22 Şubat 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
22 Şubat 1942 PAZAR YIL: 25 idare evi Feleton Kuruş BAYI: 8446 Aakara C. Vakıt Yurdu Hdare (144370), Yazı (21418) Petg: İatanbal Vakıt—P'osta kutasu:46 Modern Türkiye ve demokratik ingiltere Yazan: Asım Us yet Halk Partisi Londe üt Halkevi açmakia Yürk milletinin kültür hayatında tarili bir laymeti haiz bir hamle yapmış. tır, Bu hamle ile şimdiye kadar Türk kültür faaliyel mecaleket hudutlarından deşarıya çıkıyor. ve İngiliz Hariciye Nazırı Eden'in mh- vnlr bir tarzda İşaret ettiği gibi barlete kurulan lik HMalkevi için Londranm seçilmesile Türk - İn VPz dostluğunun samimiyeti hakkın. da da cihan efkâm umumiyesine yeni bir delil verilmiş oluyor. Osmanlı İmparatorluğunun uzun tarihinde İngiltere ile türlü şekil- lerde münasebetleri olmuştur, Bu münasebetlerin tarihi acı, tatlı bir gok halıralarla - doluüdür, - Fakat Türk milletinin İngiliz milletine karşı olan hürmeti, onun yüksek vasıfları hakkımda — takdirleri her vakıt yerinde kalmıştır, Bunun en başlı sebebi İngilizlerin demokra- tik premsiplere olan — bağlılıklarını yalnız sözle değli, cihan — tarjihina malolmuş hâdiselerle göstermiş olmalarıdır. Bir asır evvel Avrupaya tahak- küm etmek davasile ortaya çıkan Napolyonun müttefik — orduları ö. nünde düşmesinden sonra Mitırnıh | sirtemi milletlerin hayatında ayrı tehlike şeklini almıştı. Napolyon belâsını ortadan — kaklıranlar bu dofa Avrupada mutlak — monarşi sisteminin bekçisi rolünü takınmış. tı; Mühtelif memleketlerde başlı | yan demokratik harcketlere karşı zelmişti. O vakıtki tagiliz —hül metinin müttefiki olan — devletle karsı vaziyet alarak ve bir beyan- name neşrederek “müttefik dev. letlerin aralarındaki — birlik cihan hâkimiyeti ihtiraslarına karşı gek mek için yapıldı, yoksa Şu Veya bu memleketin dahili İşlerinc müda - hale etmek için değil.” demesi, her milletin kendi kendini İdare etmek kakkını istyenler tarafını tutması, milletler hukukunun Avrupada ya- yılıp tatbik edilmesine hizmet et- mesi unutulmamıştır., Hattâ bugün İngiliz İmparator- luğunu parçalıyarak onun — yerine Akdeniz imparatorluğunu kurmak Javasile harbeden Musolini İtalya, am milli birliği nasıl kurulduğunu düşünürse demokratik İngillere - nin yardımlarını İyi hatırlıyabilir. | Ktalyasın milli birliği kurulduğu sırnlarda bu memleket her mille « tin kendi kendini idare elmesi pronsipinj küçüklestirmek için baş- tan aşağı Khtilâl ocağı idi, O za- man Avustarya aleyhine İtalyan - Yarı teşvik etmekte menfaat bulan Fraosa bile harbin sonunda Avux. turya ile anlaştı, Harp - esnasında İhtilâl ile kovulan İtalyan prensle- Fini tekrar yerlerine — göndererek İtalyanın sadere o zamanki Alman ya gibi küçük kücük devletlerin birleşmesile bir — konfederasyon seklinde idare okmmasını — istedi. Sardunya Başvekili Kavur'un him. metile her şeye rağmen birliğini yapan İtalya İngiltereden haşka bu birliği Avrupada tasdik edecek bir devlet bulamadı, . Bugünkü cihan hâdiseleri içinde Zecen asrın bu tarihi vakaları mil. letler için ibret almacak bir lev- hadır, Ve bu öyle levhadır ki yal- nız kendi İmparatorluklarının mu- hafazası için değil, aynı zamanda milletlerin hürriyeti İçin hurbet- tiklerini söyliyen İngiliz devlet - damlarının iddiaları boş lâflan L baret olmadığını da gösterir, BAŞVEKİL Sıhhat Vekâletinde meşgul oldular Ankara, 21 (Vakıt muhabirinden) — Başvekil Doktor Refik Saydam, bugün öğleden evvel Sıhhat ve İçtimsi Mua. venet Vekületine giderek Vekil Hulâ- Bi Azntaş va aıhhat Asım Aral ile ahat işleri a imeş. Bul olmuş. lâzım gele tifleri ver miştir. Jsteşarı Zonguldak ve Kayseri valileri Ankara, 21 (Vakıt dön) — Zonguldak Ünver Kayseri valiliğine, Kayserl valisi Halid Akstoy Zotguldak vü: liliğine naklediimişlerdir. muhabirin alisi Cavit ,'ı F b / Türk geneliğinin ve Türk aydınmım yuvası halkeyi, 10 0ncı yılımı kutlnyor inönü diyor ki Halkevleri . e a « Milletimizin iç hayatı Bügünü teneffüs eden, devrini ya- şayan bir milletin portiresini çiz. meği, onum yaşayam “Üpik,, imsa. ni hülk etmeyi halkevi vazife olarak Üzerine alauştır Yazan: Sadri Ertem (Yazısı 3 öncü sayfada) Bu vartanın asırtardanberi muhtaç Oldufu şey, vatandaşfarın tek bir alle Bibi toplanarak Orada vatanın Nerlemesine medar olacakosasl: faaliyetleri beraber tanzim etmeleri ve baraber takip ve tatbik etmefaridir. Hııımın fürün vatancaştarın muşterer malıdır. Halkevlerimizin temiz, foyizll ve (lerlor bir halde olması; bOtün davlat mamurlarının, vatandakt bütün entellektüei şınıfin, bütün İlerlemek İsteyen unşurların Mmüşterek malı, müşterek vasıtası oluşundadır. HKARP OKULU BİRİNCİ SINİFİ Dün parlak Ankarada Ankara, 21 (ALA) — Bugün Arıka. raya yeni gelen Harb okulunun birin. ci senrıf gençleri, Ula'daki — Atatürk Abidesine ve Etnoğrafya —müzesinde Ebedi Şefin muvakkat kabrime törenle gelenkler koymuşlardır. Genç Harbi « yeliler muntazam kıtalar hrlinde Ulus meydanma gelmişler ve Abide etrafın" d« yer almışlardır. Evvelâ her kesin ağzı ile söyliyerek iştirak ettiği iatik. JA marşı çalınmış ve âbideye Harb okulü remizli (H. O,) büyük bir çe- lenk konmuştur. Bunu mütcakib ikinci sıuftan bir okur genç arkadaşlarına “hoş geldi . nizt,, demiş, kenâlerini gabrik etmiş, okul ve subaylık bayatlarınm çan ve peröfle dolu geçmesini dilemiş ve E. bedi Şef'le Milli Şefin büyük adlarını Baygı ile antıştır. Bu nutka cevi Yarından itibaren fırınlarda verilme ğe başlanıyor | Vilâyetin tebliği | Kart usülünün tatbik edildiği şehir ve kasabalarda halkın un — iktiyacının temini aşağıda olduğu şekilde karar. laştırılmıştır. 1 — Ekmek yerine un aulmak istiyen ler her hafta pazartesi gününe nit ek. mek kuponları mukabilinde ve yalnır © günkü istihkaklarına karşılık aşağı da bildirildiği şekilde un alabilccek . lerdir. £ — 740 gram ekmeğe mukabil 581, veren yeni Harbi . 375 gram ekmeğe mukabil 265 gram, | un verilecektir; 3 — Vilâyetimizde 282.942 tarihin. den İtibaren b kararm tathikine haş. lanacaklır. Kararın tatbikini geciktir memek için şimdilik bu tevzlatan fırın. larca yapılması muvafık görülmüştür. 4 — Halka ekmek kuponları muka, bilinde haftanm her pazartesi günt ve bir törenle karşılandı yelilerden bir genç eodattar kalan mi- rasın ebedi vartığını canla, başla mu” hafaza eyliyeceklerine and içmiş ve Insanlık feyiz, fazilet ve askerlik ders. karini aldıkları Ebedi Şef — Atatürk'le Milli Şef İsmet İnönü'nün adinrını saygı ile anarak sözlerini bilirmiştir. Alay Ulus meydanından hareket ile | Atatürk'ün muvakkat kabrine gelmiş ve her bölüik ve ber meslekten — birer okurdan mürekkep bir kıta başta ko- | mutanları olduğu halde — Ktnoğrafya | müzesine giderek Ebedi Şef Atalürk'. | ün münevi huzurunda arkadaşları — ve | okul adma Baygı İle anılmış ve muvak | kal kabce bir çelenk koymuştur. Tö. rene bu süretle son verilmiştir. İsmet İnönü Şark cephesinde | RUSLAR 5 bin esir 27 bin ölü verdi Berlir, 21 (A.A.) — Alman ordu. ları başkumandanlığının tebliği: Şark cephesinin —merkez kesi, minde zırtılı kuvvetler keneral Mo. de'nin en müşkül hava şartları içinde dört halla süren muharebe- ler netlcesinde bir düşman ordu. sunun külli kısmını çenber - içine alarak tahrip ve başka bir ordunun mühim kaısımlarını imha etmiştir. Düşman 'zaylatı takriben 5 bin (Devamı Sa, £ Sü, 5 de) Devlet Demiryolları yolcu bilet- lerine yüzde yirmi zam yapıtı Ankara, 21 (Vakıt muhabirin. âen) — Devlet Demiryolları ida- resi yolcu nakliyatmda yüzde yir mi nisbetinde bir zam — yapmışlır. Bu tardeye göre, Haydarpaşa * Ankara arası birinci mevki biletle- ri 20,84, ikinej mevki 14,81, üçün- ct mevki 906 kuruşa çıkmış bulun maktadır, Tarife, bu ayın 20 nei | cuma gününden itibaren tatbik & dilmeğe başlanmıştır. Ayrıca taze, yuş meyva, sebze * lerle et, süt, yoğurt, kesilmiş kü- mes hayvanları ve taze balık nak- Pyatma ait tarifelerde de değişik- | Hk yaprlarak bazı kasımlara bir miktar zam yepilmış ve bu tarife- nin de tatbikma geçilmiştir. Diğer taraftan — Denizyollarının yolcu ve eşya tarifelerinde de bazı ramlar ve değişiklikler yapılması etrafında incelemeler yapılmakta | olduğu haber verilmektedir. Kimsesizler yürdu FH recekleri unlar için fırınların şimdidee | Halk Partisi İstanbul Başkanı Keşat Mimaroğla yurdun kordelâsını kesiyor bazırlıkta baluumaları tebüğ olunur. Â (Yazısı 3 üncü sayfada) İŞINDA, Rasin Külliyatı: 1 DEMOKRİT Fiyatları Kupon:3—| 100 kuruş olan buü iki eser, 7 kupon Mirecek Vakıt okuyucularına yalnız 80 kuruşa ve. lecektir. # ÇA d, m B İN ,/ş AM ÜÜ fi 'X“V' HWİ) râ—'.'.* | Bugün yapıla- cak tören Üç Halkevi, 29 Halkodası açıla- cak, 8 Halkodası Hakkevine çev. rilecek, 6 milyon yurddaş Halkevlerin- -— — Fransanın çökmesini doğuran sebepler Veygand, Heryo, Saro, Reyno şahit olarak dinlenecekler KARAR Ağustostan evvel verilmiyecek (Yazısı 8 incide) Gene Boğazlar meselesi | Pravda gazetesinin Istanbul muhabiri yazıyor: FonPapen Türkiye Cumhur- reisine hususi bir maruzatta bulunmuş Almanya, Türkiyeyi müt. tefiklerin mevcut olmayan yalanlarına inandırmak istiyormuş Moskova, 21 (ALA) — Tass ağansı bildiriyar: Pravda gazetesinin İstanbul muhâ. biri yazıyor: Almanyanın Türkiyo büyük - elçisi M, Von Papen M Eden'in geçen ilk- kânunda — Moskovadaki — görüşmeleri hakkında Türkiye Cümhurretsina hu. #uzi bir maruzatta bulunmuştur. M Von Papoa bu görüşmeler emnas: M. Eden'in Sovyetler Birliğine İstan . bul boğuzmı ve Hazra körfezini van. detmiş olduğunu iddin eylemiştir. Muhabirin aldığı haberlere Köre 'Türkiyedeki Japan büyük elçisi Japon yanın bu malümata Almanyanın kay- | naklarından başka kayaaklardan sa Hib olduğu — keytiyetinin — ilâvesiyle 'Türk hükümetine buna benzer bir de. meçde bulunmağa memur edilmiştir. Bu suretle Mihvor devletleri mümes gilleri sıkacı bir ssrarla Türkiyeyi müt. tefiklerin mevcut almayaznı yalanlarına inandırmağa iknan guyret etmektedir. ler, O yalanlar kı uydurulması tama. miyle Hitlercilerg sittir, Bütün bu ya. Jdas uydurmaların Hitler ile bampaları tarafından işse edilen ve bir çok defa Sövyet ve yabancr bazınlar tarafından mahiyoti ortaya vurulan kaba ve âdi yalanların tekrarımdan başka bir gey olmadığı herkes için açıktır. Bu yalan” lmrın tahrikçi bir mahiyeti bulundu Bunü anlamak güç değildir. Amerikan-ıngiliz Tebliği Şimali Avustralyada Örfi idare ilân edildi iki Japon muhribi batırıldı (ALA, dan kıalülmıştar) Çunkingden bildirildiğine göre, Birmanyada Çin kuvvetleri, Ja * ponlara karşı taarruza Zeçmişler, iki saat süren muharebede Japon. la rpüskürtülmüşlerdir. Filipinlerde topçu düellosu ol » müş, Felemenk deniz harp gemi - lerinin refakatmde bulunan 6 A « merikan tarpido muhribi Bali kı « yası açıklarında iki Japon torpido muhribini batırmıştır. Somatradaki İngiliz ve Holanda h kuüvvetler çekilmeğe beşlamış - lardır. Müttefikler Cavayı bir ka » le haline getirmeğe karar vermiş- terdir. Şimali Avustralyada örfi is dare ilân odildi, Avustralya umus mi seferberlik yapmaktadır. Günlerin peşinden : ACABA NiÇiN? Mehmet Ali Kâğıtçının — birkaç gün evvelki “Vakıt” da çıkan ma- kalesi ziral mahsullerin artıkların- dan başka memleketlerde nasıl is- tifade edildiğini de birer birer an pamuk zeriyatınımn — artıklarından, keten, kenevir ve bağ döküntüle. rinden, meyan balr - istihsalâtının posalarından ağaç ve dal kırıkla . rından, — yapraklardan sellilor ve kâğıt yapıldığını, hattâ Almanya- da patatesin üst kısmından — bile | kâğıt yapıldığını güsteriyor. Bizim elimizde bir İzmit kâğıt fTabrikası var, Ormanlarımız da eke sik değil, Kâğıt yapmağa yarıyan türlü maddelerin artıkları ise bü- tün bir fabrikayı idare edecek ka. dar boldur, Böyle iken acaba niçin bugün memleket büyük bir kâğıt sıkıntısı içersine düşmüş — bulunu- yöor? Niçin İzmit birinci kâğıt fab. rtikasmım iki makinesinden biri boy durüyor ve iklncisi ancak yarım randman İle işliyor? Nihayet acu va niçin 1938 senesinde işlemeğe başlamak üzere kurulmuş olan #kin ci kâğıt fabrikası küçük bir him- metle işler hale getirilebilecekken öylece mühmel bir sekilde umutul. muş bekliyor? HASAN KUMÇAYI!
