6 Aralık 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

ı şaLŞ .. . | Milli birlik ' | Ethem İzzet Benice —(t mevzuda bir. konfe- | rans verdi. Dün akşam Eminönü halkevi sa- Kars mebusu ve Son To- gazetesi —başmuharriri Btom Benlee tarafrıdan “Mili Bir. Tmevzuu etrafnda mühim bir 'Orang verilmiştir. Konferanaçı: ©DÜU bütünsüslüğü vo birliksiz. gu gelilde tarif ve tasvir ede- Üriz; içtimal ve kültürel bi- brn- dayanmalısızm her türlü iç ve tollise karşısında dahi fikir ve parçalanmak, |Bunun en yeni ve bariz misaljini memleketler ve başka dev- bakımndan da bu harb'n Bgörebiliriz: Çekoslovakya, rka Bolçika, Fransa milli üzlüğün ve birliksizliğin en ve havalisiyle sevilir; Yülnız vatan şerefine mi çalışı. Hlar? Bunda koadi gaa ve gölret Aras'arı da dahildir; böyle olmase :Uınııılınlumuıuıü. Ü iğiğsamare nünassbalı e * Darüşşafaka nasıl doğdu? bulup arabacıya yaklaşıp sordum. Eyü, “Türk Okutma Kurumu,, (Cemiye- H Tedrisiyet “alâmişe)önümüszdeki pa zartesi günü akşam: Çenbertitaş sine, masında büyük bir müsamere tertip etmiştir. HAsclatı Darüyyafakanın ih, Uyaçlarına sar.edilecek olan bu müsa. mmereye kıymetli sanatkârımız Baliya, sanatkâr Naşit Özcan ve İstanbul kondervatuyarı gark nrus kisi profesör lertnden Eyyubi Ali Riza fabhren işti. rak atmek suretiyle büyük bir hami, yot göstereceklerdir. Bu müsamere vesilesiyle memleke - timiz irfan.ca yıllarca büyük hizmet. ler ifa etmiş ve vatana bir çok kıy, metiş uzuvlar yetiştirmiş olan Da » rüygafaka He onu idare eden — “Türk Okutma Kurumu,, tun kısa bir tarih gesini Lakdim etmeği okuyucular için faydalı buldu: — * *“Cemiyeti Tedrir'yel falkmiye, 1965 yımda dalrel aakeriye — ruzmamçoclai Yumuf Ziya Beyin . bilâkire Maliye nazırı olan ve Bultan Azizin hal'i mü rettüplerinden bulunduğu bahanesiyle 'Trahzom vilâyetine nakledilen — Yusuf Ziya Paşadır , çeşvik ve delâletiyim kurulmuştur. O tarihlerde « Akaaray Bofular mahallesinde oturan Yuzuf Zi ya Bey komçusu Muhtar Bey (Gazi Ahmaş Muhtar Paşa) ve 'Tevfik Bey (Vidinlii Tevfik Faşa) ile buluştukça her gün vezifesine giderkan sabahia. Ti canaf çıraklarının Kapalıçarşı açı. imcaya kadar kahvehane ve çayhane, lerde boyüna vakıt göçird'iklerini, oa. Jarâ şü kısa Bamanda bir aZ okuma yazma (le hasap ve bazı içtimal esaş lar öğretmesin çok yerinde bir şey olacağın: töyler ve bu mastle üzerin. de uzun uzun kojuşurlarınış, İşte bu görüşmeleriz bir neticesi olarak “Ce, miyeti Tedrisiyet lslâmiye, teşekktli Stnişür. Yukarıda iimleri geçen mOcsatalar den gayrli Bürkekeşbaşı Fortah, Ame. di bülefasından Momduh, tercüme oda €& hülefasından — Mehmet Asım, me, Kahib odamı hülefascıdan Mustafa Re, fik, maarif muavinlerinden — Mehmet Covdot, tercüme odasmı — hiülofasından Sadullah, Recalzade Mahmut Ekrem, Mirliva Mehimet Bolim Pügâ, Musa Kâazım, Mehmet Ruat ve Ahmet Ritat Beylerle Darç gşüra âzaşından Meh. met Selâmit Paşayı da bu cemiyetin en Heri gelen dzaları uraaımda görü, yoruz. Cemiyetin teşekkülünü mütsa. Kib ük feyizli hareket başiryor ve “Valide mektebi nüwiyle G14f ve Ç rakların tahairlerine mağsus kure ma hiyelinde bir yuva Lesis ediliyor, Va, Hde mektebi o kadar rağbet görüyor ii Aksarayda bir gübe daha açılmazı DB zarüreç histl oluyor. İşte bu sıra, larda Paris sefaretinden İstandula ge. dercit cemiyete iltihak eden — Sakızlı Fisat Paşanın tavsiyesiyle (Darüşga « takal İslâmaiye) nin tesisi kabul olu. nuyor. Sultan Seltm e Fallı camile. Ti Armatndaki tepede inşaama başla , nan mektep para bulundukça devam edilerek dört senede Ikmal ediliyor ve 12 Haziran 1873 tarihinde irlşat resmi yapılarak Üç gün sonra da tedrissta Jptidar olusuyor. Baltanat devirlerinde nizamname Mmucibince cemiyetin relsi sadrazam . lardı. Cümhuriyet devrimizde de bu nizamnameyo müsteniden riyaset ma kamı hüşvekillere mavdudur, Zama . Srmiza kadar yılmaz, kırılmaz azim, lerle çalışan cemiyet bühassa sayın Vasfi bir deli gibi yerinden fırladı. Hemen hazır- hı:ı—vı berber dükkân.na gitti. Hüsrey orada bekli. ;u_ıılıı söyler miyim hiç?. konağm arabası bazırlanıyordu. ini vöyledi. Haydi biz de ran KA Mukaddes Hanrmımn arabası yavaş yavaş önlerin- melsteümkurumus İbönü'nün haşvekli. Hikleri sananında büyük tarakkiler gös tarmiş ve bülen başvekilimiz Doktot Befik Saydam'ın idarelerinde de — bu Üeri hareketine hızla devam etmekte bulunmuştur, Şimdiye kadar Darüşşefakanın kız kısmını Casle için yapılan bütün gay reller sameresiz kalmıştı. Sayın Re . fik Saydam bu mühim (htiyacı naza. ra alarak cemiyete "80,000,, — Hiralık tahalsat temin etmiş bu suretle men dekotimizin bir de KızlarDuruşyafaka v kazanması bir gün meselesi halini almıştır. İdare heyetinde bulunan caki Mah, ye Veklli Hadan Saka'nın himmetiyle elde edüen 40,000 Hraliı bir tahassat. a mektebin kalorifer teslsatı yaptı . rılmış ayrıca yine 6,000 ilfa Bardile aa Fi bir duğ ve gamaşırhane daşa edil . miştir. Mermleketo Fahri, Salih Zeki, Hü. Beyin Retmzi, Ahmet Rasim, Mehmot Hmin, Mehmet İzzet, İsmall Bafa, Ali Kâmi, İhsan, Ali Mahir gibi bir çok mümtaz uzuvlar yetiştiren Durtlşşa faka bu meşkür meenisine devam et. mektedir ve edecektir. Hâlen cemiya. tin idare heyeti Çörüm mebusu Mü, nir Çağıl'ın roistiğindedir. On ıki kıy. metli Azası bulunağ bu heyet her hat ta öumartesi Künliri içtima ederek Dartışşafakanın ihtiyaçlarını —tetkik ve mücaslir kararlar atmaktadır. Hati Kadri İspanyol hududuna Alman kıtaları gönderiliyor Londra, 6 (A A,) — Röyter a. İans:nın — Alman hududundaki muhabiri yazıyor: Zannedildiğine göze, Darlan'ın “Frântız donanmasını Almaryava teslim etmek iatememesinin se. beplerinden biri, İtalyanm istek. leri verine getirilmesinde ısrar etmesi ihtimaline . ırşı bu do, nanmayı e'de bulundurmak ar. zusunda olmasıdır. Fransız donanmasınm yardı mı olmad-kca, Almanlar, asker. lerini ve maülzemelerini bellibaşlı yol olarak İspanyadan ve İspan, yol Fasından sevketmeğe mec.. bur olacaklardır. İsnanyol müşahitler, Almanla rın, İspanyadan gecme hakkını, Fecen sene Sunner Berline gitti. ği sırada istihsal ettiklerini tah, min ediyorlar. Garbi Afrikanm Fransa ve İspanyol tarafından müdafaasına mütcallık olarak Bon hususat, 15 gün evvol, Sun- ner, antikominterm paktı imza laemak üzere Berline seyahat et. tiği zaman lmrştır. Alzastan garbe doğru Alman kt taları sevkedildiğine ve bunların İsnanyol hududuna — yığıldığına dair olan haberleri, sivasi milsa- lblüeı bu hüdise İle izah ediyor: ar, VSARKIK crihten — Öldürüldüğü 1651 yılı 2 eylöl günü Osmanlı Ssrayında, tarihin çok kanlı bir Gramının İlk perdesi oynanıyordu. O gün, genç ve ihtiyar sultan. lar iki firka olmuşlar ve birbirle: rine olan düşmanlıklarını açığa Vaziyet guydu! O zamana kadar barem ağuları ile çok İyi geç'nen Valde Sultan, yeniçerilerin muva. fakati olmaksızn sadrazam tayin olunduğunu görünce; sarayda ken: di nüfuzundan Üstün bir nüfuzun bulunduğunu aalanuştı. Bu, genç valde sultan n nüfuzuydu. Kösem veldenin intikammı al. mağa karaer vered yeniçeriler gönç valde sultanımn güvend'ği kim- seleri ortadan Wm karar verdiler, Bunlar kaprağnaı Süleyman, pa. dişahm muallim! Reyhan, mlsa- hin İzma'l ağalardı. Büyük vakle sultanm taraftarı olan Bektaş ağa da bu işe önayak oluyordu. Yen!içeriler, Süleyman Reyhan ve İsmail nğaların Misrra #ürülmesini istediler. Hadım Süleyman ağa, casusları vasıtas'yle bu isteği, daha karar verildiği serada haber almca vak!t Bgeçirmedea — hereleta geşti, On dört hadım ağasmı yanma topladı, — Beni öldürmek için karar verimişler.. diye söze baçladı ve gunları eöyledi: — Beni öldürür veya nefyedor- lerso &'zin buradaki haliniz has raptir, Hiç bir'niz rahat kalamaz. «anz, Onun İçin bizim aleyhimiz- de karar veremferi biz öldürelim: Hadanlar, ağalarmın — teklifini çok yerinde buldular, On dördü bir den: — Öldürel'm! Diye kargılık verdiler ve bu t Küriktan çekinmiyeceklerine ye. min ettiler, Artik vakit geçirmeden hareke- te geçmek lüzendı. Süleyman ağa ile sadık yüz yirmi baltacı da e- Iâhlandı. Hademelerin uyumakta olduğu saraym has odası sinden göyle bağırddar: tse hepimizi öldürmek için sarayr sartyorlar, Büyük valde sultan'la ittifak etmişler, padişahr öldüre- eokler. Boktaş'ı tahta gekarscak- lar, valde de ont varncak,, Bunu duyan hademel hassa n. ayaklandı. Hepti slâhlanarak B0- faya çıktılar, Diğer odalarda uyu- Armuı ettikleri yenlçeri ağalığı hep ocaktan yetişenlere veriliyor, ken« dileri terakki ettirilmiyordu. Bun- tarm odabaşmı- fazlasiyle sultam! seviyordu. Ma!'yetindek! hvdme:î: Bürültü etmemelerini ihtar € Sözünün dinlenmediğini cörün- ce el'ne geçirdiği bir değnet, her zamanki gibi kullanmak — isliyorek Yazaı ——-———ı onlar: dziralerine sokmrığa çalışı. Fakat eski çamlar bardak ölmuş- tü — Bre mel'an! diye bir ses yükseldi, Sonra bir kaç hademe, edubeşilarinm — Üzerine atıldı, Dir kaçı, bir sürü hademe daha takip ediyordu, Kalabalık etrafa dağıl. dıği vakit odabaşmın parça parça vücudu Çırletilm'ş bulunuyordu. Bunu gören Süleyman ağa mem bun oldu, İşler yoluna — girmişti. Fakat kana Susamış hademelöri daha da tahrik eümek lüzimdi. Baş larına geçti ve valde sultanm dak Ffesine doğru yürüdüler. Bu dameyi Üç yüz hadım muha- faza odiyordu. Başkanı oğlanı, he olduğunu —anlıyamadan, kendisini toparlaymcaya kadar bedemelerin kaltot altında can verdi, Bunun gö- Pen dğer badımlar korku ile keç. tılar, Bir ttemı jik atılışta yaralan- mişti, Sileyman ağanın adamları valde sultanın odasın n özüne gel dikleri vakit Kösem sultan seslen- di: — Geldiniz mi?, Valde, yeniçerilerin, kand! adam larının gelmelerini bekliyorlardı, Dışarıdan: — Evet geldiler.. Dışarı buyu: ranus,, Besi dayuldu, Valde sultan gelenlerin yavan- et olduklarını anladı. Bir an nc yapaceğın: düşündü, Kaçmak müm kün değildi. Her taraltan sarıi mıiştı. Çilgin gibi odaları dolnşma Ha başladı ve en nihayet dolaplar. dan birinin içinde saklanmağa ka- TAr #erdilirA at |x y Hadımlar İçeri girmiş, vatde se" tanı arıyorlardı. Cariyelerden bir etrafa saldıranların hiç bir yal- varma ilç amana gelmi; an! anladı, İçi titredi. Valde sultan öldürülecekti. Bınun önüne gç- meği düşündü. Kuvvetle yapıla- gak bir şey yoktu, Hemen İleri a. tıldı ve: — Vakle sultan benim., Ne isti- yorsunuz?.. Diye bağırdı. S&dık cariye, ken. 'e gildir,, diye tokrar aramağa baş. ladılar, Kocasr Ahmet, oğulları — Murat, İbrahim ve torunu Mebmedin pa- dişahiklarmı gören ihtiyar Kö- sem valde, dolabın içinde ölüm ter leri döküyovdu, Bir sralık ayak seçâleri, içinde bulunduğu dolaba doğru yaklaştı Bir el kapiyi tuttu ve açtı., Artık her şey mahyolmuşte.. Valdenin benzi sansarı olmuştu, — Durun, dedi., Bonra: — Benden ne — istiyorsunuz, al- ' fdyfa la r& Bir saray entrikası vakit on sandık altınrı ve (& 2700 şalı bulunan Valde Sultan m mı?,, Durun öyleyse, rereyim, Üzer.ndeki altın ve mücevhetir '1n hepsi, odasının içindekilerini &” "aÇ Bvuç etra'n değıtmağa başlt" u, Fakat bu esnada diğer bir B dmm ağası perdenin ip'erini Lvet mekle Mejguldü, İşini bitirdikit sonra valde tultana yaklaştı VE — Boynuuuzu tana doğra w? tıniz sullanun,, *ye gülerek evini boynuna domdı İpi gerdi ve KÖ Bem sultan'n boğazıma dolad', SÖi ra çekli. “Valde kavi ve demefi bir mizaçta olduğu için hayli $ man ölüm!e pençelemti. dan, kulaklarından dere gibi Kf akarak cellâdin — elbiselerini lekt” ledi, Valde sultandan — behseden BİZ , kaç tarih satırı: ... *Valde Sultan İyi katbli Hir KE” dındı, Sercandaki büyük valde Bf ni 4 yaptırmıştı. UM Valde camisi onunda, Mısırda, K” hire halveti tekkerine Nil suya £7 melere R'der, yarsullsra sindeki eşyası arasmda kuruş krvmetinde iki bin şal Çktı,, Bunlarm hetsi güzel. valde sultan sarayda yaştyordu er'rikayı çeviriyordu, Amerika bu.yıl. İ l 20,900 narp — |Ş tayyaresi yapil w w, Jovet, gunları söylemişter: “Birleş.ik Amerika, bu sene sövaş tayyaresi imaş etmiş buli tur. Yani, bu miktar, bundan ne evvel, Tesml — mühfillerde edilen en nikbin Ümitler bile Bir yekündür. Rusyada büyük — Beltanya — imparatorli laal etüği miktara mmuadti yapmaktadır. Albay Joyvet beyanatina ve etmi-tir! x * & * & U ğ& Eşreften seçmeler : edilir seyi.i siyâeette riyüact Jeri' — hadılkal bilmeyunin defter-i Soarti —— bundan ÂlA mr ölür resni 1 ald gimdi âdifler Içinde öühelâ A rev'le Vasfi de arabalarını arkadan sürdüler. — Şimdi ne yapacağız Hüsrev.. Bir daha görebi. lecek miyiz?. Pişkin uşak perde değiliz ya.. Elbette göreceğiz. Belki de konuşuruz. Vasfi iliklerine kadar titriyordu. Konuşmak mı?.. Bu inanılmaz bir hayal ve rüya idi. Kâğıthaneye gelinceye kadar hep konuştular.. İs !un bu biricik gezme ve eğlence yeri bugün bir düğün evi gibi süslenmişti. Halk neşe içinde idi.. Kuş lar cıvıldaşıyor, ılık bir rüzgâr esiyor ve çocuklar bağ.- rışryordu. Hüzsrev, hep Mukaddesin arabasmı gözlüyordu. Kendi arabalarını da oraya yaklaştırdı. İndiler, dolaş tılar. Fakat gözleri hep Mukaddeste idi. Vasfi, arabası nın bir kenarıma iliişmiş, elindeki ayna ile Mukaddesin hareke'derini takip ediyordu. — | den geeti Gene kız, Vasfiyi görmüs ve sasırmıstı. Kırar d, fakat yüzünde Vasfiye karsı ürkütecek bir renk de. © ilk günkü tatlı verdi. Vasfi tevgilisine B v azar gElln a 16 p dekadıa Dü oğda, ga oti ile ar! i ” KA Z e anlA Börgir Kâhya, zebellâ gibi etrafta dolaştığı için yaklaş. maya imkân yoktu. O da olmasa her des gibi bir güzelden ayrıla! k.etin gözü Mukad. öe mi idi' ? Vasfi heyecan icinde idi. İkide bir: — Hüsrev.. diye uşağını yanma çağırıyor. Gelince söyliyecek kelime bulamıyordu. Bir aralık Mukaddesin arabasına başka bir araba yaklaştı. İşinden iki kadın çıktı. Bunlar, Mukaddesin tanıdıkları imişler, fakat Mukaddes pek yüz vermiyordu. Yanındaki kadın dahâ çok sokuldu. İşte bu sırada Hüsrev Vasf'nin yanma kosta. Kaynundan fevkalâde süslü bir zarflı kâğıt çıka« rıp uzatlı ve: —KıiçükBoydıdi.hiıkıçuhryııyu. — Ne yazısı Hüsrev? — Mekıııp No yazacağını ben bilir mgim.. d nî;ııfı arabanm içine girdi ve şu mektubu yaz- L Hayat.ı canım efendim: Nazar.ı ifetinize arzedecok hacet çok. Lâkte derd.i dfle darayu Ve tifatınmadan başka çare yoktur. DEL) hükipaye her bür arize takdim (6 mek diler, Pakat süret,i tükdimlade talimattiria — müracaat - eylerini V l l Ürtadeni Vasfi mektubu titrek ellerle uzatırken sordu: — Bumu nasıl verece'ksin?. —Onu ben bilirim... Vasfi müthiş bir heyecan içince tdi! ve doğrusu Hüsrevin mektubu verebileceğine inanamıyordu. Ara- badan çıktı, o kadar heyecana kapılmıştı, ki: bile takip edemiyordu. (Devamı var) (14 Bu mektoplarda eeki yazılış şekl! mohafamı edilmiştir. Bir Siük mmüne oldüğu İçim değiştirim Bunden sonrakt mektuplarda — üsiüb0 değiştirilecektir. :9 <3 V. A hati