22 Mart 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

N Ü i'lm g Duharriri, ittifak devletlerin : €mediği için Finlândiyayı, ta- İs veçi tenkit ediyor. İ Skeçe A 9 Mükalesin. | yaya levazım göndermek suretiy. ö B bi ; tq h_“âbıne ne şekilde| €sir 8i için & Raze, Böze inler, teklifi dîyğı_ sulhül edebilir? | diya bile, bir işte her iki taraftan | lunan | sulh '6' oraeenennna nn | Bu sula, Rusyayı; isterse, Alman. le yardımda bulunmaya —mükte. dir kılacak; ve bunun neticesi iki büyük şark devleti - biribirlerine belki daha ziyade yakmlaşacak. tır. Bu sulh, bizi, harbin başladı. ğt gündenberi stratejik bir te. yebbüste bulunabilmek için en iyi fırsattan mahrum etti, ... Fransız Başvekili Daladye, e. ğer yardım talebinde bulunmarz. larsa, harpten sonra Finlandiya. nın istiklâlimni iade için ittifak devletlerinden muavenet bekle. welerini Finlere bildirdi. Büyük bir haksızlığın kurban. latına karşı sempâtimiz ne kadar derin olursa olsun, hattâ Finlan. tiladeyi ümit edemez Mannerhaym Finlândiyada diktatör mü olacak? Fransızca Parisuvar garzetesi- nin Helsinkideki hususi muhabiri bildiriyor : Muhafazakâr gazetesi olan “Üssi Suomi" de bugün neşro- bit makâlede, mareşal Mannerhaym'ın harp zamanında olduğu gibi sulh ramanında da Fin milletini idare etmesi fikrini ortaya atması Fin salâhiyettar mahafitinde büyük bir alâka u- yandırmıştır. 7 Filhakika herkes, Finlândiya daki otoritesi kabili münakaşa ol- mayan mareşal Mannerhaym ka. dar hiç kimsenin, milleti yeni bir tecrübeye hazırlayamıyacağında ittifak etmektedir. Derin bir şekilde demokrat ©- lan bu memlekette, Alman usulü bir diktatörlük muhakkak ki mümkün değildir. Fakat bir çok Finlândiyalılara — Finlândiyanın anlaşmasını imzalamakla girmiş olduğu hususi vaziyetten | sonra bir çok hususi tedbirler al- | ması icap ettiğini ve iktidarın Mannerhaymın elinde toplanması cepheden henüz dönen öordunun dâ tasvip edeceğini kabu! etmek- tedirler, “Üssi Suomi” gazetesi yazıyor: Bu kadar felâketimiz mareşal — Mannerhaymı yalnız memleketimiz ordularının başku- mandanı olarak değil fakat mem. leketin akıbetini de eline almış görmek kadar ük bir gaadet olmuyacaktır. Bizim bir dikt e ihtiyacımız yok, Fakat şahsi oto- | ritesi ile parti menfaatlerini arka plâna atıp halkın ve askerlerin | menfaatlerini düşünecek bir baş | kumandana ihtiyacımız vardır." şöyle içinde, İ Kısaca: —-—-—————A Beyoğlu postahanesi abonelerini arıyor Saat gece sekize doğru; kapı çalınıyor. Bir — Bizim radyoyu almaya geldik? ihbarname, postacı, elinde bir rek ne olduğunu soruüyorsunuz? Tayyare hücumları için yeni bir sistem Hava Majino haltı Büyük hir denir tayyaresi fir- | masıtrn şefi olan M. Şort bir ha. va majino hattr plânı hazırlamış tır. Bu plâna göre havalar her türlü manilere karşı muhafara ve tayyaâre dafi toplarile mücehhez gemilere bağlı balonlar vasıtasiy- le muhafaza olunacaktır. 800 kilometre uzunluğunda olması İâzım gelen bu hava ma- jino hattı bütün İngiltere sahille. ri boyunca uzanacak ve sahilleri Alman hava tâarruzlarına karşı koruyacaktır. İyi mücehez olun- muüş hücümbotları daima kontrol altında bulunduracak ve bilhassa denizaltı. gemilerinin vapurlara taarruzuna mani olacaktır. Bu - projeyi hazırlamış Glan Mister Şort, Sandey Kronikl ga zetesinin havacrlık muhabirine 'şu beyanatta bulunmuştur: “Bu tesisat yapıldıktân sonra Alman bombardıman tayyareleri balonlarımızdan kurtulmak için yedi bin metre irtifaa çıkmağa mecbur olacaklardır. Aksi halde İrigiltere sahillerine varmalarına imkân yoktur. Bu takdirde tay- yare dafi bataryaları mermilerin şebir halkı üzerine düşmek ihti. malini düşünmeden ateş edebile- cekler ve bomba dolu bir düşman tayyaresinin hamulesiyle birlikte şehirlerin üzerine düşmek tehli- kesi tamamen bertâaraf edilmiş olacaktır. ——— 9 liraya adam öldüren 12 haydut tevkif olundu Londradan bildiriliyor: Nevyorkta yaşayan Abraham Levin ismindeki genç bir ganga- ter, şimdiye kadar asgari yirmi yirmi beş cinayet işlemiş bir haydut çetesinin mevcudiyetini polise haber vermiştir, Bu ihbar üzerine bahis mevruu çeteye Mensup on iki kişi derhal tevkif olunmuştur. Bu müthiş mensupların. dan bir çoğu üç yüz frank (bizim paramızla dokuz lira) gibi küçük | bir mükâfat, daha doğrusu men- faat mukabilinde adam öldürmek te olduklarını itiraf etmişlerdir. Genç gangster Abraham Levin, karısı ve çocuğunun haydutların öldürecekleri adamlar Jlistesine dahil olduğunu — bildiği için bu itirafta bulunduğunu — beyan et- miştir. Polonya hakkında konferans Vaküdar Halkevinden: 24/3/040 Pazar günü saat 15,30 da Haydarpaşa Lisesi tarih öğretmeni Cemal Yener tarafından (Polonyanın | 'Takalmiy mevmulu bir kanferans ve, rilecektir. Herkes gelebilir. İ Merak ede- — Ne radyı İhbarnamenin â kendisinde kalan parçasına bakarak cevap ve- Tiyor: — Size bir radyo var, Allah, a!lah... Ne Avrupa ne de Amerikada bir tanıdık yok, Bu radyo da nereden?.. Sabahr dar ediyorsunuz. Erken erken Be- yoğlu postahanesinde: — Bize bir radyo varmış? — Lütfen yukarı efendim. Acele acele çıkıyor; riye: gelişini karşıladığınız bu radyonun sizi daha şimdiden saran musikisi ile mest başka bir - kapıdan içe- Cevap: — Alfedersiniz? Size bir radyo gelmiş değil; biz abonelerimizin ana defterlerini onun için müşterilerimizi birer birer yeni bir defter tanzim edeceğiz!. Doğrusu bir yaşına daha girdik. Afleder- siniz ama; biz sizin ayağınıra niçin Eğer ana defterlerinizi bilmiyortanız, bulunduğu vazifeden başka bir tarafa nakledilen memura mü ha iyi olmaz mı!. Fesüphanallâh.... hayretle | da yaşayış Ühoş mü Fransızca Parisuvar gazetesi. nin Londra muhabiri bildiri Avrupada bir seyahat yap elan Âmerika hariciye vekâ! müsteşarı Mister Samner — Vels ihtisaslarını — reisicumhur — Ruz- velt'e saklarken likte seyahat etmiş olan bir Am rikalı gazeteci de İngilizce Dı Herald gazetesine beyanatta b vap şeklinde aşağıya ruz: ALMAN MİLLETİ HİTLERİN ARKASINDA — Alman milleti sulh mu? — Pek çok. Nazi matbuatı- nın Vels'in seyahatindeki vazife. den mümkün mertebe az bahset- mesine rağmen, Almanları, Ame- rikan murahhasının bu seyahati- nin umumi bir nizam kurmak nıc. ticesine varıp varmıyacağı hak- kında nteşli münakaşalar yapar buldum. — Bunlar Almanların Hitleri tutmadıklarına eder mi?, 1 naklediyo- istiyor artık delâlet zerinde kudretinin azalmakta ol- duğuna ve —Almanların, harbin doğurduğu yaşayış şeraitini ta. hammül edilmez kabul ettiklerine emin olduklarını biliyoru! İngiliz dostlarıma bu gibi na- zariyeleri en büyük ihtiyat ile te- lâkki etmelerini tavsiye ederim. ALMANYADA YAŞAYIŞ ŞARTI — Harp zamanında Almanya- şartı. hakikaten nâ. — lügiltere ve Fransadaki ya- şayış şartından çok daha fenadır, Orta seviyede bir Alman haftada ancak bir tek kere et ve ayda ancak iki kere yumurta bil- mektedir. Kahveleri pek fenadır. Çay bulmak ise bir meseledir. Hattâ sebze temin etmek te zor- dur, fakat patates ile ekmek dai- ma mevcultur. PROPAGANDANIN NETİCELERİ — Bu kadar —mahrumiyetlere rağmen Almanlar neden hâlâ Hitler taraftarıdırlar? — Buna sebep olaa - âmillerin büyük bir kısmı Göbels taralın- dan idare edilmekte olân propa- gandanım şayamı dikkat müessi- riyetidir. Mukabil propaganda bu. hunmayan bir memlekette yapıları müthiş İngiliz aleyhtarlığı pro- paganda halkın hisleri Üzerinde büyük bir tesir icra etmiştir. Gö- bels propagandası ile Nazi tarı olan bir çok kimseleri, İngil- terenin Almanyayı ezmeğe kat'i sürette azmetmiş — olduğuna ve bu tehlikeden kurtulmak için AL- manların ber türlü mahrumiyete katlanmağa mecbur - olduklarına ikna ttmiştir. —— Almanların muüzafferiyetle- rİNe itimatları var mız — Evet hem halk, hem de Na. barnameyi uzatıyorsu kaybettik; çağırıp geliyoruz, nereye koyduğunuzu caRt etseniz da | ! 3—VAKIT 22 MART 1940 D € 'Vels Avrupadan ne intıbalarla ayrıldı? 'et eden Vels iye nazırile zi idareciler muvaffak olacaklatı- na emindirler. e faik olduğuna sişlerdir. Sonta bir ehemmiyet avantajları olduğuna da asında hay arzetmiş Olan bazı lehlerine çevirmiş işaret etmektedirler, İtalya ve Japo: ile dost bu- lunmaktadırlar, Rusya ile yapr laz anlaşmayı da mükemmel oy- nanmış bir o" kabul ediyorlar. — Müttefi hava ve deniz kuvvetlerini muzalferiyetleri Alman elkârı umumiyesi üzerin. de bir tesir yapmış mıdır? — Pek az. Hattâ GCraf - Spce- nin intiharı gibi mühim bir hâdi- msör ve propaganda va. şekilde gösteril — Almanlar müstakbel harp taktikleri hakkında bazı malümat vermişler midir? Hattâ Nazi bahsolunacak askeri rmamışlardır. akiki büyük dığı zaman tayyare ve gemilerini İngilterenin t gemilerine taarruz ettire- rTek mütte fevkalâde sar- sacaklarını gururla Bahar harp başlı anlatmışlar. dir. — Kara hedefleri üzeritle tay- yare taarruzu yapacakları hak- kında bir tehdit te bulundular mı? —Çok muğlâk bir şekilde.. Li manların ve üslerin bombardıman olunabileceğini ihsas ettiler. Fa. kat doğrudan doğruya sivil hal- kın bulunduğu merkezlerin bom Kapalıçarşı tamir etilirken “Kubbelerle örtülü âdeta kapa. h bir şehirdir. Kapıları, bekçileri, temiz ve iyi bakılan yolları, her nevi eşya ve mamulâtin biriktiği küçük dükkânlar arasma girmiş dar sokakları, sütunlarla süslü yol ağızları, karanlık geçitleri veedır. Adeta bir labirent - teşkil eden bu dolaşık sahada nereye gi. dildiği pek bilinmeyerek ve her Hisandan konuşan birçok satıcılar. la karşılaşarak, ya hakiki bir sa. nat eserini, yahut edna emteayı pazarlık ederek almakta bir zevk ve İetafet varde, Küçük pence. | reler arasında âdeta elenerek nü. fuz eden hafif ziya altında mü. cevherler, kürkler, haldar, silâh. lar, çiniler vesair ufak tefek süslü şeyler cski bir hal ve şekil al tında görünür ve gözleri kendine | çeker. Bazı dükkânlarda mahira. me toplanmış olan eşya, kelepir peşinde dolaşan eski eserler me. raklılarını imrendirie.” Yürmüi beş, otuz sene evvel Ka. palı çarşı için yazılan bu satırları okurken, insan evvelâ — yadırga. yor. Fakat yukarıki tasvirin bazı satırlacı, daha dün yazılmış gi. bi, Arada bir fark varsa, çarşınım “temiz ve iyi yollar” dan mah. rum bulunduğudur. 1461 yılında, yani 489 sene evvel Fatibin kur. duğu ilk tahtalı bedestenden socu ra Kanuni zamanında yine tahta. dan yapılan büyük çarşı 1651 ve 1701 de tamamen harap olmuştu. Bundan sönra taştan — yapılmış, 1884 temmuzunda meşhur zelze. lede çöken duvarlar; 1898 de ye. niden tamir edilmişti. Şöyle böy. le 42 sene evvel. Bir tetkik “Avrupa müzaleri. nin medari serveti” nin Kapalı. çarşı olduğunu haklı olarak yazı. yordu, Fakat bugün, Kapalıçarşı tarihi veçhesini de kaybediyor. Belediye tamiz - ettirecek, to. kaklarmı asfalt yapacak, kalori. fer tezisatı vücuda getirecekmiş, tahsisat da konmuş. Muhakkak ki Tüzumlu... - Ma. demki bir ticaretgâhtır, temiz ol. ması, gezenlerin rahat dolaşma. Tarı lâzam. tfen sahifeyi çeviriniz) * | Gömülen bir asır Dün, Beyazıtta memleketin hemen bütün münevvyerlerini biriktiren hazin bir geçit oldu Çiçek, çelenk, süngü ve asker kalabalıklarını birleştiren bir cenaze geçidi. Çiçekle süngü ara- sındaki yalçın tezadı bile yumuşatan, ikisini de yas ateşinde eriterek kayna butu arkasındı leri asılmıştı. üzlerde © kalabalık, Doktor Besim Ömerin ta- akıyordu. Göğüslere, onun siyah tüllü resim- matemi, gönüllerde onun öksüz- lüğü, ruhlarda onun ayrılığının acısı vardı. İki gün evvel bir lokantada ansızın öldüğünü haber al- ş Kccl bile onu apansız gelmek cümertliğini gösterdi. tağa sermedi, damla damla eritmedi, Güzel bir sofra başın- da, olgun bir iştili © gülümserken, alıp götür rbat günlerde, namus ve faziletin bir örden geçmişti, Altmış yıl, durmadan, dinlenmeden ve aslâ yüksünmeden çalışuı, Memleketin n gençliğine vakfettiği ömründen kondine alt galiba bir dakikası bile yoktu. Elinden kaç nesil geçti?.. Kimbilir! Fakat dün tabutu arkasında ©en aşağı dört nesillik koca bir kütle vardı; Bembeyaz saçlılar, yaşlılar ve delikanlılar... Besim Ömer, bunla: bir cömertlikle, varmı, az insan, kendi vicd. e kırantalar, olgun m hepsine hocalık etmiş, en coşkun gmu, olanını vermişti, Dünyada pek- başbaşa kaldığı demlerde kendini onun kadar huzura lâyık bulabilir. Türkiyede ebeliğin onunla bir orta çağ usulünden kurtul- duüğünuü kim inkâr edebillir? Besim Ömer, yalnız bir doktor, snde bir profesör değildi. © bir yandan etirken, bir yandan da yazar ve foyzini haya- tile ölçecek bir nimet olmaktan çıkarırdı. Yarının çocukları da Onun talebeliğini edecektir, Onunla dün koca bir asır gömül- kat bu asrın gölgesi, ixtikbale doğru uzayacak ve altında