21 Ağustos 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

h aKL Gt 2—VAKIT 21 AĞUSTOS 1940 Havacılığımızı . ilerletmek için bir | , Çörçil Avam kâfı değildir derdin duvasmı tayinde ayrı dü- şünüyoruz, Bugün içinde bulunduğumuz mühün vaziyet her şeyden evyel MEYCUL vaşıtalarımızla — varlığı. hava vekâleti (Baştarahı ? incide) bezi, kontrplâke, kimyevi —mus. tahzarat, sun'i kauçuk ve her türlü iptidai malzemeyi temin ve Yyoruz ve bunların yokluğunu ha. va vekâletinin bulunmamasına at- fediyoruz.” Eğer hakikaton bir hava vekâ. Teti ihdas etmekle bu şeyler he. men oluverecekse hiç durmiya. İmmn. Bir vkâlet ihdas edelim, Bir kere havacılık tabirinin bir ile tayyare yapmak meselesi hal, ledilmiş olur. Zira bir tayyare fabrikası kendisine İâzım olan motör, kanat bezi, kontrplâke, sun'i kauçuk ve saire gibi mad. hepsini, lılgr'ı | ancak © zaman milli vasıtalarımız ühendislerin | İ | telâkki etmek olur. Yalnız harici hâdiseler ile bir şekil almıştır ki bugünkü beynelmilel buhranlar arasında tetkiksizce yapılacak sü. ratli ve derin değişiklikler mev. Cut hayratı. memlekat zararına ğ vermesinden Hülâsa ben bugün hava vekâ. leti ihdasına taraftar —olmamakla havacılığın ilerletilmesi — memle- | ket için hayatli bir m*selo olduğu. ı nu inkâr etmek istemiyorum, Bu. | nun tamamen tersine olarak sa. | dece hava vekâleti ihdaz etmekle | ini, daha başka şeyler yapılması, bütün devlet ve teşkilâtının — bu ihtiyaç istikametine doğru — çev. rilmesi lâzımgeldiğini söylüyo. rum. Demek ki esas itibariyle a. ramızda ihlijâf yoktur. Yalnız ler almayı ve bil. hassa milli birliğimizi bir tek he- Vdef üzerinde toplamayı icabedi. yor. Memleketimizde meselâ se!. Kloz fabrikası gibi birkaç sene evvel başlanmış olduğu halde bu. günkü dünya şartlarının zaruret- leri karşısında yarım kalmış - te. şebbüslerimiz var. Bu yarım kal mıiş teşebbüsleri tamamlamak i. çin imkân bulamazken bir hava vekâleti ihdas ederek tayyare fabrikası, motör fabrikası, kim- yevi müstahzarat, sun'i kauçuk fabrikaları vücuda getirebilir mi, yiz? Sulhtan sonraya kalınca, © zamanki — milli — ihtiyaçlarımızı, şimdiden münakaşa etmeye ihti. yaç olmasa gerektir. ASIM US zanim c varmaa sar eee ama e sam a inönü şeh- rimizde (Baştarafı 1 incide) Reisicumhurumuz, — bundan sonra — kendilerini karşılayan büyük mahdumlarile beraber, alkışlar arasında rıhtımda bek- lemekte olan Acar motörüne gelmişler ve motörde bulunan mühterem refikalarile küdük o. | ğulları ve kızlarına mülâki ol, muşlardır. Millf Şefimiz, motöre biner- lerken barp okulu komutanı koörgeneral Ali Fuadı da refa. katlerine almışlar ve rıhtımi dolduran binlerce halkım sami. Mi alkış ve sevgi tezahüratma selâmla —Mmukabele buyurarak Floryaya hareket etmişlerdir. Milli Şef akşam üzeri otomobil. le şehrimizde bir gezinti yapmıştır. —— aa Alman paraşütçü- lerinin kıyafeti Almanya İsviçre vasıtasile İngiltereye bir nota verdi Berlim. 290 (A A.) — D. N, B. bildiriyor: Alman paraşütçülerinin ünifor, maları hakkında bariciye nexsareli' nin İngiliz hükümetine İsviçre va- Bilasile vermiş olduğu bir notada şunlâr yazılmaktadır: Tayyare ve paraşütçü ekipleri, miz beynelmilel kaldelere uygun üniformalar tayımaktadır. Tayyare mürettebatr ve paraşütçülerin mü, N üniformaları, Alman tayyareci" lerinin üniformalarmın aynldir. Bütün modern devlatlarde oldu: u gibl tayyare — mürettebatı ila pParaşütçü aekerler, üniformaları nn üstüne hususi bir elbise giy- mektedirler. Bü ise 1936 danberi bütün gecit resimlerinde göstari!. miştir. Yine bu —elbiseler eol kol Üstünde askeri — rütbelerin bariz bir surette görülebilncek İşaretla, Fini taşrraaktadırlar. Bumun içindir ki mezkür busust elbisaler dahi beynelmilel hukuk — kaldelerinin tasrihatma muvafik — bulunmakta- dır. Ksir edilen Alman tayyareci ve- ya paragütçüleri, — beynelmilel hu" kukun harp esirleri hakkmdaki fasribatma terfikan muamçle gür- faodikleri takdirde, İngiliz tayya, releri mürettebatına karşı derhel €n giddetli mukabelebilmlali yapı, İncağını Alman bükümeti yeniden İşaret edar. Vefat Nemliğade merhum Bay Hamdinin zevesai, Nemlizade Bay Cemalin hem- ştresi; izada Hay Galip, — Mütat, Celâl, Sıtkı, Nafiz ve Rayan Şakire, Ha * Sandet ve Hamiyenin valde- leri, tiner faklilt a “aDr — taziyet | Samalide İngiliz Mmevkilni Kamarasında bir nutuk söyledi Londra, 20 (AA.) — Başyekil Çörçil bu akşam Avam Kamarasın. da mühim bir siyas! nutuk irat et- miştir. Çörgü evvelâ 1914 harbi Tle gimdiki mubarebe arasında bir mukayose yapımış ve bu defaki İn- giliz zararlarıım Ölü, esir, yaralı ve kaym ölürak, siviller de dakil olduğu halde ©8 bin kişidan $baret olduğunu ve bunlardan büyük bir bir kısmı esir olduğu için hayatta bulunduklarını söyleyerek demiş tir kiz “— Biz 1941 ve 1642 seneleri mubharebelerine şimdiden hazırlan. maliyiz: - Almanyanın. — İtalyanın. Fransartn ve Almanların eline düşmüz salr memleektlerin en arkı bir tarzda ablukasına devam ede- ceğiz. Yiyecek maddolerinin bu ab, luka battmı yararak içeri girmesi- ne muhalefet etmek mecburiyetin- | döyiz. Hitlerin zaptettiği memleketle- rin hemen hepsi kondi — iaşelerini temin ödecek kadar zahire stoku. va maliktiler. Bu stokları Alman. lar zaptettiler. Yine aynı memle, ketler mühim miktarda zahire ye- tiştirebiliyorlard. Bu zahirelerse ellerinde değildir. Çünkü ,hıılır Alman milletine verilen zahire tayinini birax artırabilmek için oralardan almarak Almanya- ya naklolunmuştur.., Çörçil bundan sonra sözünü İn Bilterenin askeri vaziyetine geçir. miş ve demiştir ki: “— Büğün yalnız kendimizi Xuv vetli bulmakla kalmıyoruz. Fakat bu kuvvetimizin hiç bir zaman va- Bti olmudığımız bir darecede oldu. Büna da vükıfız. Asker olarak dörtte üçü muntazam askeri to- gekküller içinde çalışan iki mil- yonluk bir ordumuz vardır. Donan- mamız harbin başlangıcına — naza. ran daba - kuvvetildir. Miknatıslı mayni mağlüp ettik. Artık böyle bir tehlike ortada mevcut değildh. Vükza düşmanm elindeki hava ku” vetleri bizimkilere nazaran adetçe henüz çok falk ise de bugünkü tay- yare imalâtımız Alman imtlâtınm çok fevkindedir. Amerikan istih . salâtı da buna ilâve olraka henüz elimize keçmeye Mas- Mmuharebelerine rağmen elimizde- ki bombardıman ve avcı küvvetle- ti hiç bir vakit vasil olmadıkları muharebelerine — nakletmiş ve bu muharebelerin ne kadar — müddet devam veya atiyen ne mik yaşta bakkmımda bir müta. lca dermeyan etmak için vaktin henüz gölmemiş olduğunu ve fa- kat düşmanm her halde daha bü. yük gayretler sarfedeceğine İna - mniması icap ettiğini söylemiştir. Bundan sonra — Çörçü, haftalar geçtikçö Tngilterenin istilder pm- jesi daha büyük müşkülüt ile kar. gılaşmaktadır. demiştir. Almanyı daki askeri hedeflerin bombardı . mamr Moselasinden bahseden Çör- gil bu bDumbardımanın gittikçe kuv- vetini artırarak bir Bene Sonra hiç bir hayal kuvvetinin tasavvur ede. miyecefi derecede şiddetleneceğini söylemiş ve bunlar “zaferi temin etmek için elimizde en seri değil- se bile ön cmin vasıtalardır.,. söz. lerini ilâve etmiştir. Bundan sonra Çörçil nutkuna devam ederek anavatanıa gittike mütezayit bir surete temin edilen emniyeti. İngüterenin kuvvetlerini, daimi surette artan bir nisbet dar hiliade, Akdenize ve İtalyaya tev cih etliğini ve Çakat Fransanın ortudan silikişi garkta ve ezcümle esusli surette rahnedar eylediğini ilâve etmi şve yine Garkta daha çok mühim askeri hareketlere pek yakında şahit olunncağını lâve ey. lemiştir. Çörçil bundan sonra İngilterenin Amerika Birleğgik hükümetlerine hiç bir talebe maruz kalmadan ve kendiliğinden atlas — okyanusunun öle tarafiındak! müztemlekelerde bazı üsleri kiraya vermek toklifin. de bulunduğunu söylemiştir. Çör. çi İngiltere ile Amerika Birleşik doövletleri arasında menfaalleri ve gayeleri teşrik eğmek prensipinin daha hârpten evvel bile yer tut « muş olduğunu — söyledikten sonra mnutkuna şu suretle devam etmiş- tir: Kendi memleketi sahillerinin ha. vadan ve denizden müdafaseı bu- susunda Birleşik Amerika dovlet. lerinde do bazı endişeler hissedil. mekte olduğunu haber almıştık. Reisleumhur Ruzvelt geçenler. de Törnev ve Antil adalarında göaterebikcek kolaylıkları bizim- le ve Kanada ile müzakero etmek. ten memnun olacağını üçıkaa Söy- Jentişti- Süphe yok ki buraların hâ- İ İ Berlinde alârm i işareli verildi Bidaz varağı V incide) ve Bolouya bölgelerinin bu bom. ara bilharsa hedef tutu- imn: lar olduğu anlaşılmakta BERLİNDE ALARM!I Nevyorke 20 JA A.) — Nevyork Londra, Taymi> gazetesinin Berlinden aldı. Ji bir telgralta, şehrin saat yirmi dördü kırk iki dakika göçe badla. ı h t ikâyi yörmü iki da- uddxdwııwe;ien lîı alarm işareti verdiği - bildirilmek- tedir. Bu salarm İşareti, Berlinde şimdiye kadar verilmiş olan alarm işaretlerinin en uzununu teşkil et. | tektedir. Garbi banliyöde alarm $ şaretleri gayri muntazam lasılalar. la verilmiştir. Bir eat devam eden bu işaretlerden sonra sülünet âav. det etmistir. Bir haltada 568 tayyare düşürüldü Lendra, 28 ÇALA.) — Hava meza | Tetinin istihharat servişi tebliğ etmiş a tir: | Son yedi gün zarfında ingiltere & zerine yapılan Saskınlar — esnasında düşürülen Almağ tayyarelerinin he Taen Gdörtte Üçü bombardıman tayya tesidir. Füuhakila bu 7 gün zariında Tagiliz avcıları 613 tayyare düşürmüş lerdir xi bUNUN 377 tanesi avcı - bom bardımandır. Aynt devre zarfında başka vasıta darla 53 layyare daha düşürülmüştür Ki bu Sunetle mon yedi gimün yekümu 868, yani günde vasat! S1 tayyareyo baliğ olmaktadır. Pazar günü baskınlara iştirak e. den 400 Alman bonmbardıman tay- yaresinden 89 tanosi İngiliz avcı, lart tarafından muhakkak surette tahrip edilmiştir. v HAVA NEZARETNİN TEBLİĞİ Londta, 20 ÇALA.) « İngiliz hava nezareti tebliği: , ; Dün bombardıman - tayyareleri- miz güpegündüz Hollanda ve şimai denizi üzerinde keşif uçuşları yap- Mmışlardır. Amısterdam civarında bir tayya- re dafi bataryası mevzi ve Flcs- singue tayyare meydarı bombardı- man edilmiştir. Tayyaârelerimizden biri dönmemiştir, j Gece Almanya ve düşmanin iş. gali altında bulunan wpraklaıı_la 30 tayyare meydanına hücum edil- mişlir. 2 b Başka — tayyarelerimiz de Kâ deniz Üssünü ve Hanovre, - peti tasfiyehanesini" bombardıman et- mişlerdir. A Zy Leipzigin şimalinde Zschornevtz elektrik fabrikası, Furda şimal garbi Almanyasında düşmanım mu vasala hatları üzerindeki etratejik bazı noktalar, Bordeaux civarında Ambes petrol depoları da muvaf. fakiyetle bambardıman edi!mişler. dir. Bu harekât esnasında iki tay- yaremiz kaybolmuştur. Londra, 20 ÇALA.) — Hava ne. zaretinin tebliği. Dün gece düşman tayyareleri ek- serisi AYrr âyıı olmak Üzere'hare- kâtta bulunmuştur. Fakat bu hâre. kât İngilterenin çok geniş bölgele- ri ile Galles bölzesinin cenup kıt- mında ve İskoçyanın birkaç böl. gesi üzerinde cereyan etmiştir. İti gilterenin doğu şimalinde kâin be- zı şehirlerde bazı evlerde hasarıt vukubulmuştur. Bununla beraber borabaların ekserisi kırlara düşmüş ve pekaz hasar hasıl olmuştur. Bit kaçı çok ağır ölmak üzere yaralılar vardır. Dünkü harekât hakkında alınan raporlar avcılarımızın diğer bir tayyare daha düşürdüklerini ve bu suretle'dün' gündüz tahrip edilen. tayyare adedinin beşe balığ oldi... gunu teyid eylemektadir. Üç avcı- marz Kaybolmuşsa da ikisinin pilot- Jarı sağ ve falimdir. i Amerikaya takil mese, lesi bahis mevruündan tamaman hariçştir: Fakat İngiltere hükümeti Amerikaya-90 sene müddetle ba- gı müdafaa kolaylıkları vermeye tamamile tataftardır. Eminiz Ki bu süretle hareket hem bizim hem de Kanada ile Ternev'in — menfaatle- rite de tamamile tevafak edecek. tit Bu sürella Haraketin manasi Brltanya impamatorluğu ile Birle- gik devletleri bazı işleye kar iki ta- rafın neline olarak - müştereken karışmaya sevketmek demek ola, caktır Ben gabsah böyle bir yaziyetten iştikbal için hic bir korkt hisset- miyorum. Zaten bu teçebbüs İler » Temoktadir. Onu Htatek — Bile, 'na biz .ne de buşkaları durduramıya. caktır. Misisipi mehri gibi cereyanmı takip etmektedir. Bu cereyan dur- madan. dinlenmaden mukavemet - siz bir şeklde Neslesin ve bizleri daha İyi günlüre Isal etsin, benim temannim budur. Çörçilin bu nutku hütün Mmobus, İ Jar tarafmdan — şiddetli-alıştarla karaılanmıştır. AMERiİKA donanması manevraya çıktı Amerika ile Kanada arasında askeri birlik | fus yerine 500.000 kişinni devri yapıldı 20 (AA) — Birleşik Aznerika donanmasının en müülm kamı bir ay deram edoceği talı- min edilen manevralar yapmak U- zere bugün Honolulu limanımdan ayrımıtır. Nevyork, 20 VAAJ — Ameri. kan Muhriplerinin Kanada suların. da devriye gezmeğe memur edile- ceklerine dair verilen haber, bazı diplamatik mahfillerde Rüzvelt ike Ma; mi tlerinden atacak olan İn giliz muhriplerinin Anavatan sulâ- rinda — kullanıladilecekleri —aynı | mahfillerde tebarüz ettirilmektedir, Bu hateket, kanuni müşkülâtın önüne mğâ::kk beraber İngiltere. ye A destroyerlerinin gön- derilmesine muadildir Vaşlagton, 20 (A.A.) — — Ste. fani ajansından: umuümiye bu kararın, Avnııvılwuıh;:::ı:;:ıın Ilul—..lql' Mwmm &M&MMMM ir Bundan başka — Ruzyeit — Ma- kenzi King sulaşmasının lam ma, nasmı aacak İslikbalin göstereceği doğru olmakla beraber, batı yazı küresinin müdafaasi için alınan yeni tedbirler taarruz tehlikesine maruz memnloketler arasındaki ma- nevi bağların sıkıştırılmakta oldu. 1ğııııu bir delildir Yeni hakkında tefsi- rattş, hulupan Başyekil milgterek Müdafan preansipi iki memleketin silâhlanmasına ve İngiltereye ya- pilacak — yardıma tatbik edildiği takdirde bu vaziyet simal Amori, kası tarihinde beynelmilel fevkalâ- de mühim siyasi bir Jest olacak. tir- İngiliz hazine nazırı Kanadaya gitti Beacon, 20 (ALA.) — Hazine na- zarı Morgantav dün Kanadaya mü- tevecciban hareket etmiştir. Ka, nadada 15 gün kadar kalacağı ve seyahatinin Birleçşik Amorikan ile Kanada hükümeti arasında yapı- mış olan müdalaa plânları ile alâ. kadar bulunduğu zannedilmekte - dir. Japon gazetelerinin neşriyatı Tokyo- 20 (A-A-) — Amerika ila aKnada Aarasmdaki Mmüdafaz anlaşması hakkımda tefairatta bu: lunan Yomiuri Şimbun Kgazetesi, Amerikanın uzak olmryan bir ta- rihte Avrupa harbine açık bir su, rette iştirak edeceğini bildirmek. tedir. Oşi Şimbun gazeteri, bu anlaş. manin tedafii bir anlaşma şümu- lünü tecavüz ettiğini iddia etmek- tedir. Ç Gazete Japon hükümet ve mil. detinin bau küstalıça Amerikan te, #tbbürüne Asyada büyük müşte- rek refah bölgesi ihdası — süretile Barih bir cevap vermekte olup ol. madığını sormaktadır. Alman ajansımın verndiği haber Nevyork, 20 (A-A.) — DNB. bildiriyor: Nevyork Tapman gazetosi tara- findan — neşredilen — bir V haberine nazaran, Kanada ile A- marilkn Araemdeaki askeri görüş. melerin ilk netlcesinin Amorika hükümetinin Kanada âahillerinin Mmuhafazası için ble miktar Ameri. ka desirgyeri göndermesi Hatimali olduğu diplomatik mahfiülerde xan nedilmakteadir. Bu destroyerler, İngilteraye gi- derek olan Kannada — gemileriyle, Kanada solarında bulunan İagiliz harp gemllerinin yerine ikame edi. leceklerdir. Bu surotle İngiltere - min talep ettiği destroyer yardımı bilvasıdda yapılmış olasaktır. Bu hareket tere: istenilen dcetroyer Satışma tekebüll etmiyerek ve böy- lece Amerika harlelye nezaretina hayli aikıntr veren hukuk! müşkül. lerin önlüne gecilmiş bulunucaktır. Buna müukabil Karada Amerikaya deniz ve hava ösleri —kullanmak hağkini Yenecektir. | Romenler Macar isteklerini reddeti (Baştarafı 1 incide| edilmesi icabeden 3.700.000 — nür ni kabul etmektedir. Budapeşte, 20 (A-A.) — Ma: car ajansından: Turnuseverin'den bildiriliyor? y Akşamki görüşmeler gece yartsi. na kadar devam etmiştir. Müza: kerelerden sonra neşredilen teb- liğde, iki heyetin 19 ağustostâ yaptıkları görüşmelerden 2sonra heyet reislerinin hükümetlerim! şahsan rapor vermek hususunda mütabık kaldıkları ve heyetlerill Turnuseverin'de kalacakları hil. dirilmektedir. Müteakıp toplan: ti tarihi sonra-tesbit edilecektir. Macar heyeti reisi Horti geet Budapeşteye, Macarlatarın Bük- reş sefiri ile maiyeti ve Romei heyetinin reisi de Bükreşe hare. ket etmişlerdir. * Anlaşma Ümidi Henüz Baki “Budapeşte, 20 (A.A.) — Ma. €ar ajansı bildiriyor: Turnuseverin'deki bitaraf mü. şahtiler dün öğleden sonra akte- dilecek celsenit akşama talikin. den veakşamki uzun — içtimadan, — her ne kadar Macar ve Romen noktai nazarların: biribirine yak. — laştırmaya müvafak olunamamış. sa da Türnüseverin — koaferanaı — tin müsait bir hava içinde mesai. sine devzm edeceği ümidinin elân — bulunduğu neticesini çıkarmak. * tadırlar. Bu mahfiller her jki ta. rafın da fedakârlık yapması lüzım geldiği fikrindedirler, Macaristot'da Tafial Budapeşte, 20 (A.A.) — Yarı resmi bir surette tebliğ edilmiş- tür; Macar hükümet merkerinin si. yast mahfillerinde Remen gazete | ve radyolarının Türnüseverin mü. | gakerelerinin ceteyanı sırasında dabi Macar görüşüne karşı hü. «umlara devâm etmiş ve bu u- vetle toprak meselçelerinin hall de en büyük itilâfgirizliği göster. miş olmalarından dolayı — büyük bir nfial hü'cdüm sürmektedir. Ayar mahfiller, Romanyanın bu hücumlarla nasıl bir fikir besledi. gini ve nasıl bir bava yaratmak istediğinci merakla sormaktadır- lar. Btuna mukabil Macar gazete ve radyoları büyük bir İhtiyat göstermişlerdir. Romen hattı ha. reketi, Müzakereler hakkında mutlak bir iyi niyetsizlik olarak telâkki ediliyor. Bu hattı hareket Röomanyanın Münih, Salzburg ve Roma ruhunu He zaman anlıya. cağı sualini doğurmakta, zira bu. günkü hattı hareketi mihver dev- letlerinin maksatlarına hiç bir sürette uymamaktadır. Romen . Bulgar Heyotleri Görüştü Bükreş, 20 (A.A.) — Romen ve Bulgar murahhas heyetleri dün Cralova kral sarayında karşı. laşmışlardır. Yapılacak görüşme. ler, zannedildiğine göre, cenubi Dobrucanın Bulgaristana terki i- le neticelenecektir. Başlarında — Pomenof bulunan Bulgar heyeti dün sabalı Cralovaya vasıl olmuş. tur, İlk toplantı resmi öğle ziya. fetinden evvel, ikincisl de öğle. den sonra yapılmıştır. İtilâönamenin, Tuna üzerine stratejik bir nokta teşkij eden Si- Tistre mevkli ile Kraliçe Mari'nân yrmezarının bulunduğu Bajçık mev kiinin terkini mucip olacağı zan. nedilmektedir. Ahali” mübadelesi ve tavizat mestleleri hakkındaki teknik tal. silât, önümüzdeki baftalar zazlın. da yapılacak celselerde görüşüle. cektir. Bulgaristanla Macaristan ara. sındâki müzakereler, Romanya | matbuatındı fazla alâka uyandır. | | mâamıştır. Dünkü gazeteler, Ro. manyanın komgşuleriyle musliha- ne'bir teşriki mesaiye varmakta ve yine muslihane bir teşriki me. saf lizerine müstenit yeni bir tex. k'lâtlanma politikazı kurmaktaki olan arrusunu yeniden teyit e. mişlerdir. Dobruca Tahliye gdiliyer Bükreş, 20 (AA.) — D.N.B. ajanar bildiriyor: Romen makarmları muhtemilen Bulgaristana terkedilecek olan Dobrucanın tahliyesi için tedhir- ler almaktadırlar