12 Mart 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

ı h e gll SA hukuku hakkında anket: — Y.'u , e| N Vi ç Z Abadanın fikirleri Sin beyanna- kifayetsizdir muyor, Ü ola, “İ8 tarafın. | rü Sisiklikleei hi h"""ıîl: yani gn | rünt değişiklikleri yapılmış bulu. " S ea hık',;mdı Yeni bir nizamın teeşsüsünde ferdi kaymet ile içtimal değere aynı payı vermek endişesi, xzıd. ları telifteki muvaffakıyetsizliğin neticesi olan bazı vuzubsuzluk. larla tenakusları davet — etmiştir. Meselâ 4 üncü maddedeki müşte. Yek miraş hakkının yine aynı hükmün son fikrasiyle tesbit edi len herkesin serbestçe inkişafı çin zaruri maddelcci tedarikte serbestliği esasiyle natıl uyuşa. cağı, hele aynı madde içerisinde susu kolay kolay — anlaşılamıyor. olmak üzere hudut — tanımadan | bahşedilmek — istenilen — seyahat hüriyetinin (madde 9) umuma wbestliği hayali bir hale sokuyor, diğer yandan da gerek ifade taczı, gerek muhteva itibariyle tahdit ölçüsü hakkında haklı tereddütler davet edecek bir vuzuhsuzluk arzediyor. Bundan başka mödern bütün esaz teşkilât kanunlarında esasen yer almış bulunan “şahsi masuni. yet” prensipi 1, 2, 3 üncü madde. lerde lüzumsuz bir surette tekrar edilmiş bulunuyor, Bu hükümler, ayhı zamanda muayyen bir zihni. yetin, muayyen bir rejimdeki tat. bikata karşı duymakta olduğu si. yasi ve günlük husumeti ifade e. den lâfzi imalarla külli ve &sjek. | Bf prensip karakterlerini kusmen | kaybetmişlerdir. Bundan başka hak ve hürriyet. ler sisteminde bulunması — zaruri bazı esaslaca, meselâ —matbuat, nit hü. Velsin hazırlamıış olduğu lâyi. hada birçok eksiklikler vardı. B. Yavuz bunu çok güzel anlatıyor. du, Fakat bu lâyihada muhakkak birçok yenilikler de vardı ve buhu lar muayyen temayülleri izah €. debilecek vaziyetteydiler. Acaba bu temayüller nelerdi.. Bâay Yavuzdan bu husustaki fi. kirlerini rica ettim. Bana şu ce. vabi verdiler: beral . sosyalist bir bünye — taşı. yor. Yakın zamanlara kadar libe. valizm —ile sosyalizm'in — ba. rışmayacağı zannedilirdi. Hal. buki aynı — şekilde —iki — si- yasi exiremi temsil etmeleri do. Tayısiyle iş birliği yapınalarına imkân tasavvur edilmiyen Alman » Rus anlaşmasından sonra ve bu. ında, Avrupada bir demokratik - liberal . sosyalist bloku için faaliyet başlamış görü- nüyor, Liberalizm, bugün nasyo. nal . sosyalizm ve naşyonal . bol- şevizm dışında kalan sol ideoloji. ler için yalnız tahammül edilir bir zihniyetin ifadesi gibi değil, Aynı zamanda ayırıcı bir vasıf ö. larak görünmeye başladı. Onün içindir ki İngiliz işçi partisinin de himaye ettiği Velsin beyanna- mesi, yarınki -dünya - nizamında fert - cemiyet menfaatleri müva. | zenesi için bazı libecal . sosyalist prensipler ortaya atıyor, hattâ bu beyannamede İngilterenin bu. günkü içtimaj ve iktısadi vaziyet e telâkkisine uygun olarak — li- | beral tandans sosyalist düşün. eelerden üstün bir yer almakta. Bunu en iyi gösteren hüküm, ticaret hürriyetine ait 7 nci mad. dedir. Buna göre cemiyetin müş. tevek refahı için lâzım olan mik- tarda bulunmak şartiyle ticarel serbestisi mutlaktır. Hangi ce. Miyetin refahı kastedildiği sarih olmamakla beraber nihayet insaf. | neden yanyana yer aldıkları hu. | Keza herkese masrafı şahsına ait | Elimize tesmi bir müessesenin neşrettiği bir kitap geçti. Sayfa kenarlarında tam Üüçer santim boşluk var, Kitap yirmi formadan iba. Hitler Majinoya taarruz edecek mi ? Böyle bir sunle vosikasır ce- vyap vermek pek güçtür. Bu hususta hakikate yaklaşmak için en iyi yol, Alman edebiyatına müracaat € yolu olacaktır. Düşmanımızın askerf neşriyatımı takip etmek ve onları karıştırmak bizim (. çin gayet faydalı ve verimli bir iştir. Çünkü bu şekilde çalış - mak bizim için muamma olan bir hususun anahtarını yahut bir muadelenin düğüm nokta . sını bulmağa yarayacaktır. Alman askeri takip etmek bize düşmanımı- zm askeri düşünceleri hu * dutlarını çizebilir ve bir çok ihtimaller üzerinde hakikate yakın hükümler çıkarmamıza yardım edebilir. POLONYA MUHAREBESİ Bu tahlilt metod bu harp içinde Alman erkânıharbiyesi. ne çok yaramıştır. Almanlar Polonyalıların askeri edebiya- tınt İyice takip ettikleri için Polonya barbini bu kadar k laylıkla kazanabilmiş oldu larını söylüyorlar. 1939 senesi ikbaharından- beri yani Polonyanın keri tehditlerden ürkmiyeceği mey. dana çıktığındanberi Alıman erkânıharbiyesi Polonya er- kânıharbiyesinin tatbiki im . kân dairesinde olabilen bütün harekot plânlarının neler o . labileceğini Letkik etmiştir, Poltonya askeri neşriyatımın içindeki fikirler, yevmi gaze- telerde müdafaa tedbirleri hak kında verilen malümat ve hu £ Busİ servislerin. bu hususta Alman erkânıbharbiyesine ge- tirdiği istihbarat biribirile kar şılaştırılmış ve Polonya erkâ. nıharbiyesinin maksaat ve plân- larının hakikate en yakın olan sentetik levhalar meydana çı- karılmıştır. Bu suretle Hitler ve askeri şefleri muhtemel düşmanları karşısında Iİcabında harbettik. leri xaman onlarla nasıl mü - ecadele etmek — lâzımgeldiğini tesbit etmişlerdir. Aynı etl . dün netiçesi olarak Almanlar, Polonya asker! neşriyatının tetkikinden aldıkları netice » lerle PolonyAa erkânıharbiye - sinin telâkki ve şlerini an latan bir tahlil! verdiler. Netice olarak gâyoet gizli tu. ulan plânların manik?! muha - kemelerle hakikate yakın bir şekilde düşman — tarafından tesblline ve ona güre plânlar şapılmasına sebep oldu. Almanların, Polonya harbi hakkında neşrettikleri hulâ - Baya göre Polonyalıların on büyük hatası Alman kuvvetle- rini kiymetsiz — görmelerinde, onların hakikatte ne kadar olduklarını — bilmemelerindey di. Onlar, Alman kuvvetlerine karşı taârruz! vaziyete geçebi. leceklerini zannediyorlardı. Harbin ilk günlerinden itl » baren Alman — kuvvetlerinin mühlim bir kısmının kendi cep helerinden PFransız cephes çekileceklerini tahmin edi lardı. Polonya erkânıharb sinin taarruz! plânlarını 2 yan Alman — erkânuharbi bunu kendi stratejisinin bir muzafleriyet şansı olarak ele aldı. Bu hata ve bu iyi tesadüf üstüne kendi asıl hesaplarını yürüttü. Kont dö Şilifelin hakiki mü. ridleri halinde olan Alman ge- neralleri — kendi — plânlarının kıymetin! anlamadan taarruzt emelleri besleyen hasmın bu bilmemezliği ve hatası üzerin. den kazandılar, Almanların metodik çalış - maya verdikleri- kıymete ve umuml! neşriyat Üzerinden giz N şeyleri çıkarmak için kul> Tandıkları tetkik metodlarının kuvyetine bir daha İşaret et . mek İsteriz, 1939 senesinin ilk aylarında Alman asker! matbuatının bu mesele üstündeki münakaşa Jarın geniş mikyasta mweşriya nt yaptığını gördük. İşte o za- man yapılan neşriyatın sayısı ve ehenimiyeti pek - büyüktü. ve bu yazıların sız spekülâsyonlara mani olma gayesini güttüğü anlaşılan son hiç de hissedilir. şekilde tahdit edemiyeceği muhakkaktır. Çün. kü cemiyetin refahı için İüzumu olan miktarı aşacak bir ticaretin yııkım ne kader nadir ise bunun isbatı da o kadar güçtür. Her münevver hazp sonu dün. yasında ferdin haklarını koruya- cak prensipler düşünebilirdi. Muhterem doçentimiz acaba yeni beşer hukukunda nelerin müda. faasını istiyordu. Sordum: — Sizce yeni hukuku beşer be. yannamesi nasıl olmalıdır? — Bana göre bugünkü şartlar içerisinde beşer hukukunun ko. runması için evvelâ milletler hak. larımın korunmasını temin etmek lazımdır. Bugünkü ve yarmki siyasi ve içtimai nizamın dayan. dığı temel, ancak müstakbel mil- let varlığı ve bütünlüğü olabilir. Milletler a da müstakar — bir nizamın teminatı da ancak müte. kabil saygı ve müşterek kültür ve medeniyettir. Hakiki milli duy. gu, mensup olduğu millete bağlı. lık kadar başka milletlerin varlı. gıma hürmetin de esasıdır. Bu bakımdan bizim rejimimizin mil- liyetçilik tasavvuru, bütün —mil. letler arasımda müşterek ve karşı. lıklı emniyete istinat eden bir iş birliğinin mertçesidir. Dünyanın bugünkü ıstırabı, millet düşünce. sinin expensif istilâ emelleeine âlet edilmesinden ve bazı ideolo. jilerin başka milletleri kendileri- le denk görmeyip milli mevcu. diyetlere hürmet etmemelerinden —— Kısaca: ae : Tasarruf fikirsizliğimize bir misal ret olduğuna göre bu boşlukları birer santime ğ doğuyor. Iyi anlaşılmış bir milliyetçilik telâkkisi, iç durum itibariyle mil. let mensuplarından — mürekkep Fertler hukukunun da en kuvvet. K desteğidir. Çünkü bunun ta. bi meticesi olan millet hâkimiye- ti, yurttaşlarım devlet faaliyet ve hayatına tam ve daimi iştirakini, demokratik müsavatın teess nü zaruri kılar. Bu noktaya be. yannemenin 10 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında da bir - işaret görüyorum, Halkı bizzat kendi tesbitinde, — devlet mürakabesinde, yüklendiği kellefiyetlerin ölçüsünü tayindı muhtar ve salâhiyettar kılan bö; le bir telâkkiden daha kuvvetli hkukuku beşer teminatı — olabilir mi? Bu nazari esasların füliyatta yer alması ise, burada izaha im- kân ve yer olmuyan birçok siyasi, aktörlerin millet. tında müşterek tesirleri. ne tâhidir. Muhterem döçentimiz Bay Ya. vuz milli kuvvete birinci plânda yer veriyor; fakat gerek dahilf ve gerek milletler undaki mül sebetlerde nazari esasların fiili- yatta yer almasını temin için muhtelif unsurların tesirlerini ile. ri sürüyordu. Bu unsurların te. haklarının sirlerini teker teker tetkik etmek | yeniden başka unsurların meyda. na çıkmasına sebebiyet verecek ve bir çıkmazdan diğer çıkmaza geçilecekti, Yoksa insanların hak. ları bir çıkmazda idi de hep onu çıkarmaya mr çalışıyorduk! MUZAFFER ACAR | indirmek suretiyle hiç olmazsa bir forma tasar. ruf edilemez miydi?.. irererereme ea ae ke eee AAA fanliyetinin | mü. | baht dostlarımıza — karşı kül . lanılacak olan plânın mahiye - tini bütün açıklığile orada bul- | mak imkânı vardı, | Bu şayanrı hayr: | lir. Fakat tamami tir. Militer Vissensoftlihe Orgon isimli Alman erkânıharbiyesi. nin resmi organı ölan mecmu- | ada 1939 senesirde “Biribirin- den & uların müşterek mesaisi" isimli bir seri maka- | leler çıktı. Bunu yazan meçhul bir mu. harrir ve genç bir zabit değil- | dir. O, Erfurt fırkası generali | dir. Bu aakerl gazetenin de başmuharrirliğini yapmakta . dır. Bu general, Alman erkânı - harbiyesinin fesmi! nazariyo * elsiydi. Bu seri makalelerde, Polonyaya Kkarşı tatbik edile . cek plân bütün vuzuhile görü- nüyordu. Yine 1939 senesi mayısının ilk on beş günlük nüshasında bir yazı gayet husus! bir su . rette şayanı alâka görünmek- teydi. Rusyaya karşı yapılacak o - muhtemel bir harbin Kont Şli. fen tarafından — hazırlanmış harekât plânı mevki meyki, ve orduların umum! harekât mkânlarile gayet vazıh ve a- çık bir şekilde gösleriliyordu. (Deyamı yarın) gürünebi - hakikat - Ti eai nizamnamesi Bir nisandan itibaren tatbik mevkiine giriyor Bir müddet evvel Ticaret Ve kâleti mümeesillerinin bulundu. ğu ve bütün tüccarların iştirak ettiği toplantılarda — hazırlanan tiftik ve yapağı standardizas « yon nizamnamesi nisan başın . dan itibaren tatbike başlana - caklır. Nizaminamenin tatbikile be . raber ihraç - edilecek - tiftik ve yapağılar sıkı bir kontroldan geçirilecek, hariçteki müşteri - lerin şikâyetini mutip olmiya - cak tedbirler alınacaktır. Stan- dardizasyon işini yapacak ko - misvon bugünlerde seçilecektir. 7 kişiden mürekkep olacak bu 3—VAKIT 12 MART 1840 Ahşap mahalleler Hava tehlikesinden nasıl korunacak ? Meydanlarda nümune siperleri kazılmaya başlanıyor Ankaradan gelen haberlere göre, hükümet İstanbulun ha. va tehlikesinden korunması işile çok yakından alâkadar olmakta Bu işte gözönüne alınacak en mühim nokta ah- ŞAp evlerin keszalet peyda et - tikleri mıntakalardır. Belediye fen höyeti taraflın. dan yapılan tetklikat neticesin de bu gibi yerlerde yangın bombalarının tesirlerini azalt mak için ahşap evler arasın- da geniş sokaklar açmak ka, Yarı yerilmiştir. Bu sokaklar 20 metre genişliğinde olacak ve her sokak mubhakkak bir meydanda nihayet bulacaktır, Açılacak saha 20 metre mu - rabbar kadardır. Ahşap evler bilhassa Üsküdar, Beyoğlu, Eminönü, Fatih, Kadıköy kay, makamlıkları dahilinde kesa- fet peyda etmektedir. Hazır . lanan projeye göre sokakların ve meydanlarıt açılması 6 - T, ayda kabil olabilecektir. Bu İş 22 milyon liraya ihtiyaç gör. termektedir. Bunu da vilâyet ve belediye bütçexile başarmı- ya imkân olmadığından hükü- met bu hususta meclise bir ka. nun Jâyihası teklif ederek hom tahsisat isteyecek ve hem de kanuna bu sahalardaki istim- Jâk işlerinla süratle neticelen. dirilmesi etrafında hükümler konacaktır. Istanbulda pasif gruplarının roisleri — itfajye grup — merkezlerinde — açılan kurslara devam etmekte ol - duğu gibi ayrıca her kazada halk için zehirk gaz kursları yvardır. Diğer taraftan bugünlerde belediye tarafından Eminönü, Falih, Beyoğlu kaymakamlık mıntakalarında dörder, diğer kazalarda ülçer nilmunoc siper kazılacaktır. Bunların ihales| bügünlerde yapılacak, siper yapmak mecburlyetinde olan . lar bu siperleri görüp onâ kgö. Te eylerinin bahçelerinde ka « zacaklardır. Bu niülmune siper ler Beyazıt, Fatih, Taksim gi. bi meydanlarda halkın kolay- Hkla görebileceği yerlerdö a- çılacaktır. * Floryadaki dükkânlar Floryadaki dükkânlar dün belediye dalmi enctlmeni tara. fından müzayedeya çıkarıla - korunma komlisyonda ticaret odasımdan iki, zahire - borsasından iki ve 'Ticaret Vekâletinden üç mümes. sil bulunacaktır. nkü gazeteler, | emeği ve bizmeti geçerdi | Türk kadını, bir yandan | arımı doğurur, onları kanı ve | kocasının, baba ve kardeşinin daşlığını ederdi, gürmeden büyük haklar, genl: yas” dan başka savaş payı Bugünkü, muharebeler mi, ak saçlı nineyi, emekliyen birden ölüme sürükliyecek vas *“Vatan” Ja “oy” aymı şey muş olsak bile, o büyük zafer  dipdiri duruyor. na “y da kan değil, gözyaşı harcadılar, büsbütün başka şartlar oluyor. Arlık cephe ve geri diye “taksim" ler yapmağa imkân yok, Bir memleket harbe girdi mi, bütün sınırları, sağı, solu, batısı, doğusu ile birlikte tutuşuyor. Alçak bir galebo siste. rak ihaleleri yapılmıştır. Ge « çen sene 300 Jira olan bir dük kân bu sene 1100 liraya kadar çıkımıştır. Göriİp düşîîndükç_e Savaşta kadın muharebede kadınlarımızın da va; alacaklarını, bu yazifelerin hudud ve şartlarını teşsbit öde plânların hazırlanmakta olduğunu yazdılar. Eski Türk savaşçısının en keskin silâhlarından ) eşl âdi. Zaferlerinde mızrağı, kılıcı ve nti kadar karısının da biri da dünyanın on büyük kahraman- südile beslerken, bir yandan da silâh arkadaşlığını, SAvaş yol- 1" lerde “han" kadar “batun” un da söz ve nüfuz sahi- bi oluşu İşte bu yüzdendir. Hiç bir millet, kadına, karşılık ş salâhiyetler vermez. Sonrala- rı, harbin bütün ağırlığı erkeğin omuzlarına yüklendi, Kadı. 1 düşmez oldu. Onlar, bu uğur- içinde yavruyu, emziren anayı hep sıtalar —kullanmaktadır. Böyle amansız ve bu kadar vicdansız bir muharebe karşısında ister istemez, bütün ülkeyi seferber etmek zorunda kalacağız. Bundan sonraki muharebeleri, gibi düşünmek gerektir. Bir parça toprak, yüksek ve hâkim kuleli bir palanka, bir hudud kulesi, işlek bir liman, kiymet- H bir geçit uğrunda vuruşulmuyor. Hayır, saldıranlar, sadeco yöketmek İçin uluyarak saldırıyorlar, yük olduğu içindir ki, seferberlik sistemleri ve hudutları de bir ölüm dirim — kavgası 'Tehlike bu kadar bü- dir, Evin yükünü, kadınla er. kek nasıl ottaklaşa çeokiyorlarsa, vatanınkini de öylece yan- yana ve omuzamuza çekecekler, Biz, zaton İsüklâl lesinde de bunu denemiştik, Eski tarihi kavgalarımızı unut- Mücade. şahikası hâlâ hafızalarımızda HAKKI SUIIAI GEZGİN