26 Ağustos 1936 Tarihli Yeni Asır Gazetesi Sayfa 6
pe : 3 ME iğ DE N yn 7 “YENİ ASIR üçüncü Türk Dili Kurultayı mesaisine başladi Istanbul, 25 (A.A) — Kültür bakanı ve dil kurumu başkanı aa ii inezi kurultayı açma utku şudur Alak yanlar eri ve Türk dili Atatürk ii kültür bareke- tinin en başındadır. Milletin addi varlığını. İğ ei ekonomik bilha: a gi isil sin i bir tplamdıcak” kültürel al sn ya gerekti. ger e veri yüksük bu dendir. Yurdumi oğanyı Mikalayan yeni ve ini sosial ve ideal uyanmanın ruhu başlıca Türk tarih teziyle Türk Türk dili teorisinde rkez: lenmektedir. Türk tarih ve Türk dili kurumları Atatürkün ışıklı gözleri önünde dın eş ilerine göre maktadı Üçüncü olarak bugün top- lanan Dil karla Türk dili kurumunun geçen iki yıl için- deki sakmalrın, buluşların gözden geçirmek, gelecek yıl ların an Sm kola; a tırmak gibi yüksek bir ödevi onun ay- varacağına (güvenerek Şe üncü dil kurultayını açıyo- Bu ndan sonra kürsüye ge- len Türk diji kurumu genel d rumu hankebi, Sart kam Işığını Güneşten yerde kurdu ki, orada Güneş ona en verimli mecbur olan Türkler başlıca göç yolları için “Türk ırkı kültürünü öyle bir oldu. ilk yurddan ayrılmağa güneşin kulavuzluğundan istifade ettiler.,, “ Doğu ve batı illerine yayıldılar. O güneş ülkelerinde yüksek varlıklarının ebedi Ovesikalarını bıraktılar. Öz yurdumuz Anadolunun ilk kültürünü kuran cetlerimiz Etiler Güneşi sembolize ettiler... gibi büyük bir asığ temin et- zedlerimiz Etiler de güneşi , Tankut Maraş saylavı, Profesör , türlü heyecan duymamak kabil mektedir. samkolime ettiler. ri sanatla- | Hilaire Dö Barenton Sümereles, | değildir. Tabiatın egâne illeti, egi yegi urdun e) yerinden gelen | rının incelikleri mevzu | Hüseyin Namık Örkün öğret- | kudreti güneştir. Güneşin mahzı sayın kurultay üyelerini içimiz- | aldıl men, Profesör İbrahim Necmi | hayat olduğunu anlamak için de bulunan ileri ve basın GÜNEŞ e Dilmen Burdur saylavı, Ismail uzün düşünceler yapmağı i eee saygı ile selâm- b Hakkı Cende Em AY» | uzun illetler aramağa lüzum Türk tarih kurumun DEN Ismail ari er mas yoktur. O. beri n her yerd in bu kültür hareketleri- rir, Profesör Jean İ ni göste, e hisset- nin en e kterla hepimize ışık Mi va ğı bir ii Şark dilleri okulu ne ve ki Sika güseşi Atatürkün yüce rinden; yerin sinesinden yeni bir âlem saygı vi e sergi ie ve şi, peş kurala ia bi nl e OMİSYONLAR | doğurur. Çiçekler renk ve ko: başlıyo: Ni < de ti li 7 todetah ği Dr. Kvergiç Filoloğ, profe- ; kulatını ondan alırlar. Kuşların sonra asbaşkan e e R eli sör Koji Okula, profesör Ah- | neş'esini veren odur. Bağlarda, seçimi geçildi ame PU Etiler lk ari med Aguka; Gö zhe- la ea bütün ucibince iki başkanla dö oi kesil ar ol iii ri Mescaninof Sov- İ mahlukata aşk ve tevalüd his- ilecekti gi tir. Türlü türlü hendesi şe et birliği ulum akademisi üye- sini veren, onlara hayatm se- ekçekar kii i, Li ie kitlerle sözlü ol b : eli Miateffya milli | vinç ve neşesini arttıran odur. Yifiyle asbaşkanlıklara TEAM ta kuraları Türk fikir ve senet | kütüphanesi şark kısmı şefi, İNEŞiN EVLÂTLARI tesö ye arihimizde | Bn, Mihri Pektaş Malatya sa; Iskoçyalı Tindelin dediği gibi rih kurumu asbaşkanı Profesör | önemli Di yer alacaktır. y Bayaı amutay asbaşkanı ürk tarihi Rl lavı, Muzaffer Muhittin Dalkılıç bizler gi güneşi e evlâtlarıyız. Be- ri Cönker seçildiler. Sekre- | öjim dl gleriyle bulur Tür muharrir, profesör Naimona a eşya devrini bitirib terliklere Güya ;lriali di dn alisidir. Konya saylavı, profesör Nemeth | de müşahede ve tefekkür çağ. Müştak, Esma Naym: Fai ğ yn e içinile Budapeşte üniversitesi felsefe larına vasıl olduğu ve düşünce- Ra ali elheb öm | GE bal Simi, | fakültesi dekanı, profesör Saim | lerini başka birine de anlat Pe pe ll için esai ti in, Ba Ali Dilemre Erzurum saylavı, ik ihtiyacını duyduğu vakı GE ii. âlimlerde Şek eği ir, Bu rofesör & Samoiloviç (o Sovyet | onun dil vasıtasının güneş ol- başkanı Pre bayan Afetin dina be ürk dili irliği ulum akademisi üyele- ağam ik Mi in €: il teorisinin dil menşei kurum n öyliyeceği söy- için asa 2. a tarihi varlığı nm "dilleri Sa kb si bakkı ğı vâsi v lak ve gelm. 8 bu yarlığın dünyadaki yay- | Srofesör Yusuf Ziya Eskişehir | soz ufuk yeni bir ül e PROFESÖR ÂFETİN NUTKU inlğ e le ili inalliğini | P/9, e Te &vski | dillerin esrar perdelerini tama- saylavı, profesör Zayanckovski Profesör alkışlar arasında | bilhassa çok açık bir "kesinlikle ül it ti men küldür alemşümül. bir kürsüye çıktı ve şu söylevi | göstermektedir. itibarla kkk Em a my Va sistemin esasını kurmuştur. verdi: Türk tarih kurumu Türk dili ie > Ben burada bu mazariyeye Ali Ulvi öğretmen, Besim At lay Kütahya saylavı, Emin Dal- kiliç Fakihe Balla a saylavı,. Fazıl med kurumunun kendinden ayrılmaz eşidir. Bu iki kurum birlikte müstenid bir dil tezi değil, gü- neşin, beşeriyete dini ve fel- sefi fikirlerinden asıl esasn Atatürk, Bayanlar, Baylar: Yüksek huzurunuzda; söyli- yeceklerim iki polar aid ola- yük- vw . lmesi birbirini tamamlaması di edi âmil ik gösterdi. Bu | caktır. Biri ben arkadaş» (se Elaziz saylavı, Kalp uha ve dünya medeniyetinin ii ifl ie edildi. Jarımı dil ea başkan- e aydın ila etman, Hıfzı Tevfik e olduğunu Telat isterim ii NN ae ekmiş MEİN ile tarih kurumu -işte-bu-ii- | Ke “direktörü, M. Behçet | Türkler tefekkür'devresinin en dır ki, Türk dil kurumu- öğ Mahya Sak ibtidai safhaların güneşin NUTK için bundan dolayı kendi na- Yorulteymı büyük saygı | yazar öğretmen, Yahya Saim lie a mma ve giri gil namına | 7 curultayını büyük SaY&! | Ozanoğlu öğretmen. EE arı olduklarına, Mi en Bun i A kür teşekkür e en Ve m dil ie LÜGAT KOMISYONU oğduklarına inanırlar, Ve m süye iü en Saffe' rıkan ku- ımından olduğu kadar tari Glee Z eblerini güneşe istinad eti. Hakkımızdaki * di akdi ili Ka at ve filoloji komisyo- rultay başkanı sıfatile şu nutku | ie zi Ve mi mi bakımın ilmi I a Me Ve'ş güneşin türlü vasıf- okudu: — GEN nİZ VA- | almasını diler, ları hallerini ve daha Sayın arkadaşlı sifeleri yardımınıza güvenerek TÜRKLÜĞÜN GANESİŞ Ak Ganib Yont Ordu | sonra nur RM ve We kabile il başarmağa çalışa Be Bu se“ ; saylavı, Lehice Köprülülü öğ yek | isimlerin çi Üçüncü di urultayına Bizde her hususta güneş yi p, iğ isimlerini almışlardır. Bu isim beli Bakan söz ue 1 ein eee e Ata* | olan büyük Atatü sikin Spelğ | men,profesör Fuad KöprülüKars | ler bize güne badem ilk diğini di çe. | türer kut dağ erkek ışıklar enik tazimle eği- eni Hasan Âli Yücel Izmir | men'şeini göstermektedir. Bi ber kür ederim onu! Türe dü çal ve in birliğini gösteren bir sanFehmi Turgal kül- | ii mi nda Kar, Koyaz, işaret de olmuştu aş dün von YÜZE daa Siğil ığı “kitap saraylar meş, gün; kun, Çoğ- dünyasına Türke dilinin diye e es sekreteri terlik mekam- | rumu ii sekreteri rin amme Izzet Ulvi e dip Coğadi Kapsak ilâh... gibi >” ei rı bayanlarla baylar arasnda Necmi Dilmen kurumun yon saylavı, Kâzım isimler. adr bo lunmanş olar ge bölünmüş oldu. senelik mesai raporunu re De Manisa yn rofedlr Bilhassa oşayanı dikkattır e > 7 b» > Türk inkılâbının her veche- | Bu raporda Türk dilinin ma- Hulüsi m İstanbul | bunların her biri güneşin bir grubunun Şal & ll n sinde olduğu gibi dil hareket- | hiyeti ve dünya dilleri arasın- Ri esi © pro ide turlü ilandan alınmış isim- ve Hamito Semitik adları altı- | lerinde de e rk kadına yer | daki mevkii izah edildikten | Reşat Ruri Gültekin le lerdir. pa alınan bütün ültür verilmesi in dikkat | sonra bunların hepsinin üstü; enspektörü, Tü dele e yatmak, mi ie a ie ie mm i kanla Ya | de bizzat Atatürkten gördüğü | | Terimler komisyona: dağlamak mânâsınadır ki, Arap saygısını at yükselt- i yardımları kaydederek sözlerini Dr. Akil Muhtar profesör, | ça key kelimeside ü- yard işide yan ve e biz iy miştir. şöyle bitirdi Avni Refik kültür Yuki üye” ayi yakıcıkk ila ye le alk ve kon vi dili Ikinci noktaya ait si gözlerim Bu büyük günde aramızda | lerinden, bayan Dr. Fitma Me: | ki; mi koyuk, güneş, gün, sında if geldiği adar ik uaşlanı! ni a bulunan yüreklerimizi sevinç- | mik Edirne yin me kun isimleri alınmış e özüni Sn ii yi ike e Sayın kurul hatır! Bun- z delimi eri a Fuad Erdem-Hi Tütkçed 5 RK ei vi üzerine almıştı dan dö: Be İner ile dü kurul- tee epimizin bütün ka Hai Ber kil ve Mİ ii di mâ ya sn a Böyli ika 3 yn ayı ri Türk tarih Kurumu | kurultayın bütün Türklüğün en fesör Na ği ie Cahan “yalm alaya” oan ibi birer sl vi ar ve yük- | demişti ki: i lee m ve şükranlarını bir Saylar Re fet iç ima Ur saya bacak yili kelimesi İsim diğ - sek mal m yaşami illetl: yilin. ve ta- lavı Yaşar Manisa saylavı, k alınmıştır. Bir ç ile işi de Sl e yem işidir. İ li ei BY aşalan dil. IKINCI CELSE Önergeler ve dilergeler ko- | isimlerinin bu suretle alındığı ŞİR ADIN dil kurul. | Jerine sağlam sarılırlar, Dil bil- şek iv. mi 30 ie misyonu, esbit edilmiştir. Türk kav ryi- re ii esi a : REK pk pretik amaç gisi a vi li yeniden toplanıldı. k Fak Rey ku 7 Siri e ll lar üzerinde çalışarak kuruma ni yapi ni ii a lik iş kurultaya aid mesaiyi | vin N Ai . dn yn güneş kültürü kurmuşlardır. yönergeler iştir. Bu üçün- li dj ei şi a neticelendirecek. dört Ele Ve | bayan Saadet öğretm Güneş ibadetinin yalnız Türk. cö kurultayın konusu Türk dil Bİ KORE ÖNÜNDE e e yel li liği li e Elime saylan ye ği : akk ğ ç rn bütün dünyaya tanıtıl- et olarak kaldı, zannedilme ğ AYAya PM | TEŞ YAKILAN BIR MIH- a ok Protetör © Gemi nel ger EE ve 5 zama dört Ri ofik, S. tfik Len- site rel Ihsan tarafına yayılan Türkle, iba yakl oyan ve Len adaylar ei lak kültür kapla başkanı Ismail | det ve telâkkiyi dünyanın her ve on aydanberi yapılan tat- ği yla sığdıran z er şun Müştak Kayakon Siird saylan teala görmüşlerdir Hindü- biklerde şaşmaz bir ölçü oldu- Türk » kendi mihrabının Dil teorisi ve dil kar- bayan Nakiye Elgün Erzurum | âvrupai ve Semantik denilen m göntsken yeni Oi ika iliş olduğunu bulmuş- | $ taşbresalar komisyonuna; in saylavı Dr. Şükrü Sekban kavimlerin bütün ari mleri Töğrisiki “bul kurultayda batia | Bir önü — Re olculuğunda güne- ia lm Inan Kur Kastamonu yi Türkçe güne Nur ifade incelikleriyle hep birlikte gö- | $İn İl erine en Vi biz | başu gob Dilaçar, ine ütçe komisy. eden kelimel ibarettir. zi ?. ike tesadüf ediy. ls, profesörü Ahmed Gevad Ah Riza Ergin baya Benal Uatlarda, Asurilerde il ke receğiz. Yaln ız yurdumuzu de- 5 mesi doğr z gil bütü dünyasını ürk ırla kültürünü öyle bir | Emre, m2 vk saylavı, Ana- | Anman İzmir saylavı Refik El air a oğrura Allah ji X E erde kurdu ki, orada güneş | hostopulos Atina üniversitesi | Ahmet İN ie kurulu ektir ki güneşin allah yani lendiren bu taplantımızda bu- | , güneş haliki mükevvenat ol ik ui <tiüni bizi ona en Verimli oldu, İlk yurd- ii Fololoji profesörü, Dr. üye aradan Salâh Cimcoz İs- | yindir. Bun ud | 1 olması tik- man, Avusturyalı, Fransız, In- | dan ılmağa mecbur olan | Baltarimi İsti bul üniversitesi | tanbul saylavı Tahsin Be rk İp anlatılmış ie B le ) şek- il g Halı Ek; M Türkler başlıca göç yolları için profesörlerinden, Ercüment Ek Elâziz ayl via uriye, ve M a, e ia b api Japon, Mae anin | klavmluşunden J xem( Tal Makeri undan sowra tezlerin okun- | nız il celimesinier EE e a ve et birliği bil | ietifade ettiler. Esma Nayman Seyhan saylavı, dei geçi İlk okunan tez | gildir. Türkçe diğer” kelimeler er- Ve ei Kenny oğu ve batı illerine yayıl- pe Giezi LE Pa sağa un Mos eyl ke Ziya Si ait il im mabudunu lee i - İ dılar. O güneş ülkelerde yük- | kova üniver ak tarihi | tir. Tezin hulâsası şudur: isimler bulunmuşt rik etmesi bi- | sek varlıklarının ebedi yi profesörü, Hı 1 Gi — YUSUF ZIYANIN rr GÜNEŞ y | ei Ağustos 1936 7 aldı güneş tannsı Diod kelimesi Se Sümerlerde 'Uti şeklinde eşi ifade e bir mabut Thsızlıların Atan, Finikelilerin Adum, Isi kandinayyalıarın Odin, Jermenlerin Vo: mabudunu ifade etmiştir. Mubi lr güneş mabudu ve güneş ki tü yu- karıdaki gi tetkik ve Ee üneş hakkındaki (telâkkisi gösterilmiştir. Güneş yalnız di- gil beşerin en büyük mev- hibesi olan ulümunda esası gayri maddi ve içtimai fikir- lerin a Hakkı adalet fikrinin de menbaı olmuştur. bl Gö güneşin tesiri altın- doğmuştur. Beşeri kül- tür Me bu e Di a rol güne: sanlar iranda. anlaş lie olan siri ve ub ifti- undan Rİ başkan şu sözleri söyle, ” TELGRAFLAR Arkadaşlar, Vakıt gd Doe ii ihtiyaçları vardır. A; da başkan intihabı .ve sekre- rakıyorum. 'alnız e gelen telgraflar var- dır. Tensi dalak ya i burada okuyacağım. Bu tel- rel a anbul Dolmabahçe sarayı e Türk Dili İz Başkanlığına: İstanbul - Beyazı Dil araştırmalarında ie lıkları ea bir bütün yaştır Yorda taşan verimivr dileri Üniversite rektörü C. BILSEL Dolmabahçe sarayı Üçüncü Dil kurultayı Başkanlığına; dün; tedkik Gi yeRi inin üçüncü İtayına sonsuz bili diler ve ki ee ve saygılanmı a, Tarihi Dil, Coğraf: dekanı MUZAFFER GÖKER Sovyetler ittihadı fen aka- iye Cumhuriyeti üçünbü dil yakaya selâmlar ve çalışmalarının tam bir mu- vaffakiyetle meticelenmesini. candan dilerim. umbur reisi Kamal türk'ün idare altında ile, a” dili teşekkülü > sebattar bulunan saha- di eni cesaretle yollar ve orijinal e tal a den Türk dili kurumu bütün terekki se- ellerim “ semgntilerizi celbet- ektedir. ” Kurultayın iki dost devlet olan Türkiye ve Sovyet Sos- .yalist e ai arasında sebetlerin ki ilmi mi kuvvet- İrili RE m yardım edeceğini ümid ederiz. ürekli “allkıştar) şkanı daimi sekreter akademi ba GORBUNOF M
