18 Eylül 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 4

18 Eylâi 1050 Ziraat Bankası Umum Müdürünün, gon günlerde İzmirde tertiplenen bir basın toplantisıinda verdiği beyana. ftın gazetelere İntikat eden kısmin dan bu yıl çiftçilere daha geniş öl. çüde bir kredinin açılacağını öğren- Miş bulunmaktayız. Bu haber hem Ziraat ekonomimiz ve hem de milil ekonomimiz için — eldden sevindirici Mahiyettedir. Çünkü Türkiye tabiat gartları ve sosyal dürümü bakımız dan daha ziyade bir zirant memle- keti olduğuna ve milli ekonomlsinin temelini de zirant teşkil ettiğine gö- ve iç pazarların canlanabilmesi, ih. Tacatin artması ve bu süretle de Göviz temini Imkânlarının genişleme #iyle hesap Mmüamelesinin pasif bir ürümdan kürtülması ve para kiy- Metinin yükselmesi, doğrudan doğ- Yuya Ziral mahsullerimizin iyi, bol ve ucuz elde edilmelerine bağlıdır. Bu itibarla takip olunacak ekonomi Politikasında her şeyden önce bütün yasıta ve imkânlarımızı ziraat se hasında teksif ederek, ziral kalkın. mayı tahakkuk ettirmek icap eder. Bu yapılmadıkça topyekün bir kal- kınmanın da sağlam. temellere da- yandırılması kabil olamaz. Bügüne kadar ziraate — elverişli olan bütün toprakların İşletmeye açılamamış ol- amaları ve işletilmekte olan toprak. Jarın ise zirmat bilgisi ve tekniği e- Saslarına göre İşletilememeleri, mah: güllermizin miktarı ve vasıfları Üze. Tinde fena neticeler doğurduğu gibi. mevcut ziraat işletmelerinin iyi cins tohum, lüzumü kadar gübre, modern Firsat 'Alet ve makineleriyle de do. Datılmış bulunmantaları mahsulün 1 yi, bol ve ucuz şekilde elde edilmesine imikân verdirtmemiştir. Böylece bir taraftan ziraf kazanç imkânları da- ima dar ve mahdut bir vaziyette ka. 'p, diğer taraftan da toprak mahsul leri fiyatlariyle sınat maddeler fiyat- darı arasında çiftçinin çok aleyhine bir fark bulunduğundan, ziraf sahada ne refah imkânı hasıl olabilmiş ve ne e sermaye terakümü temin edilebil- miştir. Bu itibarla bugün zirat kal- Kınmayı esas tutan ziraat politika. müzin mühtelif mevzuları arasında kredi meselesine de büyük bir yerin Ayrılması ve bunun çiftçimizin ihti- yacına göre düzenlendirilmesi iktiza etmektedir. Gerçekten millet iktisadının içeri- sinde yer alan bütün diğer istihsal Şübelerinde olduğu gibi, zirantte de kredinin rolü büyüktür. Çünkü çift. çinin öz kapitali ile — bütün İstihsal İşlerini başarması her zaman ve her “yerde mümkün değildir. Zira istih. #h gartları elverişli dürümda bulun. * maz ve kolaylıkla kredi temin edil. mezse, çiftçinin de ekseriyetle istih. #alini daraltmak — zorunda kaldı; hiç değilse işletmesini genişletip, is- tihsalini artırma yoluna gitmekten vazgeçtiği görllür. Bu vaziyet ise bir taraftan memlekette iaşe sıkın-) tısının hasıl olmasına, diğer taraftan am maddesini / ziraatten alan en- Güstrinin müşkül durumda kalması. za ve büyük — ölçüde ham ve inşe maddeleri ithalatının artmasına se. bep olur. Hele Türkiye gibi her şeyi ziraate Dağlı olan memleketlerde bu büsbütün tehlikelidir. Çünkü yapılan bütün ithalâtın kiymet — bakımından aynı genişlikteki bir ihracatia kar. gılanması lazımdır.. Her.ne kadar it. halat fazlalığının uzün vadeli bir ya- bancı kredi ile sağlanabileceği düşü. nülürse de, bunun eninde sonunda yine ihracat ile tasfiye edilmesi icap eder; İşte bu bakımdan bütün ileri Mmemleketler, takip ettikleri ziraat #iyasetlerinde kredi problemine e- hemmiyet vermişler ve bu hus GÜNÜN EKO Ziraatimiz ve kredi meselesi Yazan: Prof, Dr. Şeref Nuri İLKME 'N Miştir. Fakat maalesef Namık Ke- malin 25/Ramazan/1280 tarihli İb- ret Gazetesinde “Vilayatta Menafil Ümümiye sandıkları açıldı. Nizamatı Tayıkiyle İera olunan ve sermayesi: tedarik ve ikrazına sulistimal karışmayan — yerlerde hayli faydası 'da görüldü. Fakat — bu tedbir. dahi Mmemalikin hemen kâffesinde murn bahacıyı bütün bütün bertaraf et mek gibi göze — görünecek surette tahfif edememiştir.” () dediği gibi bu sandıklar memleket/ ölçüsünde faydalı — olmamış ve bünün yerine 1888 yılında Zirnat Bankası vücuda getirilmiştir. 1888 — Nizamnamesine göre banka, sadece — çiftçi olanlara Borç verecek - ve buna — mükabil 906 faizle, ayrıca bir defaya mah. süs olmak' Üzere idare — masrafları 'namı altında ©ç 1 nispetinde maktu bir resim alacktı. 1916 yılında çıkar- tılan kanunla bankanın — idaresinde tadilAt yapıldığı gibi, “Münhasıran Zürraa, erazl sahiplerine, sanayil 2i. ralye erbabına, ziral işlerle uğraşan şirketlere ve tevdiat sahiplerine kre- di vermek ve hesabi cari açmak ve tahvil mükabilinde piyasadaki kıy metinin ç 75 ine kadar ikrazat yap- mak” esası kabul edilmiş ve böylece plasman hudüdü da bir hayli geniş. letilmişti. () Bunu mütaakıp 1924 yılı Bütçe Kanununun. koyduğu hü- kümlerle banka bir. anonim girket haline getirilmiş ve diğer bütün ban. ka müamelelerini - yapmağa da a. dahiyetli. kılınmışıtı. Bugün 3202 sayılı kanunla husust hukuk hükmlerine tAbi muhtar bir devlet müessesesi — halinde bulunan Ziraat Bankası bir. taraftan ziral kredi mevzuu ile uğraşırken, diğer taraftan da ticari kredilere büyük ölçüde yer vermiş — bulunmaktadır. Gerçekten 1924 yılından itibaren ti. cart kredi ve mali / plasmanlar de- yamlı olarak artmış ve 1934 yılında zirat krediler yekünu 32.804.962 lira iken, ticari krediler ve mali plasman. Jar yekünü 34458.216 lirayı bulmuş- tur. Bu fazlalık devamlı olarak art. miş ve 1948 sonunda da ziral kre dilerin -miktarı 237.303.085 iken di. Berleri 66 milyona yaklaşan bir fark: Ja 303.175.300 lira Oolarak tesbit edil Mişti. Bu suretle Ziraat Bankası ya- vaş yavaş ziral kredi sahasından ti. cari ve mali plasmanlara doğru kay. miş bulünüyordu. Bunun böyle oluşu, ticari krediler vadelerinin ziral kre- dilere nazaran çok kısa oluşu ve ay- hi zamanda kârlı bulunuşudur. Fa- kat bu böyle olmakla beraber zira- atimizin istihsal kapasitesini yük- geltmek için zirat kredi — hacminin çoğaltılmasına Tüzüm — vardır. Nite- kim bu lüzum ve zarureti gören Ik- tidar partisi de, programında çiftçi- nİN sattığı mahsüllerin satın aldığı maddelere nispetle ucuz olduğunu be- lirtmiş bulunmakta ve böylece çiftçi. mizin bugünkü — şartlar altında bir sermaye terakümü mkânına malik bulunmadığı ve istihsali süratle ar. ftırma hususunda da kredinin esaslı bir Amil olduğunu kabul etmiş bulun- maktadır. Ancak ziraf kredi miktarı artırılırken çiftçi için çok ehemmi. yetli olan orta ve uzun vadeli kre. Gllere de büyük hiaseler ayırmakta fayda vardır. Çünkü bugün temin e- dilen orta ve uzun vadelilerin nispe. ti, kısa vadelilere nazaran çok düşük bir vaziyettedir. Halbuki çiftçi işlet. mesini ıslah etmeni, yeni yeni tesls: ler vücuda getirmesi ve yeni yeni letlerle makineler aatın alabilmesi 1. çin orta, ve uzün . vadeli kredilere muhtaçtır. Bu temin edilmedikçe zi- Tal işletmelerin islahi da kolaylıkla tahakkuk edemez. 2 mühim netice alındı. Tupalıların kullanması, kurulması, tin yaptığı bir teklif kabul olundu. Teklifimiz, binaen projeyi hazırlamak Üzere bir heyetin seçilmesi tdi, Wazhington harbinin yarattığı havadan istifade etmek isteyen bazı spekülatörler kül- Tiyetli ko ve diğer hayati önemi haiz mad- delerden stoklar yüzden Kore harbinden beri kauçuk fiyatları © 61 Ve çinko fi ©ç 62 yükselmiştir. Amerikan Iktisa. di gahsiyetlerinden Symington, İkti. #xdi Kontrol Kanunu çıktıktan sonra bu gibi kimselerin gizledikleri atol olarak ilân edil YENİ İSTANBUL'UN BÜYÜK EŞYA KUR'ASINDA götürüp getirecek Roma Tütüncülük Kongresi Romada toplanan Tütüncülük Kongresinin oldığı yeni kararlar Romada toplanan Ve 6 gün süren Tütüncülük Kongresin: Türk dele: İ olarak İştirak eden Ti carl Anlaşmalar Umum Müdürü Set- tar fiksel dün uçakla şehrimize dön- müştür. Settar İlksel, kendisiyle hava mey danında koni tir Ki n gazetecilere demiş- Kong e çalışmaları neticesinde Birincisi, Av- yalnız. kendi. tütünlerini İkincisi tütün birliğinin Bu meyanda bizim heye- Seçim yapıldı Fransa, Hollanda, İtalya, İsviçre ve TürkiyedEn teşekkül etti Şimdi bu heyetin hazırlıyacağı pro- 18 1951 de Amsterdamda toplanacak kongreye zedilecektir. Amerikada yapılan stoklara hükümet el koyacak 17 (YİRS) — Kore miktarda ham kauçük, çin: yapmışlardır. Bu tları da el konacağı ve isimlerinin aleni ceğini söylemiştir. Paris seyahatini kazanacak olan bir okuyucumuzu AİR FRANCE Havayollarının bir uçağı Paris'e 30 EYLÜL Öğleye kadar Bankamızda — açılmış Tasarruf — Hesapları 31 EKİM ikramiye - çekilişinden faydalanırlar. Bu çekilişe Ankaranın mutena - bir yerinde Bahçeli EV Amerika, harp ekonomisine geçmeye karar verdi İstifçiliğe karşı ilk ka;mame neşredildi YWashington 17 (x Hükü- met, bügün harp endüstrisi için ha. Yati önemi halz maddeleri üzerinde İstifçilik edilmesini men eden bir ka- Yarname neşretmiştir. Bu sayede, harp endüstrisi için çalışmıyan fir. Mmaların demir, çelik, kaucuk, çin- K0 ve kimyevi madde Mmüdafaa kudretine sekte vurmaları. stok ederek ni Önühe geçiimiş olacaktır. İş a. damları bu bakımdan — huzürsuzluk yarattıkları takdirde para veya ha- Pis cezalariyle tecziye edilecektir Kısa Haberler ALMAN İGORTA ŞİRKETLERİ * Bönn 16 (Hususi) —— Müttefik Yüksek Komisyonu, Alman sigor- ta girketlerinin ecnebi munmele- deri hakkında bazı tahditleri kal. dıran bir kanun çıkarmıştır. Bir müttefik sözcüsünün söylediğine göre, Yüksek Komlsyona dahil üç Maliye uzmanı bu. sahada daha fazla serbestiyet elde edebilmek için tetkiklerde bulunmaktadırlar. JAPONYA DIŞ TİCARETİ Tokyo 16 (YİRS) — Bugün res- men yayınlanan bir habere göre, Japonyanın ilk altı aylık diş tica: Tet bilânçosunda — İthalat mikta- m, geçen seneye nispetle - daha azdır. Bu rapora göre Japon dış ticaretinde İami geçen memle- ketler arasında ihracat ve itha- Jat itibariyle Amerika başta gel- mektedir. ALMANYAYA MARSHALL YARDIMI. &Bonn 16 (Hususl) — Avrupa Ks kındırma Programı Bakanlığının bildirdiğine göre, Marshali Plânı, Batı Almanyaya 752.123.000 do: İar kıymetinde mal göndermiştir. Gönderilen mallar arasında en fazla yer tutan 158.753.000 dolar kiymetinde olan pamuktur. AMERİKADA HARP TEHLİKESİNE KARŞI SİGORTA ** Washington 16 (Hususl) — Baş kan Truman bir kanun layıhasını Amzalıyarak sevkedilecek malin- rın harp tehlikesine karşı sigor- ta edilebilmesini temin etmiştir. Başkanın bildirdiğine göre, bu ka. nun sayesinde sevkiyat sulh za. manındaki fiyat seviyesinden ya- Pilabilecektir. İRANA DOLAR YARDIMI Washington 17 (Hususi) — Bir- leşik Amerika, İrana mühim mik- tarda ödünç para vermeyi tasar. damaktadır. Bakanlıktan tahmin edildiğine göre, bu yardım, gele. vek ay yapılabilecektir. O zamana kadar Amerikan elçisinin teferru. atlı tavsiyelerde bulunacağı anla şılmaktadır. Plâna göre İhracat İtbalât Bankamı, faydası dokuna Cak olan işler için para sarfedil- mesi şartiyle İrana kredi açacak- tır. Dişişleri Bakanlığı İranın ekono- mik durumu ile yakından alâka- dardır ve reformasyon. progra minin tatbik edilmesi için — elin. den gelen yardımı yapacaktır. YUNAN İHRACATI AZALIYOR *& Atina 17 — Yunanistan Bankası tarafından yayınlanan son rakam. Jara göre, Yunanistanın 1949-1950 devresindekl ihracatı 729 milyon dolar kadardır. Halbuki geçen yıl ihracat 899 mülyonu — buluyordu. ISATLISAB devresinde ise ihracat 95.6 milyon dolar kıymetinde 1di. 1850 nin ilk ayında Yunan ihra. catının değeri 40.7 mülyon doları bulüyordu. Halbukl 1948 un İlk Aaltı ayında ihraç edilen malların değeri SL1 milyon dolardı. Bu a. zalma en fazla serbest döviz ih- Tacatı yüzünden oldu. Mülletlerarası Para Fonuna. göre, Yunan ihracatının azalmasına se- bep, Yunan parasının istikrarsız. dığıdır. Bunun yüzünden Yunanls. tanda satış fiyatları Amerikada olduğundan çe 42, Türkiyedekin- den ise ©ç 38 daha yüksektir. YENİ İSTANBUL'un Büyük Eşya Kur'asında ; İtalya seyahatini kazana- * cak olan bir okuyucumuzu LAİ İTALYAN HAVAYOLLARI NOMiK HAREKETLERi Dünya Bankasının dört senelik çalışmaları Bretton — Woode — Anlaşmasından gonra dünya iktisadının yeniden kal. kındırılmasi gayesiyle kurulmuş olan iki hayırlı müenseseden - biri. olan Dünya Bankası geçen haziranın 30 unda — dördüncü aliyet — yılını ta- mamlamış bulunuyor. Banka, — dört sene içinde 14 memlekete 816 mil 'yon dolar tutarında ikrazatta bulun. dü. Bankadan istikraz edilen bu pa- ranın büyük bir kısmı Amerikan doları, kalanı da / ehemmiyeti sira- Siyle İsviçre frangı, Belçika frangı Kanada doları ve #lerling olarak ge: 'i ödenecektir. Geçen . senenin temmuzundan — bu #enenin haziranına kadar bankanın yaptığı ikraz müsmelesi adedi. on iki, miktarı ise 166 milyon dolardır. Bu on iki mümmeleden son defa ya- Pilan bazıları istikrazı yapan mem. leketlerin parlâmentoları tarafından tasdika muhtaç bulunduğundan he- 'nüz tekemmlll etmiş değildir. Geçen sene ve bü sene içinde ya- Pilan ikraz muamelelerini - bankanın teşekkülünden beri geçen senelerle edecek olursak- 1949 ve 1950 senelerinde ikrazat sayısının di Ger senelerdeki ikrazattan çok faz- İn olduğunu, fakat son senelerdeki ikrazatta verilen para miktarlarının evvelki senelerde yapılan Ikrazattaki miktarlardan az olduğunu görürüz. Banka, dlk ikraz muamelesini Fransa ve Felemenke yapmıştı. Fran> sanın aldığı kredi 250 milyon dolar ve Felemenkin aldığı kredi de 180 milyon dolar tutuyordu. Bundan son- Ta yapılan hiç bir İktaz münmele- sinde verilen kredi miktarı 100 mil- yön doları geçmemiğlir. Avustralya- 'nın geçenlerde aldığı 100 milyon do- darlık kredi müstesna, — Hindistann yapılmış olan 34 müyon dolarlık ik- raz, bankanın 1950 senesinde verdi. &i kredilerin en yükseğini teşkil et- mektedir. Bütün bunlardan anlaşıldığı üzere, banka, geneler geçtikçe açtığı kredi miktarını azaltmaktadır. Bunun baş- hea sebebi de bankadan yapılan kre- di taleplerinin fazlalığı ve bankanın ikraz imkânlarının darlığıdır. Dünya Bankası 10 milyar dolarlik sermaye ile teşekklil edecekken son- Fadan Sovyet Rusya ve diğer bazı devletler iştirak etmedikleri için 8,35 mlülyar dolar sermaye temin edebildi. Şimdi bu paranın da ancak bir kur mini Aza devletlere ikraz edebilmek- tedir. Para Anlaşması hükümlerine Köre, banka, sermayesinin ancak ©4 26i altın veya dolar olarak, 9 18 ide diğer Aza devletlerin parasiyle ödenmiş bulunmaktadır. Banka şim. diye kadar 800 mlilyon dolar kredi verdiği için elinde bihassa dolar 6- Jarak istenilen yeni krediler için pek az imkân kalmıştır. Bu sebeple ban- Ka, elinde bulunan diğer paraları ik- raz etmek imkânını elde edebilmek için Aza devletlerin muvafakatlerini sağlamaya uğraşmakladır. - Şimdiye kadar Aza devletlerden bir çoğu “ba- Za kayıtlar koyarak,, müvafakatleri. ni bildirdiler. Dünya Bankası çıkardığı - öbligas- 'yonlarla da ayrıca 290 milyon dolar toplamaya muvaffak olmuştur. Ban- Kanın açtığı kredilerin cofrafi dağılı. yında da son zamanlarda iük senelere nazaran büyük farklar göstermekt dir. İik yıllarda Avrupa memleketle- Tinin yenlden / kalkındırılması - için banka kredilerinin büyük kısmı bu memleketlere açilirken Marahali Pla- ni Yardımından sonra yapılan ikra- zatın büyük kısmı iktisaden geri k miğ olan Lâtin Amerika ve Asya memleketlerine yapılmıştır. Banka bu memleketlere ktedi vermezden önce mütehassısları vasıtasiyle kre- dinin kullanılacağı işin projesini tet- kik ettirmekte ve ancak elektrik is tihaali, ziraf makineler temini, yole ların tamir ve yeniden inşası gibi çe T için ikrazatta bulunmaktadır, Dünya / Bankası son zamanlarda Avrupa devletleriyle yeniden alâka- dar olmaya başlamıştır. Nitekim bu. gün İtalya ve Yugoslavya, bankadan kredi alacak devletlerin başında bu- Tunuyorlar. Almanyaya pamuk ihracı İzmir, 17 (Husust muhabirimiz bü- diriyor) — Senenin ilk pamuk mah. ulü bugün llmanımızdan Almanyaya gönderilmek üzere 200 balyalık bir parti halinde vapura — yüklenmiştir. Almanyaya bu mevsimde 15 bin ton pamuk yüklenecektir. DEVLET DEMİRYOLLARI İLÂNLARI S kalem muhtelif vernik alınacak Devlet Demiryolları Haydarpaşa Satınalma. Komisyonundan 1 1 — 5 kalemde ceman 625 kilo muhtelif vernik açık ekalitme Hle satın alınacaktır. 2 — Mühammen bedeli 2705 lra olup müvakkat - teminatı 202 llra 88 kuruştur. 3 — Buna ait şartname Komlayondan parasız olarak dağıtil- maktadır. & — Eksiltme 3 ekim 1950 salı günü aat 1030 da Haydare paşa Gar binası dahilindeki Haydarpaşa Satınalma Komlsyonun- da yapılacağından arzu edenlerin vaktinde komlsyonda / hazır bulunmaları. (12360) Devlet Orman İşletmesi Düzce Müdürlüğünden : — İşletmemiz kereste fabrikası istif yerinde mevcut 63099 adet karşılığı 900.684 metreklip normal köknar kerestesi 9 parti, 73600 adet karşılığı 43.199 metreküp köknar bağdadiye çıtasiyle 15260 adet karşılığı 73.087 metrekip anormal köknar kerestesi iki parti ve 11371 adet karşılıı 115272 metreküp mkarta kök- 'nar kerestesi 1 'parti olmak Üzere 12 parti halinde açık arttırma- gerekli teşkilâtı vücuda getirmişler- | — (1 Türk Zirast Tarihine Bir Ba Glr, kas, İstanbul 19038 s, Zaz. (2) Zirsat Bankanı Kanunu 25-111- Memleketimizde - çiftçinin krediye | 132. M. Z. olan ihtiyacını tlk defa hakıki ma. hiyetiyle görüp ve bunun karşılı ması için tedbirler alan Mithat P gadır. 1863 yılında Tuna. vilâyetinin Pirut kasabasında Memleket Sandığı kurarak ve daha sonra da bunları Menafi —Sandığı haline —kalbetmek #uretiyle çiftçiyi murabahacının elin- den ve zülmünden kurtarmak iste. tur. p ZAYİ — Göldük Deniz Fab- sından almış olduğum yetimi kaybettim. Yenisini aln- cağımdan eskisinin hükmü yok- at Okulü / talebesi, ve rağbet gören bir. semtinde DÜKKÂN ile çeşitli para ikrami- yeleri tahsis edilmiştir. T. İŞ BANKASI Talihli hüvi- uçakları Romaya götürüp getirecektir kariimizin İtalyada bir haftalık ikametini PİER PUSETTİ Seyahat Acentesi temin edecektir. Müdürlüğü tle İstanbul, Müdürlüklerinde görülebilir. riyle birlikte mezkür komlsyona müracaatları. 'ya konulmuştur. 2 — Açık arttırma 29.9.1950 cuma günü anat 15 te işletme- miz binasında toplanacak komisyon huzurunda yapılacaktır. 3 — Beher metreküpünün muhammen bedelleri normallerin 108 Bağdadiye ile anormallerin 80 ve iskartaların ise 70 lira olup her parti için ©& 7.S teminat alınır. & — Bu satışa ait şartnamelerle eb'at listeleri Orman Genel Ankara, Adapazarı, Bolu ve İşletmemiz tte geçici teminat akçala. (12810) 6 — İsteklilerin belli gün ve S Geçen hafta içinde günün meselesini, dış üicaret rejimine ait karârnamenin tatbikına ait meseleler teakil ediyordu. Evvelce de yazdığımız gibi, serbest ticaret rejimine hasret çeken ithalâtçılar, 'T. C. Merkez Bankasının gişeleri önünde günlerce iş takip etmek zorunda kalmışlardır. Anlaşıllığına göre, 1 eylülde lk defa olarak, ithal Jisansı için bankaya müracaat eden tacirler dahi, bu müracaatlerine he- Düz bir cevap alamamışlardır. işin diğer tarafı da, ithal listelerinde bazı maddelerin unu- tulduğu, yahut A İistesinde bulunması gereken bir maddenin B listesine geçmiş olmasıdır. TAl derecede addedilmesi lâzım gelen bu noksanlıkların da telâfi edileceğine şüsphe yoktur. Fakat me- gele bundan ibaret de değildir. Bütün bu şikâyetler — tatbikatta Görülen idarf noksanlıklardır. Di ticareti zor bir duruma sokan meseleler, milletlerarası ticaretinin gün geçtikçe yeni yeni tahditlere maruz kalmasıdır. Amerikada demir ve çelik fiyatlarının kontrolu, malın — teslim müddetlerinin uzatılması, levha teneke, kâğıt siparislşerinin zor- Tuğu, bütün bu yeni hâdiseler, dış ticareti tazyik edecek dereceye varmıştır. Bu itibarla dış tücaret rejimine ait kararnameden zi- yade, Kore harbinin tesiriyle milletlerarası — tahdidattan haklı olarak şikâyet edenler çoktur. İstanbul : Geçen hafta içinde Ticaret Borsasında tiftik birinci piânda Kelen maddelerden biriydi. Bilindiği gibi, Birleşik Amerika, A- yüstrı bir yün anlaşması yapmak arzusundadır. Bu anlaş: maya göre, Avustralyanın Sovyet Rusya ve peyklerine yün aat maması temin edilecektir. Diğer taraftan Londrada, İngiltere ca”” mlasına dahil olan yün müstahsili memleketlerin bir yün kon. feranmı akdedeceğinden bahsolunmaktadır. Bütün bu hâdiselerden anlaşıldığına göre dünya yün piyasa- sında yeni bir mücadele baş göstermiştir. Fiyatlar her — tarafta yükselmiştir. Buna — muvazi olarak Avrupa yünlü — sanayil de, yünlü mamüllerinin fiyatlarını arttırmıştır. Pek tabil olan bu hâ- dişelerin tesiriyle Türkiye yün piyasası da haftalardan beri hara retli bir manzara arzetmektedir. Hafta içinde oğlak tipi üiftik derin fiyatı 800 kuruştan aşağı düşmemiştir. Yıkanmış — yapağı ise 400 kuruşa kadar yükselmiştir. Fındık piyasası ise, mahsul noksanlığından dolayı — yüksek Borsa ve piyasalarda haftalık vaziyet fiyat seviyenini muhafaza etmektedir. Fakat burada merak edi- den bir nokta vardır. Acaba 190 kuruştan alivre fındık satımı ya- pan ticaret evleri, 300 kuruştan mal alarak, taahhütlerini nasıl Ifa ediyorlar? Bir mülddetten beri durgun bir devre geçiren zeytin yağı pi- yazası, Kon hafta içinde yeniden canlanmıştır. Buna sebep olarak zeytin yağı ihracatına müsaade edilmesidir. Şimdiki halde Edre- mit, Ayvalık gibi bölgelerin 1,5 asidli E. E. zeytin yağlarında fi- yat yükselişi görülmüştür. Diğer nebati yağlarda ehemmiyetli bir fark olmamıştır. İzmir İzmir, 17 (Hususl Büromuzdan telgrafia) — Hafta içinde İz- mir Ticaret Borsasında ve ticaret Aleminde esen endişeli hava, Amerikuda muhtelif mahsul ve ham maddelerin fiyatlarına yapı: Jan zamlardan sonra hâd bir gşekil almış, pamuk fiyatı alabildi. fine yükseltilmiş, Üzüm ve incir mahsülleri de bu fiyat ekleme. lerinden faydalanmıştır. Bu bakımdan alivre satışların mahiyeti, geklen bir nevi apektilâtif muamele halini aklığı için ahıcıda ve #atıcıda büyük muameleler için heves kalmamış gibidir Ticaret âlemi, dünya ticaretinin nereye gittiğini, yarına ait belirtilerin gayet az olmasından tâyin edememektedir. Amerika- 'nın ve bir kısım büyük Avrupa merkezlerinin fıyatlara — yaptığı zamların mânasını yeni bir dünya harbi hazırlığında arayanlar da vardır. Hakikatte harp olmasa bile, Amerikanın her ihtimali gözönünde bulundurarak harbe hazırlanmakta olduğu söylenmek- tedir, Bunun tesirleri ticaret sahasında yakın bir atide daha bü. Yük bir kuvvetle hissedilecektir. bu bakımdan yurt sevgisi düşün. cesi ve hlasiyatı içinde bir çok tüccarımız, yeni hükümetin bazı ted. birler almak İstiyeceğine ve istihlâki frenleylci bazı kararlara varacağına, tecrübeli bir iş adamı olan Başbakanın bu. vâdide mütehastıslara diş ticaret konularında tetkikler — yaptıracağına inanmaktadırlar. Borsadaki tereddüt havasının dal itler aşağıdaki şekilde ifade edilebilir 1 — Üzüm: Hafta başında iştihali açılmış olan çekirdeksiz intizaren haftalık kuru Üzüm piyaşası hafta ortasında gayet gösterdikten aonra son iki gün içinde fiyat Miştir. Bilhassa Almanların 20 eylülden önce hareketli büyük bağlantıla Ta girmemiş olmaları, Londradan avdet eden İaşe Nezareti tem. silcisinin herhangi bir satış hevesl göstermemesi fiyatları fren- lemiş sayılıyor. Ayrıca bu mevsimde tüccarın mali imkânları ga- yet az olduğu için, piyasadaki parasızlığın da inzimamiyle büyük satışlar yapılamamıştır. 1950 mahsulünden İzmir borsasında şimdiye kadar yapılan Üzüm satışı yalnız 170000 çuvaldır. — Manisa borsası ile Tariş yapılan teslimat hesap edilirse satışların, yani müstahsil elinden çıkan Üzümlerin 30.000 tona baliğ olduğu görülür. Hafta sonunda 7. numara 66 kuruştan, & numara 67 kuruş- 'tan, 9 numara 67.75 kuruştan, 10 numara 69:25 kuruştan kapan- — tnçir: Dünyada tek imtiyazlı maddemiz olan incirlerimizi İngiliz Istihlâk kooperatiflerinin İzmire gelen — mümessilleri ha zırlanış itibariyle çok beğendiklerini ifade etmişlerdir. İngiltere ye işlenmiş bazı partilerin satılmasında mutabık kalındığı anlaşıı- makla beraber, satışı yapan firmalar, rakip firmalara iş kaptir. mamak için gayet ketum davranıyorlar. Hafta içinde İzmire incir müvaridatı aZ olmuş ve gelen in- Satış miktarı Mmünarabetiyle İç ve Orta Anadoluya İstihsal bölgelerinden 5.000 çuval kadar sevkıyat tesbit edilmiş- cirler hemen tamamen satılmıştır. İyi mallara iyi cinslerin fiyatı yükselmeye dalma meyyaldir. 22000 çuvaldır. Bayram talip ç ür. 3 — Pamuk: Yenlden pamuk devrine geldiğimizi gösteren ema- reler vardır.. New-York ve Liverpool borsalarında pamuk. fiyatla. rında görülen inkişaflar, De fiyata olursa olsun pamuk satın almak arzuları, fiyatları kam Çılamıştır. Pamuk satışları hafta içinde borsada büyük bir heye. can içinde takip edilmiş ve hafta sonunda kapamış fiyatı 320 ku ruş olarak tesbit edilmiştir. Jacağımızı gösteren emareler mevcuttur. Pami safhalar düşüklüğü göster- irperde arkası memleketlerinin ne bu gidişle 350 kuruşu bu- Zeytin yağı piyasası, ihracata müsnade edileceği ileri sürü- len 20 eylülden evvel istikrarlı bir vaziyete kavuşamaz. İç fiyat lar da yükselmeye meyyaldır. Adana : Adana 17 (Hususi) — Başta Adana olmak Üzere — Mersin, Tarsus, Osmaniye, Ceyhan ve Hatayda gerek borsalarda, gerek pazar yerlerinde pamuk ahm satımı bu hafta da çok hareketli geçmiştir. Mersin teslimi cemberli 1 inci akala 266 kuruşa kadar Yükselmiş Ve borsa aatışları da hafta sonu 260 kuruştan kapan- mıştır. Çiğitli pamuk hafta içinde 101 kuruşu bulmuşsa da haf- 'tanın kapanış fiyatı 94-95 kurüştür. Birinci derecede ahcılar ar sında İzmir de vardır. Çiğit ise 75 santim düşerek haftanın son günÜ 14 kuruştan munmele görmüştür. Keten tohumu 47, har- nub 10 kuruştan müamele görmektedir. Pamuk ihracının lisansa tâbi tutulmuyacağına dair Ticaret Bakanının açıklaması Adana piyasasını ferahlandırmıştır. Fiyatların yüksek olması karşısın- 'da Sümerbankla Ziraat Bankası bu hafta mubayaa yapmamış- dardır. Bu vaziyet karşısında Devlete ait pamuklu mensucat ve iplik fabrikalarının pamuk İhtiyaçlarının ne - süretle temin edi- leceği merak uyandırmıştır. Sümerbank bugünkü fiyatlarla pamuk aldığı takdirde doku- ma fiyatlarına zam yapmak zarüreti hasıl olacağından bu cihete gidip gidilmiyeceği de ayrı bir mesele olmuştu. Bugünkü hararetli #atış temposuna göre önümlirdeki haftalarda Adana pamukları. yun 300 kuruşu bulacağı tahmin ediliyor. Çukurova Pamuk 'Ta- mim, Satış Kooperatifleri Birliği Umum Müdürü tertip ettiği ba- sın toplantısında: “Ortaklarımızın pamuk teslimatı mütezayit hir seyir takip etmektedir. Birliğimizin malı olan Yenice ve Cey- daki fabrikalarımız da tam randımanla faaliyete geçmiş bu- at Tunmaktadırlar demiştir. Diğer taraftan Ziraat Bankası da Çukobirliğe geniş kredi açmıştır. Ziral Donatım Kurumu da Yı Kurda karşı şimdiden tedbir alarak önümüzdeki ekim mevsimi için bol miktarda ilâç stokuna başlamıştır. Haftanın piyasa ha- reketleri arasında zikre değer diğer bir mevru da farallin eli mubayaatını arttırmış olmasıdır. Niğde, Bor, Konya Adana ve İçelden İsrail için elma mubayaa edilerek deniz zevkedilmektedir. yolu