16 Nisan 1935 Tarihli Yeni Asır Gazetesi Sayfa 7
Osmanlıcadan Türkçeye karşılıklar kılavuzu No.18 ürkçe main rl emen (T 2 beldeği (alâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında sırası ile a edilmesi i 3 Gereği göre, Fransızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur. ül e kullanılan şekilleri alınmıştır. ASLI AK g ibi 1—ÖzT er (mutaha: ği — olan HAK, ash UGÜM olan i e karşılıkların iyi ayırt çe olan kelimelerin bugünkü işlenmi kia. > VK kökünden gelen ŞEKİ| rs — Hırs (T.Kö.) Hiram — Salmı Hiyanet — Hayınlı Hiramsn — Salımlı Hisse — Pay Hiram etmek — Salı Hissedar — Paydaş Hire — Bulanıklık, donukluk Hışm (Bak: Gazab-hiddet) Hirelenmek — Bulanmak — Kıta (T.Kö. ired — Al Hıyaban — Ağaçlı y Hiredmend — Akıllı Hizb — Grup Hirre — Kedi Hibe — Bağışlık Hirzican — Can tılısımı Hicab — Utanç His — His, sans ( T.Kö. Örnek: Hicabından kıpkır- w Sentiment, sens mızı oldu - Utancından kıpkır- sas — İ - Duyurum(Hisset- mızı ol: il İmei Action de Mahcup — Utangaç faire se, iciv — Yeriç, geçiv 2 - De e ei Sensation Meçcav — Geçivci Hissetmek, Örnek: Nef'i, büyük ie e cavdı - Nef'i, büyük bi Hicran — 1 - İç acısı, 2- ) im ) rr Hicri 1250 senesin: yılında - ve eyi Milâdi — in (1) doğum- Tör Milâdi 850 senesinde- 850 nci Doğum yılında - 850 doğumyıl Hidayet — Uzyönüm htida etmek — e a de- giştirmek, 2 - Uzyi Hiddet — üller ( ik ) öfke Hiddet etmek — Hiddetlen- mek, öfkelenmek Hidmet — Hizmet (T.Kö.) Örnek: Vatana hidmet, he- pimize borçtur - Yurda hizmet hepimize boj rçtur. Hiffet — Hafiflik (T.Kö) rnek: İ - Başından geçen- leri hikâye m Başından ge- enleri 2— ini tam hi- kâye edeyim diye vaktimizden çoğunu öldürdü - Gördüklerini tam öyküleyim diye vaktımız öldürdü. Hilâf — Yalan Örnek: Bu sözde hilâfım yok- e - Bu sözde e Örmek Hilâfı "bakikae - Ha- kikata kai Hilâl — Hilâl (T.Kö.) Hil'at — Kaftan Hile, hud'a, desise — Oyun, düzü, a Hilekâr — Oyuncu, aldatıcı, dekçi Himaye, vikaye — Koruma Örnek: Himayei hayvanat - Örnek: Beni etmesi e kal la telgraf çek- ni koruması için ken- iner bir Siyami ç ektim, Himayeci — Koruyucu Himayecilik -— Koruyuculuk Hâmi — Koruyucu, koruyan Mahi — Korunuk - ( Fr. ) Protege Örnek: M vletler - Ko- di aşısı yüzde doksan beş koru yucudur. Himmet (Bak: Cehd, gayret, lü Hin — Vakit (1) Göçüm ve Doğum keli- meleri terim'erde kullanıl dığı zaman baş harfleri büyük — yazılacaktır. 3 duymak TR r.) Sentir. rnek: Elinde bir acı hissetti- Elinde bir acı duydu. Md ünde büyük bir yeis hissetti - Gönlünde büyük bir umutla E ıydu. His - Du- EE - Ee) ei senso- riel rnek: Kulak azayı pri mizden biridir - Ku lak duyi ii - insanla var va — Hisli, duygulu - o 8 Sensible Örnek: Arkadaşım çok has- sastır - erer çok duygu- tudur (hisli Mi — Hislilik, dı yarlık, duyganlık - (Fr.) Sensi- Örnek: imozerieemin e sasiyeti o artı alık. ondaki daya : aran hisliliği) arttırmı elisi —. Duygu- Hissi kablelvuku (His kablel-. — Önsezi - (Fr.) Pressen- a Bir hissi ime ile oraya gitmek Bir istemedim. Mütehassis olmak — Duygu- lamak, hissine e - (Er) Etre touche, affect: ile le ye Yi bl sonra beni hatırlamasından çok mü- te oldum - Yı geçtik- pek duygulandım. Mahsüs surette — Duyulur: casına - (Fr.) Sensibl rnek: Pahalılık mahsüs bir surette arttı - Pahalıl yi (surette ) — Duyulmaz, belli, belirsiz - (Fr.) Insensiblement Sahte hissiyat — Duymacık Havassı hi Beşduyu- toplanı bn yi intiba — Duyuş - (Fr) Imp- ression Kabiliyeti intiba Ez - Bi İmpressionnable Hisar — Baru (I.Kö) sahibi — a — e yek) Hod — Ken Hodbin — Bene ( Fr.) Egoiste Örnek: Hodbin e en fıkarası olandır - Benci gönül ye olandır. Ho uğ Bencillik - (Fr.) Egoisi Bil nek: İçtimai hastalıklı en korkuncu hodbinidir - Soysal hastalıkların en korkuncu ben- cilliktir, Hodbehad. — Kendi: başına kendi kendi: rnek — Hodüebed bu işe bin yanlış oldu - Kene ek: , Kanlı bir kavga Hı a bu işe girişmesi yanlış b medi — Hoşgeldi: res Gesi lm Huccet — Kani (Bak: Delil buhran) Hi acık, göz - (Fr.) Cellule (Fen anlamı terim ko- luna bırakılmır. Huceyre — Göze Cellule İlnereek — Göl. (Fe) Cellu aire Hudâ — Tan ı, kuday Hudâyi ere — Kendi. Oui pousse sans etre cultive a -(Fr.) - Ken adadı (Bak: Hadd) — Buç, sınır Hudus etmek — Başgöster- mek, çıkmak, olmak -( Fr. ) ur Gok, Aralarında bir eği hudus etti - Araların ala başgösterdi ekti) Hufre — Çukur Örmek: ir hufreye düştü - Yolda bir skn düştü, Hulâsa — Çıkarma - ( Fr.) Extrai Örnek: Kina kına hulâsası - Kına kına çıkarması. Hulâsa (icmal) — Ozi - (Er.) esume Örnek — Bir yazının hulâ- sası - Bir yi özeti. Hulâsa etmek — Kısalamak, özetmek rnek:- Bü yazıyı yazarken çektiğim rin hulâsa ei en çekmemiştim - Bu yazı yazarken © çektiğimi HAZ kisalarken çekmemiştim. Hı ten — Kısaca wlâsatan söy- liyeyim - Size kısaca söyliyeyim. Hulfetmek — Dönmek Örnek: Sözünüzde halfetti- niz - Sözünüzden döndünüz, Hulkuı gaz Hulül süll — Girmek, geç- mek, yanaşmak Örme Mevsimi tmişti - Kış girmişti. eoyinlire hulül etmesini bi- ir a4 Zenginlere y. şita hulül len bir ; Hulüskârlık — Yar -anmalık ÖREL Hulüskârlıktan hiç de hoşlanmaz - Yaranmalıktan hiç e hoşlanma: Humma — Sıtma, (nöbet, ateş - (Fr.) Fievre Hunna Bogaz Hünin — Kanlı Örn Hunin bir cidal - unriz — K. cü Örnek: . . , hunriz bir adam- dı-.. kandökücü | bir adamdı. Hurafo — Sanıka, urasa Örnek: Türk gale hura- feye kulak - Türk çe- sağı sanaya amil kulak ind — Kırıntı, küçürek, ufak, vi rak Önek Hurde demir parçt- ları - Kırıntı demir parçaları burde mana farklarını ile o sezdi- En ufak anlam ayırtlarını bile sezdi. Hurdehâş olmak — parça olmak, kırılıp dökülmek rnek: Pencereden düşerek ea tası re oldu - Pen- sai e k kafa tası pa- oldu ti ml yolda Moli olmuş- ça yolda EE Hurdehâş mr ga — ge dökmek - Otomobil bir RE e ili rain Hi dev — Kırık öğe her Di kala eşi deli öteberi Örnek: Sokakta sie sa- bir adam gördü - Sokakta kırık dökük ekeni satan bir adam mili rdü. — Çıkma, çıkış Dinek: il huruç za- man: gelmi: * Kaleden çıkma (çıkış) zamanı gelmişti. Huruc Era — Hurüşâ: Örnek: Kı şan bir sele benzer: zaman coşan (çağlıyan) bir sele benzerdi. Husran — 1 - Zarar, 2 - (Bak: Mahrumiyet) Husüf — Aytutulma us (Bab anlamına) — İş, Husus yol, konu, sorum, şekil, yön, bakım, için, üzerine i Eğ Hüş — Akl By Huşü (Bak: Tevazu, arzı ib- ira, at, ek: memeli ai makla oşere yabım - Katınızda (kıtınızda) bulunmakla önarlan rn (onulanıyorum! Huzur — Bulunma Örni AE Sizin, aramızda hu- zurunuzu Mİ görüyoruz - Sizin, aramızda © bulunm faj yda görüm uzur nr ve âsâyiş an- Güvenlik a nmanızı O gi e kalsy çan kim- seler buzu; sükün en lâzım b şeydir - alaniyle ça- lışan kimseler için baysa lik en en bir şeydir. ü kalb anlamına) — İç abisi Örnek: Bu işi muvaffakıyete erdirmek ladar insana Mebel kalb veren bir şey yol işi başarmak a insana bir şey yakar, Esin, esinti Hübüb etmek — Esmek Key eN hübüb eder, - Yel eser, kum w #E rekl veren Hübüb — İ YEM Hücüm — Hücum (T.K8) — Uzyön - (Fr.) Ins- piration Miz pousse dans la woi u salut erim. — “Hükümdar Kö.) Örnek Togiltere e - İngiltere hükümdi ie mi ye Hükümet (T.Kö.) Hüma — Oma Hinet — Hüner (T.Kö. Hür — Gür, özgen, özgür Hürriyet — Hürriyet, özgen- lik, özgürlük Oi A. hiç bir şeye değişmeyiz - enliğimizi hiç bir Ba değişme eyiz. Hür er — Özgenel, Büzürel, Hürmet ygı e) ürmetlerimi takdim ederim - Saygılarımı sunârım. ür, tmek, ihtiram gös- rmek — Sayma « Ben kendisine çok hürmet alişan Ben kendisini çok sayarım. Hürmeten — Sayarak Örnek: Ihti; kei hürme- ten - İbtiyarlığını sayarak. Muhterem — Sayın Potemkin,imparatoriçenin cin- siyet arzularını ie edemi- yeceğini anladı: gün onun zev ie del Hem nı yamalı da çekinmemişti. İngiliz (o büyük elçisi "31 mayıs 1776 da hatıra defterine şunları iie Zavadofski, Pot KİN pl letile Katana ay olunmuşt Bu ln Girmiş gözden düştüğü yı manasını a Katerina Silistrede Türk ordusile çarpış Potemkine aşk mektupları gönderiyor ayrılmıyan OKaterin; dikkatini celbetmişti. Potem o günkü yararlığına mi olarak şsiralay Gilbasis çi rılmıştı, tine koşuyı or, e m çok eirlee yap- mış olan “atari Potemk itiraflarında ondan önceki âşı- i işti: aradığım meziyetleri, bulmamış olsaydım ona peak ii kide bötün len — kim olacaktı. O tarihte Ka. 44 yaşın- etmiştir. vırlı, cesur ve ğundan daha o zaman yakı- sıklı delikanlıların © peşinden iparatoriçenin Potemki, har Mn Haya z bi a | temayüz ii ordu kum bir idığını, evin muh- olmuştur. ba İğ sur: tefriş edil- İmparalrş Potemkinin iğini ve e inin tah- se m el tını 775 bin ye çıkart: vE tığnı o bildiriyordu. Halbuki kamet ve kr İnan vazifede olan gözde Zavadofsky ema Münya İ ca bin rubla tahsisat yen için O) aki uzaklaştırdığı ve Vasilçike Potemkinli kesilizini ii | başladığı günlerde Poteml düşünmeğe başladı. Onun v tile kedisine gönül verdiğ hatırlamış ve harptaki son: vaffakıyetlerini (o vesile itti ederek kendisini yanma çağ ıştır. O sırada Potemkin Sili tarafında Osmanlı şahsıma merbuti; ii vatana hizmet emeliniz ol undan im, M | diğer zeki, cesur, | re amla reyim. Çüni hakkınızda One düşündüğü ve sizin iyiliğinizi / istediğ bildirmek istiyorum... Sonu & Örnel elim samilerim- Sayın pi Hürmetkâr — Say ii Hürmetkirmiz > Sa- Sille lâyık Ve ram, şayanı hürmet) — Say, eğer ek — Güzel üz me bal ümit — Ur gidim Örnek: Hüsnü hâlü hare! numarası - Üzgidim numarası, Hüsnü hat — Uzyazı - (Fr) Hüsnü idare — Uzyönet Örnel tün Mali pü sevgisini ka- mms yapilar ri — İyi geçinme ç ile yle zevce ara- sında hüsnü lâzım, ket | Karı ile koca arasında iyi | çinme gerektir. hasr Kılavuz sözleri üzerine, | listenin (Yeni ri si isçi istek demler eni de eri siren : 8 sef , Gnel kâti; Ha şu Ne pie gönd; lecektir; eee bi Se e Kılavuzda ....: ğini uygun ge ki görmüyoru! Sebebi : in) Me b Burada bir önerge gösteri yen yazılar üzerine bir yey ya, Ha'neyacaklır.
