19 Ağustos 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

ai Başvekil Ankarada Ankara, 18 (Vatan Muhabirinden) — Başvekil Doktor Refik Saydam, bu sabahki eksprese bağlanan hususi buldan şehrimize avdet etmiştir. $ bir vagonla İstar- İYılı 1 Soyıll Vatan Matbaası: o İstanbul, Cağaloğlu b , VATAN SİYASİ SABAH GAZETESİ BAŞMUHARNİRİ: AHMET EMİN YALMÂN Eden Başlangıç Sayımızı Müvezzilerden İsteyiniz Telgraf: Vıtsh, İst. - Telefon; 24136 — Pazartesi, 19 Ağustos 1940 bardıman filolarından biri İ?m;n Kuvvetliyiz ? fazan: Ahmet Emin YALMAN Bir ecnebi dostum bana dedi — Buraya gelmezden evvel ârp harici kalmış birçok mem- iketlerde dolaştım. Son Za- ianlarda Amerikayı da gördüm. u memleketlerin hepsinde ka- Anlık, huzursuz, emniyetsiz bşr Ava var. Hele Amerikayı hiç örmayınız, Harp sahasından üÇ İn mil uzakta Oolduğu halde Dya topun tam ağzında imis ibi herkes panik içinde... Ük lumi hayatta ölçüsüz şıx_idet İeyilleri var. Her türlü ifrat 'reyanları şimşek sür'atile ya- ilıyor. , Halbuki Türkiyeye gelince İr taraftan kuvvet ve kudret YUNKERS Fabrikaları Bombalandı. Zeliss Fabrikalarında da Yangın Çıktı | Londra, 18 .(A.A.) — Hava Neza- retinin istihbarat servisi bildiriyor: Dün gece yapılan akınlar esnasın- da İngiliz tavyareleri Brenburg'da- ki Yunkers fabrikasile buna müca- vir tecrübe tayyare meydanında mü- him hasarat vukua getirmişlerdir. Diğer iki tayyarenin pilotları fabri- Kanın ateşler içinde olduğunu gör- müşler ve bombalarının henüz yan- mıyan bir kısmına isabet ettiğini müthiş bir infilâk duymuştur. dlena'da Zeiss fabrikalarında da Bir issi. duyuyorsunuz...Diğer . ta- £ttan da sakin, huzurlu, emni- tli bir hava teneffüs ediyor- nuz. Ortada telâştan eser yok. &n bunun hikmetine akıl er- öremedim, Bana anlatır mışı- z? Cevap verdim: he — Birkaç sebep Var. İlk ön- & bünyelerin mikroba karsı pukavemeti meselesi... Hepi - hiz biliyoruz ki, bugünkü har- lin en öldürücü silâhı, besinci fol adı verilen telkinler ve Ze- fırlerdir. Bunlar doğrudan “dog— ya bir milletin ruhunu öldü- füyor. O zaman maddi müdafaa jlâhını tutan el kendi kendine Jevsiyor, iniyor. Milletin bekâ mi, yaşamak şevki sönüp Ri- iyor. Avrupa devletlerinin bünye - Ti için bu korkunç mikrop YE- idir. Bünye buna karşı muka- emet kurmıya imkân bulma - iştır. Zaten sınıf ve zümre Menfaatlerinin çarpışması, ı:nşl— H ruhu inhilâle uğrattığı - için Mikrop derhal öldürücü tesir- r gösterebiliyor. E. | Halbuki bizim' yakın tanl_n. Miz beşinci kol' faaliyetlerile Boludur. Kendi kendini Osman- paratorluğunun — mirasçısı ayan Avrupa devletlerinin hep- Si, nesillerce müddet bizim bün- Yemize, çeşit çeşit beşinci kol ikropları aşılamıya calışmış- ardır. Netice şu çolmuştur ki, ünye bu mikrobu tanımış Ve Una karşı mukavemet silâhla- inı kurmuştur. Biz hepimiz be- nci kol mikrobu ne demek ol- Uğunu pek iyi biliyoruz. Dün- Yada bu işin bizden kuvvetli Mütehassısı yoktur. Bunun için Sarfedilen bütün gayretlere rağ- Men mikroplar bünyemiz - İçine bi?lkt.llamıımıs ve izleri derhal Röze çarpmıstır. kinci bir sebep, tecrübeleri- Mizin acılığı ve cokluğudur. ismarkın bir sözü var: «Fett- €r pek nadir surette tecrübe- Hen ders alırlar. Milletler hiç İr zaman.,.» Bizim tecrübele- Fimiz © kadar acı olmuştur ki, Dütün millet bunlardan ders a- dabilecek bir olgunluğa Yarmıs- tır. İşte biz bu sayede bir işin dar teferrüatı üzerinde durmak- tan kurtuluvoruz. Dünva vazi- Yetini en peniş taraftan Müta- lâa edebiliyoruz,. Bu tecrübelerimizin en mü- Messersehmidt 110 tipinde bir Al- man tayyaresini alevler içinde dü- Şürdüğünü beyan etmiştir. Frank- furt'da bir demir fabrikası ve tayya- re depoları ve Kolle'da da bir tayya- re meydanı ciddi hasara uğratılmış- tır. HAVA KUVVETLERİNİN ZAYİAT VASATİSİ. Londra, 18 (A.A.) Yeniden kontrol edilen rakamlar resmen neş- redilmiştir: Dünkü Cuma akşamına kadar al- tr gün zarfında İngiltere ve civarı üzerinde Almanların zayi ettikleri tayyarelerin adedi 492 yi bulmuştur. Bu suretle vasati olarak günde 82 Alman tayyaresi düşürülmüştür. Bu vasatiye nazaran günlük zayiat şöy- ledir: Pazar günü 66, Pazartesi 62, Salı 78, Çarşamba 31, Perşembe 180 ve Cuma 75 tayyare. Ayni altı gün zarfında İngiliz ha- va kuvvetleri 115 tayyare kaybet- mişlerdir. Yine âayni müddet zarfında tayya- re dâfi bataryaları da 57 düşman bombardıman ve avcı tayyaresi dü- şürmüşlerdir. ALMAN TEBLİĞİNE GÖRE Berlin, 18 (A.A.) — Alman ordu- ları başkumandanlığı tobliği: Bir denizaltı. 32,300 — tonluk düş- man ticaret gemileri batırdığını ha- ber vermiştir. Dün gündüz ve bilhas- sa 18 Ağustos gecesi Alman hava kuvvetleri İngiltereye karşı istikşaf müşahede etmişlerdir. Diğer bir pilot $ İtalya, Yunanistana Tarziye Ve'di Fakat Bir Yunan Gemisi Daha Taarruza Uğradı XYunan hududu, 18 (A.A.) — Reu- ter ajansı bildiriyor: Emin bir membadan öğrenildiğine Cümhurreis (041311 e “ Ziyaret Eden Bir Amerikalı Muharrir Diyor ki: göre, iki Yunan harp gemisinin bom- bardıman edildiğine dair verilen ha-| ber hakkında İtalya “Yunanistana tarziye vermekle beraber istikbalde bu gibi hâdiselerin önüne geçmek i- çin Yunan gemilerinin yapacakları seferler hakkında İtalyan makama- tının haberdar edilmesini 'de temiştir, münasebetleri- is- Normal ni açık bir surette idame etmek ve bitaraflığını muhafaza etmek arzu- | sunda bulunan Yunanistanım bu tok-ı lifi kabul ettiği zannedilmektedir. Atina, 13 (A.A.) Giritle Yunanistan arasında muntaza!îvw seferler yapmakta olan bir va- pur milliyeti meçhul bir tayya- re tarafından bombardıma» e- dilmiştir. Bombaların gemiye isabet ettiği zannedilmektedir HELLİ YERİNVE İKİ KRUVA. ZÖR YAPTIRILACAK Atina, 18 (A.A.) — Estia A- İa gazetesi başmakalesinde di- yor ki: Milli facia ânında Elen mille- tinin milli ruhu daha aydın o. |larak tezahür etmektedir. Helli krüvazörü faciası, Yunanist”nın ren hislerin izharına sebenp ol- muştur. tin hareketini tebarüz ettirmek münasip olur. Unutmemalıdır ki, harp halinde olmıyan ve la beraber, Helli'nin deniz erle- ti derhaf harp tollerini takı- narak — gemiyi ve yaralıları kurtarmak için bütün yavretle- rini sarfetmişlerdir. Geminin kurtarılması görülünce tayfası kıymetli eş- (Devamı Sa: 8, Sü: 2) istikbali hakkında cesaret ve-| İnsanı Gördüm,, İnönünün Beyanatından: — “ Hayatı, Bltün Hallıımız Bir Saha Haline Koymaktan Başka Emel'miz Yoktur. Kuvvetli Ordumuz Var. Fakat Bu BDir Müdafaa Silâkıdır. ,, İçin, Yemyaşi, Ferathı i | Amerikalı Muharrir in Hükınü : “Yumruğun hâkim olduğu bir âlemden yüksöklere doğru giden zorlu yol üzerinde bugün hakiki terakkinin icapla- rını yerine getirebilen yegâne memleket Ti | Bir Amerika mecmuası ge - ya |cenlerde bana bir vazife verdi: Türkiyeve mi bu mec ile bir mülâkat yapmak caktı. ola - | sevindim. Çünkü görmek, hayatımır alarından biri ir ürkiyeyi len tatlı rüy Yalnız şu - tereddüdüm vardı: |Acaba İsmet İnönü hnasıl bir |adamdı? yucularıma iyi bir fikir verebi- |lecek miydim? | Tereddüdümün yerinde oldu. | milli ve dini bir bayraraa sure- ğunu inkâr etmek güçtür. Çün- | meyli uyanır. ve asıl l malisusada iştirak eden bir kü bugün bütün dünya bir pro- k_esfı_:_tmek için insan gözleri- gemi bahis mevzuudur. Bunun-| paganda meydanı halini almış- |Ni dört açar. Ptır, Hakikatle propagandanın Bunüdan başka Her büyük adâa- mın etrafında bir bavası yaratanlar ve bu Saye. bileceğini zannedenler memlekette eksik olmaz. Bence hulüskârlar bü rinin görülmesine, anlasılma SI dan sevilmesine set çek hettikleri yoktur, halkın havrar hulüskârlık | lüyedir,| yük adamların anlatı”ı £ erh etrafında sun'i bir sis yaratırlar. Ve hakiki insanca srcivele « a ve halk tarafınâ n Hulüskârlara bakar. siyasi lık duğu ne kadar mezivet varsa Doğruya bağlı kal - hepsi onda toplanmıştır. K-- bipi ge ydefi teryek mürettebik mak sartile onun hakkında oku-|rü yoktur ve olamaz. d Bu sun'i hava insanı o ka - dar şasırtır ki, hulüskârca tel. kinlere karşı bir mukayemet hakikati İsmet İnönü ile ikarşılaşmak üzere' Ç ya yokuş, “çıkar- ken benim de bütün tenkit si- lâhlarım sivrilmişti. Çünkü bugünkü dünvanın bu umumi imkânsız olduğu |(de kendi hesabına mevki yapa- | huyunun tesiri altında- bulunu. hiçbir yordum. Çankaya köşkünde İsmet İnö- “Kuvvetle Sevgiyi Birleştiren Yegüne Amerikalı mu">r-'raye röre İsmet ifade edehi'en jpünün karşısına “erkinca *büftiri tenkit meyillerim bir anda' d>- Bıldı. İlk hissim, fotoğrafçılara kızmak oldu. Türk Cümhurr isinin bügüne kadar yüzlerce fotoğrafı tebesstimiinü İnönürün yegâne fotoğrafı Mis Kuk tü (Bü yazıjı yazan Ha muharriridir. nenmış bir Amerika Bize yazacağı bir yazı serisinin baş- zda ve ha< langıcını ikinci sayfamı ğ malümatı hakkında başlangıç nüshamuzda bulacaksınız. | yatı umumit İzmir Fuarı Yarın Merasimle Açılıyor İzmir, 18 (VATAN Muhabirin- den) — İzmir Enternasyonal Fuar'ı Salı günü açılacaktır. Hazırlıklara devam edilmektedir. Açılış töreninde beş bin davetli hazır bulunacak, Be- lediye Reisi Behçet Uz, bir nutuk söyliyecek ve bu nutkü Ticaret Ve- kilinin söylevi takip edecektir. Ti- caret Vekili, evvelâ muhtelif devlet pavyonlarını gezecek ve bundan son- ra da Belediye gazinosunda verilecek ziyafette hazır bulunacaktır, Vekil, yarın gelir gelmez bazı tüccarlarla haldı h iimle hay- van ihracatını tetkik edecektir. TİCARET VEKİLİNİN BEYANATI 'Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu (Devamı Sa: 8, Sü: 7) Morasimde Bir Nutuk Söyliyecek Olan Ticaret Vekili Nazmıi Topçuoğlu Dün İzmire Gitti dün saat ön birde İzmir vapurile İz- | hareketinden beyanatta mire gitmiştir. Vekil hevvel bir muharririmize bulunarak demiştir ki: «— İzmir fuarmı açmak üzere gi- diyorum. Dönüşte size bu seyahatim hakkında izahat vereceğim, Şimdili söyliyecek fazla bir Şey yoktur. Ye nız Irak demiryollarının bir mura hasımı bekliyorum. — Suriye hat murahhası da Ankaraya gelecekt Devlet Demiryolları ile beraber üç ve muhtelif tarife müzakereleri ya pilacaktır. Müddeti hbitmiş olan anlaşmal yoktur. Yalnız Balkanlardan vâki lan müracaatlarda bugünün şartlar na jntıbak edecek müzâkereler « reyan edecektir. Rumcuerle görü ı (Devamı Sa; 8, Sü: 1) | Dün üç muhtelif sahada himmü, istiklâlden mahrum kal. Manın ne demek olduğunu Mmü- tareke senelerinde korkunç bir (Devamı Sa: 3. Bü: 2) N & yapılan spor hareketlerinin ıfcfsilâh dördüncü sayfa- mızdadır. İDünkü Spor Harekeile;| Somali Gephesinde A.) gâhının 71 numaralı tebliği: At koşularının sonuncu haftası Veliefendide yapıldı. ve dört bin kişi tarafından heyecanla takip edildi. Resimde koşuda bulunanlardan bit grup görülmektedir. İtalyanlar Yeni Mevkiler Elde Etmişler İtalyada. bir mahal, 18 - (A. İtalyan orduları karar- Somali'de ileri hareketine de. Muhtelit Tedrisat BuSeneKaldırılıyor Sarıyerde vam eden ve Gilia'dan hareket etmiş bulunan bir kıtamız, 'Bylhar'ı işgal etmiştir. Diğer Dir. kitamız, Lafaruk yakinine 'ösıl olmustur; : Mandera'da Hind kıtaatınin cuvavı külliyesinden bir müf- seze, b_şıim karakol kuvvetleri. ':.'zı görür görmez kaçmıştır. _erbo_ra'va karşı yapılan hare- sâta ist'rak eden tavyafteleri. tizden biri dönmemistir. -Simali Affikada düşmanın eniz kuvvetleri, Bardia'ya ve lahile karsı büyük ve küçük capta 300 e yakın mermi endaht etmiş, asker arasından bir ki- sinin yaralanmasına sebebiyet vermistir. | Bombardıman tayyarelerimiz derhal taarruza geçerek, düs.- man !_Iemilerinin yardımına ko- san düşman tayyarelerine kar. SI Müharehevye giritmişlerdir. Üsmeanın Gloşster " Gladiator i tavvaresi dü- v İki —tavyaresinir : olması muhtemeldir arelerimizden ücü dönme Tahfolksbirlerimizden biri; At- les Okvanusunda İngilizler'» dobez bin tpn harmindeki * bir erWana hatıemıatir. Ko r rre . DU AYA Y” TLAŞIYOR'AR Falved> hir mahal: 18 ÇA, A.N — İtalvan ordüları umum? H-->rgâhının 70 nüumarali teb. gemicini |liği İngiliz Somalisinde Adadelh mıntakasında kâin Jerato tepe- irde düşmanın kuvayı külliye- 'sine karşı girişilmiş olan muha- rebe, beş gün deyam eden ıid—l l (Devamı Sa: 3, Sü: 3) Maarif idaresi, bü' sene, de, şehrin mektep ihtiyacını kar- sılamak için tedbirler almıştır İdare tahsil çağındaki çocukla. irin sayısını tesbit ettirmiş ve |bunları normal mevcutlu mek- teplere taksim edince sehirde, ve giwar köylerde yeniden Mektepler açmA: zaruri oldu- Ku neticesine vürm: “r. | Bu itibarla yeniden 21 köy imektebi açılacaktır. Bu mektep- leri köv kanunu mucibince köy- lüler yapacaktır. Çatılarının ör. tülmesi için hususi idare bütçe- İsine de 30 bin liralık bir tahsi- sat konulmuştur. Kartalın Şeyh- İli, Soğanlık, Bakkalköy, Kurna; atalcanın: Boyalık, Ömerli, ıgrcünlü: Silivrinin BüvL_'ık Kı- îhclı. Cüce Seymen, Büyük Ç?' vuşlu, Çayırdere, Yapağca, kü- çük Kılıçlı, Gümüşpınar; Bey- kozun Ömerli, Kılıçlı, - Sırapı- nar; Beyoğlünün — Kâğıthane; Bakırköyün Atesalanı; ’YalovıaıT nin Elmali; — Şilenin H_acilh köylernde, maarifin plânına göre mektep insasma bşslıan— Mmıstır. Bu mektepler tesTinlev- velde ikmal odilpr»k' Cümhur'- yet bayramında tedrisata baş. aktır: lagî*îırin yeni ilkmektepleri için binalar tutulacaktır. Fatih- te Haliliye medreses'nin 67 nci, Zincirlikuyuda İncirli medrese- sinde 38 inci, Beyoğlunda 44 ün- cü ilkmektep karşısındaki bir binada 53 üncü, Ortaköyde 23 üncü mektebin önündeki bina- da 54 üncü, Bakırköyde Osma- İniye mahallesinde 5 inci, Bü- |yükderede 55 inci ilkmektep is- mile birer mektep açılması ta. karrür etmiştir. ilk k a 4 Bir Erk Ortamektebi Açılıyor Çift tedrisat yapan me_kt_rr'- ler de ayrılacaktır. 63rüncü ilk- mektep Küçükpazara, 15 inel ilkmektep Koskaya, 42 nci me : A tep Küçükpazarda eski: Darü” lislâm mektebine, 48 ncı mektehinin Mec'diyeröyünef2 nci mektep Fatihe nakledileceke tır. İti (Mulrtelit todrisati kuldırmak maksadile yeni açılacak ortamek- tepiere ait malümat üÜçüncü say- tanuşdadır. | KEREDANMI SK OA SUTKZ Netlari İstiap Haddi Dünyamn her yerinde vaı;ıırmh tramvayın, otobüsün, — sihomanyi*, tiyatronun, gazinonün - ve nihayet mektep smıtının iktlap haddi. veve. dır. Bu hadden fazla adam ulmar- lar. D aaaeam Bizde de bu hadler, tramvaylarda, otoblüs ve da, hatlâ mekt de yazılıdır de — htobirli melörit- n buna Jürbir yere rayet etmeyiz. 5ÖD kişilik vapura bin, 80 Küsilük, tram- p tallmatır vaya GÖ, yirmi k atobüse, atür kişi, hattâ krı sınrflara, gll mış talebe koymakla bünun aksin! yapar, böylece halkoın hayatını, sılı- hatini, selâmetini ve tahsilini tel- likeye müreuz bırakırız. Bu İüzutmü inanmıyorsak istiap huddi diye Ör teye beriye kayıtlar koymağa ne hacet. İnanıyorsak ciddi surötte tatbiki edelim, W Çünkü bu bakımdan halimiz çok — iptidaidir. detli Meslek Programımızı İhtiva