13 Ekim 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Başmuharririz Ahmet Emin YALMAN Spor haberlerimiz 13 Birinciteşrin 1941 PAZARTESİ 4 üncü Yıl: 2 S Maarif Vekilliği va Yük-| d'âer noktaları müsb sek Mühendis Mektebi &knik öğretim projasinin bu noktası ve et münakaşa m23v- 2U haline gelse çok faydalı olur. Yazan : Ahimet Emin YALMAN Abahat harpte mi, bümem... Umuml hayatımıza ait işlerde KlMle münakaşa zevk ve iliyadı: :"'Nı. Teknik öğretim tahsili gı _——. bir proje ortaya — çıkıyor. cw milyon lra para sarfed a ol açacak, memleketin iktı imasında farklar yaratacaktır. Türk gencinin meslek hi Yeni bir istikamet — verebile- Öyle olduğu halde ortalıkta a- İlade edecek yolda acaba ne gi- | tler görüyaruz ? aZ bazan ikinci derece ——.'-('.ı hakkında — kılı kurk — 1 halde teknik öğretim pro- _llı:_m Adeta — münakaşasız | ü Gazotelerde âdet yerini bul-| N"" Birkaç basma kalıp, ması _'uu—; yazıldı. Kimi medhett h ltüne Hişen gu veya bu nokta Seedi | Batı. | ;Nhr. anlıyanlar arasında belki| e örette münakaşalar okdu.| ı_..:ıın bu fikrini yazı e veya kagl Tarla umumun istifade. edebi N—ı_ gekilde ifade etmek Zah- Üai Küze almadı. Memlekette bü halkevi var. Bunların konfe N—h""* eksik değil... Hiç kim Nhnıımı birinin kürsüsüne çi q_m'-kııı öğretim işi hakkında Ci- D söylediğini duymadık. Çıkıl- üŞ ortankla yer aldlş birtarım Htiyatlar var. Böyle bir kürsü- :_':'ınmm adam, «hükümet ne Ayçlea aym keramettir> demok (â- h ni sanır, halbaki memleke- h Hakiki menfaati, şatalatlı sörler- ı"' Yeye Bulüskârlık etmekte de- İağTüeat münakaşa yolüyle haki- —.:uyı Çıkmasına hetmet ot K | H mühendisler.cemiyeti var. Metal h ? Yüksek mühendis, mühendir. Ö Sümü, san'at adamı yetişlirecek Ve geniş bir. öğretim — sistemi t bu cemiyeti teşkil edenla ğ:*-ı söylenecek bir fikri yok? KA tahsilleri ve — mamlekette- ÇÖM tecrüübeleri, kendilerine hiç AylTİ müsbet düşünce iiham ede- Mu? ğ'lmmıı miyeti — elbolte iyidir. Miç, Zapılırken elbetle şu veya bu wı danışlmıştır. Fakat x ki, kükümet — daireleri ı.,__l-ııxı hayattan tecerrüt etmiş Ş Ü. Bunda zasari mantık bi ğ ööretile htiküm sürer. Bu m Böre yüzde yüz pürüzsüz iş ba- endişesile birçok vazife sahip hir, yeni tasavvurlar dere- geçer, imzalar toplanır. Ni İatbik sahasına geçer. Fakat aç | Mantığın bu mühit içinde ye-| ı_:ııııum bazan gun'i, gün gör | Öi ? Dir ser meyvesidir. Halbuki a- Mayat, nazart mantığın izleri: “imekten uzaktır. Bunun için Mmürakaşalardan — geçmiyen ) Dirçok para, Zuman, emek AÇA yol açar, şahsi mantığın olan köksüz bir projeyi Ülğer bir şahsi mantık zahmet- Sevirir. Haydi, birçok emekler lır. rin başka bür islika. Teti baştar gidilir. ğ:lîı bir noktayı ele alalım: bütün tahsll ve tertiye> li bir vekâletin elinde top- Mantikân Görtbaşı — mamur İlâdır. Böyle bir lddia karşısın Z Vekâleti çok tabll olarak dinlenmez, hakkını arar, k, Ekta garıpür, amma doğrudur: emparyabe — değildi 6t bir Biya toprağı Benişletmeği iş edinmez fa. Ayrı ayrı devlet — daire- her nedense emperyalist me. Midır. Kendi işlerini iyileştir tiyade çoğaltmağa özenirler, “NC yeni yeni işler almağa ba. “Her dairenin mümesslli ken- biniri nüfum ve menfaati üze KÜngifer. Bazan daire men Vpi tler memleket ve devlete ait ı,.k_m:.ııu endi Bile ikin. b birakü BK Ütt kapalı Düfüz Mücedeleri Yüksek mühendis. mekteği da cereyan etmiştir. Fukat NO Kâleti, bu mektebi çok henim İN ee e. Üzerine titremesine Arif Vekâlelini e 'satine İ ? Buna emin değilim. Balde yüksek mühendis mekte Yet ederek iki yazı yazmış Üle Üzerine çok gilzel inkişaf ü İN Dü müensese bana rik Übir mücsseseyi ti haydı fakat başlıca erkân K Yürümiyen bir ve Tmüühendi kâlet tarafından mükemmel suret hıyman bir müsMeseyi ne diye tecrü |ne tokmağı diye küllanalım ve ma arifin amumi kazanı içine atalım ? Yarın ayni aazari mantıkla belki d; yükzek ziraat enstitüsünü de maarife bağlamağa kalkışacağız. Halbuki raalimizin bir de genelkurmay ocağı| diye Ziraat Vekâleti bunu ne kadar özenerek, Uuğraşarak — yaratmışlıc! Ayni nazari man rini de maarile bağlamak hatırş ge debiliyor mu7 Maarif müssseselerinin henüz kali- te değl, miktar üzerinden — işlediği gözönünde dururken ve Üniversite de dahil olduğu halde bütün bu mües- seselor sıkı bür merkeziyetle idare e- dülrken, iyi bir istikamette ilerliyen crübe mevzuu yap- mak cidden yazık olmuşlur. Temas ettiğim mühandislerin hepsi bu tecs- sürü duyuyor. Yo tekmik öğretim projesi hek- kında bu nokta ve diğer birçok nokta lar ağız münakaşası şeklinde sağ- dan, soldan insanın kulağına çalını- yor. Bu gibi fikirleri olanlar ortaya, gakıp imzaları altında bunu münakaşa mevzuu yapsalar her hakle memleket işlerine müsbat bir alâka göstermiş ve projenin tatbikatta iyi bir istika: mel almasına hizmet etmiş olurlar. Ahmet Emin YALMAN Alman İktisat Nazırının nutkn Bolşevikler bu darbeden sonra ya- şayamaz Bu harpte dünya tarihi asırlarca ile- risi için taayyün edecektir Königsberg, 12 (ALA) — Al man — İktisat cüri Dektor Funk Şark fuarımın açılışı mü- nasebelile şimdiki İktısadi w lahat çerçevesi içinde, şark sa. hasında iktısadiyat ve şarki Av. rupada iktısadi meseleler mev, zuu etrafında bir nuluk söyle. miştir: Bolşevizme karşı Avrupanın açtığı bu harpte dünya tarihi asırlarca ilerisi için taayyün ©- decektir, Alman ordusunun ve müttefiklerinin görülmemiş muzafferiyetleri sayesinde Av- rupanın sark sahasında siyasi, ve iktısadi ıslahat için serbesi bir yol açılmıştır. Bize bir va- xife terettüp ediyor, Öyle varife ki, büyüklüğü dolayısile ancak, ideoloji ilibarile imar enerjilerile dol Avrupanı sark sahasi: aslahat vücude gelirmeyi larihi bir vazife ola. rak benimsemiş olan — Alman milleti gibi bir millet tarafın. dan başarılabilir, Bölşevik! darbelerinden sonra artık yaşa. yamazlar, Sırf iktisadi bakımdan İngi. liz, Amerikan ve Sevyet Iktı. sadi sahaları arasında hiç bir mühim mübadele imkânı mev. eut değildir. — Bundan — başka inhisarcı lleri ile İngilirlerin ve Amerikâlıların serbest müba. dele usülleri ayni seviyeye ge- tirilemez, Könizsberz, 12 (AA) — Ki nigsberg'de 29 uncu şark AL manya fuarının açılısı müna, sebetile Alman devlet — Reişi Witler, fnar kömilesine aşağı. daki telgrafı cekmistir: Alman askerlerinin — kahra manlığı ile şarkta yaratılan ye ni vaziyet 29 uncu şarki Alman. va Çuarıma çok gel iktısadi topraklarda yeni isletme kay. makları açmaktadır. Bü yayret lerin muvaffak olmasımı dile tecrübe düre edilen, iyi mahaul vermeğe büş- Kla asker mekteple | | İ ayı: v0 Bövyetler, Kiyefi Almanlara terkedi evin önünde toplanmuş ev halkımı gösteriyor. Moskova muharebesi devamediyor Cephe gerilerine inen Alman paraşüt- çüleri imha edildi Harkof mukaveme- ti azimkâr ve kuv- vetli duruyor Moskova, 12 (ALA,) — Reuler bildiriyor: Moskova yolunda yapılmakta a- | | ni da yaymaktadırlar, lan büyük —meydan muharebesi t.deyam elmiştir. Ruşların fevkalâde inatçı mukavemetine Fağmen, insanca ve malzemece bü- |yük fedakârlıklara katlanarak iler | lemek istiyen Almanlar, Mosko vaya giden askeri yollacın ele ge çirilmesi için yığın halinde tank. lar, piyade ve topçu kuvvetleri kul lanmaktadır, Alman anu bir çok defalar sebatlarile durdurmuş olan kahraman Timoçenko ordu larını tutmak üzere — Moskovanın İbatısına büyük Sovyot takviyeleri gönderilmekte olmasına — rağmen, Rus tolgrafları bazı noklalara Al man şayı üstünlüğünden bahset mektedirler, İsmi zikredilmiyen bir yerde bir nehri geçmiye mu- affak olan Almanlar şiddetli Sov yet tank taarruzlarile püskürtül. müşler ve Sovyet tankları uzun bir muharsbeden sonra bir çok kila- metrelik toprağı geri almışlardır. Almanların Leningrad istikametin deki son ilerleme gayretleri akim kalmıştır. Son iki gün içinde -Al manlar taarruzlarında yeni kıta lar kullanmışlarsa da şehrin mü- Bafaacıları bu hüreteti — önlemiş. lerdir. Moskova, 12 (A.A.) — Bagünkü Sovyet tebliği 1 11 birinciteşrin gecesi kıtaları- (Devamı Sa, 3 Sü X Ruslar diyor ki : Mütareke şayiaları manevradır bu şayialar yeniden meydana çıktı Moskova, 12 (AA) — Müsyü La- zovaki Almanlar tarafından bir mib tareke teklif edildiği hakikındaki şa- yişları aldatma manetvraları olaraa tavsif etmiştir. Londra, 12 (ALA) — Almanya -l Ruaya arasında bit euih yapılacakı na dalr olân şayialar bazı. muhitler- de ve bilhaska — Madrit'de' — yeniden meydan almuştır. Almanlar, ayni za> manda hakikate tamamen muhalif o- larak Amerikahların bir suli d hüuberlerini istişmara başladıklar.. Maamafih. Japon matbuatında da | makes bulan bu şaylalar, Pührer ta- dan Alman ordularına - hütaben neşredilen ve sulkün #nidelerini met hüsens eden cümlelerle nihayet bu. emrin muhteviyatila G& Kizmen bik gibi görünmektedir. Tokyo ve Madritte | SIİYASİ SABAH GAZETESİ İN Fiyati 5 lerken şehri yakmayı da umutmamışlardır. Resmimiz yanan bir evi ve Meydan muharebeleri © —a Tula ve Kaluga bölgesinde muhtemel meydan muharebeleri | Yyazan: İhsan BORAN Bugünkü resmi tebliğlere göre, — — KTELE llılya mnülekEz ASN LA TU ei 1 — Merkez bölgesinde Alman Çemberdeki Sovyetler imha edildi taarruzu Moskevaya doğru . ilerli- yor, Viazma ve Brlanskk muharebe meydanları Alman — taarruzunun Leningrad müdafile- rinin yarma teşebbü- sü akim kaldı gerisinde kalmıştır. Bu iki mevki de muhasara edilen Rus kuvvetle- | ri şimdiye kadar 200 bin esir ver mişlerdir. Diğer Sovyet kıtaları im- | tizam dahilinde rical etmekledir, ? — Cemip Bötgesinde Mareyal Büdyeninin sol cenahıni Rostof is. tikametinde dazyik eden Alman' kuvvetleri Mariapel'e henüz gire- memişlerdir. Ruslar Melitopol mu- l harebesinde 9, cu ve 18, ci ordu larından 70 bin kadar esir vermiş | lerdir, 3 — Şimalde Valdai tepelerile Ödesa fevkalâde Rejev arasındaki bölgede ve ce nupta Karek — Harkof hattındakı |— Dir mukavemet göstermektedir Alman faarruzları merkez bölge- | sinde olduğu gibi mühim bir in- | kişaf göstermemiştir. Führerin umumi karargâhı, 12 Görülüyor ki, Alman tazyikinin | (A,A.) — Alman orduları başku: bütün ağırlığı Meskova yolu üze- | mandanlığının tebliği: tüğimiz m;ı-ıııı Hususi tebliğde kaydedildiği veç Mareşal Timoçenko, oynak müda-| hile Azak denizi muharebesi ni. faa sistemini kabul etmiş, Moske- | hayet bulmuştur, vayı mühafaza endiseşini bıraka. | — Azak denizinden limen gölünün rak ordularını büyük imha muha- |/ conubu şarkisindeki Valdaj yayla- rebelerinden kurtarmak ve oyala- sına kadar, yani 1200 kilometrelik ma müuharebelerile şarka — doğru bir cephede Alman ve müttefik çekilmek yolunu tutmuştur. Sev. Kilaları şarka doğru tam bir iler kulceyş hâkimiyetini ve taarruz vu '*Yi9 halindedirler. b ar e malaldra ee | Briansk ve Viszma — muharebe mnu AYi CI e CĞCN ypaydanları Cej ü ü b Alman ordusu karşısında bu şekil ÇaL K MMM GA zak bir mesalede kalmışlardır. A. de hareketten baska Çare yoktur. | Gin. bir müdafaaya, biribirini Almanlar - Timocenke — ordularımı İp eden çıkış teşebbüslerine Moskoya doğusuna kaçırmak üze CI ti edirler, Zira, Timeçenk en büyük kanlı fedakârlıklara rağ- redirler, Zira, Hnbç deb a (Devanı Sa. 3, 88. 1 6e) | PN cember içine alınan düşman ' |kuvvatleri kendilerini bekliyen â. kıbetten kurtulamıyacaklardır, Daha şimdiden 200 binden fazla |esir vardır. Bu miktar giğtikçe ari. maktadır, Dün gece muharebe tayyareleri İcephenin merkez mıntakasında düş |manın yürüyüş kollarını ve şimen- difer hatlarını büyük bir muvat- fakıyetle bombardıman — etmişler. dir. Leningradın iaşe tesisatına |karşı da müessir taarruzlar yapıl. | mıştır. , | Berlin, 12 (AA.) — Askeri bir| | membadan D.N.B. ye verilen malü | İmata: göre, Viazmada vücude ge- | Rusyada tehlike büyüktür Bütün Amerikan gazeteleri bu sayfamızdadır Un tevzi birliği kurmak için Tehditle imza toplanıyor Ş'ehirde gizli bir un ficareti i'mevcut olduğu kabul edilmelidir İstanbul simitçi ve — börekçilerine Bit unların tevzlinde vukuu öledetr beri iddia edilen yolsuzluklar ve key- |© hareketler hakkındaki neşriy: tin nihâyet nazarı dikkate alındı; idiğini haber âldık ve bu yolsuzlukta âmil oldukları söylenikca mümessil Hamdi ile Süleymanın, he- saplarına bakılmak, ifadeleri alınmak üzere bu Sabah belediye iklasat mi güne çağrılacaklarını da öğren- Şimdiye kadar bu bususta alüka- edecek derecede maiü- heyi, yapılan iddla ve şikâyet heri #ütunlarımıza dere ile nazarı dik- kati celbetmeyi bir vazife bildiğimiz ve nihayet hak ve hakikatin tecellisi- ni istediğimiz için, son günlerde mat- baamıza mürecaat ile dertlerini dös ken birkaç osnafın iddialarını da bu münasebetle ortaya atmâyı Tüzumlu Bördük. Bu vatandaşlar, ötedenberi gadir gören ve haklarından mahrum edilen etnaftan bazıları tarafından bir e- miyet kurmağa ve bu süretle tevzi i- pini intizama koymağa matuf olarak yapılan teşebbüslere mâni — ölmak maktadı ile ayaklanan mümessil Bü- leyman ve Hamdi ile arkadaşlarının, kendi. tesir ve müifi altında bir tevzi birliği kurmak için, emaftan tehdit ve tazyik ile imze toplamağa Kalkıştıklarından şikâyet etmekte ve bakınız neler söylemektedirler: Daküdarda Atpazarında — Toptaşı cadderinde 279 numarada fırıncı Ha- | san Kızılay: | —— Bana evvelcş haftada bir çu wei un veriliyordu. Pakat, bana kap | 40 BU derece hasislik gösteren eller, . iki yüz adım Hlerde bulunan Rizlar: ağası fırınına dört çeval ur — vermek eömertliğini gösteriyorlardı. - Neden mi dediniz?. Çünkü. bu fırınin sahi bi Koca Mebmet, tevzi — mümesslli Hamdinin köyüüsü ve —adamıdır. O| (Devamı Sa: 3 Sü T de) $$ Ruzveltin beyanatı Amerika kıt'asındaki devletler birleşik vaziyettedirler Vaşington, 12 (ALA) — Kris. tof Kolombin yıldönümü münase | betile reis Ruzvelt gu — beyanatta bulunmuştur. “Amerika — kıtasındaki — devlet. ler, gimdiye kadar hiçbir devirde | görülmemiş bir şekilde ve tam bir | birleşme ve muvaffakiyetle geniş | mikyasta tesanül ve İttihat hedef. lerine varmıştır. Amerika mlllet. leri, hürriyet ve barışın İstikrarı | yolunda muazzam bir kuvvet ola. | bilirler, Bu milletler, vicdan hü- riyet ve mesuliyetini temsil eden | hükümet müessese ve prensipleri- ni müdafaaya katiyen azmetmişler | dir, Japonlar, Iran ve Irakı terkediyorlar 'Tahran 12 (ALA.) — İrak ve İrar- daki Japön tebamsı memleketlerine dönmek üzere Benderşahpura gitmiş- derdir. Kudile mürtüsünün de Afganis| fikirde birleşiyor Nevyork, I2 (ALA.) Nevyork] Razeteleri gark cephesi haberleri- ni ilk sayfalarında ve büyük baş lıklar altında neşrediyorlar. — Bü. tün gazeteler Sövyetler birliğinin vaziyetinin tehlikeli ve ciddi — ol. duğü Tikrinde Kızılordunun gazetesi olan «Kı. zil Yildize in - stebliko büyüktüre unvanile yazdığı makale misal o- lorak, zikrodiliyor. Bundan başka şark cephesi mer. kezinde Sovyet ordularının çem. | (Devamı 86. 5, Sü. 5 de) $E; hareket Kızılay cemiyetinin Yunanlstana yardım için yaptığı hazırlıklar sona ermiştir. Yardım malzemesini Yunaniktâ- na hakledecek olan Kurtuluş vapu ru bügüne kadar lâzım gelen mal- Hndeki Ruş kuüvvetler ma ait Alman hususi tebliğleri de-| in imhası. |Amerikan matbuatı tarafından ik. İtibas olunmaktadır. | —Associnted Press, İngiltere res. mi - mahafilinin, bir çok Sovyet tü menlerinin çember içine alındıkla rimı itiraf ettiğini kaydeylemekte. dir. zemeyi gemiye yüklemiş bulunmak- tadır. Yunanistana yardım Kurtuluş vapuru bugün ediyor tana geçtiği zannedilmektedir. Bu malzeme arasında 50 ton buğ- day, pirinç, fasulye, sıhhi — malze- me ve giyim oşyası vardır. Kurtu- Taş vapuru bugün Yunsastana mü tevecelhen Hmanımızdan hareket e- eğecektir. Vapurda — Milletler A- rası Kızılhaç mümdesilleri c Kı- Zılay cemiyetinin. mümessilleri bu- lunmaktadır. 4 P A İ Japonya ne yapacak? Japon gazeteleri Mihverle sıkı işbir liği tavsiye ediyor erika- Japony: olci hâayir yok Tokio, 19 (ALA.) — düpon mat- bustu, şark cephesinde cereyan & den imha muharebelcrinin kali e- bemmiyetine işaret etmekledir. Miyako garetesi şunlar? yalıjyadi «Eğer İngiltere ile Bisleşik A- merika, Rusyaya ekdden — yardım etmek siyetinde iselor bir dakika bile kaybetmemelidirler. — Mütte- fiklerin şarklaki muvaflakiyelle- K, geniş bir şümulü hakı bulun- makta ve Japoaya da kendi ba- Kkımından doğu Asyada urmumi bic refah mintakası tesis için güttiük- çe artan bir enerji ile çalışmağa devam etmektedir. Japonya bu maksada vüsul için mihver devletlerile dakma ziyade- deşen bir iş birliği yapımak mec- buriyetindedir. Tokyo 18 (AA.) — D. N, Bi Fevkalüde olçi M Wakasugis- nin Vaşingtona avdetinden bah- seden Kokümin Şimbun gazetesi şunları yazıyori eBirleşik Amerikanın Japonya e yapmakta olduğu müzakerele- rin bir neticeye varmasımı arza ettiği tahmin edilemez. dapenya- Bin tazyik edilmek suretile üçlü pakttan çekilebileceği faraziyesi tamamen yalmış olduğu gibi Ama rika - Japan müzakeratıma — all müstakbel tahminler de o nixhet- te karanlıktır. Okyanustaki mü- nialar bertaraf odilmediği takdir- de Japonya her türlü fedakârlığa hazırdır.» Tehougal Sho Go Shimpo İk- Tisal mecmuası da eŞimdi Japon- yanın takip edeceği yol sarihtir, Mihver politikasını takip etmek yegünı çaresidir, dünya vazi- yeti, Japonyasın takip — edeceği tek yolun bundan ibaret olduğunu Kgöstermiştir.. demektedir. Amerikada Bir sene içinde 492 milyon dolarlık tayyare satılmış Vaşington, 12 (ALA.) — Ticarel Nezaretinin istatistiklerine — nöza- ran Birleşik Amerikanın harbla bi. rinci senesinde doksan milyon do- lar olan ihracatı, harbin ikinci se nesinde 492 milyon dolara baliğ olmuştur. Birleşik Amerika 1941 senesin. de dört yüz doksan iki milyon do- larlık tayyare ihraç etmiştir. Bu ihracatın büyük kısmı İngiltereye yapılmıştır.