7 Eylül 1947 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 4

7-9. 9YrT 7 Eylül kararlarının yıldönümü ANKETIMIZ: Gösterilen hedefler tahakkuk etmedi Meslek ve ticaret erbab, bu husustaki fikirlerini ııeıredlyorıız İstihsali arttırma: yolana gırılmelıdır ;ALTIN VE DÖVIZ ç TELİRRE f durumile de ıl:ılidır 8 »..........——.m»»....—..»—m. Stoklarda azalma göze çarpmaktadır 7 Eylül kararlarının ihr üzı erine aç malları tesirleri Yazan: ZEYYAT GÖREN Yazan: Azıı Tılınıı B'l:dnlı ugün memleketin mali, iktısadi »vazenesinde açık vermesi karşısında| tsıınnı rııını- ve ticart hayatında bir dönüm | kambiyo kontrolü sistemini korumuş, e- $ tası teşkil eden meşhur yedi| ** klırıııı sistemine hıııımm m;ı edil ğ "Ş“ ,kıı_-dı'llyw umumi, lıuîoı 1947 :" 164131 “:n.— ı'!ı Eyiti kınrl.ır:d "î.f'."."'“&'—'.m. 5 inci 'lh- kadar dn- eden kli-| ise, bir sene zarlında memlekete it- | — tır. ıwxıı tesbit edilmiş olan ıımuu, bizim istih. Ş|Pir durgun! :W ..ı" d':-"* |lüle '““ azalmış bulunmaktadır, Türk daması, döviz kur-|"İN£ mübadelelerinde fiyatlar daima|? hal edilen malların ekseriyeti istihsal vasıtaları ve | — sal mekanizmamızın n.uu mnuın ; :ı'* e:.kk Ş WW“:WM:.: Aıııııuıuıu. altın ve aö önm Çai b 1Yyükselmiş ve harbin ola-|? ham madde olup olmadığına bakmak gerekir, Eğer | — etmek icap eder. Eğer u,.,,,., |perdlmad mm:ıx viz HDA Sürülede Mütalda « tinden Tak Al.ılhınvınndndı diğer memle- l:îyle muk;.nıfıu ı î'lî'â'l'a!""' ııybışmz çüde tesbit edilse ıaı, istikyal ve İlvaç mmym. jl ser aat ım:ı; Birinci harbinden sonra at Ketler ile yapılan e gaye |di bemla ünmeklar, BU zoşgi ürene nlıi' gekuk bir kalkınma tal duğu muhakkaktır, Ancak bu b Ka b myıı!mık üeüt Ve ım“;ı.ıı = - m_n:; âı::ırğ: ğımi:ıl'r el g aa ımeıîıln#.“.mmh;m 4 “ aüi ü"“'md’ ""’d'” hlık, bir taraftan başlangıçta ihraç | tır.) T he eak nn öreri m'_ıı';q'”"“; Fakat .uııım 'ile ücari münasebet |? lur. Dış tücaret meseleleri sadece tek taraflı olarak | — y sevkoderdi yakla 1945 sonunda 326, mil silince mallarımız fiyatlarile|; bize bağlı değildir. Ticari münasebetlerii oli Bi N düşürül seviyesi nisbe-| 1946 sonunda -328 rıunvı Dlyuıhn arasındaki fark ba-|? memleketlerin durumu ile de uııııesr. Nıı:klm li ;f':;"'“ paramız İstikrarlı ve sağlam bir para- tünde y yükselmemiş Wunm-gnd:n Ağustos 1047 de ıı'ı mxlynıı ı... ıkmıştı T KA bir şekilde ortaya çı tır. Bu Ğyı:((ıl kzrırlınndan twdki sistemi w besFİletremer flamez kıymellen düşürme şeklinde) bı uccar nesinde ithalât ve ihracat primleri|: cevap yıne menfi olacaktır. Dünya ölçüsünde nizam- | — gün sureti katiyedi ve binnetice 7 Ey- Ş| ct u:ıîııî?k l'ı:);h.lınn kaldırı ıım;; Altın m.v==ub muhtelif âö. vazetmek mecııımyeum duymuştur. ıı bir sisteme doğru l[en ıdım.lır olmadığı için biz Bugün ya- ğ p bu mııhy—. ÖZüÜ l içalnapnz bu iarim egi içinde daha geniş bir kararlılık pı!muı Tâzım gelen şey, her sahada ve her suretle $ | kolaylıkla verilmesi OZ uy e 90 badar geç Ml" istihsali arttırmağa matuf tedbırlere hiz vermek ve $|#rtmasına bir hayli Y"d"“ etmiş-İme kadar tevazüne yakın bir man 'tısadi bir istikrarın meydana gelmiş Döviz fıy atlarının tesbiti ameliyesinde riyazi | mümkün olduğu kadar istihlâki tahdit etmektir. ’-'" Ailınan "db'== yarattığı bu | zara uıedıyum a- nu ve 1546 iddia edilemez. Durum bu ilkınmanın iken mevkii iktidara gelen _"“ di hi B enen Recep Peker kabinesi iktısadi niza- Y l yıîîındı_ kısa lellkkl edilen bir Gişi n dRümen. beip ararlar bulunmak veya bu hususta bir hü- rakkamların da belirttiği ğişiklik yapılması düşüncesile hare- ibi, ne"celer ket ederek i l k küm verrı:ek pek de mumkun ol Eylul karafrları altın ve döviz mev 117 - izımgel yüzde Dııvılfıı etmiş ve prim - Altnurken iktisadi bünye:mxdı alınamadı Yazan: diğimiz Mustafa Faik Üstar ||** luıxi ir. Beynelmilel anlaşmal dahil olmak mecburiyetinin ve ıuııl ııbıplınn (ılır var ldıyıe) h h İstikrarlı nİzam beıınn bu in kişafı sadece 7 Eylül k: mişse de fhracatımızdan elde edilen da aramamak, bunun bi arp senelerinde, bilhassa niden tanzim edilmiş olmasına da bir pay vermek icap eder. TE bındz dl helırlı!dıkı lıb’ bu m Hl he lamlarının — kararları asında gaye olarak ıocterd.m.erl yususların — Filhakika 7 Eylül ka- bugüne kadar eımmı, o nılınndın şonra piyasada her çe M ııııeum bu ciheti tebarüz ı d Ka < mininin de hatta nümü olan bıuuı.ı için lchhm:ı î: uru ama ı halkın yaşama şartlarının !mhl- vımınl bîilıd.ır Halbuki aşağıda rınızı toptan cevaplandırmağa ( EKMER ye.sınm yükselmesine ve dolayuıl ir misal bouıe bir endişenin mev üü içinde iktısat ve maliyeden'az| - Simdi anketimizin Suallerini bura, I T’M'ı:! hadir. Halbuki memleketimizde ÇudiYatini ifade stmebtadirı çok anlıyan bir ferd tasavvur edemem | d Mm sonra sıra ile muhtelif aı m.m :evıyhmm 7 Eylül el muayyen kaliter ki meslek ve ticaret erbabının cevapla- 1 —a Mi re doğrudur. Para- lduğunu be! ema- | de bin kilo tütünün bedeli 3 bin li. ; aksini rına geçeceğir. d,_,şmsue malın kiymeti artar. rzırı rımınmamı ra idiyse, r kuru ©6 40 4 olsa olsa ya bu kararla ilgili veyabur SU, R: İ roĞa prim « olduğuna göre, te biraz da hatır için 1— 7 Eylül kararlarile istihsal artar, Fakat bizim Zrnaeedilen istatistik. İmin ettiği döviz 1660 dolardır. izde unutulamiya- istihsal artırılı hususiyeti vardır. de: 've bu yoldan temin et | 7 Eylülden sonra yine bu muayı K izler de bir l beklenen parlak bir bilânço maalesef toplayan E:» ı_,ş muştır. Ancak, ., Bankası |3 bin lira üzerinden sattığımız tak " çi e ü Kagi hatlalık vesiyetleri ” kap n a Bibi, bu döviz ıııı.uıı sarfedilmiş |edeceği döviz 1071 dolardır. Dem tesadüf ıew ve bilhassa 'ıvukd; olayısile iktısadi e m .yn. pm m,md,n, yi hayven maehesillerimiz. müstahtil ? hsillerin veye 1045 ni bin kil den çıktığı, ikinci veya üçüncü ellere | 2 — Döviz fiyatları iç ve diş fiyat kuçukm, büyüklü stok faydalı ve sonuna göre hafif bir ıuln:n:':lı: e geçtiği için köylü bu karardan pek seviyeleri arasında — muvazene elindedir. Paranın sukutile hasıl ©- lldır. Esaset dış ticaret muvazene- bir tedbir olmuştur. Bu w!bırler V| yaşakililedır. hat âx istifade odemlnıı ve bu yüzden yinet artışından stok sahij 7 Eylül kararları pek fe istihsal Bununla lanmış midir? .,.u,..»ı. kasantaışlar, a 3 — Bagünkü paramız istikrarlı ve | küçük 1 16i mahduttur. Yalmız şahsi değil, umu- sağlamı bir para mıdır? nııduı oımınuıux çum küçük | mahal yoktur. k ne mümkündür, ne de faydalı- Bankası kasalarında ve hariç- mi kapaat; her ne pahasına olursa üstehlikti. Mülhak wıhıııe- ııımu mll ""î saslkakldlerleğe “aşsvmit “etüm. |1, olsün harpten aç, çıplak, bi- Tunduğu gayelerden — biri (b) fıkrasında | ve iktısadi dur larin safi kilosu tap çıkmış olan memleketler, bizden 7/9/1946 da 212941 kilo, Muhtaç oldukları maddeleri satın a- sada — bollaştırılması — suretile uııuk malları pahalılaşınca ııısııh lâkadardı 31/12/1946 da 210:775 kilo T lacaklardı. Zira bu mubayaat biraz mesi yüzünden, 4200 Türk Jirasına da meeburi sayılabilirdi merkezinde- datmaktı. Bu gaye — Peahalı olduklarından 4 pen b | mıhsu.l ,.,_.,t,m.k H ıuş piyasalarda müşteri — bulamıyan I Ş dolardır. Bu - vaziyette dc 7 ızymı szmetmiş olan bu leri nedir? nıı d:rzeede vesait buımıı. düşürüli | l dikkatine: kararlarından evvel bin tütün bayaalarını kesmekte veya azaltmak-| 5 — Hükümet vadettiği şekilde va- ıu itibarla paranın YA için elde ettiğimiz 1660 doları bile Geçen yıla nazaran bu mayi mamullerin: Kat bu kabil malların vmum "u-"' I AŞ gün temin ıımek için 1106 kilo tü ki istihsal azlığı karşısında ihracat| sülleri — fiyatlarında ve eşya|Zordur. mallarımıza nisbet de Fayans yerini tutan ||fün ihraç etmekliğimiz lâzım ge »lyıııı:-;mııııu d=ux bu gö makliyat tarifelerinde indirme- e ağgen DeD m a lir. Tüşümüzü teyit etmel . ler yapacağı yerde bilâkis zım gelir. Uyul iylülden Y n dc ;(.mm gü ııbı. Ve ea e l Bu misalden ıhuuıı olursa olsun ecnebi parala- bütü, Jaştırmış ve geçim ,,mww vyaad lm kr nt lar #yni mallar için fazia de n İ fiyatlarımızın ted a karşı düşürdüğümüz halde bu- se zorlaştırnıştır. — Bu |birler alınmadığı için istikrarlı bir Bu. ıkıerıyı noksan dövlz tediye eı- , paramızın “b 5) nis! ımdı aur m bu ayarlamanın ayarın bozmak vaziyetin 7 Eylül kararlarile te- 'nizam kurulamamıştır. rdir. Ferd ilibarile müstahsil ve şufulmuı suretile ecnebi alıcıda ya stiyen yani, sürümünü ko: imkân var mıdır? — Eski rayiç ile müşteri bulan saknası derpiş edilen satınalma ko uyıqunıık veya temin edebilmek| 6 — 7 Eylül 446 da tesbit edilen için menfi, ayni rayiç ile |/"*9' Seçmiştir. Fakat ekser mallar Vpti aa aa aĞ ” yolunu karşılaşıyoruz. Bu döviz kurlarının — ihracatı teş-|müşteri bulamıyan mallar ıçin müs- |£i? ecnebi alıcı noksan döviz '"“7' ! UrE SEŞEKANEN pea Pa sadiyehayer f rarın D nrtle n ArBimleei ber etreb veciek atadtüder. — — KOŞ V l e ı Pİİ“IN B SierEE. ölea T nt elde et iddia artacağı sö, tir. Filhaki- 'mlel öviz gi " el acağı söylenmişi — Bugün Türk parası istikrarlı " İğini ddi edebilmek için rakkamlar mu önlemek için, daha fazla ıeda — İthal maddelerinin her çeşidine l parit l $ ha rasyonel çalışmamız, nakil v gelişi güzel kapılarımızı açmakla bir :";;:: ::'k“ AŞ ETESES | vekğmüime Kabul 6 (19 V Fayansa nisbetle sıtalarını arttırmamız ve ucuzlatm? kısım yere da 18 mil; dd 7 — Bu sııııı 7 Eylülden evvel vı mız ve böylece mahsullerimizin n 7 Eylülden sonraki e; !vıı.ar e liyetini dllwrmek’ iğimiz lâzım gel harice akmasına sebebiyet vermiş ol- gi nm ı..uıımıı ınııı Gül eei Üçelşri, &ç 6 km ae ;m'mık g.. Beyaz renklerin mektedi metre karesi vıdıal ııqlültm' Bıı luldı #terlinden başka serbest dövlz mııın ed.lhh midir? Edilmiş- Altın mukabili döviz yasadaki para ve kredi darlığı | , .) ve gümrük zamları yüzünden nlırü:ıı Kararlar alınırken in l'llılll-l' suretile - cevaplandır. indür. ! — Bm memleketlerde paranın düşmesi ihtimalleri istihdaf olum- 5O w Her ıurm lını Ş :r ne Çünkü 7 Eylülden sonra « Para IY“M #onra | yabancı devletlerle aktolunan kliring devlek kastacedi düştüğü müş- n d tei | tthedeleri dolar parite'sine müste yapılan —ııııı. hazine bono- 10 — Bu sualler muhatabı si- ğ mufia- a bili döviz temini gibi tedbirler 7 Eylâl muğayir değil midir? Çalışmamıza ve verimine tesir eden M — İç piyasayı kurtarmak amtill altın satışı bir tedbir midir? İ 12 — Memleketimizin bugünkü Iktı- e n sadi durumu karşısında sizce 7 Zai Kararlarım toptan n de- GALIŞMA HAYATIMIZ Tâzımdır, yoksa mül- e ö uai dra ae — ea T a ise, bu tedbirler ne olabilir? a nnni semei 7 Eyiti kararlarını esastan de- git G Uymuy, i Hiştirmek icap | bir sistem 12.50 Lira Diğer renklerin metre karesi 13.50 Lira 'Toptan ve perakende satış yeri: Demir- Toprak A, $. Korzluca Han, Galata - Eski Yolcu Salonu Karşısı — Telelon: 40261 vap 10 — 7 Eylül ıuud a 849 muyonı Şaran emleyon urı leki bankı Iı. yükselmiş bulunuyorsa da-9b 10 ci- varında bu fazlalığı, 7 Eylül rlarına inenin ' durumuna attet ek ve bu ni$ betteki bir lıııvvucll Pll’l piyasa- Bsınin telâkki tmek Jâzım gelir. nnın istikraz r ve bonoları ihracı da ? Eylül kararlarından evvelki duru ma yri tabil bir T Cmpll—A!uıılım sayı kurtarmaktan Z: yıaı.nll" anın kıymetten düşürülmesinin ııımı ıuıueııı uı önlemek ksadile alınmış ibirdi. Küt ıı pıumıaımnı ınunı kıun ve ha nnııı olup muvaffakiyet- tedbirin iktisadi Tik eli İğrİür —e a—