5 Nisan 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

4 —.VAKIT Ziraat vek lerimize (Baş tarafı 1 incide) rım) kapanacaktır. Mülf Şefimizin, İsmet lnonu- irk köylüsü, 10 r çok ürünler için veri getirdiktan sonra darlığğın bu yurtta lâfr olur mu artık? Hiç bir sıkıntımız. yok! Bundan on iki yıl ünceleri ze dışardan vapurlar dolusu buğday ve un gelirdi.... Amma ri Yiyecek bakımından hiç bir sıkıntı yok. şında bulunan ve çiftçi memle. keti sayılan bimçok devletler bi- le yivecekler için bazı nizamlar çıkarmış, vasaklar koymuşlar - dir: Haftanm şu ve bu günle . az. Diğer bir: çok yiyecek çe- tleri Üzerinde de buna zenbet lıklar vardır. Bizde ise hangi sşeyi araram da istediğin kadar bulamazsın? Bu aramak ve bulmak üzerinde bir az duralım. Sen ve ben, her aradığımızı is. ma pok arayanlar daha var: sarıdan, dışarı memleketlerden, | Bunlar ellerinde para, hem bol para bizden bir çok şeyler arı- | vorl.ır da medllla-ml istedikleri Fiyat artışları ankll Iılı?bul ve İzmir bor. larındaki fiyat artışlarını den geçirmiş, harpten evvdgömzo nazaran pamuğun kilosunda d0, mercimekte 2, nohutta 3, susam- eg Amerikada rupa ve Ameril fiyat selişinin devam edu:cgz.ı niş yerek demiştir ki: 1 — Avrupa hemen baştan aşağı Sarp içinde veya ana yakm bir du. sumcadır. Hütün bu devletler ziraat işlerini aksatmamak, toprak Ürünle, rini azaltmamak için bin bir çareye başvuruyorlar, Amma be oluraa harp ve haerp kalinin eksikliklerini tamam. tamak kolay değildir. Onun için o devlotler her vakitkinden daha fazla dişardan mallar alacaklardır. - Avrupu barış zamanında ve bereketi! yıllarda bile kendi yetiştir. diği ile kendini besliyemez ve fabri. Xaları için ham maddelerin heptini çıkartamaz. — Her yü vapurtar dolüsüu yemeklik ve yemlikler, pamuk, yün, deri., gibi çeşit çeşit ham maddeler Avrupaya taşınır. Bunlardan bir çoğu Amerikadan gelir. “ 3 » Bu yü aşağı Amarikanım bazı yerlerinde mahsul iyi durumda görül. müyor. Meselâ Arjantin. — Avrupanın büyük buğday ambartarından birtdir. Orada şimdi ekinler biçilip döğülmüş. tür. Aldığımız haberlere göre ekinler Zzorlü ve donlu kıştan çok sarar gör. Tüliş, Mahani yarıya düşmüş, — “600 bin vagandan., *2850 — 200.000, va- KomA inmiştir. K —rBüyle bir azlık olmasa bile vu Xzarışıklık içinde engin denizler açırı © İllerden mal getirtmek çok güçle; ve pahalandı.... Vapurlar kıtlaştı, aey. zekleşti, navlunlar arttı. Sigortalar yükeildi, daha bir takım masraflar bindi. Sotra nraya bir da Amerikadan alma işinde döviz smılantısı karıştı. 5 — Avrupanın çoğalan ve çoğa. Jacak olan isteğini denizaşıcı memle, ketlerden getirme zorluğuna karşı Türkiye en elverişli bir pazar yeri “durumundadır. Malımız temizdir, özlüdür. ve çalı. şirsan Cada temiz, özlü yapabilireiz. Gözüyorsun: — Malmtı — satılmaması, Para etmemesi İhtimali yok. O halde gtcs gündüz deme, durma ek. HÜKÜMETİN YARDIMLARI Çök ekebilmen için sana hükümet yapabileceği —bütün yardımları yap. maştır. Bu yıl muhtaç çiftçilere; Ya. pilan çeşit çeşit tohümlük yardımı 18 müyon kiloyu geçmiştir. Ayrıca 2 zaltyon kiloya yakın Klavlabd ve A. xala pamuk tohumu düğılidmıştir. Bundan başka zolsele yerleri çift. yü başlanmıştır. Zirnat Vekliliği elim, deki sürme, tobum ataa vea Lemizle. me makinelerile yetebildiği ve yetiş. türebildiği kadar çiftçiye — yardımda kusur etmemektedir. Bu yardımı mümkün olduğu kadır artırabilmek içim de yeniden orak ve harman ma. kinderi getirtiyor. Bunlarian her yenre | ve het işe yetişemiyeceğimizi biliyo. | TUZ. Fakat bir çök yerter ve işlerde çiftçiye büyük yardımımız alacaktır. , döstinermiz lı:ll!eı— ve YKD A GR oe Ç çi ü 5B NİSAN 1940 bugün tersine biz buğday çıka- | Bugün harp içinde değil, dı. | ründe et yememek gibi. O gün | lerde hayvan kesilmez, et bulun- | tediğimz kadar buluyoruz. Am. İ Dr | ü Böyle- | çileri için 10.000 çift öküzü dağıtma. | ilinin çıftÇı- hitabesi Franandan ödünç para aldı, ileride ö- demek Üzere harp Aletleri satın aldı ve nimmakta, şanlr kabıramanı ordumu. zü karada, denizöe, havada — bir kat daha Kürvetlendirecek silâhların büyük m bir karşılığ x Gdenecektir. Demek | K, semin yetiştireceğin Tazla #rünle, re bir çok yellar için Aişardan pazar. Jar şimdiden — sağlanınış, peylenmiş bulunuyor. Sezin için hem emmiyetii, | kazançlı, bem de bugün vatan korun. mada silâhlanmın — borçlarıni ödümek gibi şerefli bir iş... | i EKERBİLDİĞİN KADAR EK | — Onün için tekrarliyorüm: Ekebildi. | farlast için sana gü öğütleri verebili. rimar Höer yeri, topzağı, havası uyarmma pamuk ek. Ticaret Vekili urkadaşım. dan da aördüm: Pamuk dişardan en ! Gtekli müşterisi olan mahsullerimiz. den biridir. Busam, ketet, sapir, söya, kendir, fasülye, börülce, burçak ve amire de | şimdi ekitecek ürünlerdir. İyi tütüm yetiştirmetd ZAnırsın. Arpa ve yulaf ekiminde de kusur 1 eline. Ördü için yulafa — çek ihtiyaç var. Arpa da çok aranmaktadır ve aranacaktır. Sade arpa ve yuluf de. Bö, bütün hayvan — yemleri üzerinde 9 Kü çok uğraşmalınm, Yatnız aatmak için | değti, hayvanlarını dabha iyi beslemek için de bu ürünleri dude Yazla yetiş. tireceksin. Vakit geçirme şimdiden yoncalık. larıı kürmaya, çayır toplamağa, yemlerini yetiştirmeğe bak. Yonca 1. Ççİn sana yapılabilecek yardım enir, genmiyecektir. Seninle böyla bir konuşma yapaca- Kanı Laşkanıma — süylemiylim, Hasa sevgilerle beraber sana şunları söyle. memi buyurdular: *Bundan sltr ay önce dediğim gibi ekebildikleri kadar ekeinler, bazt kö. tü miyetli ve düşünceliler birtakım de. dikodular yapabilirler, Kötü, — yanlığ haberler çıkarabilirler. — Bu sözlerin hiç birine aldırış etmesinler, Gönülle. Yi Pahat ve tasanir işlerine bakaınlar.., Bu elçilikle beraber benim de söz. lerim bitti. Şimdi son sözüm: Arka. daşlar saban başına İngiliz harp gemi- leri japon sularında 1 incidi (Baş tarafı 1 ti ;) harekette bulundukları takdirde filomuz icap eden şiddetle hare- ket mecburiyetinde kalacaktır. Almanyaya kargşı | öğretmeni Kemal Aydiniç, | kara kız lisesi türkçe Ööğretmeni Maaşları yükselen muallımler Ankara, 4 (A.A.) — Orta ted. Tisat muallimlerinden, yüksek okul mezunu olup da 25 lira maaş almakta olanların maaşlarının 30 Hraya çıkarılması kararlaştırıl. muşu. İlk partide SL — muallimir maaşının 30 liraya çıkarıldığı ge. çen ay tebliğ ve neşredilmiştir. Bu defa, kadro dabilinde yapılan değişikliklerle ikinci parti olarak aşağıda adları yazıdlır. 17 mua min maaşları 1$ den 30 liraya çı. karılmıştır: Adana erkek lisesi tarih öğret. meni Şevki Berker, Ankara kız Hisesi tabiiye öğretmeni Nihal To. kay, İzmir ikinci erkek lisesi ta. rih coğrafya öğretmeni H. Garra Sarmat, Samsun lisesi riyaziye An. tuallâ Eden, İnönü kız lisesi c. debiyat öğretmeni A. Süreyva A. van, Ankara üçüncü orta okul ri. yaziye öğretmeni Muzaffer Ber. di, Bandırma orta okul tarih coğ. ralya öğretmeni Belk:s Sakaroğ. | du, Kütahya lisesi beden terbiye. | si Öğretmeni Nevzat Turgay, Denizli lisesi riyaziye öğretmeni M. Raşit Mocan, Balıkesir erkek öğretmen okulu edebiyat öğtet. meni Necdet Sancer, Denizli J. sesi tarih stajiyeri A. Akif Tü. fenk, Muğla orta okulu tarih coğ. rafya öğretmeni Dürnev Eğiliağ. lu, Haydarpaşa lisesi tabliye öğ. retmeni Nüsret Bayender, emir. gân orta okulu tabiiye öğretmeni H. Behice Boral, Zonguldak lisc. si tarih coğrafya öğretmeni Mür. vet Göktürk, Galatasaray lisesi tarih coğralya öğretmeni A. G. Ferrubzat Turaç. Lâdik - Kavak yolunda- ki tren karazı Samsul, 4 (A.A.) — Pazar- tesi günü saat 20.5 te Ladik is, | tasyonundan Kavaza gelmek. te olan marşandiz troni 57 ia- ci kilometreden geçerken he, yelân dolâyisiyle makine ve yük vagonu yoldan çıkmış ve kısmen parçalanmıştır. Kaza neticesi gardöfren Osman vazi, fe başında ölmüştür. Başkaca nüfus nıiılı yoktur. İtalyanlar dörtler paktını canlandır- | mağa mı çalışıyor? | (Baş tarafı 1 incide) düşünmek vaadiyle ayrıldığını da Acaba Giornale d'italia'nın, dörtler paktını hatırlatmak su. | retiyle neşrettiği makale şimdiye kadar düşünmüş olan İtalyan Başvekilinin nihai kararını mı i. fade ediyor? Zira Giornale d'italia'nın dört. ablukanm | ler pılıhnııı ihyasından bahset. Pasifik Denizine teşmili hakkin- | mesi bugünkü harpte Almanya. da bu zat şu beyanatta bulun - muştur: nın Sovyetler birliği istinaden dahi olsa İngiltere ve Japon bahriyesi Avrupa ihti. | Fçansaya galip gelemiyeceği hak. Hlmm Japon sularma yayılma- | kında Romada kat'i bir kanast sını giddetle protesto etmiştir. Japon hükümeti İngiltefe nez - dinde İcap eden teşebbüsleri yapmıştır. | — Tokyo, 4 (A:A,) — Bahriye zezâretinin talâhiyettar bir'milk | messili Japonyanım denizaltı üssü olarak kullanılmak üzere Al - manyaya Hainan adasının bir kısmını vermek — tasavvurunda olduğuna öair çıkan şayiayı tek- zip ve Japonyanm Avrupa ihti- Jâfınm dışında kalmak İatediği. ni teyit eylemiştir. Londra, j ÇA.A.) — Londra. nn siyasi mahfillerinde söylen- diğine göre, Japonya İngiltere hükümetile yaptığı diplomatik nın, Japon aahilleri civarmda |bahri harekâta teşebbüsten ta. | vakki edeceği ümidini izhar ey. lemiştir. | İngiliz hükümeti Şşu cevabı S Her hangi gavrimeşru bir ha- | rekette bulunmak niyetinde de- | giliz. Arsumuz, imkân dairesin. de, Japon menafiini nazarı İti . bara almaktır. Bununla bert - ber, bu mülâhaza, muharip &1 - 'fatile sahip 0îduhuımı meşru | hakları terketmemizi icap ettir. | mez. Binaenaleyh, vaziyet ikti za ettirdikçe, haklarımızı tama- men kullanmak azmindeyiz. Sovyet ajanaımnın bu münase- diploma. tik temaslar, Asama Maru hâ. disesi de hattâ daha evvel yani mmmıkdınkkuwııhnnfnpı— k denizinin bu kasmında kon- endişe izhar t lımıı bulunmaktadır. meycut olduğunu gösterir; bu da açıkca Musolini terafından ü. çüzlü Berlin . Roma . Moskova projesinin reddedilmesi demek. tiç; aynı zamanda İtalyanın Al. manya, hattâ Sovyetler birliği ile beraber bugünkü harbe sürüklen. memek niyetinde bulunmansı de. mektir. Hııkıı Hitlerin ortaya çıkardı. ğa Berlin . Roma . Moskova an. laşmasına karşı İtalya, Berlin - Roma - Loadra . Parix anlaşma. sını ileriye sürüyor; bu surtele sulh ve harp meselesinde Berlin ile Roma arasında (fikir birliği bulunmadığını açığa vuruyec, Fa. kat gerek Hitlerin, gerek Muso. Tini'nin ayrı ayrı şekillerde olan projeleri sulhu nîıı'dın ııyıdı hâlü siyasi yor, Onun için bu vaziyet hr|ı. sında İngiltece ve Fremsanın bü. tün kuvvet kaynaklarını birleşti. rerek harbi her sahada şiddetlen. dirmeye karar vermeleri daha zi. yade manalı bir mahiyet alıyor. ASIM US Alman Tahtelbahirleri- ne muvaffakiyetli taarruzlar Paris, 4 (ALA.) — Fransız de. niz mahfillerine gelen malüma- ta güöce, geçen 48 saat zarfında İngiliz kuvvetleri bir kaç Al . Mman donizaltısına hücum etmiş- lerdir. Tam netice henüz malüm olmamakla beraber, bu taarruz. larm okserisinin muvaffakıyetle neticelendiği anlaşılmak ij(A.A)—Blrh;i liz deniz tayyaresi şimal denizi üzerinde devriye faaliyeti esna. mdııltıAlmıntıyyınıîleku lYeşılırmakkorkunç | surette yükseliyor | (Baş tarafı 1 incide) bulunan betonarme köprünün iei gözü de dolmüuştür. ı Amasya — Tokat, Amasya — Erbaa şoseleri va bu söselerin Büzergâhmdaki bütün bağ ye bahçeleri ve Mmezruatı su baktı, ğından seyrüsefer dur kuzalarımıza ve uUvar yeri irtibat kesilmiştir. Tokat metecroloji memu Büuudan gelen telgrafta irma- n şiddetle akmakta devam ettiği bildirilmis olduğuna gö, re bilhassaAmasya kasabasm her an daha büyük bir tehli. keye Maruz büulünmakteadır. Amasya, 4 (ALA.) — Amasya elvar v et ve kazalar ara- aki yol telefon irtlibatr in, kıtan uğramısştir. Samsun tre, ni buglün de gelmemiştir. İstasyonda — mahtur — kalan memurlara müskülâtla ekmek verilebilmektedir. Orfa mektep bin Ala bir Ok Mektep binası sular altında kaklığından ted- Fisat tatil edilmiştir. Posta vo telefon aS tahliye edilmiş. j tir. Hükümet ve belediye bina, l mmoalt katını basay etilar git çe çoğalmakta olduğun- dan evrak mahzenleri tahti miştir. Bizanın tamamı tahliyesi çareleri düşünülmek tedir. Sular bütün şiddotiyi, üç ki. lometrelik parke bulvyar Üzo- rinden akmakta ve her türlü seyrisefer dürmuş bulunmak, tadır. Bulvarın istinat duvar. larr mütenddit noktalardan yı- kılmağa başlamıştır. Bu #ebap, le istasyon ile şehir arasıtda irtibat kesilmiştir. Kasabada gufar altında kalan evler tod. icen çökmeğe başlamıştır. diye kadar beş allı ev yı- kılmıştır. Sularım istilâsına uğ, rayan ve kaçmağa muyraflak |olamıyan İnsanlafdan şimdiyo lerinde su altında kalan insan, karı kurtarmak için dünkü gün Zara nahiyosinden sevkedilen yııdımrılar denviz manzarasını alan slları geçmek imkânsızlı., Ği karşısında bir iş görememiş- Terdir. ite de çekilemiyen jasanların vaziyeti hakkında hiç bir ma, İPlümat alrnamamıştır. Jandar. ma bölük kumandamı ve Zara nahiyesi müdürü bu köylere | Bitmişlerdir. Aynı zamanda riyle birlikte altı sandalcı gön, | derilmesi istenilmiştir. Rırbaa, 4 (A.A.) — Son gün. lerde devamlı bir surette yı— Ban yağınurlar ve karlar dahilinde geçen ve blrıeun Kolkit ve Yeşilırmak çaylarının tasmasına sebebiyet vermiştir. Bu tuğyan veticcesi olarak Erbayaa bir kilometre mesa, fede kâlin 85 metrelik Kargı köprüsü ile Erbaa — Samsun gosesi üzerinde TÜ metre açık. lığındaki ahşap köprü ve Er- ban — Amasya arasılıda yine Yeşllirmak üzerindeki 60 met, re açıklığında Düurucasu köp. rüsü yıkılmıştır. Maddi zarar büyüktür. Birçok,arazi sular altında kalmıştır. Sular her saat yükşelmektedir. Münakat | lâtın temini işin kayıklardan istifadea — çareterine basvurul. maktadır. Yeşilirmak Beş Metreden Pazla Yükseldi Bamsun 4 (A.A.) — Kızılır- mak üç metre yükselmiş Çar. | şambada Yeğilirmak beş metre yetmiş sekiz santimetre çıkmısş. |tr. Carşambanın Ayvacık nahi- yesitde bazı arazi heyelâni baş. lamıştır. Yine Carşambanın ka. ramustafalı köyünü su basmiş vnyinnihşşevmnü!myük.ı sekçe bir yere a mec- bur olunmuştur. — Kurtarılması için icap eden vesalit ve malze- me ile bizzat k: ve jan. darma komutnrı mahalline git- mişlerdi chllp maıntakasında nüfus - ça zayiat yoktur. Bina ve mez- ruat Üzerindeki hasarat tcsbit TTT ye gılaşmış ve vunlardan birini düşürmüştür. Diğer düşman tay- yareleri kaçmışlardır. Loıdru. 4 (AA.)— Dlln Şimal denizi üstünde altı Junkers 88 tayyaresini püskürten — İngiliz tayyanesi, beraberinde, zedelen- miş bir kaç kontrol tayyaresi bulunduğu halde üssüne avdet etmiştir. Tayyaredeki zabitler - den birisi kulağından, diğeri ise gdı kapağından yaralanmıştır. kadar i2 kişi kurtarılmıştır. Diğerlerini kurtarmak İçin ça. lşılıyor. Kayabaşr ve Ovasaray köy- | Bu Ykf Köynalkindan | | bir kısmı dağlara çekilebilmiş | Samsun vilâyetinden sandalla- | Ingiliz kab"ı sindeki Londra, 4 (A.A.) — İngiliz kabinesinde tadilât v_ı!ılmış ol- ıduga Tesmi bir tebliğle lân e. dilmiğtir. İage nazırı Lowdl Çetfild istil'n ! etmiştir. Mührük: nazırı Sir | Samuci Hor, Sir Kingsle) dun verine hava nazırlığına ta- yin olunmuştur. Vinston Çörçil, harbiye ve ha. ! va nazırlarından mürekkep ka- bine komitesi reisliğine getiril- miştir. Bu komite genel kurmay. dan üç yüksek subayın milşavir | sıfatile iştirakleri ile muntazam | fasılalarla — toplacacaktır. Bu komitenin barp kabinesi namı -« na, sevküleoysi vazivetin esaslt unsurlarını ve harekâtın inkişaf. larını tetkik eylemek ve zaman zaman harp kabinesine harbin sevk ve idaresi hakkında tavsi- yelerde bulunmaktır. Çörçil aynı zamanda bahriye nezaretini de muhafaza eylemek tedi F slev Vyud mührühas na . zırlıfına getirilmi İaşe nazırlığına Lord Vulton t olunmuştur. nbaşı Trvon, Lancaatre dü. 1 sansöliyeliğine getiril « Dellavar, iş komiserliğine geti. | | rilmiştir. Amirallık dairesi bvariâmento müsteşarı Şeksoir, deniz aşırı ticareti namhgmı tayin olmuı. tur. Harbiye parlâmento müşteşa nHB. V rn—Men. Amirellık par. | Çemberlaynin Londra, 4 (A.A. — Çomber, Jayn bugün Londrada muhü- fazakâr partinin merkez kön. seyinin yıllık içtimainda bir ( tutuk gsöylemiş ve ezecümle de- miştir ki: Harbe, zaferi elde edeceği, miz kanaatile girdik. Şimdi si, | se yodi ay harpten sonra da | ı zafere dalma İtimadım olduğu- bu, bu itimadımm bidayetteki kadar kuvvetli bulunduğunu I söylemek isterlm, Yedi aylık” Diufareteden sonra vaziyetimizin düşmana nazaran çok daha küvvetli ol. duğunu iddia edebilirim. Hum- malı bir faaliyetle harbe hazır. lanan arazisini hakiki bir mti. sellâh kamp haline getirca harpten evvelki Almanya ile sulhbeuyane omnelleri peşinde ıkoşın İngiltere arasında ne | büyük bir fark vardır. Alman- yada olup biten geyleri görerek | harbe sürüklenen İngiterenin kendisini müdafaa Içi kıltemı bilemekte olduğu doğrudur. Harp patladığı zaman Al. manların hazırlrkları bizim ha zırlıklarımızdan çok İleri idi, Muhakkak olan bir şey varsa © da Hitlerin fırsatı kaçırmış olmasıdır. Yedi ay zarfımda çok iyi ça- lıştık. Bu milddet esnasında zayıf noktalarımızı kuvvetlen, dirdik. Gene - bu sırada harp kabiliyet ve kuyvetimizi derdte ErtüratxK “Hüretta Yaar. ruzl ve tedafiltsilâhlar topla- dük Halihazırda istikbal bize ne getirirte getirsin asudo | kalb ve rah ile bu İstİkbali bek.'| | liyebiliriz. Düşmanın kuvvetini hakir görmediğim gibi indireceğli darbenin faizile birlikte kendi- sine iade edlmiyeceğine emin çlduğu takdirda kuvyotini kay gusuzca ve merhametsizce kul, lanmak hususundaki azmini do istihfaf etmiyorum. Düş- man, mükemmel surette hazır |lanmıştır. Artık yeniden elde edeceği ufak bir kuyvet yok- tur. Birçok memleksetlere Alman- yanın askeri satvet! hâkim bu. lunmaktadır. Bize gelince biz, bitarafların hukukuna rlayet ediyoruz, fakat Almanyanın bizim viddani — yesvesolerimiz- den istifade ederek kendisinin “gerbestisinden mahrum ajanea ları,, olan bitarafların yardı- muünr temin etmesine mütema. diyen müsaade edecek dağilir. Bitaraflar, ne lisan kulla- nırlarsa kullansınlar, pekâlâ bilirler ve içlerinden tasdik e- derler ki bizim zaferimiz, ken- dilerinin bhürriyeti ve heizme. timiz de esaretlerinin mukad- demesi olacaktır. Mazide İngilterenin kullar- nuüş olduğu en kuüvvetli silâb, eblukadır. Bugün de bu gilâh müecaseriyetini muhafaza ot- mektedir. " | | röştir. Sabık Maarif nazırı Kont ı tad Reynonun!Üi lılara 5” rırıı. .ul’ eyno di uımııın" y bir nuuı Rayn"' yiellır'l' malümat kııaı"“.. Yapmai mis harPı Oini diğel çi ıeıııl!i'l . n,ı'* rupa MN ı /