9 Mayıs 1946 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—i. me e e e NM s 1946 yali Ve Kültür Edebiyata Bakışlar; Fikir ve ,dergiciliği Edebi, ergicili Bütün bu taazzu ya cum. v çalkanışının se iy t alana ilk günün pe rumluları ne dergi sahipleri, ne yazı ine düştüğü burandan hâlâ ku; cla okuyucularıdır. * Bun mu değildi Sizi gelmiş ve klâ içine akisler sik olmağa namzet bir kıt'a, bir ka ya zarfı gi | pak m sayfa düzeni ve ya nifi yoktur. Her yer derg leri altist” ederek bunlarin © kıvamını | bulmalarına engel nu © kabul İ görünmek | Dışarıdan aşka mem | İöamüde oldi halde, kolaylık ketlerde zekânın ve güzelliğe bağl | a lik, | heyecanın ateşini Hkörüvleniği halde, bizde onu söndürmektedir. Dağınık ve | erseri kıvılcımlar önüindeyiz. Bütün | debiyat dergilerimiz Türk | m düşüncesinin ve zevkinin buhranıni | falı: Dergiyi çıkaranlar; ya balık | madde, biçim ve muhteva balinde ya: | Yağını portakal suyu ile birlikte içir- aktadırlar Mezzo Soprano - Şadan Candar bi £ işanlar gibi ağ, larının yanına magazin tarlar veya iz cazibeleri ka burun kanatiarı- m sıkmağa bile lüzum gö: Cesaretle mücerredin rmeyen bir koyu maddesini konseri ekolü temsil eden ese: Bir şan ÜKÜMET Eşinizin son gün- erlere yer vermiş ara- isyanı dergiyi orta. iş olan mu- | bulunuyordu: bu arada milletler dar, bu kahra - | Siki katında biz ehemmiyetli hâdise | st taganni edebiyati önemli bir Bazı fikir der - | de Soprano Şadan Candar tarafını yeri olan Orta gizi Lied bestekâ uğramamak için, | Halkevi salonunda verilmiş olan kon- | larının eserlerile diğer yüksek san'at- evzuu en | Serdir. İstanbul Ankara konservatu- | kârların eserleri bulunuyordu. Genç leblebi. kadar | arlarında okuduktan sonra meşhur | sopranomuz bunların hepsini de, o ha- yfa oyunları içinde | şan öğretmeni Bayan Frieda Böhm'- | rikulâde lâtif sesini pek cidâl bir me- sürmeğe, bazıları halkın mukuddes - | den uzun müddet ders alan bu genç | tod k'biln gâyretle iş- lere karşı zaafını da bayi Dee san'atkârımız bu'konser için tertip | leyip niş bir san olduğunu birlikte mütalâa etmeğe kalkar! etmiş olduğu proğramında iki” ayrı Devamı 5 inci sayfada) ——E debiyat e Eski şiirde hüner | HER HAFTA BİR KİTAP | ir eğ BE lerde bi. f vaz canlanmak istıdadi gösteren Toprak koküsu, e çekmi; canlanmıa ane'lığımızır bu İ izci Yarım Hac Yazan: — ni rk bie alamazla; <İ Vecdi Bürü iğ z ccedi Bürün manda Bazar Si sl ti mak bakımından pek zengin. Bunlar- | lanmıyor değil. Meselâ demin e dan biri olan yarım Hacı Hasan ağa, | di hek, list bir sanatkâr, iz devrelerini: aksettirir n hayat dolu çizgi - | ettiren. söz nda, Reşat Eniste lerile canlandırılmış. Romancı, bi ci sâyfasın- ılamıyarak, mi iç sayfa içinde bu yarım hacı satırlar, romancının bedbin ia “ârasıra bütün hayatile yakalıyor, Bu bakı kendisini üm ttizmekten geri kalma bütün hayatı dalaver 5 hi Bu : â 3 iş Ni anmakla an bir realizm tohumu vardı. Bu to- | miştir. elle camii - | Kayalı ve um romandan romana gelişmekle | pin kayyumu ahlâksız - | muavir bera a 2 ikti un dığı Adana. |idile ri k in da: bi minberinin e dibinde | ufaklı, erkekli dişili kırk aç insan uzak, âdeta ror en mahrem | buldu altını kullanış tar eninde gizli bir is devresi. YA- | zına, Hüsmen ağanin evinde para ül şadı. Belki de Reşat Bnisin uzun Za | tuttuğu adamlara hayalet rolü oyna mi zi yazmaması, herhangi bir | tarak evi dörtte bi ne Satır il dış müdaha istihalenin Amma şıh i elesin kn iyi tlara haplar niyetine yuttur r bütün hayatı Silin anlaşı, Jaşıp vrtlğrmme bdliümreğizi sezmesinden- sara- r üzün- | masın uzün Bu istihale, pmak zorunda Ad romancının, işi y kal diği eyahatinde tamam | ç; kin duyuyor ki, onu ağır lanmış olacak ki, oradan dönüşünde, | şıra ıflandırması, okuyucu t delili olan “Topre ınç çıkardığı düşüncesini n iç mız bir takım boş ilimde tablosu" uri olu çif iz tile kaleme alındığın- dilendiren söylemekle | yuki hiç ki, da erlerinde, muhatririn in - gelişme oldüğünu, yani mkün olma n olarak bu aksaklıklar karşısındı am yi ei ifade ettiğini ileri nıyor. Ya. | duyduğu teessüri sademeler yü: » sürmek istemiyorum, Bu re in, gı deh - | oldukça garip bir romantizme yuvar- hiç-şüphesiz, bazı kusurları ve aksa- | şetli bir kin duyduğu halde, sırf bazı lanıyor. Bununla beraber, onu, vr la değil. dertlerine çare bulmaları en , izine ne tasfiyeye uğrattığı ak herhangi bir küçük müşah, velinimet saydıkları da. oluyor. Ro - lıkla, mübalâgalı “e e, Ni * diği salâhiyetiş; ygergeği bir, rehini mancı-bu tezadı gayet yerinde Ve'us. bii Dakımımğkmnmizn, gölgesi haline getirmek herhalde faz ie bir müyekedec başa yakal ir sebep göl la derine bir vealizmir nandanın aba &mip | müyoruz surları sayılmak gel g.Toman | iliğini kisi bir. kara bit gibidir. Reşat Enis, romancı olarak içine © 5 i neslinde görülen am azla de- | Hasan ağa kötüköyün başında bir be- | girdiği hiç şüphesiz olan realizm anla Yaza IBRAHİM KUTLUK e e e * haline ilemi bir anlayıştan .do. - | kininleri ele geçirerek oku; kisinin tari hakkı verdiği nisbet tül daha da ilerleyeceğii in oldu - N e Acem vg a asl SI işmemek, gençliğinde eskilerin sözlerinden yir iy bütün köylü gibi Boyalı Sa- mar bir Mİ | tadlar tahit Beni «bleşöy | düşündesi id mi bin beyit, a zn eserle | > i yaratmak abiliyetii aybemi 0D ak kalallenladk rinden on bin kelime ezberlemiş ok va vin SERİ j erdiği ra-| minin ve şairin Salihiye ı Di alar aanimı Li KÜLTÜR VE ILIM i n belik irler ri de tefer- iye açtığı bir »kuyup ezber etmeli, şiirin e fersah i ştü. i sanatkâr | sö; o leiriekii niye anla ve akım ia van den ik siğerin şuuruna da il ———— — i ve onun tenkidcileri de bu tarzı met Ci iie. m çok bir v. meri ula” “İ den bin defa £ sahip — oldukları H A b E R L E R I r sair malının e sikadır: “Şairlil rın ride belle ii ii sözü dai- |. eydandad ği gör) Tiarik “değ gir o sanat ile kücük b takkide bulunsun ve ESbİRİ|.. eee niş de böyle, #EöpERK o a raya şairin malının alcısı da sa-| büyültür, büyük uly e meyletsin. Her iri ta Kapi Gl ix aldi sahan leyi sarayın eti üm m zümrey-| İyiyi çirkin bir kıyafette, köt i a anlatmak istediğini biliyor ser erı a a ının ide Sek; Yi bir surette gösterir. Gadap v der ŞATSA | atta diyebiliriz ki, bu nl dota hen i vet kuvvetlerini yaydığı ml siir ilmine teveccüih etmeli, oruz O-| “ea bir seviyey 1diği için, sa- Sanat v kumalı, Ebülhase- | pat eserinin £ roman 1 âr tal dile- “« ni rl Beh : la 1 an Gk a Nizami -i Aruzi Çahar makale,, is- » Serehevi Ber | ln san ynas o pan büyüy ğ YA ” bizim divan edebi- mindeki kitabında şiir ilmini veşairin arıziyy YAZAN: KADIOGLU yatımızın sairi de kafiye, Na saraydan © takdir Mr anlatırken şöyle diyor: ami Saka GN b A olman da İş iğ Yıp — 9 ve onun “b faz, Serikat' ve Te ” — - | ranan er onu daha inik üç $ sinde karnını irlik bir sınaattir ki Şair O SANAR yacüm gibi kitap | renirer AİR yaşatan e iş ile “küçük bir manayı büyültür, büyük ' şayan ine a elm e ln ray t A el eştci iz n ak filme alırmış. - li ki üstadlık manayı küçültür. Iyiyi çirkin bir kı- meli ki üstad A e et ye . : âyık afette tt t z ),. |sonra da devam eden ve dahada , ARM > a yi az b Gi eemeleriin, banal Yel | mdecek olan HİC Anglo - Sekson edi ” MA küçük, hatta orta çiftçiyi, acık) yiği, 1876 da doğmuş, 1916da öl kabiliyet sahibi için hayat bu im harekete getirir ve hala tabi- | sın... Padişah hizmetinde bulunan göz tefecilrin kanlarını, iliklerini em müştür... Bu kırk yıllık kısa ömrü!) y v | 1 imürge haline koymı | günde, en nı vermişti. İlim ve fen ancak ate inkıbaz ve inbisat verir:(1)..! bir şaire irticalen söz EŞİN dikleri birer rg: iliği işler. dünya edebiyat tarihinde! mis Y tarafından destekleniyor Bu meri e şiir sanatının nasıl daha iyi birşey olamaz, çünkü irt Şüphesiz, birçok inkilâplar ara i Miner paratorluk bütün Şark - İslâ olması geldiğini yani o devrin calen söylenilen sözler padişahın Di . toprak reformunu henüz ei minden e şairler çağırıyor, on- gk elk gösterir ki“ bu' suna gide , meelis parlaklık bulur, | 7989 bağladılımıadan, İse yarar, kre- e veri meşur. ei lardan bazılarına tahsisat bile g welerce değişmeden ayni tesiri de- | sair de erer. Rüdeği'nin | müesseseleri a a Tatile tn ia deriyordu. Yerlilere o derece ehem| vam ettirmistr. m zamanındaki ikbli ry yaper Anadolunun pandalar i gi ire mer gelen â-| Ayni eserde öm aruzi şair | cali sözlerinden, EK EN : r ie kta Gi ir e e yatını a lim ve şairlere çol P-İ haki © “Şirin 4 n iğ »rini ri b b du. Molla Cami bile F: Üİ yaf ker | Rİ Kk kaim. klerin, orijinal kal; |Jatan bu a daima Mba e in san ren "yetim Vüs'at, ti it at günde in ir kabiliyetiyle si ni wd a silip ime yn il vir miyle canlandırmıştır. Jack Lon: cemiyet felsefesi ölüm ni işitmiş ve geriye dön | dikkat b İN agi ui in eği vin i TM nasip olmüş bir başarı don'un romanları kâh koyu bir rea-! Jack London eserlerinde hayatını İsti ri W eki çalışmasiyle şa» İN an ” i yn Va her edeli e çim e ilm) yi” , m gildit, Romancı da ann bil lirmin (“Martin » Eden” de olduğu aksettirdiği se sl , cemiyetin hek * o Ge afi bugün de böy-| bu cihetişromanın kahramanlarından | gibi) kâh coşkun | bir fantezi ile| Sızlıkla a nu da sim bir geni ida gairin önünde, saray © er ve şiirde | tedir. Çalkan bulunmadığı Yer*| yiri olan boyalı sakalın kızı Elif'i “Âdemden evvel” de “yıldız korsa: | sosyalist öldreki çizmişti vardı. Şair için gaye de oraya inti-| de her ilimden bahsol ie ve de iğ olmaz; e ge Skate Tiğgeiik Sasi” > m je) e p etmekti. Fakat şairlik kolay de ad rede hoş von iel il a cas yi , | Binda” olduğu gibi) dolup taşar.| — Bildi, bir Pepe vi i lü olmalı, ” 6 binek makla beraberdir. Mücerret bi karılmasını bekliyor... etmlesile kâf: | “Deniz Kurdunda” ise acı bir felse- | KEYZERLİNG'E GÖRE İNGİLİZ” dı. Bi 0 eğ ii di Nd MY Pi yedi kl 2 biiyet kaşydaha çikis Büyüklük e erim ölmüyor Mü“ ?'İ çe'sısar. Lordranın fakir mâhslle-| LERLE AMERİKALILAR e çer ardan ev Mühimi şiir) sayfalara yesılmalı, 'ü çalışmakladır ve çalışmaktadır. “Bu| yvet, kokusu, bir bakıma | lerinde geçirdiği leri hatırası “| SINDAKİ FARK fenninden başka (bu devir için bu| nında zikredilmeli, intihap mecmua- ber lâ olmüştür. > Belsil n Gi EN e Hi | Na isli in ayi fen kelimesi hem bir has isim, hem | larına kaydedilmeli ve her meml ei ci ia u kanun e yı epiar Mir iy telâkkiye uygun bir terimdir), | Kette ekunmahdır. Şairin en büyük | <9Ki $9ir Yalnız kabiliyete dayan - ebep olduğu aksaklıkları tablo ni roman da Böl acıdır. “Snark | vetini ta temsi e yık İslâmi kültürü, yani hadis, ih | kazancı isminin bekası. Bu da e az, yerine hüner ve marifeti can | çatran bir roma inde: | ın Deniz Yolculuğu” romanını, kap-| edildikter ve kir hü kelâm gibi ulum-ı âl o bilmek | serleri yazılıp okunmayınca elde e- bazlıklarını koymuştur onun mucip dedi miele seyle |'tanı bulunduğu bir'yelkenli ile yap”) seden rejimin çökü: lâzımdı. Bunları bilmek hem saraya dilemez. u deceye vasıl olmıyan rr dolayısiyle eski şiir af-| maz mı? Ama romancı “biraz ileri | tığı uzun yolculuk esnasında yazmış | sonra edil 66 yaşında oldu intisap hem de orada ilam b bir şi iri yoktur, söyleyenden | ta ie kusurlar yapmıştır. e gitmiştir: bazan. bil da da | tır.. 1913 de Yazdığı Dağ ha nk ğu halde hayata gözlerini © yuman lüzumlu evvel sı olmıyan | diva n edel lebiyat ımızdaki hüneri bi | söyl ve gibi aceli leri -ve | corn” romanı, ayyaşlı en diet vi Kont vo derğ de sarayda bulunan rakipleri Med b tâmimleri yüzünden yarı yarıya hai ie giriştiği miendelein hik rerling hakkında Hİ yeli bilgi, örer cahil | Bir sair bu derkdilie erebilmek için | dan sonraki yazımızda inceliyeceğiz. | 1 e reğimiz — şüpheleri » üzerine | ve eder. Bu mücadelede muzaffer Devamı 6 ner sayfada