10 Aralık 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

'E e VAKIT l İşaretler ı İçerde ve dışarda Alman | propağandası Türk milleti propaganda, hattâ tehdit karşısında doeğiş- miyen tek bir psikolojinin sa- hibidir: İstiklâlini korumak, her şe- yini muhafaza etmek istiklâl ve hürriyet için ölüme kadar her vasıtayı gözüne almak !.. 'Türkiye topraklarında yaş yan insanlar İşliklâl ve hürri- yeti şimdiye kadar hiç bir kuv- yetin yardımı, yabul siyasi icapların noticesi olarak elde etmemişlerdir. Vatan toprak- larını kariş karış müdafaa ede- zek memleketin istiklâlini el- de etmişlerdir. İstiklâl harbi böyle kazanıl- dığı gibi istiklâl harbindenbe- ri geçen her gn de bu haki- kati milletin. şunruna naklet- Miştir. Sulh senelerinin de Türk milleti için garantisi an- cak istiklâl ve hürriyetini ko- rumaya karar vermiş olma- sıdır. Hariçten bize tevcih edilen propaganda hücumları böylece kırılmaya mahkümdur, Berlin radyosunun —epey — zamandır tekrar ettiği tehlikeler karşı- zında vatandaşların bir kılı bi- le oynamamaktadır. Olgun bir millet sulhun, hürriyotin, istiklâlin nimetle- rinden istifzde edebilmek için #lümün de münasını anlamış #nsanlardan mürekkap bir küt- l demektir. Hayatın icaplarını kavrayan bir millete yapılm :k istenon telkinler sadoco gülünçtür. Memleket içinde Alman pro- pagaada organlarnım faaliye- tâno gelinceo, milli "“irlik çerçe- yesi — içinde olan Türk milleti bunlacı nefret ve İ | natrnra gü terdiği yüksek hassasiyet milli birlik hareketinin gayet bariz yasıflarından birini ortaya at- maktadır. Memleket dahilinde gazete- <i, yühut >-n? blr —>mur s- Katiyle hareket eden ecnebile- rin Türk efkârı umumiyesini karıştırma" hususunda göster. dikleri cüroto doğ.usu hayret etmek icabeder. Bazı yaban. Jarm memleket- to efkârı umumiyo Mmücssese- derini ifsat 1 n yapt*darı ha- reketleri bir nozaketsizlik, k ba bir cüret nddetsek te bur, nun muhasebesini yaparken ! memlekette efkârı ııınuıılyo)iı bulandırmak — eüretini irtikâp edenleri bundan sonra bnubng—f bırakmamak Jâzım geldiğini,; ddare makamlarımızın bu me- / selelerde çok hassas davram , 19 BIRİNCİKANUN 1835 Vapursuzluk yüzünden Mallarımızı harice İ « | gönderemiyoruz İ Dün İtalyadan tekrar mühim | ithalât eşyası gelmiştir. Bunlar | arasında bilhassa demir eşyası, . yün mensucat, makine ve aksa « mı, princ eşya, zımpara kâğidi, ik, mantar, sigara bil ve aksamı faz- ihracalımızın son günlerde vapursuzluk yü - zünden azaldığı görülmektedir. Harice gönderilecek maddeleri - miz ecnebi vapurlarının Hman - larımılza az uğramaları yüzün - den gönderilemiyor. Bu sebep - ten dün yalnız İtalyaya susam, Fransa voe İtalyaya fasulye, Bulgaristan, Romanya ve Yu - nanistana taze balık, Suriyeye kestane, Mısıra elma, Fransaya paçavra, Filistine ağaç kabuğu gönderilmi , eee Güizüke Bir koridor toplantısı! GCeçon Camartesi günü ekke- riyet olmadığı için toplanamıt- yan İstanbul Barosu Avukat ları dün öğleden sonra toplan- mışlardır. Avukatlar yorsizlik yüzün- den adliyenin bulünduğu Yanl- postahano — binasında, ikinci katta ticaret malhkemelerinin önündeki küöşeli koridorda top- lanmışlar ve sağ taraftaki ko- ridorla, gol taraftaki koridor- da birbirlerinin yüzlerini gö- remiyen âzaların konuşulan! rı işitmeleri için de hoparlör konulmuştu. İdare heyetinin Traporu ©- kunduktan sonra bazı avukat- lar söz almışlar ve müzakere- ler bir hayli münakaşalı göç: miş, bu arada avukat Vedat, Aza soçimi mesolesine temas etmiş ve buzı yerlerden Mmiülta- Teast sorulan Baronun, umum! heyetin fikrini almadan müta- lea beyan etmemesini söyle- miştir. Avukat Asım, Tapu dalresin- de bir kata sıkıştırılan bukuk mahkemeleri maselesi üzerin- de durmüş, malizurlarından bahsetmiş vo: * —- İdame heyeti raporunda hukuk mühkemelerinin şürayı devlet binasına taştnacağı Ü- midi kaydedilmektedir. Ben bu ümide iştirâk etmiyorum. İdare heyet! bu mesole Üzerin- de ciddi bir şekilde meşgul ol- mayor. ÂAltı yüs elli hukukçu- nun teşkil ettiği Barodan bu hususta mütalea soruldu mu?,, demiştir. Bundan g#onra söz alan avu- "| kat Celâl Soyu da ayni mese. 10L.Kân.| 11 LKân, 28 Şevval Kasım 8X BU Şevval Kasım M Vakitler Vasati Ezani Vasati Ereni Güneş 713 232 Ti4 233 Üğle 1207 7261207 726 İkindi 14 28 947 14 28 0 47 Akşam 16 41 12 00 16 41 12 00 Yatsı 18 19 1 38 10 19 1 38 İmsak 5281247 5 20 12 48 Yirmi yıl evvelki Vakıt Bir divanı harp kararı 0 .12 919 Divanı harbi örfi dün Esat Paçşa. mın riyaseti altında içtima ederek Halil Paşanın firarında teşkil olu- man çete cfradından bazılarını din. kemiştir. Neticei muhakemede reis, Hüse- yin Efendinin altı sene kürek ve Mehmedi danini nazarı itibare alarak dokuz sene küreğe mukabil dört buçuk sene küreğe, Halil Be- yin de kanum cezanın on sokizinci maddesine ltevfikan altı sene hap. sine karar yermiştir. leye temas ederek bina işi hal- ledikten sonra kanunların mo- dern olmasının bir şey ifade etmiyeceğinden bahsederek özlerini göyle bir nükte ile bi- tirmiştir: *'1 — Nasıl, ki Kurbağalıde- rede tahtelbahir manevra ya- pamaz, ahırda tayyare uça- mazsa, ayrı ayrı yorlere dağıl- mış adliye de faaliyette bulu. namaz., Müzakerenin kifayetine dalr varilen takrir kabul edildik- ten sonra altı iİdare heyeti Azasının seçiminc -irişilmiş ve avukat Abdullah Güöz 66 reyle kazanmıştır. Diğerleri hakkın- da verilen reyler tasnif edile- mediğinden gelecek hafta top- lantlmak üzere İçtimaa niha- yet verilmiştir. <i dekede Kartalda mektep vaziyeti Kartal kazasınm ortaokul va- ziyetini tetkik etmek üÜzere ma- arif müdürü Tevfik Kut dün Kartala gitmiştir. Vekâlet Ana- dolu kryismın ortaokul ihtiyacı- nı kati surette halle karar ver- miş bulunduğundan, icap eden bütün tedbirler almacaktır. Her allenin gelirini ve gide- rini bildiren muntazam bir hor sap defteri olmalıdır, Hesapsız harcayan puzlasız genilyo ben- zer. Üniversitenin kitap ihtiyacı Rektör bu mühim maarif meselesi hakkında dün beyanatta bulundu İstanbul Üniversitesi Rektörü Bay Cemil Bilset Üniversitenin kitap ih. Hyact ve kitap meselesi - otrafında dün şu mühim — beyanatla bulun. müştür: “— Kitap meselesine dair son günlerde yapılan neşriyatı dikkat, le takip ediyorum. Bunların mem- leketin ve talebenin kitap iştiyakı, nın bir Madesi olmak itibariyle te. lAkki ederim. Şüphe yok ki kitap İşi üniversi, tenin halletmeğe mecbur - olduğu işlerin en göcüdür. Bir kere, ilmi eser meydana ge- tirmek kolay değildir.. Bunün için her şeyden evvel bir ilim adamının huzur içinde kendini ilmi araştır. malara verebilmesi ve hevesle bir ömür çalışması lâzumdır. Muhal, let eserler ancak böyle vilcuda ge- lir, Bu şartların temin edilebilmesi halinde de eser vücuda getirme, miş Hlim adamları çoktur. Kendi branşımda söyliyeyim, Fransanın ve İsviçrenin şöhretleri düayayı tutan Devletler Hukuk - profesörleri Rencaült ve Lepradella, Mereler ve Norel çok uzün — yıllar okuttukları dersin ne muhtasar — ne mufassal birer kilabını. bırakmamışlardır. İktisadi şartlar da ilmi eserleri hazırlama meselesinde rol oynar. Talebesi veya okuyucusu — mahdüt, zürnreler her yıl birkaç nüshası sa. Ulacak eseri vücuda getirmeğe ilim | adamını teşvik etmek İüzımdır. Kitapsızlıktan — şikâyetin — haklı mnoktaları vaerdır. Bazı derslerin bülâ kitabı yaktur. Bunun — başlıca Üç sebebi vardır. Ya ders yeni kan muştur, ya profesör yenidir, yahut fta dersin ayrı ayrı eserlere ihliyaç gösteren muhlelif kısımları — var, dır. Meselâ, iktisa fakültesinin 4 ün. e€0 sınıfı bu yıl açılmıştır. Bü sı. nıfit bütün dersleri tabil olarak ki. tappsızdır. Zaten oksikler en — çok bu fakülte ile fen ve edebiyat fa, kültelerindedir. Eksikleri bir yandan tamamla. mağa çalışırken üniversitenin ge. nişleyon faaliyeti — her yıl eksikler ortaya koyacaktır. Üniversitede bu. rada öğrenilir ve ilim derinleşmek, le elde edilir. Bu tilbarla her ders kitabının yanında büyük ilim kitapplarına, ayrı tetkiklere daima ihtiyaç ka, lacaktır. Bunları ne kadar hızla çalışsak kısa yıllarda tamamlaya, mayız. Talebenin ilk düşüncesi profesö, rün notunu veya kitabınt belleme ve imtihanı bununla verip geçme, dir.İlerledikçe ve ilmin bununla elde edilemiyeceğini — öğrendikçe derslerde esaslı noktaları not etme, bünları — derinleşlirme, — kitaplara, kütüphanelere baş vurma hevesi gelir ve Üniversite tahsiti bununla yapılır. Manifatura eşyaların- da yeni tenzilât Manifaturacılar dün bir toplantı yaptı İstanbul manifstaracıları dün sabah ticarel odasında son taplan: tıdarını yapmışlar, ve üzerlerinde yüzde 60-T0 ihtikâr görülen mani. fatura eşyalarmı normal fiatlara indirmek için almması icab edon tedbirleri kararlaştırmışlardır. Toplantıda mmtaka ticaret müdürü Avni Sakman ilo ticaret öodasr nmumi kâtibi Cevad Nizami Düzenli de hazır bulunmuşlardır. Neticede almmış ve almacak tedbirler göyle tesbit edilmiştir: 1 — Bazı ülecarların, pliyasadaki manifatura eşyası mevcudunu azaltıp fiatlardaki yükselişi temin maksadiyle — mallarını bankalara terhin ettikleri va karşılık olarak mühim avanslar aldıkları öğrenil- miştir. Bu avansların kesilmesi için derhal bankalara emir verilmiş. tir, Bankalardak! rehin mallar satılacak, avanslar böylece geri alin. mütş olacaktır. İstiyen tilecarlar kendi kandilerine avansları geri te- diye ederek mallarını alabileceklerdir. Böylelikle piyasaya mal çıka- rilmiş ve dolayısiyle fiatlar düşürülmüş olacaktiır, 2 — İtalyadan manifatura eşyası getirilmesi tamin edilecektir. 3 — Hükümet fabrikalarınm flatlarımı indirmeleri temin oltma, caktır. 4 — Gümrüklerde henliz çeklimemiş olan Sellove mamifatura Oşyasınm da çıkarılması için bir ksararnama projesi hazırlanmış, Ve. killer Heyetine verilmiştir. 5 — Yüsde elli selloveyi havi pamuklular malüm olduğu Üzere gümrüklerde ipekli addedilmekte ve böylece yüksek gümrük tarife- sine tâbi tutulmaktaydılar. Yakında Vekiller Heyetinden çıkacak yeni kararnameyle bu nevi kumaşlar, yalarz bir dofaya mahana olmak üze- re pamuklu eddedilecek, az gümrük resmiyle ithaline müsaade olu. nacaktır. Bunlardan başka hükümet ihtikârim tamamen önüne göç- mek için diğer bazı tedbirler almım, evvelcö hazırlanan ihtikârla mü- cadele kanunu projesini daha geriş ve şümullü bir şekle Meclise sevketmiştir. sokarak Diğer taraftan iplik ve makara buhranı piyasada çok şiddetlen- miştir. Beş kuruğluk makaraları 15 kuruşa bile tlimak mümkün ola, mamaktadır. Okullarda hava hücumlarına karşı tecrübe Hava hücumlarıma kargı okul- larda yapılmasına başlanan pa - sif korunma teşkilâtı hazarlıkla- rt tamamlanmıştır. Bütün okul- lar teşkildtlarımın muntazam bir sürette çalışmasını kontrol et - mek üzere denemeler yapmaya başlamışlardır. Dün Fatih 56 ıncı okulda bir deneme yabpılmıştır. 700 tale - besi bulunan bu okcılda teerti - beye verilen bir işaretle başlan- miş, bütün talebe sükün ve in- tizam içersinde maskeli öğret * menlerin vezareti altımda okulu bosaltmışlardır. Evleri uzak bu- lıman talebeler sığınağa — İltica etmişlerdir: Bu şekilde denemeler pazarte- si gününden itibaren biütün o - kullarda daha geniş mikyasta yapılacaktır. Tedaviye muhtaç ço- cuklar için Yeni çocuk dispan- serleri açılacak Tikokullarda okuyan çocukla- rm gıhhi vaziyetini kontrol ve tedaviye muhtaç olanların, te - | dav yapmak üÜzere muh - | telif kazalarda veniden cocuk dispan ee acılacaktır. Şim - diye kadar Usküdar, Beşiktaş ekapnıda — bulunan dis - ıden gerekse ilkokul cağma gelmemiş - çocuklardan yüzler - cesi muayene ve tedavi edilmiş- tir, Sıhhi dispanserlerden başka ayrıca göz, diş klinikleri de ku » rulacaktır. Bu hususta tetkikler yapılmaktadır. -— Salye davası Dün de bazı şahitler dinlenildi Satye binasını yolsuz bir şekil. de satın alarak hazineyi yüz bin liradan fazla zarara sokmaktan marmun olan Denizbank erkânı. nın birinci ağır cezada görülen muhakemelerine dün de devan edilmiş, şahitler dinlenilmiştir. Yine bir hayli meraklının dol. durduğu mahkeme salonunda ilk dinlenilen şahit İstanbul defter. darı Şevket idi. Defterdar Şevket, alım satım işi hakkında esaslı bir malümatı olmadığını söyledikten sonra şunları anlattı: “— Maznunlardan avukat Atıf mektep arkadaşımdır. Bit gün ge. lip beni vördü. Kendisinin de bu işe karışacağını, hiç para alma. dan bir makbuz imzaladığını ve başına gelecek âkıbete katlanaca. Bnı söyledi.” İkinci şahit eski Denizbank şu- be müdürlerinder ve şimdiki 1L manlar umum müdür muavini Hümid Saracoğlu idi. O da alım satım işine dair malümatı olma. dığmi, fakat Satye binasırın He. yeti Vekile karariyle istimlâk e- dilmesine karar verildiğini malü. mat kabilinden Yusuf Ziya Önişe bildirdiğini söyledi. Üçüncü şa. hit limanlar umum müdürü Rag. fi Manyas da aynı şekilde ifade kten sonra elektrik şirketi. nin müdürlerinden Delakrua din. mğldi. Delakrua da şunları söy. lit “— Satye binasına 250 bin lira kıymet biçerek satışa çıkardık. Jerans şirketi bize yüzde beş ko. misyon ile Denizbankı müşteri o. larak buldu. Satışı tık, mızt aldık.” AM Hamal Salih, Muhiddin ve da. ha birkaç şahit dinlenildikten sonra vakit geçiktiğinden muha. keme başka bir güne bırakıldı. — Kadıköy koyunda balık tutmak yasak Bilhassa balık mevsimlerinde her akgam hava karardıktan sonra Haydarnaşa ile Kadıköy trasmdaki koyda yüzlerce balık €t kayığı toplanmaktadır. Alâ - kadarlar bu vaziyeti Haydearpe- şa ve Kadıköy iskelelerine va - naşacak vaburlar için tehlikeli görmüslerdir. Bu sebepten bu kukvgn balık tutmak menedile - cektir. — Mersin vapuru sulara kapıldı Dün sabahSirkeci rıhtimm - dan hareket eden Denizyolları idaresinin Mersin vanuru sula- ra kapılmış, denizdeki demirle- ri çıkarmakta olan Gevve al - garnasına çarnmıştır. Bu ufak geminin sancak baş kavortasm- da bulunan Tumbuz camları kı- rılmış ve bazı kısımları hasara kitanları Maarif Vekilliği tarafından tov- Tanan bir komisyon marifetile hazırlanmıstı. Bu kitanlar for - ma forma basılarak okul tale » belerine dağıtılmaktadır. Ede - ;4’:'“ tar'hi Htıbll..Mrht n—rm 'nr tamamen basılmış ola - caktır, Hor Türk yerli malı kullan- Radyomuzda “yabancı,, dille “Türkçe. neşriyat Yazan: Hikmet Münif D ünkü “Cumhuriyet” yomuzum bir eksiği” bAf” lığı altında neşrettiği bir Yağ” da, Ankara yabsir © dillerde yaptığı neşriys” tenkit ediyordu. ökei” Onun “radyomuzun bir yü ği” demesini bir l;om ilman — larak kabul etme! Radyomuzun hiç güphesiz )j' “bir. değil", eksiği vardır. Vakı sottifimiz ve zamanla nacağıma emin bulund! bu eksiklerin başlıcası da, ©© nebi dillerde yapılan nmyl’ muhtevasıdır. Ötedenbe: Bizim meselâ gu farsça neğriyata, noden beyni havadisten başlanır? Türkiyedir. Radyo merkezi, karadadır. Maksat, kendi Tet ve kabiliyetlerimizden bi larmı da istifade ettirmi Fakat bu hizmete kargılık bette ki bir kârımız olacakti O kâr nedir: Temiz Türk idesli ne, insaniyetperver Türk deşliğine sempat!, sayyrı ve de ortak kazanmak!.. Me! titanıtmak!.. Halbuki bizim şimdi muz sadece bir hizmet ol kalryor. Öğle vakti radyo! giyoruz; türkçe neşriyatta ğu gibi, faraça neşrivatta avnı beynelmilel haberler diliyor... Yani Finlândiya - harbi, Almanya - İngiltere cadelesi, Amerika - J: münesobatı... Şunu daima hatırda yız ki, bu gibi haberler, ya olduğu gibi Tuhrana zamanda gider. Beynel tihbarat ajansları, bütün medeni merkezlerinde habirler bulundururlar; ©-merkezlerin reemi ajansl: angalmanlar yapmışlardır. naenaleyh bu nevi havadisi zim onların da olmaları daima kabildir ve zimki yalnız “malümu ilâm” ibâret kalır, Halbuki, diğer taraftan dimize ait haberler de ve: ihmal etmiyecek olsak, ki! ne kadar daha enteresan ve rinde bir hareket olur. Türki den gelen bir ses, evvelâ yenin ahvalini, noktal n hususf hayatını İnga ve öğretmeli, başkalarıın bizden alamamış olduğu leri vermeli değil midir? hada söyliyecek sözümüz Amh.ııî""' aa gfu:n-h VI â bugünkü harp sile dakikası dakikasına nesriyatla dolmuş olan İngil! radyosunu acm... ki, Ük verdikleri p kendi — istihbar menbalarıdf Kendi gaye ve itibarlarıdır. Ankara radyosu tertin her gün yabaner dillerdeki riyata esas olmak Üzere, - tahkikata lüzüm yok - o sabah gazetelerinde yazı! lan miüllf ehemmiyeti haiz berleri, fikirleri toplasal: zaman için - kâfidir. Bir için, diyorum. Zira, bu ler de, nihayet Üç dört ra İran komşumuzda nabilecek şeylerdir. Vel temas etmeli, propagandi vesile olacak ve fakat rina da bir fayda verecel nek teşkil edecek ana rimizi daha İyi tanıtacak, yacak, neşriyat malrk, düşünmeli, Başka ketlerin ecnebi neşriyatıni meli. Son zamanlarda mahalli neşriyatı ecnebi en gşavanı imtisal şekilde gy of eden Budaneşte radyosu ol! Oraya da kulak vermeli. türkçeden başka bir dilde, kat esns - it'barile "Türk” neşriyat yapmalıdır. Milit Şef için bir büsi Yedikule dısmda Balık!i tanesinin Atetürk parkmda, Atatfirk büstünün yanıtdâ Şef İsmet İnönü İiçin YEP * mermerden büst tamı & İ Gt TU ti CA - GE 'â'î Öa $ tul k g & < E AĞ L ö & & ÇU 4 g & l Fan ll &â&&ö& 3a & Vah Ç S & e ' ÇA tır. Simdi büst lzerine mak savaşında — gönüllü - bir | yazılmak işi üzerinde çalısl tadır, propagandacı olmalıdır. » # yi