12 Kasım 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

O t— VAKIT — İsmet İnönü büyük yasımlzın — lu Ajansmı memur etmişlerdir. N? 3 V 12 BİRİNCİTEŞRİN 1939 işaretler Polıtıkada müs- bet netice Harp sıralarda hükümet ihtiyati tedbir olarak İ bazı ihraç maddelerinin harice sevkini menetmişti. Harbin ilk günlerinin kararsız manzarası karşısında alınan bu tod- bir tamamen yerinde idl Emrivâkilere boyun eğmemek, hâ- diseleri daha önceden karşçılamak istiyen devlet adamlarının yapacakları yegâne hareket icabeden todbirleri evvelden al- maktır, Harp patlar patllamaz Refik Saydam Hükümetinin nazarı itibare aldığı ©n mühim esas memleketi ateş hattının daşında bırakmak ve memleketi cmrivâkilere karşı hazırlıklı tutinak oldu. Harbin başladığı gündenberi takip edilen politika har- bin realitesine, tabiate uyğun şartları ihtiyar ctinekten başka bir şey değildir. Bunun için tehlikeyi yüzde yüz karşılamak için alınan tedbirler, bu tehlikeler geçüiği dakikadan İtibaren ortadan kaldırılmaktadır. İhraç maddeleri üzerine konulan çıkan manzara şudur: Türkiye istihsalâtı ci mali onun bu iktısadi fanliyetinit durdurmamıştır ve durdur- ; mnuyacaktır. Dünyanın karışık bir zamanında iştihsal tempo- sunu uyakta tatmak sannedildiğinden daha güçtür. Dünyanın bir köşesinin kan ve atöş yumağı hnlini aldığı günlerde istihsal seviyesini muhafaza etmek için memleketin ne kadar normal bir soylir içinde yaşaması lüzimgelir. Bu ıııırmıl bugün bir hakikattir. Vakat bu hakikat durup Llırıırlu-ıı. kendi kendine tahassül etmiş değildir. Bu halin husulü ancak harici ve dahili politikanın — birbirine destek olarak milli saadete hâdim kılınmasiyle mümkün olabilir. ; Harbin başladığı andanberi hükümet siyaseti şaşmadan hâ- ; diselerin nevine güre metod değiştirerek bu gayeye doğru ilerlemiştir. Hükümelin sulha hizmet politikası daha ilk günlerden itibzren müsşbet neticelerini vermeğe başlamıştır. — İstihsali arttırmak hususunda bundan önce de hükümetin neşrettiği beyannameler, ve umumiyet itibariyle Oumhuriyet Türkiye- sâinin harp karşısındaki hattı hareketi memlekette bir istihsal buhranma imkân bırakmamıştır. Çünkü, bir tarafta iş hürri- yeti, bir tarafta inzibat, bir tarafta harici emniyet Cumhurt. yetin kuvvetli otoritesi ilo garanti altıma alınmış, iç ve istih- sal nlzamı bozulmanuştır. Vatandaşlara sulh zamanında olduğu gibi çalışmak imkâ- nni bahşeden şartlar ancak enerji, dirayet, hakikati yüzde yüz kavramak suretiyle elde edilebilir. Dışarı çıkarılması menedilen maddelerin yeniden ihraca müssade edilmesi muh- telif bakımlardan inkişaflara delâlet edeceği gibi bilhassa Refik Saydam hükümelinin iki uylık harp esnasındaki müs- bet faaliyetinin yeni bir delilidir. | Sadri Ertem — Blîyuk yasımız NN Ee fesör Hasan Reşit Tankut, anlatan — kıymetli yildönümünde necip duyguları- | bir hitabede bulunmuştur. nı bildiren saym y teşokkürlerinin ilâğıma Anadolu * 4 & Berlin, 11 (ALA.) — Ebedi Şef Atatürkün ölümü yıldönü- mü dolayısile büyük elçiliği - mizde yapılan merasimde sefa- ret, konsolosluk memurini ve Berlindeki bütün — vatandaşlar hazır bulunmuşlar ve merasim salanunda — Atanin çi bediyete kadar yaşıya E sürlenmiş #abiome döünlş huşü X — Buşkumandanın ile eğilmişlerdir. Ataşemiliter binbaşı Akmın İstiklâl * har- -— bindeki dâhiyane idaresinden büyük elçi Hümw Gerede de -— Ebedi Şefin şahsi karakter ve — Mmezayasına dair kıymetli hatı- tahdidin kısmen kal- | darılanış olması Upkı tehlikeler zamanında alınan tedbirler ; gibi bir hakikatin ifadesidir. Tahdidin kaldırılması ile ortaya î menbalara maliktir. Harp ılıll.! İ bodi Şefin hayatını, eserlerini, | mıştır. Hasan Reşit Tankut hitabe- | sinde Atatürkün ölmediğini, | O'nun, Kemalizm rejiminde e - ı cağını, Atatürkün insan dstü bir varlık olduğunu, tefesslih etmiş eski Ounuılı cemiyetinden bugünkü ralarmı anlatmıstır. İzmir, 11 (ALA.) — Ebedi Şefin ölümü olan dün, şehrimizdeki konsoloslar — heyeti beraberce Atatürk hey - — keline gitmişler ve burada Hal kevi idare heyetince karşılana- Tak heykele merasimle büyük — bir çelenk koymuşlardır. Bu münasebetle konsoloslar -— adına İngiliz Jenerul konsolosu y Atatürkün ölümü . yıldönümü — münasebetile Türk milletinin - duyduğu kedere İzmir konso - loslar heyetinin tamamile işti- — Yak eylediklerini ve Atatürke saygılarının bir ifadesi olan — Bu çelengi kemali hürmetle — heykele vazettiklerini bildir - — miştir. Bu nezaket ve samimiyet ese- / Tine Halkevi namma teşekkür tdıhnln.lr S *& Antakya, 11 (ALA.) — Ebedi © Şef Atatürkün ölümünün bi - rinci yıldönümü dün burada — hazin ve milessir. merasimle anılmıştır. Merasimin yapıldı- ği Gündüz. Sinemasını başta vâli, Parti müfettişi. Parti ve - Halkevi relsleri, mebuslar, ns- — keri ve mülki erkân olduğu hal- -de kesif bir kalabalık doldur - - Muştu, Sahnede Atatürkün çi - — gekler arasımda hir büstü bu - Tunuyordu.' Merasime saat dor kuru bes geçe başlanılmır, voş Sökalik Ve htiram sükütün- yet Halk Partiziyle milli birliği gâımllm. ve nihayet ebedi n bütün insanlığın hâdimi olduğunu söylemiştir. Tankutun hitabesinden son - | ra Maarif Müdürü Atatürk lqln yazdığı şiirini bir muallim arkadaş da Milli Şefi- mizin, Atatürkün ölümü müna- sebetile millete neşretliği be - yannameyi okumustur. Bundan sopra Atatürkün ha- zırlanan ve etrafında meşaleler yanan büstüne gidilerek müte . addit çelenkler konulmuş ve bu hazin merasime son verilmiş - tir. Kara ve deniz Ticaret kanunlarında değişiklik Ankara, 11 (Hususi) Adliye Vekâleti kara ve deniz ticaret kanunlarında tadilât yap. mak üzere bir müddet geri bıra. kılmış olan çalışmalarına yeniden başlamıştır. Verilen malümata nazaran yapılması istenen tadilâ. tın mahiyeti ve nelerden ibaret bulurması lâzım geleceği hak . kında teşekkül eden komiayon son zamanlarda İsviçre kantınla. tıadaki tadilâtı aynen kabal ede. cek veya evvelce hazırlanmış o. lan esaslar dairesinde faaliyetine Mevam edecektir. Avrupaya tekrar gidecek talebeler Vize muamelelerine bayram ertesi başlanacak Orta Avrupanın harp halinde sulunması - dolayısiyle — yabancı memleketlerden çağırılan talebe. | lerimizin tahsillerine devam et. mek üzere gidebileceklerini yaz. mıştık. Bu karar vekillik tarafından a. lâkadarlara tebliğ edilmiştir. Bay. ramertesin'den itibaren polis mü . dürlüğü bu gibi talebelerin vize muamelelerini yapmaya başlıya. caktır. — Okullarda riyaziye dersleri Maarif vekilliği riyaziye ders. leri etrafında yeni kararlar — ver. | miştir. Bu kararlara göre; geçen | ders yılında okullara gönderilen müfredat proğramında yazılı ol. duğu üzere, bu ders yılımda fen kolu metamatik dersleri yedi sa. at içinde verilecektir. Bunlardan bir saat Astronomiye ayrılmak şartiyle, kalan altr saat geometri | ve cebire tahsis edilecektir. Geo. metriye dört saat, cebire iki saat | ayıılabilirsa de bu hususta — hiç bir mecburiyet konmamıştır. E. sas olan şey bu iki derse ait me. | lekenin altı saat içinde temin e. dilmesidir. İkmal imtihanları hak- kında bir karar İlk okulların mezuniyet imti - | hanları tamamlandıktan — sonra | talimatname hükümlerine — göre, | bir hafta sonra da ikmâl imtihanı | yapılmakta idi. İkmal imtihanlarının bir hafta sonra yapılması bu imtihanlartlar | beklenen neticenin alınmasına imkâmr vermemektedir. İkmal im. tihanları on beş gün sonra yapı- : lacaktır. | Okul'arda ikamet yasak Sön yapılan tetkikler neticesin. | de bazı akul idarecilerinin o. kulda ikamet ettikleri anlaşı! . | | | Her ne suretle olursa — olsun mâarife ait binalarda ikamet e. dilmemesi, aile ile birlikte oturul. | maması katiyen yasak ıdılmıım Bazı okulların teşkilâtında bulu. | nan ilâve kısımda yine okul için | kullanılacak, ikamete tahsis edil. | miyecektir. SiLaşiRli. Fransız yolcu postaları nakliyata başladı , A harbinin başladığı ey. Ki ı';ıucııüıııhırl tatil edilen Fransız yolcu postaları tekrar ih. das edilmiş, ilk yolcu vapuru dün Akdenizden Himanımıza gelmiş . tir. Bu vapur Teofil Götye yolcu gemisidir. Bundan sonra her haf. ta İstanbul ve İzmir limanlariy. le, Suriye, Mısır, Cezair ve Pran. sa limanları arasında Pransız vapurları tarafmdan — muntazam yolcu seferleri yapılacaktır. Dün gelen Teofil Götye vapuru İzmi. | re de uğramıştır. Bugün Lmanı. mızdan tekrar Akklenize hareket edecektir. . ” Bir amele yaralandı Dün limanda bir kaza olmuş. tur. Şamandırada bağlı İngiliz bandıralı Trintiya vapuruna tif. tik balyaları yüklenirken bu bal. yalardan biri vapurum, 2 nümara. İt ambarında çalışan Halil oğlu Feridin üzerine düşmüş, ameleyi muühtelif yerlerinden — yaralamış. tır. Ferit can kurtaranla Beyoğlu hastahanesine kaldırılmıştır. | Pazar lPıuuteı'ı | 12 11 Teş. 13 H. Teş.!| Kasım & Vakitler Vasatl Ezani V Kannl 140 T7T w B42 147 Öğle li 58 7 03 İkindi * 942 Akşamı 16 54 12 00 Yatsı 18 28 1 54 İmşak — 5 02 12 07 Güneş .o 1it 54 M 3 903 | 16 63 12 00 || 1827134 503 12 08 | | derecedir. | müsaade edilen maddeler üzerin. | bat, yiyecek maddeleri ve tütün | deri gelmesi beklenmektedir. Hü. Ortatedrisatta numara mikyası değişiyor Tam numara 5 | Maarif Vekilliği orta tedrisat ! mi müecseselerinde talebeye verilen numara usulünde bazı değişme - ler yapmaya karar vermiştir, Bugün orta okul ve liselerde tam numara 10 dur. Talebenin | çalışma tarzını ölçmek üzere oön | emektedir. Verilen yeni karara göre | okullarda olduğu gibi lise ve or. ' ta okullarda da tam numara beş olacaktır, $ pek iyi, * ivi, 3 orta, 2 zayıf, 1 de fena olacak. 3 dem az numa. nümâra mühtelif kısımlara tak. | Ta alan talebe sinif geçmeye müu- | raffak olamıyacaktır. Bu karar birkac güne kaklar bü. şün okullara tebliğ edilecektir. Öğretmen bu suretle talebeyi daha iyi bir mikyasla ölçecektir. sim edilmiştir. Bu taksime Loı: | 9..10 pek ivi, ? . 8 iyi, S . 6 orta Besten ar numara 'a. lan talebe zavif ve nek zavıf de. rTecelere ayrıldığından sinıf geçe, | Piyasada vazıyet iyi Ihracına müsaade edi'en mallar . .. * a k üzerinde hazırlıklar yapılıyor Piyasada ihracat ve ithalât ha. | gerek tüccarların, gerekse müs- reketleri çok artmıştır. Bilhassa hükümet tarafından — ihraçlarıma | faatler temin edeceği muhakkak. tır. de büyük hazırlıklar vardır. İh- | memleketlerde fiyatları arttığın. | racat tüccarları ecnebi memleket. lere sevkedilmek üzere bu mad. | daha çok faydalı olacağı anlaşıl. delerden mühim stolkdlar hasırla. | maktadır. maşlardır. Bayram içirtle limâanı. ı Htalya, Mısır, Yunanistan, Ame. mıza dört vapur gelecek, bu mal. lar bunlarla sevkedilecektir. ı tika ve İngiltereye ihracat yapı. laca! Hükümetin son — kararından, Kısa haberler: Bir Yunoslav ticaret| — Ksa ha heyeti şehrimizde | Piyasadan mühim mü- bayaat yapılacak Yugyoslav arlarından mü. rekkep beş ü sabah şehrimize gelmiştir. Yü goslav heyeti derhal piyasa — ile | temasa geçecektir. Mühim mik. tarda tütün alacakları haber ve- | rilmekşedir. Bu heyet, son günlerde meınl:. ketimize gelen ikinci Yt goılav heyetidir. Birinci heyet bundan | 15 gün kadar evvel gelmiş ve pi. l | | | * Tüccarlarımızın, İngiltereden demir, bakır ve diğer madçnlerin meti, bu gibi maden! mamulâtın, | şartiyle memleketimize ihracına müsaade etmiştir. Bu maddeler, harpten evvel Almanyadan getir, tilmekteydi. * Hird'stanın Delhi | Alzter zdinda bir Mi Hin:ıi. “Atatürk" adında bir yev. mi yazete başlamıştır. Türkçe ile farisinin terkibinden vücuda gelmiş “Ordu” namında. ki lisam Üzere intişar etmekte o. lan bu gazete, aşağı yukarı bir aydanberi çıkmaktadır. yasadan mühim miktarda hubu. almak ixtemişti. Fakat o zaman bu maddelerin ihracı memnu ol. duğundarı heyet mübayaatta bu. lunamamıştı. Şimdi bu maddele. rTin ihracı serbest bırakıldığın. dan her iki heyet piyasadan mü. bim mübayaata başlıyacaklardır. Diğer taraftan başka memle . ketlerden de bazı ticaret heyet . ni Türk . Rumen ticaret anlar. masr ayımn 21 inci gününden iti. baren meriyete girecektir. Rumen heyeti Romanya vapuriyle İsken. deriyeve pitmiştir. Orada Mısırla yeni ticaret muahedesi yap. tir. kümetin son kararı ile memleke. timizin büyük menfaatler elde e. ilk | | | D SÜSÜ Bir “Atatürk tüsü. kurmak fikrine dair — Yazan: Hikmet Mü aşmuharririmizin dün mas ettiği mevzu, mizce tahakkuku beklenen sek bir gayeye matuftur. Us, Atatürk'e ebedi medfeft lacak ânıd - kabirle b Atatürk'ten kalan eserleri rüz ettirmeğe yarıyacak enstitünün — kurulmasmı sürüyor, Asım Us, gövle diyor? “Hatırımızda kaldığına İK | Atatirk'ün — ölümünden dan ihracat işlerinin memlekete | g lmesi için Ankara nezdinde yaptıkları teşebbüs müsbet suret. te meticelenmiştir. Ankara hükü. | olduğuna göre. Atatürk'ün * Evvelki akşam imzalanan ye. * mak üÜzere müzakerelere geçecek | intihab eder, onun gü yurca momlaketin kur O'nun adına bir. enstitü | mak fikri bir çok defalar buat sütunlarında bakia WE aun olmuştu. Fakat Amıt « bir tatbikat sahasında ile ği halde bu fikir her ned amali bir safhaya — intikdl G madi, Halbulti Anıt - Kabir cisimdir; Atatürk enstitüsü bu maddi öbidenin ruhu tahsil ve köylünün büyük men- | maktir Bu enstitünün göreceği İ Birçok maddelerin ecnebi | cok ve mühimdir. Fakat ” şeyden evvel Ata'ya gid olub arkadaşlarının — mahfuzati almış manevi yıdıgırıun | bit etmek lâzımdır. Atatürk Bayramda gelecek vapurlarla / heplmizce malfim olan bÜY” eserleri meyanmda, hususl bülallerde yakınlarma n Pi miyetle arkadaşlarına sarfı ği büyük sözler de vard'T: (4 [İN büyük şözleri işitmiş © bahtiyar insanları teshit Ve yin edib, hakikatle olan mü! Sebetlerini iyioe imtihan eti ten sonra derhal derleme f yetine geçmek icab eder. Faniyete göçmek muka6 tıralarda mahfuz olan bü £ başka bir memlekete sevketmemek | nevi definelerini biran © sistemli surette toplamak ? kuldür. bir çok hikemiyatı da etmektedir. Atatürk, memlekete görmek sahasında en müstesna bir feyiz ve be f kıynığı olmuştur, İste bir —ın adam ki büyük olmük tan bahseder; benim M gitmez. Bir adam ki “memk keti kurtarmak için evveld yük adam olmak Vözımdıru vE bumun için bir de nm:: ibi M * Tophane rıhtımi üzerinde in. — cağı kanaatinde bulunur; bi* şa edilen yolcu salonunun yılba, | dam değildir. deceği anlaşılmaktadır. Yugoslavların bizden alacak . ları malları Almanyaya gönde . tecekleri söylenmektedir. ——— Haliçte bir kaza Dün Haliçte bir deniz karası olmuştur. Liman işletmesinin bir numaralr Tomorkörü köprüsünün gözünden geçmek i. çin ilerlerken önüne çıkan Top. hane iskelesine ait 4293 numara, h sandala çarpmış ve parçala. mıştır. Sandalda bulunan iki yol, cu ile kayıkçı kurtarılmışlardır. Liman reisliği hâdise hakkında tahkikata başlâmiıştır. — Beykoz köylerinde sıt- ma mücadelesi 'Tetkikler sonunda Boykoa- şun sıtma mücadelesi, haricin- de bulunan Ömerli, Sırapınar, Anadolu Feneri, Poyraz, Mu- ratlı, Koçorlu, Pcrnınkl ve Esencell köylerinin sıtmalı ol duğu anlaşılmıştıı BSıihhiye Vi tinin emriyle mücadeleye girişen memurlar, köylülerin diğer hastalıklariy- le de moşgül olmakta, kendi- lerine ilAâçlar dağıtmaktadır lar Raşiktaş, Şişli, Nişentaşr vo | Taksimde de sivrisinek müca | delesi yapılması için vilâyet bu seng bütçesine mühijm tah- Sisat koyacaktır. Atatürk | şına kadar muhakkak sürette ta. | | mamlanması için Ankaradan ge. lem tam salâbiyetli heyet dün is- | başlamıştır. Dün Ankaradan M*. nakale Vekâleti tarafından gör. derilen bir mütehassıs mühendis da_hı gelmiş ve heyete iltihak et. miştir. İcabında vatan — için bir fert ıı(b( yvekpare azim var ile " yilet, elbette büyük bir (ç Tet ve elbette büyük bir is! | bale müstehak ve hamzet #F bir millettir.” Sönre, Atstürk'ün hayatl temsi! edecek bir film )'ıl»“’i melidir. ... Matem ve bayram OSTUM/ Valâk'nın » “Akgşam” da — güzel müşahede ve tefsirini d"# — İki üç dosta rısu.ıdl" ii cesini il he yor, Bunlardan biri Ata! manevra ile münasebetin? Ü 'pl' sonra p,mııkı ancak ıkl matem edilmesine mu.ııl. n d ğ | Tasarruf haftası | Başvekilin nutkiyle açılacak Ankara, 11 (Hususi) 12 Birincikânun tasarrul ve | | yerli mallar haftası hazırlıkları . na başlanmıştır. Ogün Başyekil | halkevinde bir nutuk söyliyerek ! taşarruf haftasını açacak mem .| leket iktisadiyatının inkişaf ve tekâmülü hakkımda mühim direk. tiflerini ihtiva eden bir beyanat. ta bulunacaktır . adai Adli tebliğat sene başın- dan sonra posta ile yapılacak Ankara, 11 (Hususi) Adli tebliğatın posta ile yapıl. ması hakkmdaki kanunun tatbi. kına 1040 yılının birinci günün - Gökte kuvvetli olmuyan den itibaren başlanacaktır. Pas - ta idaresi kendisine lözem olan lerin yaşıyabilmeleri w olduğunu bugün daha iyi memur kadrosu ve teskilâtı hak. | bulunuyoruz, Müllü kındaki her türlü hazırtıkları bi. | a kuvvet ve hız vuıııi tirmek üzeredir. dayız. nın ınımıuıxı zelıvor ı—ı.m çıktı. Bu. sefer de, den sonra pek kısa bir ve gece bayramn... O hays adam, bu tesadüfleri yerek milletinin bayram yaşamasına işaret etmif S