16 Haziran 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

00 00 Üİ BAŞMUHARBİRİ Ahmet Emin YALMAN Valan Evi —- Dağulağtu. Molla Penart Bokağı: 30 - 32 Hele. 24186 - Telg. VATAN Iet Muhterem Başvekil ATA -Dr. Refik Saydama —İkinci açık ariza— Yazan: Ahmet Emin YALMAN | €k — muhterem miz, Ankaraya son gidişimde Ziyare- tinizde bulunmak — istedim- Çok Mmeşguldünüz. Buna imkân olma- d Arzetmek istediğim — noktalar Ze mleket işlerine alt oldu- Üu için bu sütunda açik bir U Tette anlatmama müsaadenizi dle- Tim. Bir gazeteci için sizinle Mak fırsatınt bulmak ham bir ih- ilyaç, hem de bir zevktir. İnsan « 2ze hiç çekinmeden içini dökebilir Ve sözünün anlayışla ve alâka il dinlendiğinden emin olabilir. Çün- kü hükümet reişliği mevkii, siz! kendi samimi — şahsiyetimrizden W Zaklaşttrmamış, en küçük bir de- Yecede olsun başinıza Vurmamüş Sörüşünüzün — berraklığını bulan- diramemıştır. Sizden defalarca ü yolda sözler işittim: — Mektepten çıktığım Yüzbaşı Refik Efendi ne ise ben Yİne oyum. Kendisi için hiç bir id. diğg olmtyarak nefsini memleket hizmetine vakfetmiş bir adamım. Dünya yüzünde pek az hükü- Met reislerine böyle düşünmek ve bu yolda bir hulüs ve samimiyetle Könüşabilmek nasip olur. Bundan dölüye ne kadar iftihar düysanız rindedir. kanüş” zamanki Benlik ölçüsü tanımıyan, dalma memleket ölçüsile düşünen sizin &İbi bir hükümet reisi, umUuMİ ha- Yatta yolsuzluğa, — verimsiz çalış- Talya, umuml menfaatin benlik en. dişelerine feda edilmesine, zumanın lsrafa uğramasına delâlet eden hiç bir meselenin ve davanın örtbas edilmesine razı olamaz, çünkü hiç Bir şahsı, hiç bir zümreyi, hiç bir bozuk gidişi ve itiyadı himaye et Meği ve umuml mentaatin ihma. Nne imkân bırakmağı batırdan ge- tirmenizo ihtimal tasavvur edile- Mez. Milletler için »a büyük nimet, Başvekilt- | Tenkitli bir gözle orlalığa bak- ——— makta siz herkesten ileri gittiniz. 26 Mayis 1042 tarihinde Büyük Millet Meclisinde söylediğiniz nu- tukta gu tar'hi sözler vardır: «Har- bin başladığı gündenberi yaptığı- mız tecfübelerle görüyoruz ki dev. n es> dan ez> ye ka-| dar baştanbaşa bu memleketin 'h- acile telif edilebilecek şekilde tebdil edilmesi lâzımdır. Bu teşki- âtı behemehâl yenileştirmek mec. büriyoti vardir.. Bu sözlerin delâlet ettiği mâna şudur Ki bu memleketle, bu mülle- te lâyık göreceğiniz İdare tarz hakkında zihtinizde çirilmiş güzel bir örnek var. Mevcut hal ve şart- ; lart bu örneğe göre ölçüyorsunuz | ve göyeye aykırı buluyorsanuz. kansatiniz! de büyük bir cesaret| let teşkilâtı Almanmtarın batı cepbesi kumandanı Mareşal Rundatedt Amerikan asker ve mülzemesi İngiltereye yığılıyor Almanlar batıda 3 sıra tahkimat yapıyorlar Aokara, 15 (Radyo Gazetesi) ve samimiyetle ortaya koyuyonsu: nuz ki böyle bir ifade, düzelme ve ler ve uüsüllerin yerine aklın hâki- miyetinin kurulmast için en hayır- » Hlmanlar |e çalışmak ve yolsuz ve verimş işleri göünü gününe belirimek lâ- Bu vazifenin büyük bir kısmı | gazetelere düşüyor, zaten varlık- görmektir. Fakat hükümet, tenkitli bir gö- ş1 mukavemet hazırlıyan türlü tür- lü kuvvetler de eksik — değildir. ıf ve açık ve dürüst müna. kaşalar neticesinde, çanlarına ot tı- | li bir hareket noktasıdir Bu züzel düzelme ve ilerleme| doğudan batıya zımdır. T& ki dertler teşhis edi- larımın başliıca hikmeti de, umumi rüşün ve verimli bir düzenin bay- Bunların çoğu bulanık suda ba- kananlardır. | umumi hayatımızda fena görenek- İnareketinin inkişafı için el birliği- ' lebilsin ve Üğet ona göre bulun. as eıı cakıyur sun. | | mentast namini — böyle vazifeler raktarı olmakla beraber buna kar. lik avlamak için süküta ihtiyaç du” Sonra göreneğe ve usüle ayak ftenkit projektörlerile etzafin AY" | uydurup giden bir takım ortadan dinlanmasıdır. Bu projektörler £Ö-| aşağı unsurlar vardır ki istifa öl. Terse milletler karanlıkta yollarinı | çülerinin meziyetliye, teşebbün a Büşırırlar. O zaman her türlü fena: | hibine, İşini kendine dert edip ça. iklar sathin altında yer eder, milli | yşan İÜplere göre âyar edilmesine Lonüra radyosu bugünkü Sırpça neş- Tiyalında ikinci cephe için yapılan hazırlıklardan bahsetmiş ve şunları söylemiştir: «Son haftaya kadar en Bön techizata sâhip Amerikan idita. ları Britanya adastna” gelmişlerdir. AAAT Saçma bir iddia daha $)| İtalyan hücum botlarının Karadenizde faaliyeti Türkiyenin | Boğazlardaki hâkimiyetine dokunuyormuş | Bern, 15 (A-A.) — 13 Haziran tarihli İtalyan tebliğinde bild'ril İÜmiş olan İtatyan torpil botlarınım Sivastopol önündeki faaliyeti bun- |ların Karadenize nasıl geçebildik- İleri meselesini ortaya çıkarmıştır. | Fihikika bu e ““Türkiyenin Boğazlardaki hâkimiyetine dokun | maktadır Faket kim lan kanasle göre bu seri bot- lar Karaderize Tuna yolu ile gel- mişlerdir. t Diğer taraftan Tuna nehrinin geçtiği memleketler ya Ru«sya İle fillen harp halinde bulunan yahut ta Bulgariştap gibi Alman kıtala- yının bulunduğu mMmem'eketler oldu. WBundan bu gibi hafif harp gemi- İerinin bu son hârp senasi içinde (Tuna tezgâhlarından herhingi bi- rinde inşa edilmiş — oldukları da mümkün görülmektedir Paris | Berlin mahfillerihde hâ- TÜRK MÜZESİ İstiklâl harbimizin şan ve zafer — levhaları ve nişanlarıyle süslü Atatürk'ün, 'Türk milletinin lstik. Ylini kurlarmak İçin llk tarihi ka rarı verdiği ev, Atatlirk inkılâbı mü olazak hazırlanmıştır; bu. hazır bitmiş ve bu müze Vali Lüt dar'ın bir Bıtabesi e açılmış- kapıdan girer girmez Mült Şef Ismet Inönünün, (eşsiz kahraman Atatürk) € karşı olan bağlılık h betini gösteren levha ile başi tadır. Atatürk inkılâbınin muhtelif muvaffakiyetlerini terea levha- İler, binanın içindeki dülara ausılarak İbu tarihi eve şanir Bir müze halini vermiştir. Bu Jevha, fotograf, vesika ve re Bimler, inkalâp tarihimizin kolayca tetkik ve takibi için müze dört Jesaslı kısma taksim edilmiş bulunu- yoz. Birinci kısımda Milli mücadele saf. (Devamı Sa. 3: Sü. 5 de) () « Alman harbi | l Sıvastopolda | | göğüs göğüse harp oluyor Alm—arî!a.r,_Slalı'n kalesini zaptettiler Harkofta Alman tank | kolları geri çekiliyor | |" olan müze merasimle açıldı j Selim Nüzhet Gerçek müzedeki Ankara, 15 (Telefonla) — Bu. gün taplanan Büyük Millet Meeli- #i rüznümesindeki müddeleri mü: Zakere ve kabul etmiştir. Bunların peyi bilen her devlet adamı, hürrtyetinin rahatsızlık. nesi gibi, kurulu usulü ve geriliği Tn ve ihtiyacin kaplarına ve ha- için için kemirir. Zahiri | çazı olamazlar. Bu, gibileri, tıpkı diz altında — berbat | bir softanin medrese ruhunu, ak- olur Açaplarına kargı müdafaa et. 1 Diğer taraftan - Britanya - uçakları Beceden başka gündüzleri de Alman- | ya Üzerinde harekâta devam ediyor- | dar. Almanlar da büyük miktarda nı—l belediyesinde bir bomba taları dağudan' batıya çekmektedir- | İarasında bulmnan ve sonmüzake. İresi yapılarak keti bir şekilde ka: bul edilen asker! ceza kanudunun 7, 13, Za, 24, 63, G4 158, 164; 174 üncü maddelerinin tadili hakkın- daki lâyıhacın mühim maddeleri. Günlerdenberi — Xivmatopol — önlinda lrima seve seve katlanır, bu bü-| yırir inkişaflara karşı müdafaa « Şük müli hazinenin üzerinde tit | derler ve terakki ve Takılâbi lafta ler. Almanların batıda ç sıra tab- | atıadı "l"n' birakmıya ve kisr bir hale koy- | KİMat Yaplığı ve sahillere ağır çap: | p ihere, tanihle eşi görülme- lışırlar Silâhlar yerleştirdiği haber ve-| — Va ) BB DŞ derecede korkuaç bir varlık nevi unsurlar, tenkit ruhu. | FRektedir. Ka T l ae n'“'—îdole:.lm— atıdmış — bulunuyor ödürirken, hükümetimizin bu Tkinci copbe için hazırlık Vdiye Binasına diramit konukduğudu 'Utumu cidden naziktir. Bazı me- | yuhun bayrıktarı olduğunu hatır- Lamdra, 18 ÇALA.) — iZkinci ibir| bildirmektedir. tslar ve valandaşlar bunu İşaret | lamak istemezler, tezvir ve jurnal. | CEPhe için — hazırlıklara — faajiyetle ı.ıır:ınım..n #onra mahalle kordon tderek gazetelerdeki hudulsuz ten- | cılık usüllerinin her nevine başvu- | devuM. edilmektedir. - Bu maksatla | altına alınmiş ve Araştırmalar he hürriyetini zarailı bulmuşlar Bi üömanın bundan istifade ede- Sançadini leri sürmüşlerdir. Harp Naç Tünün âmiri olan İstihbarat W'K:'Yı kendilerine gu cevabi. verx voğ, Bir harp zamanında tenkit hti P* söylense düşman: bundan maçide imkânını bulur. Fakat düş- darıi Mtifade edecek diye vatandas- ve ’k bilmek hakkıni! tahdit etmi- » kendilerini yolsuzluğu görmek. İmpçfek ve düzeltmiye çalışmak sakünından —mahrüm — birakmıya mam. Böyle bir mesuliyeti Mi alamam, çünkü gazetele- tüm Pünakaşa hürriyeti; tepkı pare ti Çölo kontrolü, adaletin istik biç _d.rcchlndıu müli varlığımızın Semelidir.» kzerniz d..:'m'""'*' nazi — rejimi kurul. hüralt az zaman sonra münakaşe r ercticin Tüzümünu Hade eder ,_u"'_-'yı*. duyulmuştu. Münakaşl Yat Vttinin hasretini duyup fer- h Aeıır.. tdam, Almanyanın şimdi- beş Okara Büyük Elçisi B. Fon Par idi. 17 h n 1933 tarihinde tarihi bir k söyledi; Aulukta şu sörler vardir ihee ;'r mMatbusta mutlak M AÇ vardir. İrtişanın ,“';"" yaplığımı, hengi "'u':u')um' düşüldüğünü, hangi brtimeği ehil ve lâyik olmiyan imayalar geçiri'diğini, Alman ihtilâ »';.n Tühuna karşı nerölerde Bgü- K _’ırnd'&h’ ancak söz hürriye- e sahip gazeteler & sayesii ü tenobiliriz.» eai Cü süretle rarak hükümeti kendi taraflarına | b" vok gemilere el konmuş, yiyecek çekmiye, yapılan tenkitlerin ssikt hakkımda şüphe uyandırmıya ve ortalığı — bulandırmıya — çalışırlar. Hususl menfaate ait endişelerle sar tedilen bu güyretleri açığa vur. mak, mahiyetlerini belirtmek, mem deketin hekiki ihtiyaçlara göre in- kişaf 'etmek ve ahenkii bir elbir- lği kurmak için muhtaç olduğu berraklığı ve şeffaflığı temine ça. lşmak her gazete için en esaşir y vazifedir- İstanbulda öğle zamanı çıkan ve bir. mebus tarafından neşredilen bir gezelede, bir, İki gün evvel çok İgarip ve diklate Jâyık bir yazı çıktı. Bir taktm isimler sayarak filân ve fılan — gazetelerde çıkan tenkit yazılarının fena niyetle ya- zıldığı ve hattâ bunların topunun birden mürettep olup hükümeti, zasfa düşürmek Zibi bir. maksat güttüğü ifade ve ima olunuyordu. Bu maküle, münakaşa hürriye- fini yok etmek ve umumi hayatı en büyük bir nimetten mahrum et. mek yolundaki gayretler ve isti-| datlar bakımından bir tehlike işa- reti diye karşılanmıya Jâyıklır. kale sahibinin lehinde söyle. .cek bir mokta vardır ki o da hiç olmazsa sinsi sinsi çalışmaması, e- mel ve düşüncesini apâçık ortaya koymasıdır. Fakat sinsi sİnsi çalışıp memle- ketin iyiliği için yapılan tenkitleri ve münakaşaları hususi bir takım menfaat ve hesapların neticesi di. (Devamı Sa, 4, Sü 1 de) —— | (Devamı Ka 3, Sü. 1 de) — | İ men başlamıştır. Binadaki hasar büyüktür. Köğün göğüse kanlı — metlendeliler yapan Almanların Kırım ordüları- | man kumandanı General Mianstain BerBa, 15 (A.A-) — Alman bağr komutanlığının — bildirdiğice göre, astopoldaki Stalin kaleşi, hava Akdenizde şiddetli bir kuüvvetlerile ordunun — siki işbirli üinden sorrt Alman ağır ve e© ı.l Hir topçusunun ateşile ünlerce de- | vam eden bir bombardımanı mü | teakip zaptedilmiştir. Bir gün xar- | finda bu modern kale ayrı ayri 4| defa en ağır çapta obüs mermiler rine tam isabetle hedef olmuş Ve İ|nihayet kalenin yarısı kullanılamaz | hale gelmiştir. Bundan sonre Suk- sonya ve Hees piyade'eri, topçu kuvvetlerimiz, diğer istihkâmlar Ü- zerinde kuvvetli bir harpalamı W teşi açarken göğüs göğüse yaptık- ları anudane çarpışmalarla hücu> ma geçmişler ve kaleyi yandan | girmek suretile almışlardır. | Sivastopol cephesinin başka bir yerinde altı blakhavz, bir hava ârgi koyma mevzli ve bir zırhli kule ayni gün zarfında tahrip e- dilmişlerdir. Berlin, 15 (AsA-) — Alman başr kumandanlığı, Harkofun doğü ke- siminde Alman kıtglarının, yaptık- ları hücumların yenkden muvaffa- kiyetler kazandığını bu sabah bil. dirmektedir. Doneç, bir kaç nok- tadan aşılmıştır. Askeri mahiiller- | de söylendiğine göre arazinla ba- taklık olmesı, Alman askerlerini tasrruz hareketlerine ve ilerlemi: ye devam etmek hususundu. çok | büyük güçlüklere uğramıştır. | Vişi, 18 (A.A.) — Stokholmden bildirildiğine göre, Finlandaya yük lü bir çok Alman laşıtları gitmiş- tir. deniz harbi İtalyanlar, 2 kruva- zör, bir torpito, 4 t.caret gemisi batırdılar 20 İtalyan, 15 müttefik — uçağı düşürüldü Hususi tebliğ: Roma, 15 (AA.) Atiantikten gelmekte olan, bugüa- Kü tebliğde sikredilen iki kafileden biri büyük zırhlılarla iki uçak gemi, Binin himayesinde olarak X3 hazira tarihinde, erkek, keşif Uçakları tara. fından görülmlüş ve bütün gün takip edilerek dün Sardenye ile Tunus ara. sında hava küvvetlerimiz tarafından hücüm edilmiştir. Torpil uçakları, — bomba ve pike uçaklar müteşekkil — kuvvetli teşkiller sabahın iÜk saatından günaş batıncıya kadar biribirini takip et- miş ve uçak gemilerinden havalanan düşman avcılarının şiddetil hücumla- ri ile himaye gemilerinin mukabele. yenmişlerdir. Iki kruvazör, bir torpilo muhribi (Devaras Bal 3; Sü. $ de)XX Bini eserler hukkında izahat veriyor M>clis müzakereleri Askeri ceza kanu- nu tâdil edildi Kanunun yeni şeklinde ağır cezalar var ni aynan neşrediyoruz. Askeri Ceza kanımumun değiş- İtirilen 7 nect maddesi şu şekle koü- İ müştur: Bu kanunda (seferberlikte) ta. birlle takyit edilen ceza ri barp hükümleridir. ve gu kitlerde caridir A — Umuml seferberlik müd. (Devamı Sa, 4, Râ. 4 do) «//» ikümle- ve | Uzakşark | harbi — | | Avustralyaya 'Japon hücumu yaklaşıyor Japonlar — şimdiye kadar 8 uçak gemi- si kaybetliler dJaponlar Koray'da 5 bin Midvayda 10 bin ölü verdiler Lisbonne, 15 (ALA.) — Melbourne: Vaan alınan bir habere göre, âün Ja pon tayyarelerinin Port Darwin'e yaptıkları hava hücumu şimdiye ka- dar Avustralya Üzerinde yapılan hü- Jeumların en şiddetlilerinden olmuş- tur. Azaml ağırlıkta yüzlerce bamba Port Darwin'e atılmışlır. Avustrak ya Askeri ve siyasi — mahfilleri, bu bombardımanların Avustralya'ya kar # yapılacak büyük ölçüde bir bare- ketin başlangıcı olabileceğini tafmnin ediyorlar Vaşington, 15 (AA) — Bön Yü Porlara göre, Japon — donanmasının Uçak gemi kayrbı sokiz olmuştur. Bu rakkam, Japon donanmasındaki ü Çak gemi sayısının yartaıdır. Koray, deniz muharehesinde 5.000 ve Midvay deniz müharebesinde 10.000 Japonun öldüğü tahmin edil- mektedir. (Devamı Sa, £, Sü. 2 de) */*