31 Aralık 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

VATAN EVİ CAĞALOĞLU Na 82 TELEFON: 24136 TELOCRAF: VATAN İst. AHMET EMİN YALMAN SALI YARIN GAZETEMİZ 1lnci Kânun 1940 SAYFADIR ) a SİYASİ Yalı I— Sayı: 133 Fiyatı:5 Kuruş H GAZETESİ Parti Kongresinde Göze Çarpan Noksanlar Halkın daha geniş mâna- da temsili, kadınlığa ve gençliğe daha çok yer, al- mak istiyen tip yerine ver- mek istiyen idealist tip Yazan: Ahmet Emin YALMAN H İza alk Partisinin İstanbulda- ki Vilâyet kongresinde; gözden geçirdim. avukat, memur listesini muallim, ların memleketin ihtiyaçlarını iyi Rörmediklerini, iyi ifade edemi- teceklerini kimse iddia edemez: fakat asıl maksat bu değil... Halk Partisinin memleketin mi hayatındaki tabii rolü, bir aftan hükümetle halk arasında inlı bir köprü, diğer taraftan va- fandaşlık terbiyesi için bir mek- Ölep vazifesini görmektir. Halktan kuvvet alarak, halkı beraber yü- tüterek âhenkli, — verimli, sürekli ir çalışma ancak bu suretle müm- kün olur. Mesele, âdet yerini bulsun di- Ye, her kongreye meselâ bir köy- lü, bir dükkâncı, bir işçi, bir şo- İör karıştırmak ta değildir. Halk- lâ tam mânasile temas kurmak, Onu Parti mekanizması içinde İfaal bir hale koymak, Partinin Raye ve ideallerini herkese benim- tetmek, hakiki dileklerini söylet- Mek için halkı teşvik etmek, cesa- tet vermek ve her türlü ihtiyaç- ların sorulduğu, — araştırıldığı ve İmkân dairesinde yerine getirilece- ği kanaat ve emniyetini halka ver- Mektir. Eğer bu yoldan gitmek imkânı ulunsaydı hükümet mekanizma- sındaki lüzumsuz muâmeleler yü- tünden halkın çektiği sıkıntılar, Pıru'ye aksettirilen dilekler ara- tında herhalde mühim hir yer tu- tardı. Halkın arzularının bu yolda | ifade bulması da, bu kısım işleri düzeltmek için hem hareket etti- | tici bir kuvvet, hem de bir baş ıingıç noktası hizmetini görürdü. | —Hükümetin de, Halk Partisinin | de iyi niyetli tenkitden çekinmesi için hiçbir sebep yoktur. Başka H’îr partiye karşı noksanları ört- | mek ve yapılan iyi işleri bir dü- ziye ileri sürmek gibi bir saik kar- Hısında bulunmuyoruz. Hükümet de, Parti de şunun bunun için im- tiyaz ve menfaat aramak ve imti- Yazlı bir azlığı çokluğa karşı ko- tumak gibi bir zihniyetle hareket ttmekten uzaktır. O halde mazi- hin gidişinden ileri gelen noksan- ları aramak, bulmak, çarelerine bakmak Partinin gayelerine aykı- h bir hareket sayılmaz. Aksine olarak Partinin hulüskârlıktan orkması ve tenkidi candan ara- Ması için her sebep vardır. Temsil noksani bakımından &öze çarpan diğer bir nokta da, kadınlığın ve gençliğin Partide iyi temsil edilmemesidir. Kongrede erkek kalabalığı içinde yalnız iki bayan âza vardı. Burada mesele bir hak meselesi değildir. Kadın- lar, bugüne kadar umumi hayata arışmamaları ve kötü ananelere uzak kalmaları yüzünden bakir bir siyasi unsur teşkil ederler. Bundan başka ev kadını ve anne sıfatile birçok işlere yakından tlâkaları vardır. Vakitleri de da- ha serbesttir. Türk kadınlarını, tiyasi hayatta daha faal bir rol Oynamıya teşvik etmek ve kendi. lerinden daha çok istifadeye ça- lışmak lâzımdır. Gençliğe gelince kongre âzası- hin vasati yaşını bir siyasi parti toplantısı için çok yüksel dum. Gençliğin sinesinde idealiz- Min en taze ve canlı şekilleri bu- hanur. Partinin gençliğe daha faz. la dayanması arzu edilecek bir $eydir, Bir de Partiyi bilhassa kaza ve tahiyelerde temsil edenlerin tipi tok mühim bir mesele teşkil eder. Memlekette bir profesyonel poli- tHikacı sınıfı vardır ki tabit meyli artiden nüfuz ve menfaat şek- Ünde bir şeyler almaktır. Bu sınıf âtılgan ve sokulgandır. Partinin bir kat daha kuvvet bulması için; Partiden bir şeyler Alacak değil, Partiye bir şeyler Verecek tiynette idealistlerin ve nemleket işini kendine dert ede- pte vatancaşların aranması, teşkilâtında bulunması ve parti ir, iki de yüksek tüccar... Bun-| . kunu söylerken ALMANYA Fransadan Ümidini Kesti Pete n.A—lmanlarm Fransadan Geçmesini KabulEtmedi Londra, 30 (A.A.) — Afi: Matbuat, Fransa'nın ittihaz edece- Bi tarzı hareketle alâkadar olmıya devam etmektedir, Daily Telegraph gazetesinin kana- atine göre Fransanın fili iş birliğin- den Ümidini Kesmiş olan Almânya, Vichy hükümetine nazik fakat kat'? bir lisanla bu hükümetin tarzı hare- ketinden memnun olmadığını bildir- miştir. Almanya, İtalyaya yardım etmek üzere kıtalarınm işgal altında yan Fransız den geç mesini istemiştir. Fakat Mareşal Pe- tain, Alman kıtalarının geçmesine yk(Devamı: Sa, 8, Sü. 4 te) BULGAR Siyaseti Değişmedi Hariciye Nazırı Siya- s:tin Değişmesini İcabettiren Sebepler O'mn yğını Söyledi Sofya, 30 (A.A.) —D. N. B. Sobranya meclisi tarafından dün hariciye bütçesinin tasvip edilme- sini müteakıp hariciye nazırı söy- lediği bir nutukta, Bulgar dış si- yasetini vaz'eden Kral nutkundan sonra Bulgaristanın dış siyasetin- | de değişiklik olmasını icap ettire- cek hâdiseler çıkmadığını ilâve etmiştir. B. Popof, bütçenin kabulü ile / &* Roosevelt tarihi nutuklarından birini daha söyledi ve bu nutuk yalnız il i T l a yalnız Amerikada 80 mil, A :ıılı tarafından dınl_endı. Resim, Roosevelti 939 yılı 3 eylülünde Amerikan milletine bı;yl:ıın :ı':'rpl: e Amerikayı Mah:nw dışında tutmıya muvaffak olabileceği ümidinde bulunduğunu bildirdiği nut- Ruzveltin Nutku Nutuk, 80 Milyon Amerikalı Tara- fından Dinlendi Kutuktan Parçalar: İngiltere ezilirse alnımız- da bir tabancanın namlu- su davanmış bir halde ya- şıyacağız. Yatağımıza gir- mek ve kafamızı yorgan icinde saklamakla-. kendi- .| mizi kurtaramayız. Vaşington, 80 (A.A.) — Reüter bil diriyor: Amerika Birleşik devletleri reisi |rikan radyoları ile neşredilen nutku- | nu söylemiştir. B. Roosevelt, bu ocak başı müsa- habesine şöyle başlamıştır: «Bu musahabe, demiştir, harp hak kında bir müsahabe değil fakat milli emniyet hakkında bir- musahabedir. Çünkü reisinizin- bütün hedefi, Ame- rikan istiklâlinin ve bu istiklâlin siz- ler için ve benim için temsil ettiği bütün Şeylerin idamesi için, sizleri, torunlarmızı ve- torunlarınızımn torun larını son harp çukurunun — diıştada tutmaktır. C) d, ti lciz y ug' kadar tehlike altında kalmamıştır B. Roosevelt sözlerine şöyle vam etmiştir: Amerikan milleti, 1983 buhranına realizm ile karşı koymuştur. Bu ye- ni buhrana milletimizin emniytine karşı bu tehdide de, ayni cesarct ve ayni realizm ile karşı koyalım. Ja- mes-Town ve Plymouth - Rock'dan- beri, Amerikan medeniyeti, hiçbir za man bugünkü kadar tehlike altıra. 1 kalmamıştı. B. Roosevelt, bundan BSsonra, 27 eylül 1940 Berlin anlaşmasından bah- setmiştir. Bu tarihte, demiştir, iki Avrüupalı b e - meclisin gösterdiği itimada teşek. | ve bir Asyalr millet, Amerika Birle- kür ederek hükümetin siyasetini şik Devletleri bu Üç milletin geniş'ı- tesir altında bırakmak için halk mesi programma engel olur ve ya- tarafından yapılan tenkitlere iti- I hut bu genişlemeyi bloke ederse, A- raz etmiştir. (Devımı:sı.a.su.lh)* SABA LONDRAYA Yağmür Gibi Comba Yağdırıldı Birçok Tarihi Binalar Harap Oldu. Çıkan Yangı:larsöndürüld Londra, 30 (A.A.) — Bu ge- ce yapılan hava akını esnasında, Londranin tarihi mahallesini teş- kil eden City mıntakasındaki meş- hur tarihi binalardan bir çoğu ha- sâra üğramiştir. A” tayyare- cilerinin bu mahalleyi, bilerek yakmak istedikleri muhakkaktır. | | ity, İngiliz imparatoriuğunun ti- 'cari ve mali merkezini teşkil et- |B. Roosevelt, dün akşam bütün Amel| Mekte ve en güzel âbidelerin bir | oğu da burada bulunmaktadır. W tfaiye, pâsif müdafaa ve sivil gö- nüllüler teşkilâtına mensup haki- ki bir ordu, saatlerce müddet, ;yağmur gibi yağan binlerce yan- İgin bombası ile mücadele etmiş- | Wtiı'. Bazan, toplu bir halde düşen bir bomba grupunun tam hak- |kından gelindiği sırada, yay- Tlım ateşine benzetilebilecek bir |şekilde, diğer bir çok bombanın |ayni zamanda düşmiye başladığı “görülmekte idi. Bütün bu bomba- lar küçük bir irtifada patlıyarak her istikamette saçılıyorlardı. Bütün yangın başlangıçları, sa- bahleyin, herkesin bermutat işine |gittiği saatte söndürülmüş bulu- nuyordu. _laboşîst_ nda İsyal Genişliyor Londra, 30 (A.A.) — Habe- şistanda isyan genişlemekte ve çete harbi ile taciz edilmektedir. İtalyanlar mütemadiyen yerlilerin | Gördes Heyelânı Tehlikeli Hal Aldı Ankara, 30 (Hususl muhahbirimiz- den tela(onl&) — Manisa vilâyetin - den Dahiliye Vekâletine gelen ma - lümata göre, Gördeste geçen sene başlıyan heyelân son günlerde yağan yağmurların tesirile yeniden tehlike- li bir hal almıştır. Manisa valisi Faik Türel heyelân sahasında bulunan halkın emin yer- lere yerleştirilmesi için icap eden tedbirleri aldırmıştır. Şiddetli yağ- murlar neticesinde Kumçayı üÜzerin- de bulunan 200 metrelik bir köprü de yıkılmıştır. Karacabey ve Kirmastı ile muvasala kuruldu Bursa, 380 (Telefonla) — Karaca- bey ve Kirmasti ile tamamile kesil- miş olan muvasala yeniden kurul - muş, bugün oradan buraya ilk oto- İzmir, Manisa, Bursa ve Havalisindeki Sel Âfeti Hakkında Son Malümat mobil gelmiştir. Telefon ve telgraf hatları tamamile bozulmuştur. Ta - mirine derhal teşebbüs edilmiştir. Feyezan geçen seneki şiddettedir. Fa kat çok şükür bu sene nüfus Zzayiatı yoktur. Sel âfeti hakkında son malümat Ankara, 30 (Hususi muhabirimiz- den telefonla) — İzmir, Manisa, Bur x (Devamı: Sa. 3, Sü. 6 da) Bütçe Encümeni Mili Müdafaa İçin 40 Milyon Lira Tahsisat Kabul Etti Ankara, 30 (Hususi muhabiri- mizden telefonla) — Muhtelif müdafaa hizmetleri için Milli Mü- dafaa Vekâleti bütçesine daha 40 milyon lira munzam tahsisat ve- |rlmesine ve bazı daire bütçeleri- ne fevkalâde tahsisat ilâvesine |ve nakdi muamelâtın tedvirinde kullanılan kısa vadeli bonoların haddinin 100 milyoön liraya çıka- rılmasına dair hükümet tarafın- dan Büyük Millet Meclisine veril- miş olan kanun lâyihası, alâkalı ü İstd İ ğ ye alınmıştır. Milli Müdafaa masrafları için iste- nilen 40 milyon lira munzam t sisatı aynen kabul etmiştir. Diğer daireler bütçelerine ilâvesi isteni- len 5,450,000 lirayı fazla bulmuş, bu miktardan 2,050,000 lirayı tenzil etmiştir. Kabul edilen bu fazla T asenl Bütçe —encümeni' Kısa Vadeli Hazine Bonoları 100 Milyon Liraya Çıkarılacak Nakil işinin yapılabilmesi için lâ- zım olan 50 bin liralık tahsisat için ah- Maarif Vekâleti bütçesinin diğer fasıllarından alınarak bir müna- kale yapılması muvafık görülmüş- tür. Encümen kısa vadeli hazine bonolarının 100 milyon liraya çı- karılmasını da kabul etmiştir. Mecli: istenilen bu fevkalâ- tan 2 milyon lira Devlet Demir- yollarının İngiltereden getirtece- ği lokomotif ve vagonlara ayrıl- ııuıttr. Ayrıca Maarif matbaası- , B K de tahsisatın 200 bin lirası Or- man Umum Müdürlüğü, 150 bin lirası Gümrük — muhafaza genel İ lığı emrine tahsis edile- nin Ank nakli ı AO S bul b | cektir. Napoli Hücuma Uğradı Bombalarla Beraber Çörçilin Beyan- nameside Atıldı Londra, 30 (A.A.) — Bu ge- ce İngiliz hava kuvvetlerinin Na- poliye hücum ettikleri haber alın- mıştır. başka bey l Dağ Sporcularının Bursaya Akını İki Yüz Bursa, 30 (Telefonla) — Cu- martesi ve pazar akşamı Bursaya gelen dağ sporcularının yekünu yüzden fazladır. Bugün ve yarın mesi bekl *ktedir. Kar vaziye- dır, Bu beyannamelerin B. Chur- ti dağ sporlarına pek müsaittir. idir & ü ehill tarafından söylenen k metnini ihtiva ettiği zannedilmek- tedir, B. Churchill, mezkür nut- kunda B. Mussoliniyi harbe sürük. liyen yegâne adam olarak ittiham etmişti. Almanyada bir hedef bombardıman edildi Londra, 30 (A.A.) — Lon- drada salâhiyettar bir membadan öğrenildiğine göre, Avrupa üze- |rinde hüküm süren fena hava şartları yüzünden bu gece İngiliz Kusust muhabirinin Nairobi'den gönderdiği bir telgrafa göre, bin- lerce âsi Habeş, Habeşistan hu- duduna civar mıntakalarda faa- liyettedir. Daily Telegraph bombardıman tayyarelerinin ha- rekâtı tahdit edilmiş bulunmasına rağmen İngiliz tayyareleri Alman. yada bir hedefe, istilâ limanlarına ve işgal altında bulunan yerler- deki tayyare meydanlarına hücum — Yüksek Tahsil Talebesine Üniversitenin talebe teşkilâtı ve talebeye ait ihtiyaçlarla meş- |gul olmak üzere Üniversitede bir toplantı yapılacağını dün- bildir- miştik. > Toplantı dün Üniversite yerine Parti merkezinde — yapılmıştır. Yüksek tahsil talebesinin iaşe ve yatacak yerlerile, hariçte pansiyo- ner olanların kontrolleri üzerin- *İde bazı kararlar verilmiştir. Vali ve Belediye reisi Dr. Lütfi Kır- dar, Parti idare heyeti reisi Re şat Mimaroğlu, Üniversite Rek: törü Cemil Bilsel, Maarif müdü- rü Tevfik Kut, Edebiyat fakülte- si dekanı Hâmit Ungunsu, Emni- yet müdürü Muzaffer Akalın top- lantıda bul lardır. kendilerinden istifade çok faydalı olur. x— (Devamı: Sa. 3, Sü. 1 de) Bir saat süren uzun bir konuş- * (Devamı: Sa. 8, Sü. 1 de) Yardım için K ararlar Verildi TophıudıVıh,PıRiidınhey-ünüi,Rdd&,M—ıivoW müdürleri bulundular etmişlerdir. Anhalt garında bir yangın Benlin, 30 (A-A.) — D. N. B. ajansı bildiriyor: Bu sabah 6.45 de Berlin'de Anhalt garının bagaj deposunda bir yangın çıkmıştır. Yangın bazı bürolara ve bilet gişelerine de si- rayet etmiştir. İzmirde htikâr Mücadelesi İzmir, 30 — (Hususi muhahbiri- İmizden) — Polis ve belediye |müştereken ihtikâr delesi Ebuş'larnış. 5 kömürcü ve bir gazci 4 Adliyeye verilmiştir. | Gümüşanede Zolzele İ Gümüşhane, 30 (A.A.) — Bu sabah saat 10,28 de üç saniye de- Hasar yoktur. Hava gü p in yüzü gülmektedir. Mevki sahibi bir ec- (nebi sporcu bana dedi ki: | ae Harpten sonra Uludağın şöhreti dünyayı tutacaktır. Dağ sporlarına bu kadar müsait, bu kadar güzel bir yer güç bul Tatiller Münasebetile Cidenler ü Geçti |Civarında İstanbul gibi bir şehre bir gün mesafede. Bodrum, Mer- sin, İskenderun gibi Rivyerayı an- dırır yerler vardır, Bu civarda ve İngiliz tayyareleri bombalardan | da en az bir o kadar sporcu gel- ; Boluda en makbul balık olan Ala de balığı avlamak imkânı vardır. Umumiyetle Türkiye her türlü av için en bakir ve zengin saha- lardan biridir. Tarihin canlı bir |müzesi olan böyle bir memleket, 'turizmi en zengin servet kaynağı haline koyamazsa kabahati ken- |dinde aramalıd 1940 — Yavrum, ben bugün <o0 guünümü yaşıyorüm,, Al şu vam eden bir zelzele olmuştur. babamdan kalma mirası da güle güle k evlâtlarma bırakırsıp! | kırıp parçalamadan e€ ullan, sen de onu böylece bi