1 Mayıs 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2

e Fahreddin Raziden ders almak için müracaat eden Kazvinli genç Azctbaycan Goristan, “#Afganistan ve Azerbay - ganin sıyasi sınırları Pahreddin Ra- aşadığıddenirlerde çok lâstikli “di. Grta we yakın şarkan harilasın- (da devamlı çizgiler yoktu. değil hati aylar bilerbasanıkocaman bir gehrin bir devletten koparılarak komaşu bir devlete bağlanmasına kâfi geliyordu. iHarzemşahların Hükümdam Alkeddin Mehmeti bin 'e keş (1) Horasan ve Rey, İsfahanı da devletinin sınırları içine almıştı. İşte bu büyük hükümdarın da sarkın en büyük ülimine hürmet ettiğini gö - Tarihçilerin #göre hiç bir lim hiç birhükümdarın yanında)Rahretldin Razınin âlüeddin Mehmedin yanında bulduğu vve rağbeti bulmamıstır..Bu.hüküm - dar bir çok defalar imamı; kendi e- Yine kadar giderek- ziyaret cedendi. İmam Herattaki madresesinde ders veriyar ve cemide vüzediyordu. Bü- tün >mesheblerin, tarikatlerin ulu » darı, âlimleri, geyhleri, imamları He- aa göclirler, Fahireidın Rasinın vüz- darında balınurlar, ona hazırladık- a snelleri sorar ve cevablarını da alırlardı. .Ona Heretlar Aüm,, demişlerdi. :Fahreddin. Razının saçtığı isfan ışığı bu toprakları ay- dınlatmıztı. Sünnilik buralarıda ve - vaç bulan Batıniliğe, Keramiliğe ga- ebe etmişti; Şark İsmaillileri denilen Bağıniler, Hasan Sabbahın kurdu - #n tarikat ve devlet ciddi bir tehlike #rçiriyprük. FPahreddin Razi 61 ka- dar eser neşretmişti. Kürsüye çık - | tıkça bilhassa Batınilere karşı ateş | “püskürürdü. Onları katil ve cani diye | tavsif eder ve: — Batiniler Müslüman değiler - dir, Onlar kötü ve zalim ibir tarikat kurmuşlar, her tacidara karşı huruç Ö Yü v de İfabul etmişlerdir. etmezler. Nikâhi tanımazlar. Daiferi, üstedi azamları ve propagan: daıları halka Müslüman kalığında Börünemek, zühid olü ayuıyarak Yacafur zayelerini tahakkuk eti islerler. Onlaın Müstüman- dıkları dillerindedir. Din oaların yü- zünde bir maskeden baska bir. sey değildi. Atlah onları Geğildir. Allah onlara dünet ctsin! Fabreddin Razinin wâaları Batini- leri küiplere bindirirdi. “Sabbahilerin ve Keramilerin bü Kün peopagunda teşkiliti geçMisli. İmamın nüfuzunu karmak baş vuruyorlar ve Aile bağını için her çareye kulaklara. fisıldıyorlardı. — Fahreddin Razi de lemaillile - rin meşhebine girmiştir. Fakat za - hirde Sünni gibi görünür. İmam bu sıralarda doğduğu ge - hürdeki büyük bir medre derrisi ve Rey'in büyük Aleyhindeki propaganda çitti. Bir cuma günü gçıktı. Bütün kudeetini di Tinde toplayarak coşkun bir talâkat- Mevzau Batinilik meshetin (- onun kulağına le vüzina başladı. veğamailiik idi.Bu anlıklarını teşhir etti. Halkı ve'dev. detleri bunların bir lisan kullandı. Batınilerin hükü- ÜD Kuşan Enbiya bunu gibi harekelemiştir 'YeniSabah —a ESöRebinlevveizi) Franl Si (S 06 & 57 Yazan: AYMAN ATİS #net merkezi olsa Alamatda birieci Hasanın oğlu #kinci Mehmeci Tama- üliler devletinin tahtamı — işgal edi yordu. 4Bir gz g, dem devnesi başlar mak üzene idi. Hey'in Kasvin kapı sından apağı çarıklı, eli asalı bir genç girdi. Boynuna ild gözlü bir heybe gedirmişti. Çakşımndaki ve Yzün serpusundaki — dozlardan bu gencin mraklardan gekliği anlaşıkı - Yordu. Uzayan, gayri muntazam bir. Sakal onün yaşını gizleyemiyordu. B mmehdi çeşmesine doğru ilerledi. Hey- besini boynundan çıkararak çeşme- in'binek taşına koydu. Citbbesini do beybenin üstüne yarleştirdi. Çarık- darını dla çıkardlı, Aldest aldı. Büyük Bir Çinarın gölgelediği namazlıkta öğle namazını Juldıklan sanra şeh- de karpuz indiren bir köylüye sordu. — Hatib zadenin medimsesi nere- de? Bana tarif eder misiniz? Köylü giyinişimden, dilinden ya bancı olduğunu anladığı bu gençle Konustu: — dmam Fahreddin Bazi'nin meci #escaini mi soruyorsun ? — Ereti. — Şu yokü takib ediniz. Biniz sanra sola sapanız! Orada sorunuz Size göstenecekler. İmamın medrese sinı herkes tanır? — Acaba medre —- Bilmem fakat caun misafirha- 'neleri herkese açıktır. Medresesinin yanında büyük bir korvansaray da var. Her yabancıya sofra çıkar — Demek açıkta kalmam. — Siz merelisiniz? — Ben Kasvinliyim. Imamınızın “göhreti her yere yayıldı. Ben de on- dan ders almak istiyorum. Babam fakirdir. Yaya olarak buraya kadar geldim. Medresesine yazılacağım. Kasvinlı genç Hatroyzadenin med- Hlerinde boş oda resesini bulmakta hiç müşkült cek- |e “nedi. Dert başlama zamanı olduğu için Reye talebe akını vardı. Medre- enin önü kağnılarla, arabalarla dol- ssuştu. Şarktan garbden tahsile ge- den gençler kişlık erzakini ve neva: delerini de beraber getiriyorlardı. Medresenin cümle kapısından gi- Tince sağdaki büyük odada talebenin kayıd ve kabul işlerine bakılıyordu. #Burada ak ve azün Sakallı, sarıklı bir âlim Fahreddin Razinin deraleri- 'ne devam edecek talebeyi kısa bir imtihandan geçirdikten sonra der, celerini tayin ediyor ve kendilerine Hatib zade külüyelerinden birer o- a veriyardu. azvinli genç bu oda. ya girdi. Ak sakallı hocanın önün- de hürmetle diz çöktü. Onun iki-eli. #i öptükten sonra ayağa kalktı. ar İka arka kapıya kadar çekilerek el penge diyan durdu. — Oğlum sen nenelisin? — Kazvinliyim, — d ner — kamail. — Kaç yaşındasın? — Bu sene yürmi beşimi bitirdim, — Şimdiye kadar nerede okudun? — Kazvinde medresci - Şafiiyode okudum. — Kaç dil bilimsin? — Arabca, darsça, türkçe bilirim. Biraz da pehlevi dilini anlarım. — Hangi dersleri seversin? — Teksir ve kelüm derelerinden İ sok haz c0 Bu sakallı zat Hatibrade külliye | sinin dahiliye müdürü idi. Fabred - din Razinin o sene yazmıya başladı. ( tefsiri kebirinden ilk ciki Sin üstünde duruyordu. Bu cildi le maike göstererek — Oğlum gu kitabi al da bir say- anı çevir bakayım? dedi. Tamail tefsiri aldı. Gelisi güzel aç kumaya başladı. A- vabca kitabı. sökebiliyordu. Yalmız arf ve nahvin bazı kaidelerine, ke fimelerin irabına pek riayet edemi- 'yordu. Bununla beraber lamail reddin Razinin derelerine devam bilesek bir kabiliyette idi. Dahiliye mmüdürü ona bir ariahtar uzatarak — Al oğlüm, dedi. fimi / kelim medresesinden on sekizinci odayı sa- ha veriyorum. TDcumn ver Büyük tersanenin tet-| Valinin dünkü kiklerine başlandı | tetkikleri î selilanbulda kurulacak olan büyük | Meyityokuşu, Gazi Bulvarı, | lersancala, etidlerine başlanmıstır. | Beyazil ve Sultanahmel ö Bamrle eti yapmak üere deniz nakliyat dalresi rele aüavini |— Meydanları bu sene Zeki gebrimize gelmiş ve dün Deniz |— tanzim olunacak yalları Umum Müdürü ibrahim Ke: aa mal Baybura, Havuzlar müdürü baplrinn ” ĞEk eeellir ssmee G T aa D gaara |ati Kirdar. düz yanında beysi Sene ada Zyar de daür | gengiye ve'imer müdürlerile Deyoğ | idilmiştir. Ayni heyet evvelki e Pasabahçede tetkikler yapınıştır Ailatahibet tersanenin kurulasak yeri Henliz tesbit. elllmemiştir.. Burada yapılacak etldler neticesinde Pasar bahçe, Tuzla ve Haliçten biri terei iklecek ve projeler bundan sonra | Mazrlanacaktır. | Finadan başka Tetinyedeki dok - | | dahilinde açılacak caddeler ve is #imlük olunacak yerleri tetkik et - | miştir. | Vali ve Belediye Reisi evveli Şis. | İ haneden Güzi köprüsüne inen Meyit yokuşunun. genişletilmesi mesele - Sini tetkik etmiştir. Caddenin ge nişletilmesi için her iki tarafta bazı iatimlâkler yapılması lüzumludur. Bu istimlâkler için 940 bütçesine tahsisat konulmuştur. lstimlâk mu- darla Haliçteki havuzların tevsi ve ıslahı işine başlanmıştır. İetinye a. tölyelerinin tevsti için bu mıntaka - amelelerinin süratle ikmali için Be. Ki bazı binaların istimlâkine başlan. A | yoğlu kaymakamı bu işle bizzat meş- Tatmlök edilecek bu sahada- yeni | SR olacak ve istimlak müdürlüğü- t BAD aa H Ü nün bu husustaki işlerini kolaylaş - tülyeler ioşa - edilecektir. Bundan başka halen bütün gemilerin bur aundan görmekte olduğu doklardaki büyük tesgühda da mühim tadi yapılarak Avrupada olduğu gib nilerin yan tarafdan tesgâha, ması için Heumly tertibat yapıla - caktır. Bu seno bu işler tçin bütçeye mühüm tahsisat konulacaktır. Turacaktır. Gazi köprüsünün Unkapanı kıs - amından. Yenikapıya kadar ” uzanan Gazi bulvarının Yenikapı ile Aksa- Tay arasındaki mintakasında istim Tük müameleleri ikmal / olunmuştu. Unkapanından Aksaraya kadar © - |an mintakanın da bu sene muhak - kak istimlâk olunarak açılması ka- MAHKEMELERDİ rarlaştırlmıştır. Bu işin sür'atle tahakkuku için Patih ve Eminönü Bir teneke yağ çalan | kaymakamlıkları da belediye istim- sabıkalı Jük müdürlüğile teşriki mesai ede Uakapanında yağct Artinin aldığı | cektir. 1000 teneke yağı mağazasına taşı- — Vali ve Belediye Reisi dünkü tet- sürken, aabilalilardan - Sal - oğlu | Kikaı emasında Tramvay Elektrik | Kasım bir teneke yağı alıp kaçmnağa / ve Tünel İdareleri tarafından aefalt. başlamış, hamal ve arabacılar arka" | İanmaaı sindan Koşmuşlar, - Balıkpazarında | Sultanahmedi meydanının aaft birez yaklaştıklarını görünce Kasım | Yahud masaik parke olarak yapı - Son bir gayretle koçup Balikhane - | masi işi ihulâfiıdır. Bu ihtilati hai BNi aa a TANEE SD | Hat riramt tanda rtmc (pikolata fahrikatörle- Saklanmış, (aat buradi adaf ” | rüteillme bir komlsyon b bünda : | iyar Şeen aa mamayasisde . £ Na Avlmtya'| fi mih ee z Dkleelağe p - hakemesi yapıldıktan sonra ç: ay | meydanindaki adliye sarayı caka » | Ga t ea apae Ka NBi İ mnin d süratle kaltırlmasını ka * Suat vapuru kaplanının | röğğuladie mühakomı Suad vapuru sahibi Nüzim Sadık | BELEDİYEDE: | oğlü, Koomilanayen beyetinin vapur | Şehir meclisi Sylanları ekkandeki kararma ö ü ait darak, Bümerbank latan u. | Onbeş gün esince Gemliğe ahi teklif slunan | temdit olundu. 3000 ton kampase maden kömürünü | — istanbul şehir mectisi dün reis Saad vapurle nakli için; dan başına | Çekili'Nesi Serdengeçtinin Tiyaneti konan Z0 kuruğ azami mavlundan | Sinda toplanmıştır. Meclik ruma - başka sefer en beş günl tecavliz e- | "enin tetkikine geşmeden evvel vi - derse İstarya namile de aymen bir | yaşet makamından gelen iki takrir | dülkar gere ltiyen bir maltap gn | Taaanmyr deeeairdeba nükkmiela, | zmmrl Haa dralin 61 Sanuna ve Koordinaayon - heyatince | şan devresi toplantılarının 'bütçenin Werilen karara mühalif görüldüğüne | ekiki dolayzile 15 meylsa - kadar | Stlam Saptn. baldende bame | Tanli dğeni d atihte üç soka- ni takibata geçilmiştir. İ ümn isimlerinin değiştirilmesi hak - | Nüzam kaptan, — aaliye Saltıncı | kanda idi, | ceza mahkemesinde — yapılan mü- | — Meclis bunu müteakıb rümameye hakamesi — sonunda, dün milli ko- | geçmiştir. Ruznamede mevend mad- vunma kanununun — 36 anci mad- | delerden bazıları kabul ve bazıları da desi/ deliletiyle — 54 üncü madde- | alükadar encümenlere havale - o sine göre S0 lira para - cesasına ve | Junduktan sonra - #abitai - belediye 200 kuruş mahkeme harcı vermeğe | talimatnamesinin — gıda mahküm edilmiştir. Bu ceza, teşeb- | yapılan ve satılan yerlerle değir - büs nakıs halde kaldığından, takdi- | menler, değirmenciler ve kırmacılar ren, 25 liraya indirilmiştir hakkında hükümlerini tetkik ve ka- | Arkadaşını ağır sürette —| bul etmiştir | yaraladı Meclis cuma günü saat 14 de toş Osküdarda Toptaşı ” mahallesinde | yanacaktır. 254 numaralı evde oturun 19 yaşında | —— Ömer Lütfi oğlu Abdülkadir Ulu » | Yakalanan esrarkeş ve kalını, Üsküdarda Solaksinan ma i eroinci lesinde, Gümüşarayıcı sokafın : | — Cevad'adında. birisi Beyağlında i bıçakla boynundan ve sirtin * İ miş, bir miktar ergin bulunmuştur dan ağır surette yaralamıştır. Yaralı | Cevad, eroini, sabıkalı . satıcılardın | Aböllkadir — Haydarpaşa - Nümüne | Pakir Salihden — aldığını - söylemi, hastahanesine — kaldırılmın, hüdise | Salih de yakalanarak tahkikata baş: | hakkande aa Taslaknsün ” | hamde | Beş seneye mahküm oldu | İ eererkeslerdesi” Byakim Kani'kam 15 yazıada . Satiyenin | oğlu arabaci Receb Tahtakalede yar | Nişantaşında Şefika ve Aygenin © - | kalanarak lzeri aranmış, bir n vinde zorla arana geçmekten suçlu İ esrar bulunmuş, adliyeye verile olarak ikinci ağır ceza mahkeme - | tir. sinde mevkulen mühakeme edilmek- | — Sabılalılardan şoför Rum ile İzzet te olan Mehmed Kaçar hakkındaki | Beyoğlunda - Tepebaşı — bahçesinde karar dün verilmiştir. Mehmed Ka - | memurlar tarafından takip olunduk- gar, suçu sabit görüldüğünden, bes issederek yere bir miktar af- sene hapse malikâra edilmiştir. Meh: | yon atmışlar, bu afyonla beraber mede bu işde yardımı etmekler maz: | yakalanarak adliyeye verilmişlerdir. |nün alarak ” mühakemeleri / yapılan | — Sabikali gece harsizi İzmirli Mus- | Sefika ve Aygenin de beraetlerine | tafa, Cibalide bir miktar eroinle ya. karar verilmiştir. kak eye verilmiştir. Kaymakamı bulunduğu halde - gehir | BERLERİ. | Balık günü yapmak imkânsız abul belediyesi iktisadi müdilm, Tüğ haftada iki gün bahk günü ya- pilması hakkındaki teklifler müna- *betile bir kaç gündenberi tetkikat yapmakta idi. Bu işle bizzat Iktasadı Mmüdürü Saffet Seren mesgul olmuş | ve bu tetkikatı neticesinde Vali - ve | Belediye Reisi Doktor Lütfi Kırda Ta verilmek üzere bir rapor hazırla maştır. Öğrendiğimize göre iktsad mü - dürlüğü balık günü ihdasının bu günkü şerait altında mümkün ola - Miyacağı kanaatine varmıştır. Çün: kü balık istihsali İstanbulda mev - simlere günlere nazaran deği - #işebilen bir şeydir. Bazan gayet mebaul bir surette elde edilen balık bazan hiç elde edilememektedir. ls- tanbulda soğuk hava depolarının ve balık konserve fabrikalarının mev: Cut olmayışı bol tutulan balıkların diğer günlere saklanmasına imkân karakmamaktadır. İktisad. Müdür Tüğünün edindiği resmi / rakamlara aazaran İstanbulun günlük vasati et “atihlaki 43 bin kilodur. Halbuki şehirde bu miktar balık bulunmamaktadır. İatanbulda balık 'en mebeul devirlerinde haftada an- gak 150 bin kilo kadar tutulabil - mektedir. “Tabildir ki buna balık sanaytinde kullanılan torik ve palamut dahil değildir. Bunların fiyatları da 20-200 kuruş arasında değişmektedir ki bu fiyatlar et fiyatlarına nazaran çok yüksektir. Son gürilerde denize dökülen 40 bin çift torik meselesine gelince bu- 'Hun sebebi son hafta zarfında çok ekde edilmesi ve bunların satılamıya- rak kalmasıdır. 'Son hafta - zarfında — İstanbulda 2245488 kilo torik elde edilmiştir. İ MAYIS 1916 İtalyadaki temayüller D e nn bahann çe | < ilemledeki vaziyeti git tükçe alükayı eelhedecek bir kstikn | itiharile iki lemayli müşahede cdli. | Bu temayüllerden birikine, aha ziyade faşist Omatimıstin bir Takani tercüman olmakta, dlğer te. | maytll de Roma hükümetinin tsali - yetlerinde ee ittihaz eylediği tavır. da mündemiç. betunmaktad sunda barbe girerek ftalyanın 'ei vessli imkânlarını elde eylemek. ha susunda olacağı malimdur. Bu te. mayill, Akdenindeki ve müstemlelis sahasındaki — tevensü imkünlarımı Karb demokrasilerinin mağlübiyete duçar olmaları ile. filiyat sahasına çıkabileceği kazaatindedir. Fakat faşist hükümetin tarrı ha- reketi ikinci temayüile, tabiri dizerle her türlü harb teehizat ve malze - mesinin mümaküün mertebe azami/ bir Tandıman temin ederek temerküz Üedilmesine ve minasib bir fırsatın Heklenmesine matuf bir telükkiye daha ziyade uymaktadır. Faşist h- kümetinin, mütemadiyen ileriye süz rülen şü fikri göz önünde tutarak a — ihtiyatkâr hir hattı hareket takib ct ” tiği müşahede edilebilir. İtalyanın müayyen . meninat ve tevessli emelleri vazdır. Ve bunu tar hakuk ettirmek mkânı da, mületle rin hukuku hükümrasilerine - ve İ tiklillerine taaltük etmeleri takdirim de ancak harble ortaya çıkabilir. Bü. tü mesele höyle bir harekete cirişe. rek elde edilecek meticelerin maruz kalınacak zayiata tekabil etip etmi. | yeceği mesalesidir. Romanın ttit - | Sal edeceği menfaatlerin. uçar ola | caği mayinta mazaran müsbet bir ne- |üce ile elde edilebileceğini anladı. V tümmücadeleye çirmek itümak her aa mevend olabilir. | Ülm sebebden, Rama / hükümetini tideselkenkülalü ihtiyatlı bir hareket tarmı takib ee kerlerin farkları Bekere za0 yapıldıktan Bonra el - lerinde beyannamesi verilmemiş rak külliyetli miktarda şeker bulu man bazı çikolâta fabrikalarının mahkemeye verikliği ve şeker tüc carı olmadıkları için beraet ettikleri malümdür. Halen ellerinde mühim miktarda şeker bulunan Melba ve Nestele fabrikaları kendilerinin şe- ker ticaretile mesgul / olmadıklarını ileci sörerek ucuz fiyatla — aldıkları gekerlerin farklarını vermek iste emekte ve mamulâtlarını da yine akisi gibi ucuz fiyatla satacaklarımı | bildirmektedirler. Yapılan tetkikler neticesinde bu fabrikaların bir nevi mamul şeker satışı yaptıkları nazarı itibare alı - narak kendilerinden kilo başına onar kurüşlük narbin tahsil / edilmesine karar verilmiştir. Mantaka/ Ticaret Müdürlüğü vaziyeti kendilerine teb. ğ edecektir. iltifatları . Cemiyeti Darüssafal izhar ettikleri temiz duygulardan dolayı Reisicum- hür İSMET İNÖNÜNÜN teşekkür- lerini tebliğ ederim. Umumi Kâtib K. Gedeleç Darüşşalaka Mezunları Cemiyeti Keisliğine Darüşsatakanın 67 inci yıkönü « münün kutlulanması dolayısiyle iz har edilen hissiyata - teşekkür eder, saygılarımı sunarım. TEMMR RENDA Bahar bayramı 1 mayas bahar baymmımı münasebe- tile bugün Bütün resmi daireler ve Mmektepler tatil. edilmiştir. Bahar bayramı için resmi mahiyette hiç bir Tacrasim yapılmıyacaktır. Kamyon çarptı Şaför Abdullahın - idaresindeki 3825 plâka numarelı kamyonet Kum- kapıda oturan 16 yaşında Leona çar- parak sol bacağından yaralamış, ka- Za hakkında tahkikata basl ankeri ve iktınadi küvvetini arttır - “mak yolunu gütmesinin mâması anla- salabilir. Fakat bagtin İtalyamın / dikkatle göz önünde tuttuğu bir nokta vardır. © da Akdenizdeki sevkulceyyi vazi - yetin ve/ iktısadi imkânların garb demokrasileri lehine sexridir. Akdeniz medhallerinin iscavime karşi bir cepbe almış ölan/ devletler, blokunun elinde balanması, Cebelut. tarığın, Süveyş kanalmın ve Boğus —— 7 darın herlangi bir İstili ve tecavüz hareketine karşı barekete gecmeze ümade bulunan devletlerin hkimiyo- di altında buhunması ve derhal ikti. di seyrüseferin inkıtaa uğmması Vahtimali, İtalyanın tedkik mevmn oe larak mütalea etmekten fariğ olma- bir keyfiyettir. Bunun içindir Ki Akdenizdeki ha Ü nihazır. istatikosumun değişmesi icim herlangi hir sebeb meveud olmadık - ça faşist matbatının Almanya / | getlerine rağmen Roma hüsümetinin maddaa |Milli Şefin Darüşşafakalılara| harb harici vasiyetini #lame ettire- ceği müşahade edikmektedir. | teakib İsvoç dopra "larında tatbik e iek isledikleri istili hareketi ve ha arada Takandinavya sahillerinin gi- Tatili gıkıntılı köşe ve bucaklarında mürtefik do ır züyinta Ağratılması plâmı sür'atle muvaffak okaydı. Avrupanın mühtelif mınta - Kalarında mihver siyasetinin mü- Mali meveund olabilirdi. Fakat hüdiselerin seyri karsının da Ramanın / renlist siyaseti, faşist Matbımatının bir kısmının güsterdiği tehalikü müşahede ettirmemeği hai hazır siyasetinin bir kaldesi olamk kabul elmiş görünmektedir. Dr. Heşad SAGAY ONAARIFTE : | Maarif müdürü bugün ' geliyor Ankarada bulunan Maarif 2 “Tevfik Kut bugün çe Üir. Tevfik Kut Ankarada vekâletle aekteplerin tatili meselesi için taması Glmiş, aymca İ seneki maar' vülçen T | Kinakkında isahat vermiştir