1 Mart 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 3

1 Mart 1650 * | BATI ALMANYADAN NOTLAR:4 | Frankfurt'ta hayat ve faaliyet Bir amelenin bir saatlik mesaisi: 80 kuruş. Buna mukabil bir paket sigara: 2 lira İ furt için ilk iş bü ankazı ge- | vazifesi değildir. Lokantanın hesap | süle getirmekte ve bu suretle işsizli: 'k idi. Bu kadar büyük miktar-| lüks eşyaya mâlik olmalarına rağ-| iki yüz bine baliğ olmuştur. Filhaki- ea MesP T <— —. K S nn GKL < ei | t B kemp Başvekil Dr. Adenauer şimdi bir proje hazırlamış ve Meclise kabul ettirmiştir. Bu projeye göre hi yerlere nakletmi dilecek olursa ha. galışmaya, hem de | yarkı, iş görecek sahalara tahsis edecektir. Fakat bu sahaların | C0t dekidir. Çün-| aa GA b /| Bepel devletin fabrllm acmması veya Ucaret yapmadı gibİ peyler | Kaseder at | Ü dir Onün, için değil, tamamen hususi teşebbüslerdir. aa Aöna Bi e Li F Y C . ee mlin — gi Haşlandığı vakit ilk Giarak SokaKlar| men oldukça toğtur. Mübrem zarı-| Bal Almanyava hicret etmiştir. Bun emltlenmiş ve. sonra “bu. harabeler | ret eşyalarından sarfınazar edilecek | ların üç milyonu - çalışan ” Sınıftır Aralnda ga sarar görmüş olan bi | orunursa diğerlerinin ahcıları, — kâfı | Şimdi 2.2 milyon insan işsiz olduğu Baların tamirine ve kabili iskân bir | paraları — olmadığından — bütün bu| na göre hakiki vaziyet Batı Alman: Hale getirilmesi cihetine gidilmiştir. | seyleri " camekânlarda — seyretmekle | va bölgesi insanlarından hiç kimse Frankfurt'ün Cen büyük otellerin- | iktifa ederler nİn işsiz olmadığını ve hattâ hicret e den biri olan Frankfurterhof ötelinde | — Bir amelenin bir saatlik Ücreti bi- | denlerinden de sekiz yüz bin kişilik bu bundan bir buçuk sene evvel, ancak | zim para ile takriben seksen kuruş- | mıntakada iş bulunduğunu gösterir ufak bir oda, yemek Ssalonu vazife-| tur. Buna mukabil yirmi beş adetlik | Buna mukabil bühassa doğu mınta- Sini görüyor ve misafirler için de | bir paket sigara iki liradır. Onün| kasına karşı demokrasiyi - müdafaa Şirmi yatak bulunuyordu. Şimdi mü- | içindir ki şimdi Almanlar daha zi- | etmek Üzere bütln bu işsiz insanlara kellef bir lokantası ve iki yüz misa- | Yade yaprak sizara içmeye başla- | is bulmak imkânlarını temin — için firi kabul edebilecek odaları mev- | mışlardır. Çünkü Almanyada istihsal | Başvekil Dr. Adanauer - şimdk bir cuttur. Bir seneye kadar, ötelin beş | olunan tütünler bu hususta kullanıl- | proje hazıflamış ve Meclise kabul viden yapılacak sigaraların tütünle- | met üç buçuk milyar mark'ı, iş gi Yüz kişilik bir otel Glacağı kuvvetle | makta ve ithal resmi ancak iyi ne- | ettirmiştir. Bu. pi tahmin edilmekted Frankfurt, elân Alman iktisadiya- | Ti için verilmektedir. Sırf el ile ya- | recek sahalara tahsis edecektir. Fs fının merkezidir. Otel ve lokantaları | Pilan bu püro sigaraların sanayün hi- | kat bu Sahaların hepsi devletin fab. taniamen dolu bir haldedir. Fakat, | maye etmek için vergide tenzilât | rika açması veya tcaret yapması bütün Almanya ve bilhassa Frank: | vapılmıştır. Şimdi diğer sanayi de | gibi şeyler değil. tamamen husüsi firt çok pahal olduğundan bu otel | bu gibi vergi tenzilâtın talep et- | şebbüslerdir. Bütün fabrikaların ça ve lokanta — ziyaretçilerinin - hemen| mektedir. Her halde - İngilteredeki | lıştırdıkları işçilerin bir tanesini- iş. hepsi iç adamlarıdır. Bunların / 1o | toptan eşya fiyatlarına nazaran iki | ten çıkarmaması ve Kantalarda sarfettikleri bütün para- | bucuk ile üç misli daha fazla pahalı | melelere ihtireç Föslermeni İşla Dü lar ticari masraflar meyanına ithal | olan Almanya, bu ucuz amele ücret- | kümet makamlarından hepsi ve me. edilmekte ve bu suretle müeasesenin | Jeri sayesinde dünyanın her köşesine Vereceği vergiyi azallmaya yardım | ihracat yapmak imkânlarını bulma: | kadar cümlesi ğ verene ve memle etmektedir. — Vergilerin - fazlalığına | va başlamıştır. Bünü mükabil sirf | ket malini harice murların en küçüğünden en büyüğün mukabil mükelleflere - gösterilen bu | muhtelif vergilerden dolayı pahalla- | sühületleri göstermek için Adeta. bir ve buna benzer itimat ve sühület sa- | san dahili fiyat, memlekette herkesin | mecbüriyet histetmektedirler. Onun yesindedir ki şehrin iç ve dış haya- | varidatı ile sarfiyatı arasında büyük | içindir ki sanayi ve fında delmi bir hareket göze çarpar. | bir tezat teşkil etmektedir. Şimdi u- | dan herkes gideri Ticaret veya sanayi erbabından bi- | mumi düşünce, bu tezadın nasıl iza- | tipki derdi Tinin hiç bir vesika #ırf kendi gördüğü lüzum Üzerine | rayicine ve para azlığına ragmen bu | hissetmektedir |— Suriye mektubu uriye - Irak| birleşmesi etrafında yeni faaliyet Siyasi partiler buhranın mesuliyetinden kaçarlarken, bir millet vekili birleşmenin temini için Parlâmentoya mektup yolladı am (Husust muhabirimiz bildiriyor) — Geçirdiği Üçüncü inkılâptan 'mta Suriyede hâlâ letikrarlı bir hayata kavuşulmuş değildir. Bugün ö- zükmekte olan dış manzarası itibariyle Suriyede durgunluk hâkim İse de bunun alttan alta kaynaşmakta olan siyasi mücadeleyi örtecek ve unuttu: | racak kadar mühim bir değeri bulunmamaktadır. Halk, kararsızlık içinde. | dir. Partiler faaliyetlerini arttırmaktave içinde bulunulan gayrı müsat du. Tumdan hükümeti mesul tutarak giddetle tenkid etmektedirler. üriyenin en büyük partisi olan (Şab) Halk Partisi, partiye mensup | Rusya, önce Asyayı (| sstunup. Sükamcte Tizer"amıı Jan bakanlara ya bakanlıktan veya. ele EWM İstiyor | ada aN Bundan da anlaşılmaktadır ki, hiç bir parti bugln Suriyenin geçirmek- te olduğu buhranın mesuliyetini. V. zerine almak istememektedir. Parti ler ve siyaset adamları ve halk, bu. Bovyet - Çin andlaşmasın zalanmasının rinden hayli yjman geçmiş olmasına rağmen tefsirler devam etmektedir. Bu- 14 gübat anlaşmasının Asyalı- Jarın've büllasın yeni Çinin gö İ| * bir ordu teekili mümkün olur. Bu| — *üphesiz ki, Fran- ühim bir | zarüretler — içinde receğine şüphe yoktur. Vişinski || TÜcaret ve ekonomide de TERE HCİStEf bir Bulgarın kan. İ tesiri alacağını belirtmektedirler gısıdda — bulundukları zaman Mmühfeviyatı aşağıdaki maddele- ri jğliva eden bir anlaşmayı o- çabul ettirirler Bu arada, Şam Milletvekili — Sait Haydar Bey, Suriye Parlâmentosuna bir mektup göndererek demiştir. ki ükleri. yerler 'Rusya Bulgaristandan, dün. Bütün dünyada teşkilâti esasiye | mustur. Buzün yg Piyasasının yarı fiyatına gül || ancak millet dileği ile tesbit edilmek ia ba Gi Xö esansı ve tütün alacak ve |V tedir. Küçük milletlerin birbirleriyle |— Tinde bi GRA dünya piyasası fiyatlarının iki Misline Rus buğdayı ve ma: kipeleri satacaktır. Bulgar dip- lomasisi —sadece ve — düpedüz Sovyet diplomasisine tabidir birleşmelerinden çok faydalar — gö-| zinci narin Tülmüştür. — Misal olarak — Amerika Birleşik Devletleri, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Hükümetleri göster Stalin, Mao-Tse-Tung'un kar İ gısında bulunduğu zaman — ise Filistin harbinden ibret almak 14 | her geyden önce müsavi kuvvet- || / 2imdir. Her halde artık Arap Devlet bea ll ASA ARİ || Sertün birleşmeeri Tizumune — kasi İzrde ada MA dük. Teşkilâtı Esasiyeyi hazırlıyan n mi böyle yapmaktadır? Trakla birleşmeye ve bu kararın tas AÇ nan, bilhassa kendi tarafına || Jar. Bunun çok iyi neticeler verece. | ristlerden bozulan paraların — mikta: i mülyar Asyalının sında kü- vermemeli, hür. ve serbest hi ı ümlt söndetedin Ü ni W Üümsenmesi büyük bir budala- ada milletin menfaatine çalı - geleceğini düsünen Fran | ir? Hiç şüphe yok Karşı taraf ise bu fikre tamam S R K & y dan 6 milyon dolar borç almıştır. —| Lerirler Art fl';ie—bi'y'nt- A EdebiyatıCedideciler arasında ihmale uğrayan bir sima Ali Canib YÖNTEM İYATI Cedide hareket — dediğimiz | meselâ Bükiyi, tercümeleriyle okuyabileceklerse baş- n Fikretimiz olduğu bütün Edebiyatı Cedidecileri de asıl metinleriyle defil, meleriyle anlıyabileceklerdir Ziya mümessil sayılıyor — da tam bir Gcole dilmemiştir bu hareketi, görmüşlerdi. dittrair telakki e- müntesipleri bile toplanıvermesinden ettiğimiz. gibi debiyatımızın. renler Edebiyatı Cedidecilerdir. Bun. lar arasında bir sima le unutulmuş, müteakip yetişen bizim nesil üzerinde Tiz tesiri yaptığı halde gelmez olmuştur ümet üç buçuk milyar | kikatte bu hal mev | tam bir edebi ardır ki rolü, koydukları buğün hatıra Ahmet Şuayp- her hplde on yıldan değerli romancımız. Re- konüşürken Şuayip'in, çocukluğunda kendisini ne uyandırdığını itiraf etinişti. dürmüşlerdir. - Kendilerinden hani Tanzimat edebiyat dediğimiz Ziya Paşalar eai Zade Ekremler, tA Abdülhak Hâmit kurtulamamışlardı. hepsi kaside şarktan tama- ve gazel şekillerini kul- Ziya Paşa noktasız kasi- deler yazmakla beraber Hayat ve Ki- Serveti Fünunda maka: tap halinde basılan tında bir antolojiyle devam. ettirm heveskârlar yeni edebiyatın etmek İatiyı Zemzemelerini târif ettigi Naci merhumun eserlerine Edebiyatı stetifini ifade belki bir noktadan Ahmet Şua- Flaubert'e vesaire daha ziyade işlenmiştir yip'in Tainc'e dair yazdığı makaleler, harrirlerinden aktarma edilmiş şey- muhakkak öyle eski tarza taassup göstermemiştir Fakat muhakkak mekle yapılmışlardı. bizim. neslimiz dikkat ve e Edebiyatı Cedideciler meydana çıkın- | Gerçi sonradan olduklarını anlattılar ve Serveti Fü:- | yazıların şahsi etüd mahsulü ol- Ürmüşlerdir çıkardığımız madığını ileri Edebiyatı Genç Kaler Ömer Seyfeddin Şuayip'i bu noktadan, maruz biraktık. nra içlerinde selâ Nazif Fakat şu Cenap ne idi edebiyatına tenkidlere A ederse et Yeni bir noktal na- zar ileri sürüleceği zaman böyle in: Ancak bugün itirar düşünmeliyiz ki Şuayip, o zaman yetişmek üzere olan nesil Üzerinde son. verdi. 'nevi hakikaten Üstadane kârlar lazımdır. makamlara giderken damların hatası Fi konuşulm lerinde idi ki bugün cezasını tevarlis ettikle östermeksizin | Ie edilebileceğidir. Mark'ın yüksek | ziyaret eder gibi bir ümit ve teselli garp fikir ve € Düşünceler “Terbiye,, 24 saatlik terbiye, yanlız 24 saat devam eden değildir. Yanlış anlaşıl- masın!.. Sabah yatağımızdan kalk- tıktan, gece yatıncaya kadar geçen saatler içindeki terbiyedir. Yanlız, bu 24 santin 7-8 aaati uyku için çıkarı Jacak olursa, bilerek işlediğimiz sey. yintın hissesine ancak ©4 — 8 — 16 kalıyorki pek korkulacak kadar de- Rildir!./ Fakat bu kadar az bir za- manda bazılarımızın “terbiye bahında 'ne kadar marifetli, ne kadar becerik- W olduğunu beraberce bir. görüvere- lim ve bugünlük yalnız bir tek kişiyi ele alalım Sabah asat altı buçuk, yedi, yedi buçük zorla yatağından kalkar. Yü- zünü şöyle bir yarım yamalak ya yıkar, ya yıkamaz. Duşa, banyoya yanaşmaz veya yanaşamaz Traş ol- mak? adam sende, daha ün oldu! Fırlar dışarıya... Sakal kirpi gibi! fayıp No, 1) her medeni insan. sa: bahleyin yüzünü yıkar Ve traş olur derler. Tramvay, otobüs. hıncahin; sırada kadınlar da var, mubarek her- kesi çiynercesine, ötekini berikini |- te kaka, bazuya kuvvet öne geçer! dayıp No, 2) medeni insan sıraya « rer derler... Nezlesi var; öksürüğü de var.. Olanca fıskiyesiyle ensemize ak- sırır! Mendilini ağzına tutmaya )ü- zum görmez! (ayıp Na 3) — sabah mahmurluğu hâlA yüzünden akıyor. sner, hipopotam gibi koca agzını açar; kirli, yosunlu, kapkara: dişle- riyle ağzının içi meydanda! (ayıp No, 4) her terbiyeli insan bu hali gizliye- miyorsa elini ağzına tutar derler. O buna lüzüm görmez. Otobüsten iner ken gene bir itişme, kakışma başlar. Bu gibi nakil vasıtalarının dar geçit- lerinde mutlaka yan yürünür ve he- lezonl yer değiştirilir derler, usul böy- le imiş. O, mutlaka cephe İle yürür, kazık gibi mıhlanır, inadına yolü ti- kar tayıp No.5) derken işinin başına varır. (orasını göremedik) öğle vaktı. ünü Pariste açılan ev y Paris Hususi Büromuzdan günkü nüshamızda — Londra || Kün iki kısma ayrılmış bulunuyorlar Mmahreçli telgraf haberlerini di || Bir taraf, Irak ile birleşme fikrini Ger sayfalarımızda okurken, İ| Müdafaa etmekte ve bu fikri Halk 5 şubat cümartesi aşağıda / Pariste intişar eden || Partisi, Vatan Partisi desteklemek. “Laube” gazetesinin bir yoru- || tedirler. Bunların fikrine göre; Su-| — , EX, Sibise ve ve munu bulacaksın riye Irakla birleşirse, yaklaşmakta | — zeçkin en İyi tak olan yahudi tehlikesi önünde kuvvet- | — dirkârı 'olan millet Şaie MA SAA Ü v Galmalanan. Va ya n yandd ea Hlzaenin Porisfe ev eşyoası BuRSA sanayii sergisi Fransızlar ev, giyim ve yemek işlerinde dedelerinden kalan Adeta hücre köşele kiymetli bir mirası değerlendirmek yolundadırlar Pariste yeni abide dikilecek Lokantada gene karşımızda! Bu, hem de kibarca bir Zat imiş, yeleğindeki bilek gibi kalın altın kösteğini palto altından görememiştik. Yer, yer, yer, yert. Hem çatalla, hem de biçakla yeri. Biçağı kürek gibi kullanarak ağmına sokar (ayıp No. 6) Biçak yi 'miz kesmeye mahsüstür, çatal gibi ağza alınmaz derler.. İki şişe su içer. Amerikadan intıbalar “Altin-Devlet., in ep reklâm edil- miş kasabası olan ” Hollywood'dan bahsetmiyeceğim. HoliyWwood'un ca- zibesinin ne olduğunu hep biliyoruz. Fakat Californla'nın çeklel kuvveti alnız, bu film paytahtından ibaret değildir. Bütün California - bihassa Amerika içinde - muazzam bir “mık- natis-devlet,, vaziyetindedir. — Yalnız Los Angeles şehri, harpten beri, yüz- de 20 artmış ve nüfusu şimdi 3 mil- yona — yaşlaşmıştır. - San Prancisco ile, San Diego da bundan geri kal- maktadır. Bu nedendir Şimdiki göçmenler, 1848 e doğru alın arama hirsiyle — California'ya hücum edenler cinsinden — değildir. Dünyanın her bucağından, Hollywood hülyasiyle - Californla'ya akın eden- leri de bu bahis dişinda. tutabiliriz. Geri kalanlar, Califorüla'ya * ve hu- üsiyle Los Angeles'e - bir şey ara maya geliyorlar Bu aradıkları nedir? Buna tek bir cevap vermek kabil değil. — Çünkü göçmenlerin müşterek bir. gayeleri dmayıp; her birinin ayrı bir. emeli ardır. — California, — bunların — her birini tatmin edehilecek kadar çe- şitli hususiyetleri olan bir diyardır. Şu halde California'nın — ve onun incisi Los Angeles'in — hüsüsiyetleri nelerdir? — Amerikanın — ehemmiyet merkezini doğudan batıya kaydıran bu bölge nasıl bir yerdir ve neleriyle meşhurduür? İste buna cevap vermeye çalışa- * Birleşik Devletlerin 'en önemli, en küvvetli devleti (yani eyaleti), New Yörk'tü. Bügün . bü, hâlâ böyledir Fakat Adeta hiçlikten türeme olan başdöndürücü bir. süratle, New-Yor- kun hizasına yaklaşmakta bulunmuş- tur. Bu hiz bügün azalmamış, bilâ- a California'nın — New York'ü da geride birakarak Ameri- | kanın en birinci"devleti,olacağı gün- yaklaşmıştır. - Bilhassa - bu harpten beri ” California, yıldırım — hiziyle ge Kalifornla'yı Amerikalılar “AL Ün-Devlet, diye anarlar. Bu, geçen biri aati siralt, ücerek ve 2000 | m. ye yakın bir. kiyı boyü! Cali- Haa sekela Hidikiş aĞ Tir BAF EDeA Vi Bi çentihtmakllrı ae yuşuları. 86 op a 'a VA aydan tropika) meyvelere kağar her geyi yetiştirir. Dünyanın — herhangi Sanat-Tetkik Bayfa 8 24 Saatlik Bilânçosu 24 —8—16 Yazan; KÖT Başını yana çevirerek (nazik olsun lyel) gırk diye geyirir (ayıp No, 7) gırk da olsa gark da olsa ayıp- tır derler. Derken alır eline kürdanı Habire ha dişlerini karıştırır! (ayıp No, 8) sofrada diş karıştırılmaz der- ler. —karıştırılan yerler varmış, © Zaman sol eliyle afız kapatılır. ve gösterilmezmiş — Cebinden kocaman bir tarak çıkarır, kara kıvırcık saç: Jarını tartır. Bütün kepeklerini arka- sindaki sofraya safurur. tayıp No, 8) baş, saç yanlız tüvalette ve gar- dropta taranır. derler.. Kalkar, 1o- kantadan çıkarken bir kürdan da dişlerinin arasına sıkıştırır. Karakö- yün işlek meydanında ağzında kür. dan eme eme yürür (ayıp No. 10) ha kürdan ha çatal, ağızda hepsi bir derler.. Sokakta rastgele yürür; kâh saka, kâh sola, gelene gidene, çarpar Yayıp No, 11) halbuki muntazaman yolun sağından yürünür derler... Der- ken, taksiye de biner. İçeri girer gir- mez, ayaklarını karşısındaki o canım döşemeye dayar, / kirletir. (ayıp No, 12) Ağzındaki sıgarayı yere atar v ayağiyle ezer (ayıp No. 13) Cebin- deki fıstıkları yemeye başlar, kabuk- Jarının bir kısmını pencereden dişa- rıya, ötekinin berikinin suratır, ya- rısını da arabanın içine atar (ayıp No, 14) —Bunları trende, — vapurda da yaparmış. Akşam evine döner fevin mahremi- yetine karışmıyoruz!) Amma hesapça orada da bir hayli işler görmüştür. sanıyoruz. Mutlaka asansörünün kı pısini güm diye vurmuştur (ayıp No, 15) kapıların vurulmak için değil, kı pamak için olduğunu bilemez, haşin- dir. Mutlaka radyosunu, konukomsu- yu rahatsız edercesine cıyak cıyak, en yüksek tonla bağırtmıştır. (ayıp No, 16) mütlaka kocaman pabuçle riyle alt kattakileri rahatsız ederce- #ine paldır küldür yürümüştür (ayip No: 17) mutlaka bu gürültü ve pa- fırtıları uyku saatı olan 11 den sor ra da devam ettirmiştir. (ayıp N 18) daha neler yapmıştır. neler. Bu kadarcık az bir zamanda tam 18 fena not! Halbuki bu gibi hare- ketlere her medeni insana uygun bir. şekilde ayak üydürüvermek pek ko Jaydır. Amma, “terbiyeli olmak güç- türi” “Altm - Devlet,, in nesı var? Yazan : Oğuz TÜRKKAN bir yerinde yetiştirilen bir sebze ve- ya yemiş, çok geçmeden karşısında Californin / çiftçisini rakip ” olarak bulur. Türk köylüsünün en amansız rakibi. “Altin-Devlet, tir. Artık her çeşit Üzüm, incir, badem, ceviz ve fndık Amerikada, yent California- da yetiştiriliyor. — Çekirdeksiz. kuru Üzümleri bizimkilerini aratmamakta- dır. Akdeniz memleketleri de Ame- Tikaya zeytin, — portakal, limon ve mandalina ihracatına — çoktan veda etmişledri: — Californin, — bunların hepsini, hem de lüzümundan fazla yetiştirmektedir. Irak hurmaları, Ca- Tifornia — hurmaları piyasayı kapla- dığından beri gözükmez olmuştur. Aklınıza ne gelebilir? Mersin el ması mı? Kavun ve karpuz mu? Hi yâr mü? Nar mi? Müz mü? Erik Mi? Bamya mi? Şeftali ve kaysı mi? Elma ve armut mu? Hepsi Al- tin-Devlet'in mahsulüdür. Amerika- 'Nin sebze ve yemiş ambarı Califore 'nla'dır. Hem de ne çeşit dolu ambar 1California eyaletinin yaltnız yemiş- ten senelik geliri 'Türkiyenin senelik bütçesinin 3-4 mislidir Yalnız bu mu ya? Uçak endüstrisi bakımından Cali- fornia, Amerikanın en başta gelen eyaletidir. Petrol, gemi tezgâhlar elektrik istihsali, yumurta bakımın. dan da ikinci gelir Amerikada en çok otomobil hangi devlettedir. diye — sorülsa, — aklınıza Detrolt veya New-York — gelebilir. Yanlış: Rekor, Californa'dadır. En çok Üniversite mezunu yine Califor- nia'da! Amerikanın en büyük üüni- versitesi — nerededir? — Californis'da. Dünyanın filmellik merkezi nerede dir? Cevap malüm: — Californa'da, Hollywood'a « Bütçesinin — büyüklüğü — bakımın. n California — ikinci - getmektedir. New.York Devletinden sonra). Nihayet hayat standardının yük- Kliği, California'nın Amerikahlar. Ca niçin “Mev'ut toprak” / olduğunu izaha tek başına yeter. Çünkü bütün Amerikahlarca — müşterek olan bir ideni aranırsa, en başta, yüksek ha. yat atandardı gelir. O da “Altın: Devlet,, tedir. Günün ekonomik hareketli Bu sayfamızı beşincide bulacaksınız