18 Şubat 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

tkikt V. &kndi“m; yi 'ıı'"— Mmünev, îıh üç Bosyal”. ö te N tasağaan Behaaç € Büye bakı. B Şağlit Sosyal bir | C Ya la Bânat e. | A n ken, İ îgnıohınıy“._ » Hanat, sa- ti Mtik bir mütca, İazıa TMiş Olan bu | n g Umağı lü, Tüun içindi. kdönllk. Şetir ni belli. bu Bençler. | Prensipine Giydt x Bünasebetleri —"kkler edeb:.l Tla münase. temayülleri Ötle'etmek di. Hâdiseleri 0. Yerde inkı. i Aür. Realistin “ N Tret ve il. p €debilmesi K 'ğ”'dl hatta ki'de d" tanınmış Nt biş © bu. hale 'thh'::lhk: in. Tj kVııluirıirı: ömpleksi, :âıı:t“l'ıu, insa. oluşundan i ':şl Olduğunu Töy ikt re. " Myf' MüÜnase, h h%'“"erini bü- | Hlüdir. Hzadlariy. dir İN ' SOğyal hat ) N q:;' ve Zcm“(-. ; Ücü ide yöhdetini derin ve e 'I:.ı:fu: kendi Üa » Onun ta. hh_'dtnezln. İi pı bekâmül h Yükseliş h &miyetimize tağ, €cek ve ». Bön, Denzillerini Te .1 b l bilecek ve | reti Köstermiş ve #a yenilik ve eskilik M üreeeeenanenaceseseneraecennnA realizm küvvet alan, fakat onu müodern vasıtalarla işleyen bir sanata” ta. Taftardırlar, Netice bakımından; bu genç. lerde, sanat telâkki n bu şe- kilde ifadesinde beraberlerste ken. dilerini şekilçilikten kurtaramı. yorlar. Sosyal hâdizelerin objek. tİf ve sobjektif sebepler altında sik, sık değişen dış görünüşleri. nin derinine nüfuz edemiyoralr demektir. Halkın yarattığı lâlet- tayin bir şeyi muayyen bir süz. Reçten geçirmeden, onu cemiye. tin inkişafı bakımından esaslı bir incelemeye tâbi tutmadan almak her zaman ileri ve inkılâpçı ola. maz. Halkın inkılâpçı sevki tabli. sini kamçılayamaz. Halbuki bu- Rgün bizim istediğimiz halkçılık, inkılâpçı ve ileri bir halkçılıktır. Onun içiz bugünkü edibletimiz halkın tekâmülü akışında bera. ber yürümeli, halkın hakikf bir çocuğu olmalıdır. Bunun için de ediblerimiz halk hayatının acıla. rının ve sevinçlerinin, inkılâpları. mızın ve onların an'anclerinin ya. şayan Ve yaradıcı kuvvetlerini al- malı, onları daha ilerletmeli, on. ların üzerinde işlemelidir. Yani halkımızım ve cemiyetimizin iler. leyiş seyrinin terakki ve inkılâpçı mirasına candan — bağlanmalıdır. Hakiki sanatkârlar ölmez eserle. rini dalma mensup oldukları mil. letlerin hayatlarından ve onların tarihlerinden almışlardır. Öyle ki bu eserler için halkın ve cemiye- tin tekâmülünün uzvi bir mahsu. lüdür demek hiç de yanlış ol. maz... Halk hayatına canlı bir şekilde bağlı olmak, kütlelerin hayat tec. rübelerini daha tekâmül ettirmek, onun müterakki sevki tabiatleri. | ni daha olgunlaştırmak işte ede- biyatın sosyal vazifeleri. Halk, yazılan eserlerde kendi. sini, kendi Ööz hayatını görebil. meli, onlara nüfüz - edebilmek i. gin kendine hiç de yabancı olmı. yan kapılar bulmalı. İnsan haya- tının tipik tezahür şekillerini doğ. cu olarak ve derinden kavrıyabil. melidir. Halkın hoşuna gitsin diye de eseri basit materiyaldarn işlemeye hacet yoktur; ve bu doğru da ol. maz, Şekilde de sanat ve estetiğin müşkülpesent isteklerini tatmine çalışmalıdır. Uzun ömlürlü bir sa. nat eseri ancak hem mühtevada, hem de şekilde değeri birleştiri- lebilen bir eter olabilir. Edebiyatımıza inkıl;pçı bir ye. nilik getirmek isteyen ve halkçı. lık iddia eden gençlerimiz — bizce buna ancak hakiki realizmle ula. şabilirler. SUAT DERVİŞ Büyük sanayi sahibi Tysen Alman tahi- iyetinden çıkarıldı Amsterdam'dan bildirildiğine göre Alman sanayi erbabından Friz Tysen ile karısının 4 şubat 1940 tarihinden itibaren Tesmen Alman tabiiyetinden çıkarılmış oldukları dahiliye nazırı doktor Frik tarafından bildirilmiştir. Halen fsviçrede bulunan Tysen 1933 senesinde Hitlerin iktidar mevkiine gelmesi için azami gay. 939 ilkbaharı. na kadar nazi rejimini bütün kuv- vetiyle müdafaa etmiş idi. Tysen teşrimisani 1939 da AL manyadan ayrılmış ve nasyonal . sosyalist hükümetinin kendisini muhtelif şekillerde tazyik etme. sine rağmen memlekete avdet et. memiştir. Rayş hükümeti bu sırrı uzun müddet saklıyamıyacağından ni- hayet Tysenin Alman tabiiyetin. den çıkarılmış olduğunu resmen ilâna mecbur kalınmıştır. BOB FPAPI I VAKITa abone olunuz 'şiddetli yağmurlar Bursada Beş evi su bastı Bursa, (Hususi muhabirimiz. den) — Dün gece yağan şiddetli yağmurlardan dolayı şehrimizin Davütkadı mahallesinde Dut 40. kağında 5 evi su basmıştır. Bu mahalle zemin itibariyle al. çaktır. Yağmur suları buraya hü. cum etmiştir. Vakayı haber aları zabıta me. murlarımız gece yarısı itfaiye e- kipleriyle gelerek tıkanmış su yol. Jarının menfezlerini açmış ve su. ların evlere girmesine mani olun. muştur. DY TRAREE İ Belediye Meclisi top- |lantısında konuşulanlar | — Bursa, (Hususi) — Belediye meclisimiz dün belediye reisi Ne. şet Kiperin lantısım yapmıştır. Çok münaka, şalı geçen bu toplartıda yeni e. lektrik talimatnamesi, caddelerin bazılarının isimlerinin değiştiril. mesi, İstanbula kesilmiş et nakli işi, itfaiyenin takviyesi, imdadı sıhhi otomobili, Prolesör Pros- tun yaptığı plân meseleleri Üze- rinde görüşülmüştür. Bir nisanda toplanılmak Üüzere toplantıya nihayet verilmiştir. ——— Uludağda kaybolan çocuk davası Bursa, (Hususi) — On yıl ev. vel Uludağda kaybolan çocuğa Bit dava tekrar tazelenmiştir. İzmirde baytar Aziz ile fabri. katör Mehmedin ailelerittin han. gilerine mensup olduğu anlaşıl. mryan bu çocuk için her iki aile- nin kanları alınarak tabibiadli da. iresince tahlil ettirilmiştir. Bu tahlile ait rapor müddelü. mumiliğe gelmiş, raporu cumhu. riyet müddelumumi muavini Re. şat Türel tetkik etmiş, dosya bi- rinci sorgu hâkimliğine verilmiş. tir. Seylâp esnasında ölen mühendisler Bursa, (Hususi) — M, Kemal. paşa ve Karacabey seylübı esna. sında, Uluâbat deresine indirilen motörün köprüye çarparak parça. dJanmasiyle neticelenen kazada nafia su işleri sürveyyanlarından Hüseyin ile diğer bir arkadaşı bo- gulmuşlardı. Evvelki gün Hü. seyinin cesedi Apolyond gölünde bulunmuştur. Cenazesi Karaca. beye getirilmiş, bugün de şehri. üzere Karacabeye gitmişlerdir. öelürirm ö sağiyün, lan teknisiyenler Bursa, — Kendilerine ziraat sahasından meydana gelen ye. ni bilgiler Öğretilmek; bilhassa zirat mücadele şekilleri, ziraat a. lât ve makineleriyle geniş mik. yasta ziraat yapmak usulleri etra. fında ilmi malümatları artırılmak üzere, vilâyetimizin Karacabey, Yenişehir ziraat muallimleriyle merkez ve M. Kemalpaşa müci dele teknisyenleri Ankarada zi. raat vekâletince açılmış olan zirai kurslara çağırılmıştır. ——— Bir manto hırsızı yakalandı Bursa, (Hususi) — Vilâyeti. miz merkezirde muhtelif tarihler. de hamamlara yıkanmak üzere gelen kadınların mantoları çalın. dığı zabıtaya vaki şikâyetlerden anlaşılmıştır. y Bunun üzerine faaliyete geçen rabıta, Aksaray Selçuk camij so- kağında damadı Ali Rifatın evin. de oturan bir kadımın- manto sat. uğını görerek kendisini göz hap. sine almiş; ve neticede bu_m;;—_m_ gun çalınmış olduğu meydana çı- | karılmıştır. l Yapılan tahkikzat sonunda da, suçlumun Hasan kızt 70 yaşların. da Fatm olduğu ve muhtelif ta. rihlerde Bursya ;rlere)f Umur. bey hamamından, Yeşil hama. mizden birçok mühendisler cena. | ze merasiminde hazır bulunmak | Ziraat turnesine çağırı- | | Avrupada soğuk dalgas: İsveçli seyyahlar Danimar. kaya patinajla geçtiler Deyly Telegraf gazetesi mu- habirinin Koapenhag'dan bildirdi. gine göre şimali ve merkezi Av. rupadaki soğuk son günler zar. fında azami haddine varmıştır. Esasen buz itutmuş olan Katezat boğazında müthiş bir kar firtıması olmuştur. Danimarka ile Norveç arasında bulunan bu boğazda on üç gemi hareketsiz kalmışlardır. Buzlar tarafından muhasara edil. miş olan bu gemilerden ikisi buz- kiran gemi Diğer on bir ge. mi Danimaskadı sabırsızlıkla beklenmekte olan kömür ile yük. lüdür. Danimarkada kömür sıkımtısı elduğundan binalardaki xıcak a. kar sular tamamen kesilmiş, hat. tâ © kadar ki bizzat Kral Kristian bile ocak üzerinde ısıtılmiş su ile banyo yapmağa mecbur olmuştur. Deniz Üzerinde Patinaj İsveç ile Danimarka arasında bulunan Dir Sund boğazı birkaç T"e kalınlığında buz ile kaplı- ır. Birkaç gün evvel Danimarka . nın Elsetör mıntakasındaki güm. | rük muhafızları İsveçin Helsing. burg şehrinden gelen yirmi beş İsveçli seyyahın eşyalariyle bir. likte denizi patinaj yaparak geç- Berlin Fransızca Parisuvar — gazetesi, Londra husust muhabiri bil. Berlin ve Moskovanın tekzipleri. ne rağmen Galiçya mıntakasında- ki Lov şehrinden Litvanya'ya len Polonyalı mültecilerin ifade. lerine göre garbi Ukrayna'ya ve. ya Polonyalıların tabirine göre şarki Galiçya'ya Alman kıtaları tahşit olunmaktadır. İngilizce Deyli Telegraf gaze. tesinin Sövyet Rusya - Litvanya hududundaki hususi muhabiri şu haberi vermektedir: Yeşil huduttan Litvanyaya miş olan Polozyalr bir şimendifer memuru şarki Galiçyada Horo. denka mıntakasında Alman kıta. lar: ve askeri malzeme ile yüklü olan on ar görmüş olduğunu bildirmiştir. Bu katarlar Kolomi. jaya gitmekte imiş. Aym zamanda alınan haberlere göre Alman mühendislerinin ida- Tesi altında Rus . Romen hudu. düu boyunca istihkâmlar yapılmak. tadır. Lovdan öğrenildiğine göre şeh. rin bütün cenuop kısmı, Romen hududüna kadar Alman — kaıtaları tarafından işgal olunmuştur. de Almanlar Galiçyadaki Barem hakkında mali- yenin bir tamimi Ankara, 17 (Hususi) — Yeni baremin neşrinden evvel ilga e- dilen derecelerden en yakın üst dereceye geçmiş olan memurların Yâğvedilen derecelerde geçirdikle. vi hizmet müddetleri terfi etmiş bulundukları maaş derecesinde geçmiş sayılacaktır. Mâaliye bu hususta hazırladığı tamimi alâkadarlara bildirmiştir. ——— —— ——— tekmil mandan, Nasuhpaşa hamammdan, Eskikaplıcadan, Çakır hamamım- dan mantoları çaldığı anlaşılmış. tır, Fatmanın sattığı (3) manto el. de edilmiş, diğerlerinin de kim. | lere satıldığı hakkında — tahkikat açılmıştır. — Kısaca: —— Dar sokakların hali İstanbulun birçok sokakları dar. ların birer tamirhane haline geldiğini görüyo- Su halde işlerimizi bu dar sokaklara göre yapıp, gelip geçenleri rahatsız etmiyeceğirz, değil mi?.. Ne münasebet?.. Bagün birçok dar sokak. Malüm! ruz, Herhangi bir nakil vasıtası geçmekten sar. fmazar, insan adım bile atamıyor. Belediyenin dikkatini çekeriz. ve Moskovanın tekziplerine rağmen Galiçyada Alman askeri tayvşidatı varmış! Bu haber teeyyüt ettiği takdir- | | | l Âşı ve cınayetler Şu Tünel cinayeti ile ürpermi. yen kimse kalnadı. Meşhur bir tabiri gerçekleştirdiler; Biribirle, vini boğazladılar. Katil maktul ol. du, maktul de katil. Insanlık, belki bir gün harbin önünü alacak, ebedi sulh hakikat olacaktır. İşte 6 vakit ezcli bir davanım, Habil ile Kabil kördü- Çümünün nasıl çözüleceğini dü. şünecekler, Medeniyet, şimdiye kadar her halde insan içinin vah. i tarafiyle fazla meşgul olamadı, tiklerini görmüş ve hayrette kal. mışlardır. Asıralrdanberi Dirsund boğazı rek veya patinaj yapıla. rak geçilmis deği Danirmrar. kalı gümrük memuurları evvelâ Is. veçli seyyâhların böylece Dani marka topraklarına girmeğe hak. ları olmadığını ileriye ler ise de bilâhare seyya; böyle beklenilmiyen bir şekilde memle. kete girmelerine müsaade etmiş. lerdir. Almanlar Varnemud limanları İle Danimarkarın Jedirund Hma. ni arasında münakalâtı muhalaza | ve temin için hüyük — gayretler sarfetmişler ise de bunda muvaf- fak olamamışlar: feribotları buz. lar arasında hareketsiz kalmıştır. İsviçrede — 33 İsviçrede muazzam bir şoğuk dalgası hüküm sürmektedir. Jü. roda sühuünet — 33 dür, En yük. sek hararet derecesi Zürihde — 12 olarak kaydolunmu: Holarmdada ise derecedir. Şimdiye dada gildir, sühuset — 22,2 ye kadar düşmüş ve bu soğukluk bir rekor olarak kaydedilmiş idi. hbes, kin, mağara devrini yaşatı. vor. Altın kanatlı aş! Fransız hatibi: kında söylediği sözleri tekrar e- debiliyoruz: — Ey aşk.. Senin uğrunda ne cinayetler işleniyor. Eflâtun kadını şöyle tarif edi. yor: “Kadenlarla katiyen konuşma, onlara hiç bir sırrını açma. Onla. ra danışırsan sözlerini dinle, fa. |kat onların aksine hareket eyle. E: yanında kadının da baş ve lar olduğu yerde,, hiç şün. | hesiz o kadın erkeği mezarına gö- türmüştür. Kadın sözünü dinle. yen adam erkek değildir. Kadımın idare ettiği kimse, hiç bir zaman âmir olamaz. Âdem'in saadetini mahv ve harap eden kadın; Sü. Jeymanın tahtını ziyan uğrâlan kadın, Yusufu zindana attıran ka, dın, Davut hükümdara bunca göz yaşı döktüren kadındır. Kâvus kadın sözüne inandığı için oğlu Siyavüş'ü yanar ateşe attırdı.” mnet — 24 kadar Holan. İ Eflâtundan sonra gelen her fi. lezof, şair, âlim dilinin döndüğü kadar söyledi. Fakat bütün bun- lar, malümu ilâmdan başka bir şey değildi. Selim gibi cessur, kahraman bir hükümdar bile: Şirler pençei kahrımda — olurken lerzan, petrol mıntakalarına ve Alman | Beni bir gözleri ahuya rzebun etti « Rüus taksim hattı ile Romen felek, « Sovyet hududu arasındaki demir yollarına malik olacaklardır, Askeci İşgal Galiçya mantakasınını asker? iş. gale marüz kâlması daha mühim hir hâdisedir. Bu tertibat icabet. | tiği takdirde Balkan devletlerinin herhangi biri Üzerine stratejik bir hareket yapılmasını mümkün kı- Bu hareket için de an. y daki karların tamamen kalkmasını yani nisan ayını bek. lemek icabedecektir. Galiçya petrolleri ise Almanla. rın bilhassa yağlama işlerine fev. kalâde yarıyacaktır. Hususiyle Borislav petrolleri yağlama — işi, ne fevkalâde elveri ir, Roömen petrölleri feykalâde ol. masına rağmen yağlama İşine el. Dememiş miydi?... Evet, insanlık belki bir gün bu kurtulacaktır. Fakat © vaktin insanlığı 20 nci asır insan. larma “vahşi' demiyecek mi? NIYAZI AHMET Tayyare biletleri tren- lerde de muteber olacak Ankara, 17 (Hususi) — Tay. yare bileti alıp da hava müsait olmadığı için tayyare ile gelemi . yenlerin tayyare biletlerinin tren. letde de muteber olması için Dev let Demiryolları idaresi alâkadar- lara bir tamim göndermiştir. Görüp düşündükç Nasiıl kuruluyor? Dünkü gazetelerin hemen hepsinde, ayni müjdeyi oku- duk : — Erxincan yeniden kuruluyor. Orada kiyamet kopalı, henüz iki ay bile olmadı. Bu kadar kaıma bir zamana otuz iki bin cenazenin vazifeleri bile güç sı- garken, yeni bir şehrin kurulmasına başlamak, gerçekten öğünülecek bir şeydir, Böyle bir başarışı, milli kudretimizin yüksek bir eseri gibi de ( biliriz. Ancak şu var, ki can, Tokat, Amasya gibi büyükçe merkezlerle onl etrafındaki kasaba — ve köüylerdeki geniş Kerzincanlar, Amasyalar kurulurkoen, çok de- rin tetkiklerin yapılmasını da emrediyor. — Felâket etrafında konuşulup, yazılırken bülün ağızlar, bütün kalemler, bu mın- takanın tarih içindeki geçmiş zelzelelerini sayıp dökmüşlerdi. Hik heyecan ve çılgınlık günleri geçip de, facla, şuur ay- dınlığına çıkarılınca, bir daha tekerrür etmemesi çareleri de araştırılmağa başlandı. Yeryüzünün bu tabiat vuruşlarına en çok uğramış ülke- eki yapı tarzları üstünde kom ponların tecrübelerinden — söz Onların zelzele mantakaları için yeni bir Inşa sistemi buldukları söylendi. Hattâ bu arada mukavva evlerden bahsedenler bile oldu. Sert rüzğürlar uğrağı, kalın kar tabakalariyle örtülü bir *iklim,, de mukavya ev, haylı garip olmakla beraber, bunları da gülümsiyerek dinledik. Zelzele, eğer bir toprak yaradılı- şının neticesi İse, bu yaradılışta yerler, nrada sırada xsarsılacak- tır, Vatan değiştirmek kabil olmadığına göre, bu sarsıntıları karşılayacak çareyi, binanın «isteminde arayacağız. Beton, galiba dayanmıyor. Çolik levhalarla potrel direk- lerin işimize daha çok yarayacağını umuyorum. Buna karar vermek hakkı, fen heyetlerinindir. Onlar, etraflı tetkikler- den sonra, memleketimiz için bir Inşa tarzını benimsiyobilirler, “Karabük,, fabrilalarının işlemeğe başlaması, belki demir harcanışını, güç katlanılacak iktısadi bir yük olmaktan çıkar- mıştır. Acaba, şimdi kurulmağa başlandığı söylenen yenli Erzin- can, hangi sistem yapıyı benimsemiştir? Bu noktayı bilsey- dik, müjde karşısında gerçekten sevineceklik, HAKKI SÜHA GEZGİN Lerin