz, kara ve gimdi de hava hâkimiyeti elde etmeleri için gayet dak Ve mütenevvi bir muharebe sahası arzeder. Akdenizin © kadar değişik ve kendisine has bir yet gösteren tarıki bütün Akdeniz Mıntakasının veya omu teşkil eden “nuayyen bazı kısımların siyasi te - gekkülü için mütemadi bir mücade- ledir. Tarihin seyrinde mühtelif mede- niyetlerin meydana gelmesine ve bar debu inkırazına şahid olan Akdeniz kıyıları, halihazırda. senelerdenberi Hzayıp giden bir mücadeleye Htalya ile müttefikler arasındaki bir ihtilâfa #ahne olmak istidadını gösteriyor Bugün umumi mahiyette - olarak dünya haritasının yeni başdan kolla- ra uğratacak olan bir.hayat ve me- mat meselesinde, tabiri diğerle Av- rupa milletlerinin arasındaki menfa- 'at ve fikir tezadı meselelerinde Ak- denizin de mühim ve esaslı bir rolü bulunmaktadır. Bu sebebtendir. ki Akdenize mütenllik meseleler, hali hazır siyasette yeniden aktüci bir vasıf taşımağa başlamış ve Avrupa- daki vaziyetin arzettiği yeni / görüş zaviyesi altından müsahede edilmesi düzim gelmiştir. Son asırdanberi mevend olan ve hali hazırda değişmemiz görünen bir. hakikat, İngilterenin bu deniz de hâ- 16 hâkimiyeti altında tutması keyfi- yetidir. Bu keyfiyet Akdeniz müce- delelerinde hayati bir unsur şektin- de görülecektir. Fakat son zamanlar- 'da bu hâkimiyet Akdenizdeki diğer bazı devletlerin, tabiri diğerle Pran- a ile İtalyanın tezayüd eden danı vetleri ve müayyen / Siyaset istika- metleri ile tehdid altına girmeğe de başlamıştı. Yamız Fransa, hali hazır da İngillere ile müttefik olarak gayet aakı bir iş birliği vücude getirdiği için şimdiki halde yalmız İtalyanın mühtemel faaliyet emelleri artada kalmıştır. İşte böyle bir faaliyetin, Akdeniz #tatüikosunun daha başka mükamet lerde değişmesini tazamınyn ettiği bir mırada, bu denizde hâlâ müşahede edilen İngiliz heçemonyası münbar aaran harb donanmazının - faikiyeti üüzerine mücasestir. Bu donanma Ak- denizde namağlüb kaklıkça İngiltere- 'nin mevikdi emin bir mahiyet arzeder. Bütün dünya üzerinde dananmasının malik olduğu muazzam istinad nok- taları sistemi İngiliz deniz kuvetleri- nin ferkalâde bir süratle Dr. Şüpbesiz bugün her vaziyette İn - gillerenin ticaret gemilerini Akde- izden serbest bir üretle geçirmesi me imkân yoktur. Tâ uzun zaman danberi, deniz tiearetininKap tariki- l yapılabileceği düşünülmüş ve Af - ika limanları buna göre inşa veya azlah edilmişti. Nitekim İngiltere mu ayyen bir tehlikenin vukuunu sezdiği anda b tedbiri derhal ittihaz eyle - miştir. Zira bu karar, İngilterenin Akdenizdeki sevkülceysi — vazifemni fevkalâde bir şekilde kolaylaştırmak tadır. İngilterenin yapabileceği şey, Akdenizin iki methalindeki Üslerine Çekilip oradan gelip geçen nakliyatı. | kontrol eylemektir. Cehelüttarık bu | noktadan mühim bir ehemmyeti ba- izdir ve buraya istinaden İngiltere donanması hem Akdeniz ve hem de Atlantikde harekete — geçebilir. Bu 'nokta, hali hazır vaziyette de kıy metini kaybetmemiştir. Tabiatile bu kaymetin değeri lapanyanın alacağı vaziyet ile de alâkadardır. Diğer taraftan İngilterenin Masır daki vaziyeti ve Mısır ” hükümetile | Yaptıtı anlaşmalar, Süveyş kanalı ü #erindeki bâkimiyeti de İngilizlerin ellerinde bulundurmaktadır. 1985'de Habeç harbi sırasında — vukua den buhran sırasında İngilizler laken- deriyeyi tahkim ederek bunu tcabır. gelen teribirleri #ttihaz etmişlerdi. Zi İra Maltaya İtalyan sahillerine yakınlı ö dölayisile hava sevkulceygi bakı büyük mik allnü kay amından fena bir vaziyete | yasta deniz kuvvetlerinin gına müsald bir mevki betmiş bulunmaktadır. Aymi saman- da Hayfadaki” tesisat da bir İngilizlerin Âkdenizdeki hâ- ah isbe kimiyet de Sevkulceyşi vaziyet REŞAD SAGAY İÇekoslovakların küls türü tahrip ediliyor Üç milyon Çek:eseri AEREE BZ ç Bohemya ve Morseya himaye | - dareleri Alman makamatı, bir cok Kibris, bilhassa Onikindalara kargı Kuvvetli bir hava basli tepkil etmele- tedir. Büsüretle İngiltere İatyanın azak 'tan bir ablukasını yapacak mevkide bulunmaktadır. Denizaşırı ticaret ve kliyatın inkıtar netioede İalyaya Mühlik bir darbe indirecektir. İtalyanın / sevkülceygi — vaziyeti #imdilik, İngilterenin karyısmda za- ıf olarak gözükmektedir. İtalyadan daha kuvvetli bir deşle- tin denizlere hâkim olduğu müddet - çe. İtalyan yarım adasının himaye e- dilemiyecek olan azun sahilleri dai - a büyük bir mahzur teşkil edecek- tar Hemen büyün büyük Htalyan ge hirleri sahillerde olup bunlara taar- u nisbeten kolaydır. Ayrıca büyük <İtalyan demiryolu hatları sahilin çok yakından çekmektedir. Şuphesiz ltal- “yanın bu mahtira mümkün mertebe bertaraf eylemek için giriştiği muh- telif faaliyetler vardır.Bu münanebet le Arnavudluğun işgali üzerine Aâ - Tiyatiği tamamile kupıyarak sahille- Finin bir kasmımı himaye altına al mak imkânına sahibdir. Ayrıca Si- Cilya ve hattâ Sardenya - adası arı- gındaki münakalâtı kuvvetli bir ha: sım karşısında da olaa devam ettire- bilir. Fakat İtalyanın denizlerde hâkim olmaması takdirinde Libyadaki müs- temlekeleriyle irtibatı kesitmek ihtı- mali vardır. Müstemlekelerde hare: kete geçecek bir ordunun muhakkak #ürette anavatanla irtibat tesis eyle- mesi lüzimdır. Halbüki halihazır. va- ziyette bu trtibat her an kesilmek tehlikesine maruzdür. Malta bugün büyük harb vühidlerinin ümü olarak ee alınmamaktadır. Fakat kruvasör denizaltı ve hava tesi olarak İngi - izlerin nazarında hâlâ ehemmiyeti barzdır. İtalyanın Şarki Afrika e olan irtibatı daha müşküldür. Süveya ka- 'nah kapanınca İtalyanın Habeşistan. İa muvasala imkâm ortada kalmaz, Cebelüttarık boğazının kapanması da ayni suretle tesir edecektir. Nor- mal ber zamanda İtalyan ticaretimin | beşde, dördü bu deniz kolundan ge- ger. Büyük bir ihtilâf takdirinde T talyanın dünya ham maddeleri pa- zarlariyle alâkasını kestirmek, cok mühim neticeler verecek bir keyfi - yettir. Çünkü en zarıri ham maddelere malik olmuyan bir devlet, otarşik bir. bünyeyi kaf'i olarak gösteremez Yapacağı şey civardaki Akdeniz memleketlerine bilhassa şark havra- sanda ve Karadenizde bulunan mem - leketlere müracasttır. Bu mintaka - Jarda mühtemet bir İtalyan taarruzu bu imkânı da/ tahintiyle ortadan kal dirır Ttalyanın — İngiltere — karşısında haiz olduğu yegüne avantaj, kendi- zinin harb sahnesine daha yakın ol- mnası, harb kimanlarının, tersaneleri. aim civarda bulunmasıdır. — Halbuki İngütere sarki Akdemirde büyük bir terenneye mahk olmadığı gibi, büyük mıkyasta tamirat yapmak imkünini hair değildir. bu da, bir deniz ihtilâ- fında esaslı bir ehemmiyet arseder. Pransanin / karşisında — İtalyanın sevkülceygi vaztyeti daha iyidir. Zi- a kargılıklı deniz küvvetleri nisbeten birbirine “daha yakındırlar. Ve İtah yanın istinad. moktaları eihetindeki Zenginlik İtalyan küvvetlerinin ta- aruz imkânlarını arttırmaktadır. En mmühim İtalyan harb limanları şun- fardır. Spezin, Gaste - Naples, Tarente. Banların önünde Sicilya ve Sar denyada. yapılmış bir istinad nokta- darı süztemi meveuttur. Bu adalar a- rasında İtalyanın. Fransız bahri mü- nakelüt hatlarına hafif deniz kuvvet- derile seri harekât tcra eylemesi im- İngiltere istihbarat nezare- inin bir. kararı Londra, 5 (ALA) — İlştihbaratınc. Zarctı bugünden itibaren Pransa ha Tiç olmak üzere ecnebi memleketle- Tine içinde gazete, kitab, el yazısı, fotoğraf, posta puhu ve her mevi gıda maddeleri bulunan paketlerin gön - derilmesi menedildiğini bildirmiz. - Amerika - Alaska hattının inşasını tacil ediyor Nevyork, 5 (ALA) — Birleşik A- merikayı Alaskaya bağlıyan - yolun inşaatına müteallik proje harb do le tacil edilmiştir. Zira, Rusya 've Japonya tarafından birleşik A - merikaya bir taarrur. vukubulacak olursa bu yol son derece ebemmiyet. kesbedecektir. Rumanya Tunada gece seferlerini menetti Şimalde, vaziyet İtalyanın lehin- de değildir. Korsika adası, bu min- takadakı büyük İtalyan İmanlarına kargı taarruz. harekâti için büyük bir ehemmiyeti haindir. Hat bura- dan, Romaya karşı bir hava taarru- zu icrası da müşkülât arsetmez . Fakat buna mükabil, cenubi. Pran: sanın mühim Umanları da- İtalyan bücumlarına maruzdur. İtalyanın gayrikabili - münakaşa olarak hükim — bulunduğu yegüne deniz havzası, Adriyatiktir. Diğer taraftan da Fransanın şimali Af- Fika ile olan muvasalasını — her an kesmete müktedir. bir vaziyettedir. Yalmız böyle bir ihtimal kazşısında Fransanın coğrafi ve / sevkülceygi vaziyeti deniz nakliyatını - Atlântik yoluyla yapmasına / müsaiddir. At- dântik serbest kaldıkça bu muvasa. İa yolu emin bir mahiyet arzeder. Her iki takdirde de İspanyanın oyulyacağı rol esaslıdır. TtNA halinde, Fransanın — Şarki Akdenizle irtibatta bulunamaması ihtimali her zaman variddir. Zira, İtalya Tunis boğazını kapayabilir. Nitekim son / günlerde müttefikler her ihtimale karşı ve sr'atle hazır olmak gayesiyle / küvvetlerinin bir. kasanını, daha gimdiden — Akdenizin gark bavzasına toplamak - icin faa. diyet sarfetmelerdir. Akdenizin gark bavzasındaki hâ - kimiyet — meselesine gehnce burada 'da şayanı dikkat olan bir nokta A- dalar Denizindeki sahillerin, “girin. a. çıkmtili olmaları mükemmel istinad — noktalarının — meveudiyeti, istil ve tecavüz hareketine — karşı faaliyote geçmeğe hazır. memleket- derin bulunması ve müttafik do - narmasıan hâkimiyeti. İtalyanın. Oniki Adalardaki üslerine rağmen, kat'i bir netice almasına birre mâr da İngiltenenin Framsa ile birlikte o1- | " teskil etmekter düğü unutulmamalıdır. | — Netice olarak, denilebilir ki, son