5 Kasım 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

lASMtHA;(mJ* Ahmet Emin YALMAN — VatanE Cağaloğlu Molla Fenart sokağı 30 - 32 Perşembe W'..’inci teşrin 71942 Ti Ülelon 24138. Telg. VATAN zt Yıl : 3 — Sayı : 748 Türkiye ve harp Bugün, dünya harbine yakınmı bulunuyoruz? Milli Şefin dış politikamızı b arasında mühim bir Reksicümhurumuz Mitli Şef İnönü nutkunu süylüyar Amerıkadan X— Telsizle Kordel Hul ile bir konuşma Yazon: Ahimnet Emin YALMAN bugüsün milli bayramımız olduğunu Bulallı ve bizi hususi olarak görmek- ten haz düyacağımı ilâve etti. Nazır Kabinesinde bizlmle büyük bir sami- miyetle yarım sant kadar konuştu. Huli - Amerikanm Tenesi dağlarında dağtıl ada — küçük bir köyde doğup büyüyen llT ve Siyasi hayatta. prensipleri- zün dü Çük bir Tedakârlıkta bile bulunmuyan bir idealisttir. Bize yaplığı beyana- tın hulâsanr olarak şu metnin aynen Deşrine müsande etti, «Rugün — Türk — matbuatısın — beş mMümlaz mümessilini selâmlı - gimden dölüyı fevkalde bir haz dü- yayorum, Görüşmemizin zamanı da zikre değer. Çünkü bugün 29 ükteş. e Jrim 1928 senesinde — kurulmuş — olan Tiyetinin 10 unca yıldö- Kordel Hull Merikada bulunan Başmuhi Firimta takkizle bildiriyor: Yü Amerika harkiye nı Vet Molrün gasetecilerle olan mü- | — Geçen 18 sene içinde Türk cümhu: Rünlük toplantısında bulunduk. riyeti milletlerarası münasebetlerini "' ı.uı". de meslektaşlar araesın- | dürüst ve yolunda İdaresi bakınma. danduğumuzu söyledikten sonra | (Devamı Sa- 3. Sü. 2 de) xx Sark cephesinde l<afkasyada Alman tazyıkı artıyor 4 :knı ((AA) yıca Üa Muya Nalçik'in cenu. tW Sklsirdeki muntazaman ilerleye Bir 'çok kesimlerde Almanlar 5 dâ © kere tsarruza geçmişler, fakat her n küvvetleri Birinde geri atılmışlardır. Kayıpları & Örüüonokitze'yi, Kalkasyanın ce | ağırdır. İK zengin bölgelerin yolunu |— Berlin, 4 (ALA.) — Alman orduları :"'ıı , Petrol sahalarına giden şi- başkumandanlığının tebllği: Giler hattınr tehdit etmektedirler. Batı Kafkasya'da ve Terek kesi- * (AA) — Moskova teb | v minde şiddetli muharebeler devam et- hlan ex, şöyle demektedir: | HN müharebeler devam et alar ngrsd müharebesine yen yade tümeni ile 40 tank Bal. | dır. Bilülrümektedir. Bu taarrtzu | — Stalingrad'da üvvetleri desteklemiş- | rına devam edili Çarpışmalar çok giddetli ol- ; Buzı vazı göğüs göğüse vuruş- a'arı mektedir. Savaş tayyarecileri Tuapse llmanına tesirli hücumlar yapmışlar- üzleme savaşla- Bu "münase- betle mukavamet atmekte bulunan bir düşman gvupu kuşatılmıştır. Bövyet. (Devamı Sa, 3, Sü- 1 de) (—) sahmın sadeliği ile | tatlük ve temizliğinden en kü-| elirten sözleri nokta Milit Şefimi: Bızı kimseler, 'zda, bütün — dünya önünde politikasını — belirten — değerli sözleri arasında bir cümleye taktl mişlar. Bu cümlenin hemen &rka. sından gelen diğer rümleleri kav. ramadıkları için yanliış düşüncek. re kapılmışlar. Halbuki — dikkatle okusalar ve üzerinde bir parça dur* alardı, sayın SŞefimizin — büyük. küçük hepimizin anlayacağı şekti de buyurdukları 6 berrak düşün celerin bakiki manalarını — derha kavrarlar, böylelikle boşuna üzül. düklerini görerek yüreklerine — su serpilir, rahat nefes ahırlar ve ya. rına büyük bir emniyet ve kuv. vetle bakarlardı. Takıldıkları cümle $ «Patladığı — gündenberi — dünya harbite memleketimiz ea ziyade bugün yaklaşmıştır.» İşte bu cümle, baz) — kimseleri yanlış bir fikre sürüklemiş: Sanı yorlar Ki, Türkiye hürbe sokulmak için harici bir tazyik altındadır ve Milli Şefimiz: o cümleyi böyle bir bartcl tazyik dolayısile — söylemek düzümunü hissetmiştir. ——— — — Bu çok yanlış bir görüş ve an- layıştır. Türkiye harbe sokulmak için hârict hiç bir tazyik altında değlidi! besinde, buna benzer bir tazyikti tesiri altında düşünülmüş ve söy- lenmiş tek bir kelime bile yoktur.: MülL Şefimiz, di münasebetleri- mizden bahsederken, devletler a rasında derece ve sıra — göztlme- miş, diş politikamızı tâm bir' top- luluk halinde, sadece Türkiye ba. kımından erlaya koymuş, bize ve bütün dünyaya açık bir llsanla an- latmış ve Bilhasta bizi öyle sanıd- düli gibi kuşkulandırmamış. aksine olarak bize emniyet ve itimat bah. şetmiş, ancak öz evlâdını , bazi ku- surlarını görüp öğüt veren dürüst ve müşfik bir baba gibi - hepimizi ikaz etmiştir. Harp dıişarıdan kopar gelir. fa- kat Onun ilk sebepleri — ekseriya Üiçeride olur. O cümlenin manasını iyice anlamak için ona ilgili olan sonraki cümlelerle beraber okuya. hm ve düşücelim «— Patladığı gündenberi dünya harbine — memleketimiz en ziyade |bugün yaklaşmıştır. - Hakiki kuv- vetlerimizi, — sağlam — vaziyetimizi bulandırip gölgelendiren bir — ma. İoevi telâş ve ıstırap havası bugün yatanımızın üzerinde — esmektedir. Böyle haller bir milleti hastalıkir İve zayıf gösterir, Hastalıklı millet bünyeleri Hâztei tohlikeleri sürat- © üzerlerine çekerler. Bu sebeple bir gün bilmediğimiz bir — istika- metten ve bilmediğimiz — bahane. ler altında vatanımızın — taarruza maruz kalması ihtimalini — Büyük | Millet Meclisinin ciddi olarak göz- önünde tutması icap eder.» Dikkatle okuyunuz, — Milit Şefi. miz ne buyuruüyor?: Haştalıklı mil- let bünyeleri — harici — tehlikeleri (Devamı Sa. 3, Sü. 7 de // Kasfkasyada Alm an tazyiki devam ediyor. Harita har ekâtı göxtermektedir. Ve Mit Şefimizin hita- | *DOĞRUYA DOĞRU - EĞRİYE EĞRİ> Alman Kurmay Başkanı da değiştirildi Bu değişiklik taarruzun kışın devam edece- ğini gösteriyor lalderin yerine Vont| Zeigler getirildi Londra, 4 (AA.) — Daliy Er | presa gazetosinin askeri muharriri- nin kanaatine göre, Alman genel- kurmayında yapılı son değişik. devam edeceğini dir. Müharrir. bilhasea Köst te gecelkur Mahrukat Ofisi Kömür narhı 'kaldırılıyor mu ? Ş Narhın kaldırı'masıyın vurguncuların ekmeğine yağ süreceği iddia ediliyor Mahrukat Ofisi Umum Müdürü İZeki Kokgil dün vezifesinden istifa etmiştir. Boş kalâan vazileye — esk Karabük fabcikaları Umum — Mü. dürü Tümgeneral Seyti tayla edil. miştir. General Seyil yeni vüzile- sine bu sabah başlıyacak, — Ofisin umUm müdür munvinliğini — yine İzzet Güney yapacaktır. Vilâyet Ofisle evvelce tesbit et. odun ve kömür ı,,.ıı.,.n. bir miktar zam yapmayı kararlaş- Urmiştir. Odunüa çekisine bir li- ra, körnürün kilosuna 60 para zam yapılacağı sanılmaktadır. Bazı tacirler odun fiyatlarını dün de bir miklar yükseltmişler. dir. Alâkaldarın söylediğine göre bu tacirlerla bir çeki odunu 14 Hiraya satmaları bile fazla küâr te. mini gayesirin neticesidir Diğer tarafttan mangal kümürü narhinim kaldırılacağı hakkındaki bazi refiklerimizde çıkan bir ber endişeli bir hava yaratmışlır. Alâkadarların iddlalarına göre man Bal kömürü carhmın — kaldırılması birçok spekülâtörlerin, vurguncu ların ekmeğine yağ sürecek ve velce de kaydettiğimiz. mahzurla rın gözönüne alınmayarak yapılar bir hareketlen sonra nasıl odurun çekisi 14 liraya kâdar yükseldi ise fakirfıkaramın yakacağı olan man. (Devamı: Sa. 3, Sü. 67 da) «> İlkler Almanyanın kışın da taarru. | may başkanlığına General Ha der'in yerine General Von — Zeig ler'in getirilmiş olmasına — dikka çekiyor. Düüy Erpross yori Rus cephesi için kış plânları ha. Tırlamağa memur edilmiş Llan Ge- Veeral Halder'in Stalingradda çar. İpışan kuvvetlerin tcap ederse Af rikada kullanılmak üzere Don ge rilerine çekilmesini tavsiye — elliği için büşkanlıktan — uzaklaştırıldığı zannedilrektedir. General mihve- tia Afrikada büyük tehlikelere ma | ruz olduğu kanaatinde İdi. Bugi (Devamı Sa, $, Sü. 3 de) (4) Müdürüçekildi A#ANRiLLi PiYANGO PP KUK Kai | Fiyatı S Kuruş j Bomba dâvası | !Temyizin bozma kararına uyularak duruşmaya başlandı Pavlof ve Kornilof, reddi hâkim talebinde bulundular | Bamba dâvasında Temyizin bozma kararma eyan mumara ağır ceza heyeti Ankara, 4 (Vi atan) — Almanya akara büyük elçisi Fon Pa. pene yapılmak istenilen ialleri arla lebrte Kakira aa Çanakçalı firmasına verilen çuvallar 18 b... çuval bu firmaya hangi fiyatlarla verilmiş şalonuna ilk günler denberi muhâkemeyi takip eden.| leri harekte getirmiştir. Bu hare- kele sebep de sulkâsd davasının en dikkate şayan siması Pavlofun to- pallama hâdisesidir. Bütün muha- kemelere boyast kaybolmuş — bir bastona: dayara dayana gelon — ve oturduğu zamsn kivrilmüyan — ba. gağını bir metre öleye uzatan, dok Ticaret Ofisi tarafından yapıları| tatdaki Jüt çuvalları tevzle karar t n abir geyi yöktur» demesi-| çuval tevzlatına hakstzlik kariğti- | vermiş ve tevzlatı da — yapmıştır. İse rağmen siystikten şikâyet eden | rrldığı yolunda alâkadarlara gikâk | Ancak, bu tevzlat o kadar sessiz er veaki olmuştur. Fendasız yapılmıştı Verilen malümata göre Ofla, bir | cirler, mesel müddet evvel getirttiği mühim mik | (Dev. Lokanta ve birahanelere ekmek verilmiyecek İaşe birlikleri teftiş edilmesi, vurguncuların adlarının neşri için yeni kararlar alındı Vüğyetin tebliği Istanbulda bulunan bilümum lokan- ta, birahane, gazino ve emsali gıda müddeleri - satan — mücaseseler ve seyyar satıcılar müşterilerine karne) mukabilinde olsa dehi ekmek vermi yeceklerdir. Vatandaşlar D yere lçre ekmeğini bizzat getireceklerdir Aksi hareket edenler hakkında taki- bat yapılacağı tebliğ olun Muvakkat karmoler. gakkında Pavlof adeta 15 yaşında bir genç tavanalığlla — mâhkeme — salanuna (Devamı Sa. 8, Sü. 4 de) ///7 kı birçok ta en hâberdar olama, Ba, 3, Sü. 8 de) /X/ | yolcu Sslonundan gelenler muvakkat | karnelerini (Galata yolcu salonu)| — Memurlar için datre ve müesseseler Ekmek bürotu şefliğinden. tarafından ai:nan ekmek kernelerin Istanbul tarafında oturanlarla tren, | mAhsup muan tebligat müci- etobüle Sirkeciye gelenler Eminönlü | bince borduroları kaza, nahiye, ev nd- kaymakamlığındaki Sirkeci yolcu| reslöri ve karne numaraları gösler Exmek bürosu şefiiğinden. mek üzere tamnif ve tasdık edilerek Kadıköy, Usküdar ve havslisinde | beyannameleri ile birlikte en geç cturanlarla Anodolu Demiryolu tari- | altıncı günü akşamına kadar Beledi- İküe Istanbula gelerler muvakkat | yedeki Ekmek bürosünü getirmeler karnelerini Haydarpaşa garında bu 'ırmı olurur. Istanbulda müvakkât karne yalnız |lunan yolcu salonu Ekmek bürosün- | — Rvvelki akşam Belediyede Valini üç yerden verlecektir. Beyoğlu, Be-|dan alacaklarından müracaatlarının | daveti üzerine saat yirmi bire kada: lar ve Calata | buralara yapılması tebliğ olunur. ÇDevamı Ba, 3, Sü. 1 de) V/ Libyq cephesinde Mihver kuvvetlerinin ricat hareketi başladı Kahire, 4 (AXA.) — Rommel, umu: mi bir ricat hareketine başlamıştır. | Vell çekilmektedir. Müt. Memür karneleri hakkında lesi taş tarafında ot bunlar şiddetle tasrruz etmektedir Alınan #on haberlere göre, şimalde. Mihver hatlarına açılmı $ olan cebi tefiklerin tebliği, Mihver kuvvetleri- sekizinel ordu. genişletmiştir. Muhü- zin Der Bi Angar Münssib ve Wim-|rebenin akibeti, şimdi, zırhl: alaylı İmelat'ta bulunan mevzilerini birak-|ra mensup askerlerin elinde bulun- İtaklarını büldirmektedir. Ba mövziler | maktadır. Kahirede olduğu kadar Ingilizler tarafından işgül edilmiştir. Londrada, fazla eyimser'olmaya te- Mihver şimalde de geri çek'imektedir,| mayül yoktur. Terde, daha bir çak fakat buradaki çekilme yavaş yavaş | Şiddeti| muharebelerin olacağı bilin. yapılmaktadır. Bu bölgede, Sidi Ab-| mektedir. del Rahman yakınlarıcda çarpaymalar | : Kahire, 4 (A.A.) olmaktadır. — Mihver kuüvvetleri kıyı| terek Ingiliz tebliği: boyunca gitmekte olan yolu kullan maktadırlar. Tagiliz hava kuvvetleri, ' Ortaşürk müşe $ incl ordu 2 ve 9 sönteşrin gecesile (Devamı Sa. 3, Sil 7 de) #.8.4