3 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 2

Sayfa 8 YENİ İSTANBUL İTZETKİKLER | Komünist Rus devleti ve asıl komünistlik Komünist edebiyatına gi Ko- z gerdirilirse görülür ki: münist devletin kurulması için kapitalist nizamın, her ne pahasına olursa olsun, ortadan kaldırılması lâzımdır. Ka- Pitalist bir nizam İse ancak ortadan kalkabilir. her şeyin devletleştirilmesiyle ANINMIŞ Avrupa ve Ameri- Kh mütetekkirleri — arasında Rus komünistliğini kitaba uy- gn bulmayanlar az değildir. Onlu Ya göre komünistlik başka bir gey- dir Ve Rus komünizmine bir ad ver- mek gerekirse, buna, Stalin komü- nistliği demek daha doğrudur. Hattâ bu tezi biraz daha aydınlatmak mak- zadiyle şu fikir. ileriye sürülmekte- diri Rusya, manlar, Ahtilâlci — ruhünü, bir “za- Orta ve Batı Avrupa'dan gelme / teorilerle beslenmişti. Şimdi. ise bunları kendi / geleneklerinden küvvet almış bir zihniyetle işledikten sonra Rusya, Batı dünyasına — kıla vuzluk etmek iddiasına başlamıştır (Jüles Monnerot: Soclologle du com- münisme, sayfa 9). Demek oluyor ki, Rüsya batıdan aldıklarını başka bir şekilde yine batıya sunmaktadır. Komünistlik, acaba, lddia — edildiği gibi, Stalin komünistleiği şekline gir- mekle büsbütün değişmiş ve çok baş Ka bir mahiyet almış mıdır? Komünistük, — insanlık tarihi için yepyeni bir şey değildir. Sümerli- derden — önce — Irmaklararası-Ülkesi (Mesopotamya) nde baş rahip ida- resinde bir komünist topluluğunun doğmuş ve yaşamış olduğunu biliyo- rüz. Buna benziyen topluluk nizam- Jdarının daha sonraları eski/ Filistin- de kurulduğunu tarihten öğrenmek Taümkündür. Pakat bize bu ilk ceml- yetlerden daha geniş bilgiler erişm diği için, çağdaş komünistüği ince- derken, bunlardan — istediğimiz - gibi faydalanamıyacağımızı söylemek is- teriz. Yalnız komünistliğin din teme- lne göre — kurülmüş — cemiyetlerde doğmuş olması son derecede dikkate değer bir hâdisedir. — Hiristiyanlığın '€n büyük propagandacısı, hattâ ku- Yucusü Paulus, Mektupları'nda çağ-, daş komünist ideolojisini hatırlata- cak bir Üslüp kullanmaktadır. — Din, kardeşliği, eski devirlerde daha zi- yade, baht kardeşliği, dirlik kardes Ji ve geçim kardeşliği — münasına gelmektedir. Ve onun için Paulus'un | fikirlerini harfi harfine alan bir ta- kım din adamları hiristiyanlığa böy- le bir,yön vermeye — çalışmışlardır. Hattâ büyük Fransız İhtilâlinde ko- münist tezlerini din adına benimse- aveh katolik papasları vardır. 'Din komünistliğiyle devrimizin ko- münistliği tatbikat bakımından aşa- Ki yukarı birbirinin aynıdır. Her iki- Sinin de gayesi ekonomik. eşitliktir. Çağdaş sosyalist — edebiyatına göre proletarlat baht.kardeşliğinden baş- ka bir şey değildir ve Marx, onun için bu sınıfın birleşmesini istemektedir. Güdücü #ikrin din veya maddeci ta- rih telâkkisi olması ikinci derecede ehemmiyetlidir. Rus komünistliği bu Hüyük benzerlikten büyük — ölçüde faydalanmaya karar verdiği için ye- ni bir Din Bürosu —kurarak propa- ganda teşkilâtını genişletmiştir. Av- Yupa mütefekkirleri, belki, bu yeni din teşkilâti dolayısiyle Rus komü- zistliğini yoldan sapmış bir durum- 'da görmektedirler. Batı dünyası ko- münistliğiyle Rus komünistiği ars sındaki ufaktefek ayrılıklar, fikirden ziyade taktikten ve tatbikattan ileri gelmektedir. Bir fikir teori çerçeve- sinde — başöndır, — tatbikat — çerçe- vesinde de yine başka . Biz, Rus ko- münistliğini asıl “komünistliğin çok dekişmiş bir şekli gibi münakaşa e- Siyasi partiler 'Demokrat Partinin dün saat 10.0 da | Kasımpaşa Ünal Sinemasında yaptığı foplantıda söz alan Celâi Bayar ezcüm. Je günları söylemiştir. 'Grevin iki tarafı keskin bir silah olduğu ileri sürülüyor. Bizim kanaati: miz gudur: Memleketimizde — fertlerin hak Ve hürriyetlerini saglamak istiyo: ruz. Demokrasinin bütün icaplarını kül Halinde kabul ediyoruz. Bu sebeple, iki Tarafı keskin dahi olaa grevi işçilerimi: 26 tanıyoruz. İşçilerimiz. memleketin menfantini diker sınıflar kadar bilen ve Gözeten insanlardır... “Hayat pahalılığı, bizlm / bütçemizin tanzimi, vergi sistemi ve para politikar mizin sakatlığından ileri / gelmektedir. Bü hususlarda salim bir yol takip edil- ze 1i milletin istırabı bu derece olmaz. Ai Şunu söyleyebilirim ki, hayat pe Halliğı andece İstanbul için değii. bü. Çü memlekete gümli bir beladır. Fakat biz, hayat pahalilığı denen efderin or- tadan kalkması için bütün cesaretimiz. e üzerine yürüyeceğiz!. 'Öğleden sonra yapılan' Katlıçeşmede- Ki toplantıda büyük bir topluluğun ürakâyle D. P. gecekondu ocağının açılış töreni yapılmıştır. Toplanllda söz' alaöh Celâl Bayar: “Mesken meselesini Politika mevzuu yapmayınız diyorlar. Mesken davası po İltikanın tâ kendleldir. Hem de insani bir politikadır. Hükümetlerin — vazitesi yatandaşın utıraplarına çare bulmak- TEyüpte yapılan toplantıda da söz alan DE Genel Başkanı; siddet politikası İddlası üzerinde durarak demiştir Ki “Şiidet diye delli olarak ortaya at Jaf geylere Gikkat ediniz. Bunların kadar basit ve hattâ mânasız geyler ol. aa. Şiddet ve şiddet diye 'sürülen #özler ve fikir düğünü anları her yerde ileri lerde bir imak icap eder. Biz u maksadı gu süretle manalandırıyo- çimletinde İrtikap ettik. için Jleyhimize #ulzan değlidir. Sebepsiz ve münasız bir Sürette her yerde tekrar olunan giddet Politikasından bir maksat takip olun- Hukunu gürmek ve ifade etmek de bizim. hakkımızdır. Bayarın adaylıtı Chi "Bayar dün Kasımpaşada yaptı Bi konuşm seçmenlerine Söyle hitap len İstanbul halkına karşı minnet> Yazan : M. Nermi den bir.takım. tanınmış Avrupa ve Amerika mütefekkirlerinin - kanaat. lerini doğru bulmadığımızı göyliyebi- liriz. Hakikat de — böyledir. Ortada gerçekten böyle bir fikir ayrılığı ol- Saydı, dünyanın bütün komünistleri Moskova'yı blr merkez olarak tanı- Mazlar ve oradan gelen emirleri, sı- rasında canlarını tehlikeye koyarak, yerine getirmeye çalışmazlardı. Bu hakikatin bilinmesi her devlet ada- minin ilk vazifesidir Komünist edebiyatına göz gezdiri- lirse görülür ki: komünist devletin kurulması için kapitalist — nizamın, her ne pahasına olursa olsun, orta- dan kaldırılması lâzımdır. Kapitalist bir nizam ise ancak her şeyin dev- letleştirilmesiyle ortadan kalkabilir. Devletleştirme — politikasının, sosya- listlerce düşünüldüğü gibi, yavaş ya- vaş güdülmesiyle, Rusya'da olduğu Bibi, bir hamlede yapılması arasında, zetice bakımından, hiç bir fark yok- tur. Çünkü; asıl maksat, her ikisin- de de mutlak devletçilik'tir. Demek oluyor ki, komünistlere karşı yürü- tülen çok giddetli tenkidlere rağmen Sosyalistlerin - kurmak — istedikleri devlet de mutlaka Moskova örneğin- de bir devlet olacaktır. Halbuki sos yalistler böyle bir devlet geklinden dehşetle bahsetmektedirler. Onların iddlalarına göre kurulacak olan dev- let, ileri (?) bir devlet, hakka (?), adalete (?) dayanan bir devlet ol caktır. Böyle bir iddia, nihayet, alda- tıcı bir kuruntudan başka bir gey de- #ildir. Çünkü, hürriyet üzerine ku- Tulmuş olan şimdiki hayat — nizamı yıkıldıktan ve bütün iş sistemi deve letleştikten sonra, dünya — tarihinde esi / görülmemiş bir istibdat devleti doğar. Bunun başka türlü olmasına da en küçük bir imkân yoktur. Mut- Jak bir ölçüde devletleştirmek; fer- din hürriyet haklarını büsbütün linden almak ve onu Moskova tipi bir devletle, bir patronla başbaşa bi Takmak demektir. Büyük — istibdat — devletleri mülk prensibine göre idare edildikleri için devletleştirmek” politikasına — lüzum yoktur. Fakat bu gibi devletlerin ba- gında bulunanların yetkisi, komünist devletlerin başkanlarına ayrılan yet- kiye göre son derecede dardır. Ko- Münist devlet, devletleştirme yolu ile bütün hayat kaynaklarını eline ge- girmiş “olduğu İçin, yetkisi mutlak tır ve hiç kimseye hesap vermek zo- runda değildir. — Yetkisi bu kadar mutlak bir devlet şeklinde her fert yalnız köledir ve hayat — güreşinde yalnız köle ahlâkı ile bir şeyler ba- garabilir. Yüzlerce — milyonları — aşan insan Ayığınları bu veni fert fazileti Açın( 7 ) Meydanlarda, sokaklarda — gösteriler yapıyor, — dövünüyor, — haykırıyor. Bunları gören dar anlayışlı insanlar ise bu düğşüncesiz - kımıldanışlardan çağımızın değişmek Üzere — olduğu Mmânasını çıkarıyorlar. Halbuki mey- dan e sokak . sinirliliği, - Demos- thöne bile bunu biliyordu, toupluluk- Jarın sıtma nöbetlerinden başka bir pey değildir. Çağımızın en büyük bahtsızlığı meydanın, sokağın boyu- 'a kutsallaşmasından ve vatan kav- Tamının © nisbette unutulmasından ileri gelmektedir. Harp sonrası dün- yası, belki, bu yüzden en sağlam po- litika temeline henlz kavuşamamış- tır. toplantı yapfı— için bu defaki seçimlerde tatanbuldan Hamzetliğimi — koymak niyetindeyim. Bevgili vatandaşlarım eğer bana bu hiz. eti verirlerse 'ayaı bahtiyarlığı duya: Cağim. Hepinizi hürmetle - selkmi; Mesut olmanızı dilerim CN. P. nin toplantıa; 'CHLP. de gün Karagümrük, Tmedeki gecekondu. mahallen köy Halkevinde olmak üzere toplantı tertip etmiştir. 'Bunlardan en mühimemi olan Kadıköy toplantısında '#öz alan C. M. P. Müfet- tişi Prof. Dr. Sadi İrmak kürsüye gele. Tek bir nutuk söylemlştir. 'Badi Irmak bugünkü aiyasl durumun mihrakını teğkil eden meseleyi, — Türk Milletinin Hai bİr âcmokrami nizamı 1 Çinde, gayri şahet bir deylet kurma az. ai olarak vasıflandırmış ve en büyük İnkalâbın şimdi yapılmakta olduğunu İ 'Zah etmiştir. Bu mücadelede partilerin Gurumlarını ve ganalarını tahlil eden I- Tnak, 1046 de bir murakabe paftisi ku: Tulürken mevcut gartları izah etmiş. bu Amkânların - mühâlefetce iyi bir. yolün Kullanılmaması Yüsünden vuku bulan parçalanmaları anlatarak, — mühalefet Teşekküllerinin başlıca zafı olarak, ya: Tatıcı ve müspet fikir - manzumesinin Ortaya Konamamasını ve müsamaha ek- Sildiğini zikretmiştir. Bunun en yeni mi. halefet iderinin nutkun. bunlarda da müspet tekliflerin olmayı: #ini göstermiştir. Bu meyanda diş fltikanın büyük Gereyanlara tabi oldu: Hunu İfade eden Celii Bayarın bu fik Fini delihlerle tenkid etmiş ve memleke Ü #elümete çıkaran dış politikanın dün. a cereyanları kadar guürlu ve basiretli bir milletin çalışma eseri olduğunu lsnat etmiştir. Bundan — sonra Sadi. Irmak, yartinin son bir yıl zarfında üye san: inin büyük Mmiktarda artmış ” oldu Hunu söyliyerek bunun sebeplerini #u Gört noktada huldaa etmiştir: 1 İyi İ jenmiş bir program, 2) Tecrübelerle ve. Hlamip bir 'kadro, 3) Büyük kütlelere dayanma, 4) Mülletin tatikrar iradesi, 'Bu budutların her birlsi hakkında at yaflı izahat veren Sadi Irmak, konuş. Masıni muhalefet ne vaziyet alırın ale Sin, iktidar mensuplarının gu erasları dan ayrılmamasına İşaret ederek bitir Miştiri 3) “Tenkld kargısında çok hazıze llli ve tahammüliü olmak, 2 — Halk Partlal tikriyatını Atatürkün en güzel eserlerinden birlal olarak müdafan - et- mek, 8) 25 yıllık iktidar mühasebrsinde hizmet faslının kusur faslına çok <aüp olduğunu bilerek mücadeleye atılkrık, lar Ben 8i #alna'ttarlığı ve vefa Bori İN ödemek 4 Beçim mücadelesini karderçe yürüt. ee Devlet Reisinin Adana Nutku dünkü nutkunda C. H. P. nin müsamaha - politikasını izah etti İnönü, Cumhurbaşkanı muhalefetin doğacak zararları bir kere daha tahlil ederek, vatandaş- ları bu iki politika arasında memleket selâmeti adına hakem olmaya dâvet etti “Adana, — Adanada İnönünün ver- | vazife telâkkisinin ifadesi Ydi Bun AĞi Dutkun tam, metnini aşağıda ve | da, tarafların siyasetleri ve Program- Adanalılar, sevgili vatandaşlarım, leleri ve gayeleri aslâ zarara uğratı. Kendimi milletvekili seçtirmek içih | mamıştı. Bu zihniyet torkolunmuş v dalrelerimde » söylediğim — nutuklar | bu beyannamenin tek taraflı bir bor Memlekette umümi morakı — ve İeiyi) uyandırmıştır. Mütefekkirleriniiz, po- İllikacılarımız ve gazetecilerimiz. beya. 'natım üzerine Vaziyet almışlardır. Gö: Tüyorum. ki, mevzülarımı — yürüte deği, memleketin mumi — efkârına, yani 'bütün seçim dairelerinde fikirle: Timi iyice izah etmeğe lüzüm vardır. Memlek&tin Iç politikasında- bizim, yani şimdi iktidarda bulunan / HaIk den sonra takip edecekimiz politikayı kısaca tarif etmeliyim. Bu politika, eniş münasiyie, siyasct hayatımızda Birbirimize — tahammülün. ve bütün Mmuvaffakiyetlerin. Biyaset cereyanları Arasında — lcap ederse uzlaşma fikri. Sin hâkim olması ihtimaline baklı- dir. “Bu politikayı güdenler hata iş- kemezlik ladiasına Kapılamazlar. — Bu Politika yolunda vatandağlar, — kargi faraftakilerde kendileri kadar İyi ni Yet ve en az kendileri kadar yüksok Meziyet kabul ederler. Bu politikada dediğini behemehal yaptırmış olmak Zevki ve zaferi yoktur. Vatanda hu- Zürü, “serbest fikir. cereyanını mu- hafaza etmek, emin bülundurmak, ilk şarttır. Parti programlarının üstünde Olan — meselelerde birlik aramak, uz- Jaşma aramak, memleketin siyaset ce reyanlarının salim mecrada kalması için temel şart görülür. Hulâsa, — bu olitikada Olanlarca, Yani bizim kar Aaatimizde olanlarca, demokratik re- ilmin sarsıntısız olarak işlemesi, mn- cak böyle, bir politika ile mümkün. dür, Ancak, böyle bir politika bünye- Mmize hâkim olduktan sonradır kişmu- Yaffakıyetler, müşterek sayılır. " Bİ- zim - politikayı gütmekle bir memle- ket işinde uğramlacak herhangi bir . ancak, bir hatar Tmahiyetinde ka- tekerrür etmemesi için dikkati ve gayreti arttırmak he- vesini uyandırır. Bu politikanın - hâ- kim olduğu memlekette, vatandaşlar, milli bayramlarda kolkola, omuz ©- Muza beraber şenlik yaparlar, mem- Teketin uğrayacağı tabiat âfetlerinde, ndaşlar, 'bir ailenin çocukları gi: 'Parti farklarını bir yana bıraka- yardıma / koşarlar. tevecclik bi rak, birbirlerine Memleketin dış emniyetine edecek tehlikede, vatandaşlar, — her İhtilâflarını sonraya bırakmasını / bi lirler, ve dış düşmandan memleketin mevcüdiyetini kurtarmayı ilk / vazife olarak düsünürler, bütün küvvetleri: Bi bizbirine ekliyerek, dış — Belâdan kurtulmağa çalışırlar. Biz, işte bu Politikanın pesindeyiz. Beş seneden Beri, başladığımız noktadan “bugüne gelinceye kadar uğradığımız — hesap Siz ithamılara ve tecavüzlere kargı, demokratik rejimin yerlesmesini gee gelişmesini bugüne getirebildik. “Bk Fim Kkarşımızda bulunan siyasi parti: 'rin mücadeleleri türlü akıntılardan Ve dalgalardan geçtikten sonra, — usül Slarak ve prensip olarak, şiddet poll- fikasında karar kılmıştır. Bu. politi ka, mühalefet politikasının — tarihten Kelen itiyatlariyle ilgilidir. Yeni — bir Felime İntikal e intibak zamanında Tenkid ve muhalefet cereyanlarının ölçüsü aşırı olabilir. Bu cereyanlara, Aüsnüniyet sahipleri yanında, kimle: Tn 'me maksatla karıştıklarının ayır- dedilememesi - mümkündür, tabildir. Bu hâdiseler, geçmis misallorda oldu. ku gibi, eğer MUNAI ve taskınlık ha- Teketlerine müncor olsaydı. hürriyet ve demokratik rejim dekil yeni bir Baskı rejimi kurulmuş olurdu. Zaten, İkal zamanlarının sivaset cereyan- Na kanşan bir çok taşkı yürekten özledikleri de, bu fire 'de etmektir. Çok şükrederiz ki, vti letimizin aklı selimi, demokratik rei-| Thin ükürsüz istikametlere Fitmesine Mâni olmuş ve kanun — küvvetleri, Memleketin nizamını ve emniyetini koruyabilmiştir. Bu Tık Heticeden sonra, #iyaset ha- yatımızda İstikametler dahn — tiyade Vuzuh peyda etmiş, “sâlim bünye İle hastalık bünyesi arasında, süratli n- Kıntılar ve dalgalar halinde " devam etmiştir. 'Ben, memlekette şiddet po- İltikasının siyasi partilerin bünyesine Premsip olarak yerlesmis — olduğunu körüyorum: Busün — hedefi olduğum Münakaşanın mevzuu da budur. 'Evvelâ, şiddet politikası — mevcut Kaüdür? 'Bunü tahlli edeyim. Bonim lica mühalefette — gördüğüm gid-. polltikasının felsefeni, 12 temmuz Beyannamesinin reddine Ve tahribine İstinad eder. 12 temmüz beyannama. rasında, Gi tesla ediyordu. Bu IKi taraflı | ve karşılıklı hak tesliminin ve karşılıklı Acheson bir seri nutuk verecek Washington, 2 (YİRS) — Birle- #tik Amerika Dişişleri Bakanı Mr Dean Acheson, yarından itibaren bir geri nutuk vererek, diy siya- #etin particilik zihniyetiyle sevke- dilmediğini belirtecektir. Goering'in gizli hazinesi bulundu Londra, 2 (Nafen) — Bir ihbar üzerine harekete geçen Amerikan subaylarının Goering'in - hazinosi- nin bir kasmını bulmaya muvaffak oldukları bildirilmektedir. Bir şa- fonun mahzenlerinde ortaya çıka- rılan kiymetli malzeme 400 milyon f#rank, değerindedir. Bunların mı sında gayet eski tarihli 160 sişe konyak da bulunmuştur. Yedi Çek rahibi “itiraf” ettiler Londra, 2 (YİRS) — Çekoslo. vak makamlarının ” yayınladığına göre, Vatana ihanet ve casusluk Şüzünden yargılanan ileri - gelen 'on Çekoslovak katolik rahibinden yedisi suçlarını itiraf etmiştir. Sa: nıklardan biri, Vatikan casus mek- 'febinde okuduğunu ve ihtısas hibi kimselerden casusluk ve sa- botaj derslerini aldığını aç Kısa haberl şiddet politikası ve bundan edi. olduğu telâkkini, bir —» *ünyesine felsefe olarak yerle Tabil, beyannamenin üzerinde Mutabık kalınan ruhu ve mânası, tar iyle t istikametlere ve zıt net celere yöneltilmiştir. Dekişiklik, mad. Gi olmaktan çok daha geniş Ve cok daha ehemmiyetli olarak, manovi ve Fühi sahada vukubulmuslur. — Bugün dahi herhangi birimizin - evlâdımıza Ve torünumuza okuttukumuz. zaman, bütün memleketin gözü önünde tat bik edilmiş bu beyannamenin mânası hakkkında, onun iki taraflı oldukunu, kabul etmek- bodahattir. Demek ki. 1? Temmuz Beyannamesinin reddi ve fahribi gibi bir politikanın istinat et tiği felsefe, yanlıştır. ve — hakikatın Zıddıdır. İnönü #iddet politikasının muhale- fet tarafından nasıl tatbik. edildiğine dair misaller verdikten sonra: demle- z kiz 'Demek ki, bugünkü vaziyet sudur: “Tatbikatı; memleketin muhtelit. köşe: lerindeki mizaçlara ve — imkânlara Bağlı olarak, bir takım giddet Sipleri Ve usülleri bünyemizde mev. Cuktur. 'Bazı gazetelerimizin, “ benim Bu sözlerimden memnun olmamaları. Gazeteler Ti? kanaatlere mensup Muhalefet partisinde şiddet politika: doğru 'bulup tesis etmiş olanlar Mmevcut ise, gazetelerde de, şid- det yolunu terviç. edenler. olacaktır Zaten, demokratik Trejimin — teensüs etmesi için, her propagandanın, her fikrin ve politikanın, kendinine taraf- far bir iki gazeteyi e kendi yolunda Çalıştırması” tabli. olacaktır. ” Hatta, Müstakii gazeteler bile, vakit vakit kendi temayüllerinin ve 'anlayışlarının derecesine göre, vaziyet alacaklardır. Hürriyet rejimi içinde Hulunan ” va: fandaş kütlesi, politikacıların kendi faraftarı bulunan gazeteleri — kosif propagandaya - sevkederek, — memle- heti bir mukavva bina gibi, istedik. leri kalıba koyabilmek imkânına ma- Tik olmadıklarını ispat edecektir. Bu İmtihanı memleketimiz vermezse, her Politikacı kendi map zetesini de bularak, pacaklardır. memleket ei Tünü ilerletirken, - gazetelerimiz kendi tekâmüllerini takip edecekler: dir Şimdi, bu seçimde; memleketin kaz gısına, İç Politika olarak, karşı karsı Ya iki mevzu konmuştur: Başlıca mu- Halefetin. giddet prensipleri ve şiddet üsülleriyle meydana çıkan iç politika- S1 ve bugünkü iktidar partisinin iç Politikada. tahammül ve uzlaşma, Fasetini, memleketin huzuru için esas tatması.. Memleketin, siddet politik: sını teşvik ve terviç etmesinden sa- konırım, “Düpedüz hakikalen vzak ve karşısındakilere biçbir. iyi Bit kiketmiyen Bolitika, " “seçimde teşvik olunursa, memleketin ç âhen- Kihin nereye Varacağını, vatandasla: Tımın 'on defa #düşünmeleri borel. dır, Memleket, simdiye kadar bir çok Gefa tecrübe Gttiği Kibi, büyük seçim: de de giddet” politikasi prensiplerini tasvip etmediğini — gösterirse, bütün siyaset partilerimizin, kendilerini ıslah ötmeleri, aalim istikametlerde tekü- Mül etmeleri'temin edilmiş olacaktı Adanalılar, Anayasa Özerinde yapılması lâzım olan değişikliklere memleketin Ii Masını temif etmeye — çalışıyorum. Kanunlarımız üzerinde haksız tenkid: ler ve tecavüzler, aiyasetcilerimizin iinde bir kelimeye, “Antidemokrat kelimesine İstinat ediyor. Bir kanu- Nun demokratik veya antidemokratik olduğunu, bulrün, Büyük Millet Mece gi tâyin eder, Büyük Millet Mecii. şinden 'sikan 'Bir kanunun “teredait mevzüt olmamd 'eder, Ama, Bi: Yalct Gereyanlarına bir hastalık “eibi girmiş olan bu İanadı tedavi edecok Biçbir. vasitamız yoktür. Her siyaset: Çi, Büyük / Meclisten çıkan bir. kaz BünUn müteber olup olmaması esası üzorinde, kendisi bir hüküm vermek imtiyazı pesindedir. Çok şükür, mil- letimiz böyle idalalara kiymet Vermi: Yor Ve menilekette kanunlar böyle 1d- Gim sahiplerinin telkinlerine karsı va- tandaş emniyetini muhafaza edecek küdrettedir: Ama şuraki da bir fakikattir X, bir kanunun anayasaya mütabık © İup olmadığının, kanun koyan. Mec listen baska bir Meci ge tarkfından hükme Şek Milletlerde uat Mlştir. Anayasamızı İşikiklerde bu. meskleyi, ve itiyı YNM ÖL Recep Memleketin büyük «| — bir evlâdını kayhettik Mülli Mücadele- Recep Peker 've millet hiz: nin, çıkarıp devle meftinde terbiye - eti 'dekeri insanlardan birldir. İstiklâi” uk- runa kurulmuş cephelerde, mü- İetin mukadderatına niçehban e- kan Birinci Büyük Millet Mecli- Si'nde, daha sonra da İnkilâbin. Başkalarının — gösteremediği. bir fecellüd ile, aklının. tasvip et mediki noktal etmiy, İefete geçmeyi ya İnönü 'arasında pa çıkarmaktan sakınır katılmayı aklında: Hattâ, en son Başvekâleti ismi ve polltikası gerek ikti partisindeki mutedil gürüslü ar- kadaşlarının, gerek mühaliflerin hücümuna hedef tutulduzu ve Temmuz Beyannamesi ile mer deketin selâmeti adına kararlar Şan, Politikanın faturasını öde: çekil Balde Mmek “(yanl Başveküiletti mek) kendine - düştüğü Ankara mektebinden aldığı tebarüz et far. Bunlı FPekerellik gi tavsifleri ifade et mekte olduğu İfrat politikasına Alem olmasıdır. İkinci nokta, Anayasamıza gö- re, Meclis karşısındaki mesuliyet ve salâhiyetin daha ziyade Hü- kümet Relsi lehino düşünülmüs olduğunu, Başvekâletten — çeklir Mmesine disiplin anlayışı “İahine dilecek bir cihettir. Recep Peker, tarihe Cumhurl- yet Türkiyesinin " demirhanesin: e dövülmüş cevheri sayesinde, Şereflerin “yanı başında. mesuli- Yetleri de “mertçe paylaşmasını bilen bir politika ve devlet adı Mi olarak geçecektir. Gazetemiz Merhümün hâtırasını tâzla eder Ve kederli allesi ile — dostların kayder Başsağlığı diler, İ —i maerra a| Blum'un cenazesi İtalyada şiddetli bir kaldırıldı zelzele oldu Paris, 2 (YİRS) — Müteveffa — Livurn, 2 A-A. (AFP) — Dün Leon Blum'un cenaze merasimi, — geceki yer sarsıntısı o derece id- bugün — Concorde - Mmeydanında, — detli olmuştür ki, mahalli râsata Cumhurbaşkanı Vincent Aurlol'ün de hazır bulunduğu muazzam bir törenle yapılmıştır. Blum'un nâşını ihtiva eden ta- but, muvakkaten Montmartre me- zarlığına götürülmüştür. Cherbourg İşçileri Amerikan gemilerini boşaltacaklar Cherbourg, 2 AA (LPS) — Li- man işçileri dün gece sendikaları- zun yaptığı bir. toplantıda, A- merika Askeri Yardım malzemesi yüklü olarak llmana gelecek bü- tün Amerikan gemilerini - boşalt. mayı taahhüt etmişlerdir. Alman çelik sanayli serbest Berlin, 2 (YİRS) — Almanya- daki Müttefik Yüksek Komlsyo: 'nu, Bonn Hükümetine yaptığı bir tebliğatta, Batı Almanya çelik sa- Naylini daha fazla murakabe al Na almaya lüzum görmediğini ve Sözü geçen sanaylin barış gayeleri uğrTuNA çalışm-ya devam etmesi- ni teryenni etmiş ir. henedeki sismograf âletlerinin 1g. Neleri, hâdisenin sonundan - evvel karılmıştır. Bazı şahitlere - göre 'sıntı 18-20 saniye devam — et Miştir. Halkın büyük bir. kısmı evlerini terketmiştir. Umumt kar- gaşalığın durümu daha fazla güç- Testirmesini önlemek Üzere - polis Çok gayret sarfetmeye mecbür ol- Mmuştur. Atlantik Paktı savunma masrafları Londra, 2 (YİRS) La Haye'de toplanan Atlan- İik ” Paktı. Savunma — bakanla- fı, müdafaa için ihtiyaç hasıl olan Masrafı, ilgili memleketlerin Ma- liye Bakanları Kuruluna bildirmiş- tir. Hazırlanan bütçe, Maliye ba- kanları tarafından gözden geçiri- lecek ve mayıs ayında Londrada toplanacak olan Atlantık Paktına dahil on iki memleketin dişişleri bakanlarına sunulacaktı Filipinde askeri idare Londra, 2 (YİRS) — Filipinler Cumhurbaşkanı Guerino, komünüst çetelerin baskınlarına sahne olan Luzon adasında askeri - İdarenin ihdasını emretmiştir Peker dün vefat etti Eski başbakan, bugün öğle üzeri milli cenaze töreniyle defnedilecek Eski başbakanlardan, İstanbul Mil- letvekili Recep Peker tedavi edilmekte olduğu Amerikan Hastahanesinde dün Kece sabaha karşı vefat etmiştir. Recep Peker zaten bir müddetten bert kalbinden rahatsız bulunuyordu. Evvelâ Cerrahpasa — Hastahanesinde tedavi edilmiş, bir parça — iyileşince hastahaneden çıkarak evine naklet- mişti. Bundan 17 gün evvel tekrar ra- hatsızlanan Peker, 15 martta Ameri- kan Hastahanesine kaldırılmıştı. Gös- terilen bütün ihtimama ramen Recep Peker, dün gece sant 3:0 de kalp dur- ması neticesinde gözlerini hayata e- bediyen kapamıştır. RECEP PEKER'in HAYATI Recep Peker, 1888 de İstanbuldau doğmuştur. Kocamustafapasa / Askeri Rüştiyesi ile Kuleli İdadisinde okuduk- tan sonra 1904 te Harbiyeye girerek 1907 de teğmen çıkmış, Yemen, Rume- l ve Kafkas cephelerinde harbe gir- mistir. 1911 de girdiği Harp Akademi- sinden 1919 da Birincilikle mezun ol- Muştur. 1920 de kurmay binbaşılığı si- sında da Mili Mücadeleye katılan Peker, Büyük Millet Meclisinin açılı: fında Meclis Umumi Kâtibi olmuştur. 192 te İkinci Büyük Millet Mecli- sine Kütahyadan milletvekili seçilme- iyle politika hayatına atılan Recep Peker, mebusluğu sırasında C.H.P. Ge- 'nel Sekreterlikinde ve o zamanki Hâ- kimiyeti Milliye (Ulus). #azetesinin başında çalışmıştır. Recep Peker, 1924 te Dahiliye Ve- Kili, 1925 te Mülil Müdafaa Vekili, 1926 a Parti Meclis Grup Reis vekilliği ay- he yıl Nafia Vekili, 1981 de tekrar Parti Genel Sekreterliki vazifelerinde bulunmuş ve bu son vazifesi 1987 ye kadar devam etmiştir. 1982 senesinde tekrar Dahiliye Ve- killiğine getirilen Recep Peker, aynı yi içinde istifa ederek Ankara ve İs- tanbul Üniversiteleriyle yüksek okul Jlarda ve Harp Akademisinin yüksek sınıflarında “İnkilâp Tarihi” deraleri “Recep Peker, 1948 seçiminden sonra Saracoğlu kabinesinin istifası üzerine 4 akustos 1946 da Başbakanlığa geti- iptida: rilmiştir. 1847 senesi eylül ayı Jarında kabinesi itimat iki gün sonra birdenbire altı bakanın değiştirilmesi yüzünden Çikan buhran Üzerine 9 eylüi 1947 de istifasını vere- rek Başbakanlıktan ayrılmıştır. PEKERİN SON ANLARI Amiral Bristol Hastahanesinin 46 numaralı odasında yatan Recep Pe- kere bakan nöbetçi doktor, eski baş- bakanın ölümünden birkaç dakika ev- vel de neseli göründükünü, bir isteki olup olmadığını sorduğunda: “Hayır, bü gece de hiç uykum Yok. Hep ki tap okumak istiyorum.,, dediğini be- yan Cetmiştir. Diğer bir. hastahane mensabu' da- Pekerir dün;gece Nas Feddin Hoca kitabır. okuduğunu ve Nasreddin Hocanın ukralarına — haye ran olduğunu, güreşçilerimizin zaferle yurda döndüklerinden duyduğu — se- Vinci belirttikini, anlatmıştır. Recep Pekerin, dördü erkek ve biri kız olan çocukları dün — hasta- haneye giderek babalarını büyük bir teesür içinde görmek istemişler ve görmüşlerdir. Esl *Ankarada — bulun- Maktaydı. Dün uçakla şehrimize ge- miştir. CENAZE MERASİMİ Merhümün cenazesi dün evine nak- dedilmiştir. Buzün, memlekete do Kerli bizmetlerde — bulunmuş — ölan Mmerhumun cenazesinin mümtaz gah Siyetlere yapılan büyük bir / törenle kaldırılması için icap eden hazırlığın yapılması hususunda dün Ankaradan Şehrimize gerekli emirler Verilmiştir. 'Cenaze merasimi bugün yapılacak ve öğle namazı Beyâzıt Camlinde kılın- dıktan sonra Şehitlikte hazırlanan e- bedi istirahatgâhına defnedilecektir. SŞEKRİMİZDEKİ TEESSÜR Recep Pekerin vefatı haberi dün öğ- leden Sonra bütün şehre yayılmış ve İnönl Stadındaki maçlarda ve Kadı- köy Halkevindeki Siyasi — toplantıda Mmerhumun hâtırası anılmıştır. CELAL BAYAR NE DİYOR? Recep Pekerin şahsiyeti hakkında 'ne düşündüğünü — sorduğumuz D. P. Genel Başkanı Celâl Bayar bize şun- darı söylemistir: “Merhumun vefatından müteeasirim. Buzün birkaç yerde uzun konuşmalar yaptım. Onun için çok — yorgünüm. Şimdi bir sey söyliyemiyecekim, SADİ IRMAK'ın BEYANATI “Merhumun kahinesinde çalışan bir adam olarak kendisini yakından ta- Samak fırsatını buldum. Onun . en bü. Avrupa konseyindeki delegemiz — geldi Bu defaki toplantıda Avrupa Birliği için yeni kararlar alındı Ankaraya gidecektir. İranın Ünesco delegesi şehrimizde TTahranın tânınmış tabiplerinden Dr. anE Gçağiyle Paristen NESCO Dalmi Kurülundan — İrani ötmekte olan dokter, memleke- Şakından tanımak Üzere gehri- mizde bir iki gün kalacaktır. Russel Door gitti Türkiyedeki Amerikan Yi barkanı” Rüzmel Door ve 'eşi Timellcimi Hochsetler Gün 'akşam ole. reiyle “Ankaraya. gitmişlerdir. İstanbul radyosunda yenl bir haber servi: İatanbul radyoru dünden itibaren ae at 1015 ta 5 dakika müddetle gehir har Berlerini yayınlamaza başlamıştır. Bu amlsyonda, resmi dairelere ait günlük Bavadlsler, apor ve hayır teşekkülleri: nin faaliyetine mahsus haberler, neğre- Gilecektir. Muhtarlar bugün Valinin başkanlığında toplanıyor Buçün İslanbul muhtarları Etaladaa Hüklevinde Vai ve Belediye Relsinin Başkanlıkında 'bir Toplantı Yapacakları Ga ublanlar. mahüllelerinin iBüyee farı Bakkanda İsahat, vareceklercin” Palıkhaneyi ıslah için bir komisyon kuruldu Balıkhane işlerinin yoluna / konmamı için “Belediye 'ei Münvini Sunt e KaCın başkanlığında / Dellerder. ve Me: öt aüdüründen müteşekkil bir. koz Mlsyon “teşidi eğlmiştir. 'Bu komlayon Baliktanenin. islahi” için. gerekli Vd leri llacak Ve icabinda Belik fiatler Finl Halka- yayınlayacaktır. Şoförler Cemiyetinin kongresi bugün toplanıyor Uzun müddetten beri dedikedumu ya pilan Ve aralarındaki ihtiların bitip tü kenmediği söylenen Şoförler Cemiveti nin senelik kongresi bu aabah saat © dan “tibaren Eminönü Halkevinde top: İanacaktır. ahi geçmesi beklenmektedir. Dün gece ay tutuldu Dün geçe ay tutulmuştur. Şehrimlz semasınin sisli ve bulutlu olmamı göla Taniyle 'hemen hemen hiç bir şey Tülememiğtir. Kandilli Rasathı malümata göre ay tutulmanı SA de tam husut vazi: İştir ve 110 da tamamiyle Söna ermiştir. — Asılsız bir haber Yüksek rütbeli komutanlar için yeni bir tekaüt listesi yoktur Ankara, © CALAŞ »e Mült Bavün. ma Bakanlığından tebilg edilmişiiri Zafer gazetesinin 2 nisan 1950 ta- yihli nüshasında, ordunun . tanınmış yüksek rütbeli komutanları arasında yeni bir teksütlük listesi hazırlandı. Bı, bunun başına Genelkurmay Başka- minin İsmi yazıldığı yolunda — çıkan haber tamamen uydurma ve yalındır. Bühassa orduyu ilgilendiren mese- delerin aslı olup olmadı tüi maksızın neşredilmesi hususu / mat. buatimizin olgunluğundan rica — olu. Çöken düğün evinde otuz kişi öldü Ceyhan 2 ÇALA.) — İlçeye bağlı Kurtkulağı köyünde, bir düğün evi çökmüş Ve misafirlerden bazıları en- kaz altında kalarak ölmüşlerdir. Tahminlere göre 30 a yakın ölü ve 50 ye yakın yayalı vardır. Kurtkulağı köyüne derhal kurtar- ma ve sıhhiye ekipleriyle beş doktor gönderilmiş, kaymakam, — Jandarmı komutanı ve — emniyet vaka mahalline gitmiğtir. Ölü ve yaralı adedi enkaz kaldırıl. dıktan sonra kati olarak tespit edile cektir. yük vasfi memlekete hizmet için hu dütsüz bir aşka sahip olmasıdır. B tün isabetli veya isabotsiz harekot kararlarında dalma ai bir n Türk miliyetçiliki moüifi hakim ol Muştur. Hiç süphe edilmez ki, memle- ket büyük bir evlâdin kaybetmistir.. 'Dün, Peker ailesine, başta İnönü ol- mak üzere Başbakan Muavini Nihat Erim, Meclis relslerinden Feridun Fik- Ti Düşünsel ve diğer devlet ricalinden faziyet telgrafları gelmiştir ANKARADA TEESSÜR Ankara, 2 (Hususi muhabirimiz bil. diriyor) — Recep Peker'in vefatı şeh- rimiz siyasi mahfillerinde, gerek ta- raftarları, gerekse muarızları olan bü. '*tün Balk tabakalarında teessürle kaze danmıştır. Hemen herkes, başbakan. zamanında — memleketi sert bir hava içerisinde Mare etmiş bulunmar #sına rağmen, Peker'in dürüst, memle: ketsever, prensip sahibi bir insan olar Tak hareket ettiği noktasında mütte: fik bulunmakta ve kendisinden sitayiş- 1e bahsetmektedirlen,