8 Ocak 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

(a SİYASİ İKTİSADİ Sayı 39 -- 10 Kuruş Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Abene: Türkiye içir seneliği 32 MÜSTAKIL GÜ K GAZETE İlanları Sinç sayfada. santimet Telefon: 44756 - 44757 Santral Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Hlarıe memleketlor İi misilai Terle eden: HABİS EDİB TÖREHAN Z ati Kabul eime Telgraf Adresi: Hetlo. İstanbul fîç Ve bİS ( POLiTiKA 7/1/1950 Demokrat Parti ara-kongresi EMOKRAT Parti. Büyük | Kongresinin — kararlarına | uyularak, vilâyet idare heyetleri murahhaslarından ibaret ve altı | ayda bir toplanması lâzım gelen bugün Ankarada nn bir nutkiyle ça- Memleketimizde son aylar zar- fında görülen hareketli siyasi fa aliyet, bu görüşmelere normalin üstünde bir alâka toplamış bulu- nuyordu. Çünkü, bu ara-kongre- de, öyle sıradan işlerin görüşül ceği, görüşülse bile bunların | ikinci plânda kalacağı anlaşılmak | ta ve Halk Partisinin seçim kam- | panyasını - fiilen'açmış bulundu- ğuna göre, toplantılarda hem bu- | na karşı lâzım gelen tedbirlerin | | alınacağı ve hem de yeni Seçim Kanunu karşısında nasıl bir ha- reket tarzı takip edileceğinin tes- bit olunacağı ileri sürülmekte ve buna benzer mühim meseleler üzerinde durulacağı tebarüz”etti- Netekim, daha birinci günde, toplantıya gelenler ve ayrıca Ge- nel Kurul, hemen bu meseleler üzerinde durmaya başlamışlar- dır. Seçimlerin arifesinde siyasi partilerimizin müspet ve hayırlı birer hareket hattı takip etmele- ri umumiyetle istendiği ve bek- lendiği bir sırada bu ara-kongre, bu hususları, şu veya bu istika- mette, Demokrat Parti adına tâ- yin etmiş olacaktır. Ankara Demokrat Parti top- lantısının ehemmiyeti, bilhassa bu Endonezya Birleşik Devletlerinin Başkanı Soekarno, memleketi istiklâline kavuştuktan sonra halk tarafından yapılan 'tezahürata mukabele ediyor. Bu resim, Endonezyada yapılan bayrama ait gelen İlk resimlerdendir. İhtiyatla telâkki edil <cek bir haber Amerika ile Rusya F | .. . müzakere halindeler Konuşmalar, Almanyanın mukadderatı etrafında cereyan etmektedir yankfurt T AP, Batı Almanya b akere halinde olduklarını..ve iki. taraf liderlerinin Batı-Doğu gerginli. " | Saktadın ileri gelmektedir. | &inin teşkil perde arkasında saklandıklarını iddia etmektedirler. Uzakşarkta Anglo-Sakson |F “Sudirilatğine gööe; rüüzakerdler' AŞ siyaseti: İRLEŞİK Amerikanın Uzak- şark politikası, yeni bir sıkıntı. devresine girmektedir. İngilterenin Komünist Çin Hü- kümetini tanıması bir müddettir beklenen bir hâdise olmasına rağ: Londra 7 etmektedir ve netik Rusyaya kargı takip etmekte merika Dişişleri Bakanlığında cere Kuzey Atlantik Yardım Plânı tasdik edildi (YIRS) Wash hington- men, gene derin aksülâmeller do- | a Disimleri Balanı Ka ninetor ğurmaktan geri kalmamıştır. İn- İ kanlğında toplanan ve ea a bar giltereyi bu yola sevkeden başlıca | Teketin iştirak ettiği “Atlantik Paktı sebep, geniş Çin piyasasını kay- | Konseyi,, Kuzey Atlantiğin müda betmek korkusudur. Zaten ikti. | faam için Pariste hazırlanan — plânı sadi sıkıntıdan bunalmış bulunan | 'âSvip etmistir. Plan Truman'a gö İngiltere, ince hesap yapacak du- | rumda değildir, emri vâkileri | snah sevkıyatına başlanacaktır. kabul etmeyi en pratik politika | — Sızan ha Amerika ve telâkki etmek zorundadır. Ame-| İngiltere her taarruz Yüki Tika ise, Mao-Tse-Tung'un — Ko| X7da hava ve denizde faaliyet göste münist Hükümetini alelâcele tar Yo aarından Pransa ve — diğer nıyıp, belki de bir hataya düşmek | yerikketler sorumlu olacallardır. istememektedir. İşte bir tarafın iktisadi menfaatlerini elden kay- Fransız. rihtim betmek korkusu. diğer daratın | nn Bümt yanmad zamanı kullanıp, temkinli bir si-| ae Tmaada Ai yaset takip elmek isteyişi Babı| © serakn üaü Faktina ti blokunun Uzakşarkteki siyaseti- | olarak limana gelecek — malzemenin Bi parçaliyabiletek bir tehilke de. | Soşıtumamanıı EK ni e İ Kd Te ada yzlen el Bu fikir aynlığına Formoza | ada ma Tei ilive etmek icap eder. “Rda a| — Ürdün'ün Ankara Elçisi çokluğu Çan-Kay-Şek'in orada — trypanlli akar tutunmasını beptir. güçleştirici bir se Amerikalılar tarafından bir zamanda Ürdün diplamatla- Bon düklkada yeğliklkr bir ya: ar Rakiller yapılacaktır dım dahi milliyetçilerin durumu- | — B” arada Ürdünün Paris elçisi Ö nu kati bir şekilde düzeltecek ma- | v x: e Aamal aa l hiyette olamaz. Eğer Formoza, | Hüseyni Ankaradan F 'e Bak milliyetçi kalacaksa, bu, her şey- | dad elçisi Mehmet Al Ajluni de An de baştakilerin ada hal- | Karaya t li irliği yapmalarına bağlır z Suriye kabinesi Amerikanın dış politikası silâh | BN e oldi kullanılmasından ziyade iktisadi| — Sam T (AA), (A el ardim — edanlarine | MESLS AĞN ve 6 muhaliti 92 oyla Haled E H dayanmaktadır. Zaten bu ana| kümetine £ 4 prensip yüzünden Amerikanın | — Şam 7 (AP) — Süuriye Ku Dişişleri Bakanı Acheson ile di-| / Meclisinin — bugünkü — toplantısın ğer bazı kabine âzaları arasında | Ptvlet Reisi Haşim Atassi sadakat fikir ihtilâfları belirmiştir. Cum-| Yemininde bulunmuş ve — demecin hurbaşkanı Truman'ın, kabinesi | *00 Parasrafında: "Arap. memlek âzaları arasında ahengi kurabil. ” K mek için hakem rolünü oynamak | — Atassi bu mecinde Meeli zaruretini hissettiği son gelen | 3 ün: asa hazırlamak Üze haberlerden anlaşılıyor. Amer edildiğini — hatırlatm kan hariciyesinin aldığı karar ne | *Onları ilâ olursa olsun, İngilizle e a ” madığı, hâdiselerin uyandırdığı h £ aksülâmellerden anlaşılıyor 1 i h h bulundu) n bi Yot | dedir olduğu siyasetin değişmesi tecelli edecektir. Alman basını soğuk harbin 1sın- masından endişe etmektedirler. A manlar Öder-Neisse hattının Ameri- Kkahlar — tarafından — tanınmasından Körkmaktadırlar Ve bunun Ruslar ta- rafından bir pazarlık mevzuu yapıla- cakından emin görünmektedirler. O- der-Neisse, Prusya ve Silezyayı Al- manyanın diğer taraflarından ayır- Yunanistanda seçimlere hazırlık başladı şeklinde Komünistler, seçimlere iştirak - ettirilmiyecek Atina 7 (AP) — Seçim usullerinde değişiklikler yapılmak Üzere bulun- gunu ileri süren Yunan - Sosyal - Demokrat Partisi - bugün, — proter makamında, yaklaşmakta olan genel seçimleri boykot etmek — tehdidinde bulunmuştı Komünistler seçime sokulmuyor Londra Yunanistan Başbakanı apılacak se çimlere komünistlerin iştirak- edemi. yeceğini, zira Komünist Partisinin kanun dişi ilân edildiğini — hatırlat asayişinin hükümet kontrolu altında bulunduğunu. söylemiştir Atina 7 (AP) — Yunan Kıralı Pol bu ak Parlâmentoyu — fesh ve Demokrat Parti İstişare Kongresi toplandı D. Parti Genel Başkanının hücumlara mukabelesi Celâl Bayar, Büyük Kongreden beri Demokrat Partiye karşı girişilen taarruzlara cevap verdi Ankara ? (Husüsi — muhabirimiz iriyor) — Demokrat Parti delege leri umumt heyet halinde Gar Ga nosunda toplanmışlar ve Başkan Ce- İâl Bayarın ikinci len bu yana D. P, yi ilgilendiren hâdiseleri izah eden nutkunu dinlemişlerdir kongre Bayar, bu konuşmasında — kendine has tatmin edici üslübiyle önce hust met kararını bir kere daha izah e miş ve köngrenin ne maksatla böy: bir karar aldığını ve iktidarın ne su. retle tahrif ettiğini anlatmıştır. Bayar, bundan sonra bu toplantının milli husumet andı olarak vasıflandı- rılan kararını iptali için tertiplendi- #ini iddia edenlere cevap vermiş ve 'D.P. kararı düşünerek alır ve aldığı kararda sebat eder. Biz bu kararın Meşruiyetine ve yerinde oluşuna ina- niyorüz ve nihayet bu kararın hiç ol- mazsa bu. mem kete zarar getirmi. yeceğine kanliz. Görülüyor ki biz de- #il, onlar, bu tahrifleri ile D. P. ye hüsümet telkin etmişlerdir,, demiştir. Celâl Bayar, devamla “Bize bir va- kitler muvazaa isnadında bulunmuş- lardı. Biz o zaman bu isnadın yersiz olduğunu son bir defa reddetmiştik 've ondan sonra bir kere daha bu is- nadı ağzımıza almamaya ahdederek karşı tarafın bu taktiğini tesirsiz bı- ktık. Şimdi arkadaşlar, milli h met andı diye ağızlarına doladıkları © meşru kararı bir kere daha — izah ettikten sonra bir daha buna temas etmemeye azmedebiliriz, — demiş ve Bayar müteakiben D. P. ye yapılan başka bir isnada cevap vermiş ve göyle demiştir: Diyorlar ki, D. P. iktidara gel- Giki takdirde hiçbir. tasnif — yap- maksızın jandarma, zabıta da dahil | olmak. -üzere nahiye — müdüründen | ine kadar bütün idari cihaz men- suplarına işten el çektirecek ve ken- di adamlarını vazifeye davet edecek- | tir. Arkadaşlar, Demokrat Parti ta- rihi hâdiseleri ve - hakikatleri bilen bir partidir. D. P. Ferit Paşanın yap- ği işi tekrarlamıyacaktır. D. P. nin böyle bir iddiası ve kararı yoktur. D. P. bütün idari cihazın iktidarın elin- de bir oyuncak olarak — gayrimeşru hareketlerde bulunduğuna — kani de- Bildir. Bizim iktidara geldiğimiz vakit pacağımız şey, memurları partilerin difuzundan kurtarmak ve — onların şeref ve haysiyetlerini muhafaza et- mektir., Bayar bundan sonra Seçim Kanunu mevzuuna da temas etmiş ve İlmi Heyetin D. P. nin görüşüne değer verdiğine işaret ederek bugtün elde e- ilen neticenin D. P. nin eseri olduğu hükmüne varmış ve yeni Seçim Ka- 'nunü tasarısının bazı noksanları bu. Tunmakla beraber bunun demokrasi hayatımızda ileri bir adım olduğunu ifade etmiştir. TTasarıda — görülen — noksanlıkların Mecliste düzeltilmesine çalışılacağını Bilecikte vukua gelen feci kazadan Dış ticaretimiz için alınan yeni kararlar Birçok memleketlerden, değişik Ankara T (Hususl — muhabirimiz bildiriyor) — İhraç mevsimine giril. miş olduğundan — Ticaret Bakanlığı son ay içinde birçok memleketlerden piyasanın — ihtiyacını / karşılayacak Maddelere geniş nispette ithal mü- saadesi vermektedir. Bu meyanda Alman anlaşmasının işleyiş vaziyeti| itibariyle hesapları çok — müsatt ve) bu memleketin imalâtını teşkil eden maddeler, memleketimizde aranılar asıfta bulunduğundan geniş tahsis- ler yapılmıştır. Daha evvel verilmiş olan 8 milyon dolarlığa ilâveten bir ay zarfında 5.5 milyon doları bu- an ithal talepleri de is'af edilerı Alman anlaşması hesabından — 13.5 milyon dolarlık müsaade verilmiştir Hlâve olarak verilen 5.5 milyon do-| darlık müsnadenin mevzuünu. teşkill| edenler bilhassa istihsale ve kalkın-| rın büyük kısmını ithalât rejimimi: zin (a) ve (b) listelerine dahil bu.| Junan ilâç, sınaf ve kimyevi madde-| 1 maddeler, fenni ve tibbi âletler, makinalar, el Aletleri, — filmaşinler su boruları, çelik borular, bıçakçılık| eşyası, elektrik ve telefon malseme-| mallar için tahsisler yapılıyor j temin için 450 bin sterlinglik Meri- | 'noS yünü ithaline müs ve bunlar fabrikaların de olunmuş Sterling tutarında — jüt kozası için tahsis yapılmıştır. Bunlardan başka 200 bin sterlinglik kimyevi madde- ler, ziraat âletleri ve istihsale yarı- 'yan maddelerle ziraat âletleri, yedek röntgen cihazları, — ham Kauçuk, solüsyon, dişçilik- maddelere ait tahsis- Bu tahsislerin yekü- parçaları, maddeler te kullanılan ler yapılmıştır. nu 2 milyon sterlingi / geçmektedir. Ticaret Bölge - Müdürlükleri — Limit Dairesinde bu husustaki her talebi muayyen hadde kadar kabul etmek- tedirler, Fransız frangı için de bazı tahsisler yapılmıştır. Bu da 1 mil. yar Fransız frangı tutmaktadır. Dis ponibilite K geniş olmamakla eraber, son bir iki gün içinde itha. bulunan maddelere ve bilhassa maki- 'na yedeklerine taallük eden 300 kü- #ür bin dolarlık - tahsis yapılmıştır. Amerikan — dövizimiz — bulunmadığı için mormal olarak tahsis yapılama: tahsisler Amerikadan — gelmiş olan makinaların yedek — parçaları — v münhasıran oradan getirtilmesi 1 zım gelen ilâçlar için dar bir limit içinde kullanılmaktadır. Disponibilite yüzünden — bir müd- detten beri is'af edilemiyen İaviçre talepleri de b artlar altında irilmekt dir. Bunlar a aksa mı, ilaç e mat lik İsviçre frangı — tutarında — ithai maddelerden 200 'bin İsviçre fran ık ayrı bir tahsis yapılmıştır. Diğe anlaşmalı — memleketlerin — anlaşm hesaplarındaki meveuda ve sPOR W G.S. :1 . Emniyet: 0 Beşiktaş: 2 - İs. Spor: O sonra vagonların hazin hal hususi muhabirimiz tarafında: apasitelerine | göre dağıtılmıştır. Ayrıca 1 milyon | beyan eden D. P. Başkanı İlmi Heyetin hazırladığı tasarıya har- fiyen riayet etmediğinden şikâyet et miş ve teessürünü bildirmiş, D. P. nin mali müzayaka içinde - bulunduğuna da te en Bayar, delegelerden geliri seçim hazırlıklarına tahsis edil- mek Üzere tertiplenen piyango bilet- leri satışına / ehemmiyet vermelerini Bilâhare B.P. nin programı yoktur, elemanı yoktür ve binaenaleyh iktida- ra geçemez iddialarını da cevaplan- dıran Bayar 'D. P. nin bir programı bulunduğunu, bunün çok mükemmel olduğunu beyan ederek elemanların kifayetsizliği iddiasını da reddetmiş ve “D.P. Türk milletinin büyüklüğü- 'ne inanıyor. Bu milletin cevherlerine inanan Üç şahıs vardır. Biri Moltke, Ciğeri Atatürk ve sonuncusu da De iktidarın mokrat Partinin programıdır,, diye- rek sözlerini bitirmiştir (Bu toplantıya ait diğer haberleri- miz ikinci sayfamızdadır.) y | | rilmiştiri. Bilecikte bir tren kazası oldu Bilecik 7, (Hususi muhabiri. miz bildiriyor) — Bu gece sant 130 da “Yaylâ istasyonun- dan aşağı doğru seyretmekte Jan 79 numaralı marşandiz. ka: tarının freni tutmadığından Ve: zirhandan hareket eden 68 nu maralı katarla. çarpışmıştır. Görendiğime göre, hâdise u gekilde cereyan Frer Teri tutmayan ke Vezirhandan hare lan marşandize de yukarıdan gölmekte olan tren çok süratle Fareket ettiğinden, makas değintirmi; 'dan, korkunç müsa tur. 3 gardöfren ölmüş ve her iki lerinden 12 kişi a ralanmış, diğerleri de hafif ya Falar almışlardır. Bu feci kaza sonunda iki lekomotif tamamiy- Te tanınmayacak bir hale gelmis Ve 35 vagon parçalanmış, bütün asyalar hat boyuna dökülmün- Hususi ekipler yolun açıl. masına çalışmaktadırlar. Yolda Kalan Ankara ekspresi ve diğer frenlerin yolcuları aktarma su Tetiyle İstanbula — aönderilmiş- derdir: kaçtığı; n TEKEL DEPOLARINDA ha karşı tedbir aldınız mı? — Lüzum görmedik. Bizim kibritler kolay kolay yanmazlı. IÇ SAYFALARDA 1İKİNCİ SAYFADA hower, Truman'ın mi olacak? ÜÇÜNCÜ SAYFADA Sermaye şirketleri ve Kurumlar Vergisi Doç. M. Orhan Dikmen DÖRDÜNCÜ SAYFADA Tutumlu olabilmenin sırrı M. Nermi Türk filmciliğinin ilerlemesi içi “3 nal ile 1 at” lâzımdır. Muvaffak İhsan Garan Musiki hayatımız Virtüoz ne işe yaran Lâika Karabey İNCİ SAYFADA Sebep... . (Hikâye) Feride Özpay Tiyatro kronikleri: Kayseri gülleri Spor Türkoloji mütehassısı hir İngiliz profesörün hakkımızdaki sözleri “Türk düşünce ve edebiyatına, beşeri kültür sahasında lâyık olduğu hissenin verilmesi lâzımdır. Bir müddetten beri gehrimizde bulu- 'nan Londra Şarkiyat “Enstitüsü O: Şark Kürsüsü Profesörü Bernard Levim, ler Üzerine incelemeler — yapmaktadır. Edebiyatımıza derin vukufu olan 1 giliz profesörü ve türkoleji müteha: i Kendisiyle görüşen bir. arkadaşı Tetkikleri hakkında gunları söyle — Birkaç günden beri kütüphane- derinizde meşgul oldum. Bühassa - Sek Çuk İsmalli ve Fatimi devirlerine Çok zengin yazma köleksiyonlarını Mevcut — olduğunu. gördüm. — Pariste Fransız Türkolojisini Prof. Aânan Adı: Yar'dan okuduğum için Lisanınıza ya- Bancı değilim. Ahmet Haşim, — Yahya Kemal ve Ahmet Hamdi — Tanpınar'ın birçok gürlerini ineilizceye tercüme ve Birçok dergi ve kitaplarda — neşrettin. Modern Türk edebiyatı artık “aadece mütehasmısları Veya edebiyat tarihçiler Fini alâkadar eden bir edebiyat aahası olmaktar çıkmıştır. Fakat ezerlerinizin birçok dillere teretime edilmesi Ve türk düşünce ve edebiyatına beşeri kültür Sahasında Jayık olduğu hissenin veril ei Tazımdır. Türkçe / eserlerden / bilhassa Yahya Kemali tercüme ederken büyük güçlük Çünkü “ o çok seliz 'bir türkçe kullanıyor. esasen Türkçe - Misanı çek zengin bir ilsandır. Bayet güzel - Türkçe “konuşan. pros İstanbulun, 1950 öğretmen kadrosu yapılıyor. Yeni mali esaslara uygun olarak 1950 yak öğretmenler kadrosunun. yapılması İçin SNit Eğitim Müdürlüğüne Bakan. Başbakan, bugün Ankaraya dönüyor Bir kaç günden beri şehrimlzde bu dunan Ve tetkikler yapan Başbakan bu Akşam “Ankaraya bareket edecektir. Akdenizde fırtına yüzünden gemiler limanlara sığındı kdenizde fırtına yüzünden deniz se- terleri aksamış ve Hopa, — İskenderun Yük portasını Yapmakta olan Hopa # Almanına sığınmış ve de Anadolu Mare Salacak ve Üsküdar e