11 Mart 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

4 — VARIT 1 MART 1041 Okuyup Geçerken : Bir m bir sitem Doktar Rıza Nurun günlerce sü- ven kargılığı, bilmeyiz, (Vâ.Nü) yu tatmin etti mi? Bizce (Ali Veli) ne demse dosin, 20 n0i asır Hürusunda Riza Nür mağdesine fazla yer verilmişlir di- ye Riza Nuru çekiştirmek haksız- Riza Nur buraya giren malümatı Bön yazmadım, diyor; biz yazmış olduğunu farzedelim: Bundan Rıza Nura nasıl bir muahaze hissesi ayı- rabiliriz? Bir Jügatin bir ansiklo- Pedin'n yaz: heyeti, kendi kitabi- min görçevesini tayin ve yazılanla- rin hıhhatini temin etmekten ve 3. lacağı maddeleri kitabın umuml a- bengine uydurmaktan yine kendi mosuldür. Riza Nür bü Ansiklopedinin ya z beyetinde olmadıkça arcak bir süreile mesuliyete — iştiraki düşü- nüleğilirdi: Bu malfmatt kendisi, olâuğundan başka — türlü yazmış. Ba... Fakat filâmn ve falan şahsa Bit malümatn da bu kitaba kendi. Si ile beraber veya kendisinink'ne uyan bir ölçü ile kabul edilmeme- Sinden Rıza Nura ne? Ortaya stılmış bir davada ba da bizim görüşümüz... Şimdi bunun yanında bize bir Mushaze — değilte bile bir — sitem hakkı veryior sandığımız başka bir kalem sahibi görüyoruz: Bir (Ha- firat) neçreden Ahmet Reşid (H. Nüzım), 14 yıl İkinci Abdülhamidin ma. böyn kâtiplibini yapmış, dahiliye hazırlığına kadar bir çok resmi ve- ya hususi mevkilör işgal etmiş bir zAtIn hatralarımı yazması ve yaz- dığımı da neşretmesi ancak mam- hüniyet ve toşvik ile karşılanır; fakat şimdiye kadez okuduklarımı. zin çoğu “hatırat” değil belki “mu- hatarat” diır: Abdülhamidin kendi- Bi ve harici siyasetini müdafas ve bermutad İttihad ve Terakkiyi muahaze öden bir (Şehrah) maka- Jesi... Herm o kadar ki; Abdülha. mald olsüydı andan miras aldığımız yerler bugün ellmizde kalacaktı, _n——ımı Söyle olacak, böyle ola- Yalitz (Edebiyatı oodide) saf- finda bulunmaktan dolayı adı uzun Milddet bir hürmetin şümulü için- de yaşıyan bu zat bir taraftan da ayni sütunlar içinde ayni Abdül. Bamide bir zelzeloden hasara uğ- Yamiş resm! bir binanım tamirini istiyen jnşaat reisini sürdürüyor, Ve yine bu yazrya göre de (donan- Mamtz bali faallyette büsnü mu- hafaza ve imkân müsait olduğu kadar tamir ve tecdit ve hattâ besyit edebilmesi pek mümkün bir Yuzifci vataniyye iken uzun müd- det bu vazifeyi vehmine foda et. Tülş olması fecl bir felâkettir. Hal. bu ki: “Ümidin kea zaförden gay- tiden imdat lâzımsa!” sözü gaha için olduğu gibi ve belki daha zi. yâde akvam için de bir haki, kattir,) Badoce kendi söyledikleri bu so. bep Abdülhamid idaresinin ne ok duğunu anlatmaya ve:“Abdülhamid acaba köndine miras kalan vatan topraklarmı ? “Acaba Abdülhamid kalsa devlet kalır mi idi?" diye düşündürmeyo küfl iken hatırst muharriri —ça- glacak şey!— bunun aksin! düşü. me biliyor ve daha yaşılacak şey Oolarak da bunu bize neşrettirebi. liyor da! Rica ederiz: Başmda (Ratırat) denen bu sütunlarda hatırat — ile alükası olmryan — şu indi ve sakat muhakemelere artık nihayet ve. rilsin, Biz bir mabeyn kâtfhinin, bir Mülareke dahiliye nazrınm hat- ralarını bir tarih vesikası olarak bilmek isteriz. Fakat bu vesikalar Abdülhamidia müdafaasında birer ktymet iseler, bıraksınlar, tarih o- nu kendi İyilikleri kefosine koy- Yakta ve muhakemesini yapmak ta ihmal etmez; Bizzat H. Nâzımı da muhakeme edeceği gibi,.. Sul. tanı veya sultanın bir tarafını mü- Gâfas etmek saltanatı mildafaa et- mek demek olmadığını hilenlerde: Riz; ancak o sultanı hal'oden mülk. let kararmı cumhuriyet meydanm- da çürütmeye savaşmanın öyünü - lscek bir iş, ilmin ve tarihin mü- dafaası Tâzımsa onun da 2amanı olmadığma kanlir. Buralarmı ilme (yani gündelik gazote münakışa. Jarı z&manmdan başka bir saha- yA), tarihe (yani saltanat neslinin büsbütün münkariz olduğu bir dev- Fe) brrakmak Dahiliye Narrlığı etmiş bir zatm kendiliğinden rla- yet edeceği bir todbir olmalıdır. Bulgaristanda Vesika usulü ihdas ediliyor Kondra, 10 ÇALA.) BRO: Moskovadan gelen haberlere güre peker, gay ve kahve satığı Bulgaristan GA Vesika usuülüne tabi tutulacaktır. J ı : iki büyük yangın (Baş tarafı 1 incide) başlamıştır. O asatte caddeden Wim> seler geçmediğinden görülmemiş ve yarım asat sönra ateşp binanın mı , çaklarını Lamaman sardıktan — sonra Beyazıt kulesindeki nöbetşi şangını Htfaniyeye haber vermiştir. Bir iddlaya nazaran, yangım sine - manm müslecirine itfaiyeden 20 da . kika, yarım saat kKadar daha evvel yani &at Üç buçukla dört araşımda telelonla haber verilmiştir. Dişarıda itfalye yangımı sündürme- Be çalışırkan içeride, sahne civarında yatan müstahdemin de kendilerini ar. ka kapıdan stmışlardır. TEHLİKELİ ANLAR Bıinanın üstündeki her odada birer Alle oturduğundaAn Bunlar, itfaiye ve- #tasile kurtarılmışlardır. Sabaha kar gı Latlı uykularından yarıgınmı verdiği dehşetle uyanan bü 7 4lle efradı, (yan Kgınvar, yetiğin, imdat) — feryatlarile ietimdadü başlamışlardır. 'Takriben 18 kişiden iharet olan bu vatandaşların — kurtulmaları — için iki yol vardı: Ya, bina dahilinden geçe. rek cüddeye açılan ve alevler içinde yanan Kaptdan çıkmak, yahut, arka bakan — pencerelerden — dişarı atlamak... İtfaiye mürettebatı, ölümle burun buruna gelan ve aralarında ço- dak çocük da bulunan bu vatandaş » ların imdadma yetişiniş. pençereler. den iplerle ve ip merdivenlerle birer birer sokağa inmelerine yardım et | miştir. Bu sayede, büyük bir felâke tin önüne geçlümiş, binn tamamen yanmış fakat nüfusga zaylat kayda , dilmemiştir. Forah sinema ve tiyatrosunun sa - Mibi Balâhattin Yıldızdır. Binanm Em niyet Sandığına tpotek edilmiş bulun. duğu, aynı zamanda sigortalı oldu. , olarak oturup da kurtulanların islim lör! aşağıdardır: Bakkal Ahznet, çırağı AH, sinema kapıcım İsmali, makintst Mahmet, Ha üt, Necmi, Mustafa, Baha, 64 yaşında Nofise Ergin ve Ergşevil Tünç edinda- Ki çocuktur. Bunlardan Nefise, telâğ. la başızı gerçeveye vurarak yaralar, mıştır. Her ikisi de Cerrahpaşa bastanösi- ne kalcırılmıştır. BİNEMAYI İŞLETEN ADAM NE DEYOR? Dtin sabah vaka yerinde pek telişir ve heyscanlı bir halde dolaşan sine , ma mteteciri Bnver Şimgek kendisi De görüşen bir arkadaşımına demiş- tir ki: “— Bu işte kast olup olmadığını kestiremem, Fakat göt bulunduğu muhakkak. Sinema, &n fazla iş yapan bir müseseseydi. Bu vaziyette Üzerin. de göz kalmamasma imkün var mu? Gösterdiğim filmler, en güzel filmler, lm/ımıd-—lklnuı'hım' | yavaş yavaş kaplamayı tutuşturmuş | Ritina suman bür kirase olmadığı gibi görmüş ve asat dördü 11 dakika geçe | Yöngının kastan ingiltere Yunanistana ıomıvmıınnıaıuııumıuın ve yangın böylece çıkımıştır. MI en kyvvetli ihtimal budur. Henüz zan. yardımı yapacak ortada bir emare yoktur. Tanlıkata ahammiyetle devam olun maktadır. —— Türk tyatrosunda oldukça . und! w'. miyetli bir müövkil olan, nnh.-lıı-ıl_ s q.r ro binası hukkında dün kendisile gö | SGZelesi yazıyor: sratire geker ea eee | — Müpkiyo yalan “— Bu tinanın teriki kıymeti haiz £ ADAĞ a ee anar he eg yaz va'tlere ..llılol. nelik bir tıyatro binasıdır. Dana ex, millet ..'““' Lonâra, 10 (A. A.) — Sunday Timos gazetesinin diplomstik mu, harriri yazıyor: “Yunanlılar ve onların İngiliz müttefikleri bir Alman taarruzu - nun teşkil edeceği tohlikenin go, nişliğini tamamen — müdriktirler, Fakat, Yunan milleti bir tek ho - defte birleymialerdir. Yunan mil . leti şimd!ki yani büyük bir mille- te karşı altı aydır devam eden bu mücadeleden sonraki kadar hiçbir zaman mağrur olmamıştır. Aakeri bakrmdan İtalyadan çok kuvvetli olun daha büyük bir devlet tara . fından vukubulacak bir — taarruz tehlikesi Elen milletinin takdir ve hayranlığa lâyık olan ruhunu sars- Mmamtştır, Yunanistant korkutmağa ve onu bir mütareke akdine mecbur &t . mefe matuf pronaganda Yımanlı- lar Üzerinde hlebir tesir yanmma - mübtadır. Zira Yunanlılar da tip- kt Türkler gibi narilerin vaitleri, »e inonmamaktadırlar, BİR DE FABRİKA YANDI Dün saat 11,80 da Çenberiitaşta da iki kazlı bir bıçkı fabrikası tutuşmuşz, yetişen ftfaiyenin güyretile fazla ba. dar yapmasına meydan verilmeden söndürülmüştür. ı Ateş, kaynatılan tutkal kdzanının birdenbire parlamasile vukua galmiş, hamen fabrikanın üst katını sarmış. tır, Fabrikanın üst katı tamamen yan diktaa sonra — söndürülmüştür. Bu yangm hakkında da tahkikat ya - pilmaktadır. Habeşistanda italyanlar roat ediyor Harekât sicaklar l:eı ve general Dill'in Ankara ve Atinada yaptıkla: Üzek - "m“. ler eınıımü"ııınm" :'ı:rı::ın Dek az kimse haberderdir, Bunun, la beraher, İneliterenin Yunaniz, tana mümkün olan azami yardımı vapscağı muhakkaktır. zira Yu - nanistan mukavemet arzusunda . dır. üçleşiyor Hartum, 10 (A.A.) — İngiliz kıtaatı ve Habeş vatanperverleri şimali garbiden — Habeşistanm merkezine doğru ileri hareketle- rine devam ederek - İtalyanlara nefes aldırmıyorlar, İtalyanların tahşit ettiği kuvvetlerin en mir him iki grubu gondar etrafında Eden ve Dill Ankarada Türk devlet adamlarmın kendilerine karşt gösterdikleri itimsttan ve Türk mülleti tarafından Büyük Britanya hakkında izhar — ecilen SevEİ tezahliratımdan pek müte - hanalstirler, Türk milleti ve Türk hükümeti, Almasları Balkanlardaki! son he- definin Yunanistan olmadığmı ve Habeş vatanperver- leri Gondarım garbında faaliyet” te bulunuyorlar. Gunn:lıdıı'dın ricat otı:e.k: olan İtalyanlar gittikçe müda- faası kolaylaşan bir. mmtakaya giriyorlar, Eritrede stcağın artması Ke- ren ve Adiuori'ye karşı İngilir lerin yapmakta oldukları hare- kâtı kolaylaştıracak mahiyette doğildir. Burada Hintli ve Ka- nadalılardan teşekkül eden İngi- liz kuvvetlerinin karşısında 40 men müdrik bulunmaktadırlar. Türkiye yalan valtlere kapıla - cak bir devlet değildir. ——— Âmerika yardımı (Baş tarafı 1 incide) bin kişilik bir İtalyan ordusu vardır. Amerikanın yardım kanunu lerden de iyi olduğunu söyliyebilirim. 10 bin liraya Avrupadan gelirimiş - tim ve yeni kurmuştum. Dün sinema, ma 6 bir kişt girmiştir. Yangını buna saat 3 buçukla 4 ara- baberdar etti. Kalktım, geldim. Ban gelinseye kadar bina adamakıllı tu - tuşmuşlu. Alevler göklere çıkıyordu. Mağazamda pek © kadar zarar ol . madı. Büyük bir ayna vardı. Ö kırıl- 16 bin llraya ve makinelarinin de ay- mı girkete 8 bin Hraya sigortalı oldu. gu anlaşılmıştır, TAHKİKAY Yangın tahkikatına müddetummumi muavinlerinden Orhan Könl elkoy — müuştur. Muavin dün sabah yazızın ye İ Bir ihtimale güre, gece 11,5 da si, Bu kanun İngiltereye Amerika, dan hemen hemen soosus her ço, Şit harp malzemesi almasını te - min eylemektedir. Lâyiha lehine rey veren ekae | riyet 49 demokrat, 10 cumhuri - yütçi ve bir müstakilden mürek - keptir. 18 demokrat, 11 eumhuri. yetçi ve bir terakkiperver aleyh. te rey vermişlerdir. ** * Nevyork, 10 (A. A.) — Röyter: Nevyork Journal and Amorican gazetesi yazıyor: “Ruzvelt, borç ve atiyet verme lüyihast imza edilince bir milyar dolar kıymetinde harp gemisi, şi lep, tayyare, tank, top, mühim mat ve yiyecek maddeleri devret. mok süretile İngiltereye yapda , cak yardımı tesrie amade bulun - maktadır, Relsjeumhurun - den bir hal'a zarfında ö& Milyar do lar nakitten başka G milyar dolur kıymetinde mukaveledler akdi için :'B.rwy“ istiyeceği bildirilmekte, Retsicumhurun, millt — mfldafan ve İngilterenin müdafaası için o - lan istihşalâtı tesri maksadile mil, H hayatta “müstacel vaziyet” osa, *mr tatbik eden bir beyanname nesretmesi muhtemeldir, &ânuyıf!ır l,ııı,nmııı BNat - rildiğine göre, Tagiltereye yardım için yanrlacak Mmüunzam tahaisat talebi 28 milyarlık mülf müdafaa “otrumma Mive edifacektir... RÜUZVELT YARIN İMZALIYACAK İtalya müta- reke imkânını mümkün olan. redcediyor ! Halbuki Yunanistan çok daha evvel fikrini bildirmişti Atina, 10 (A.A.) — Yarı res, mi İtalyan ajansı, İtalyanın Yunanistan'la her türlü mütare- ke imkânmımı reddetmekte oldu. ğunu ve Yunan - İtalyan ihtilâ, fının silâhla halledileceğini bil. dirmiştir. Merkür ajansa göre Yunanistan İtalyaya karer yap- tiğt hareketlerin cezasımı çekme, lidir. Bu suretle İtalya mütareke fikrini T martta reddediyer, halbuki Yunanistan 4 aydır de. vam eden doğişmez hattı hareke- ti ve başvekilinin 1 martta yap, tığı beyanatla her türlü mütare- ke fikrine tenezzül etmiyecek şekilde muhasmm olduğunu daha evvel kat'? surett2 bildirmiş bu. Tunmakatdır. 'Yunan . İtalyan hesaplarınm görülmesi meselerine gelince, bu tesviyenin hangi istikamette vaki olacağını nihaf zafer söyli- yecektir. Fakat İtalya ile Yuna- nistandan hangisinin diğerinden hesap isteyecek vaziyette oldu- ğunu dünya vicdanı şimdiden söylemiş bulunmaktadır. 12 mitralyöz 4 toplu Yeni İngiliz tayyareleri Londra, 10 (AA.) — Amerikan Aviation pazetasinin yazdığına göce İangilizler, şuna kanidir ki, Ateğ küdreti bir tayyare için asaatır. Bazı rivayetlere göre İngilizlerin yeni tayyareleri 12 mitralyöz veya 4 topla mücehherdir. Bu göüzete, Hurikan, Spitfir ve mü. teharrik kuleleri bulunan diğer tayya. reker gibi & mitralyözlü avor tayyare- lerini kabul etmeledle İngilir hava kuv. vetlerinir. temin ettikleri istifadeleri batırlatmakladır. Geçen hafta mihverciler 50 (ayyare kaybettiler Londra, 10 (A, A.) — B. B. C: Geçen bafta mihver devletlerinin hava kuvvetleri 50 tayyare kay . betmişlerdir. Buna vatıkabil İngil . terenin zaylatt ancak 16 tayyare, ye baliğ olmuştar, Almanlar Britanya üzerinde 11 tayyare ve Avrupa kıtası llzerinde 6 tayyare kaybatmişlerdir. Orta şarkta 16 &ı Alman tayyaresi ol - mak tÜzere 83 düşmün tayyaresi tahrip edilmiştir. İngilizlersö, Avrupa kıtası Üze | rinde 10 ve orta şarkta 5 tayyare kaybetmişlerdir. ——— Fransada açlık (Baş tarafı ! inotde) Amerikan kızılhaçt tarafından Fran sız çocuklarına dağılılacak sül, vita, min ve tlâçları hâmil “Cold Harbor" damindeki bu vapurun Marşilyaya gel miş olmasından dolayı çok memnu- RUTM. Aiyaz bümüle ile dolü Ramouth is. mindeki diğer bir vapur da üç hafta, Netyork, 10 ÇALA.) — Belçiksda hölka çorba dağıtılması için — Huver tarafından yapılan teklifi reddeden İn. Biliz büyük elçisi dün aşağıdaki be. yannameyi neşretmliştir: *“İngiliz hükümeti, işgal altında bti Tunan memleketlere yapılan — yardım ne şekilde olursa olsun zafer gününü UZAĞA Blacağından emindir. İngiliz hükümeti, düşman işgali ale Çocukları | rak etmiştir. BAİK İ t | kaşlamaştır. Bu _/ 129 Am irlan limanli İngiltereye sını Nevyork, 10 ”l da aslından mürekkep bir De Valeraya h;. rerek “Büyük BE nm garp l""'= imkânmın verit” lerdir. <ĞA Telgrafta rika arasmdaki nn medeniyet #i” kaydedildikte” denilmektediri » 'lrlındıd:. yalnız İngiltert değil, Irlanda d ve bütün rak 'ıu."n:!!m Telgrafı | Nevyork lâııl"'lı törü B. Bv'n-:_j rasyonunun tön ve ıımuâ' ndi sevkedilen z S kasının Yındâ_bı“'j işta ile nerâiler diplam " harehenin nettcssifi ge sonda başkâ bazırlanmaktadırlif tarda artık. Selksli Ö Eüdir. Diğer iki bote uğrayıp Ü lerin seyri ch)"'* Bgaze y Ameri Alman V€ ) konsolosİi kapatı!” , Nevyork 16 ( Post, Birleşik beşinei koluna Üvlal eline ali elmektadir. Bu gazete, ZİZli işleri e Alman ve ©! Kkapa:tlmasını gi Bu gaxete diyif Ö *Demokratik Açmağa çalışmız İtalyan aıphl' çağrılmasını $i inniltere * Vişi, 10 CAĞ Havaz) ajansı Bir İngiliz Kf C g eenuburda caret vapuru vapur *“Ville de Mayt Nevyork, 10 Ügi deki Amı - reşa| 'e d natta bulmarak tir ki: ” “Lüzimu Ü den, yiyecek gemilerini h filosunu M Amerika 4 yük elçisini bü dar ettim. Alman * or üUi7 (Be$, ederek gi ordü ve sulh ai sızlığı tebarüz , talabesi de bi ”) ga tft 4 Üt vi erkân De PÜ 1x8-da hağır j