27 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Her tezgâh işlemek için haf. da yirmi bee İHralrk iplik sar- eder. mdan sonradır ki - tezgâh & bir kâr birakır. Bu parayı Ah sahibi tedarik edemez. ardan veya mutayvassıttan , Bazı mıntakalarda günde- ik 40 — 45 kuruşu bulur. Ba. t yerlerde bu miktar 15 — 20 uruşa kadar iner, Eğer tez- sahibi malını pazarda ser- t satabilirse gündolik çalış- sasına mukabil 60 — 70 kuruğ Mliiyor. Bunlar miktarı u. nt miktara nazaran ancak | izde ikiyi buluyor. ok defa tezgâh sabipleri | edan ve — mutavassıttan ıt el emeği alabilirlerse dilerini bahtiyar sayarlar. u şart içinde bulunan ter. sahipleri işlerini karanlık be gibi avlularda yaparlar. | Kerpiç duvarlı bir kulü- beye giriyorum, Tahta ka.- demir rezelerle duvara ta- uş, kapının üzerinde bu. ları çıkmış delikler kâ; p kapamak için hiddet © pıdan içeri girdiğimiz xa- h bir cski lâhit hissini ve. X Elâ Gözlü -— İnsanlar memleketinde Yazan: SADRI ERTEM n bir oyuk içine yarı beline gömülmüş bir insanın dnl hayal meyal farkede- | ldim, | Vaktin öğle olmasına ı'ıl-l keskin yaz güneşi kerpiç g bir kenarından muz- gİbi açılmış olan delikten e cesaret edemiyordu, azgâlın ağaı isli bir camla | Bı, bir örümcek ağı ile mi ö..| Glmüştü, bilmiyorum. Buü loşumsu hattâ karanlık bilecek — kapı aralığında rn burnumnu, sert, ekşi bir ku yakryordu. Hava insanmn tüne vıcık vıcık yapışıyordu. Yarı beline kadar toprağın ndeki bir oyukta oturan a- p karşısındaki iplikleri na. örüyor. Mekikini namıl iş- Hlyordu? Bilmiyorum. Yalnız, melân. blik bir çıkrık sesi, ekşi, sert kokusuna, ve cıvık ya- havaya karışıyordu. elğara yakmak için kib- h yıl Tezgühta çalışan adamın yü- ü daha iyi gördüm. Soluk, * kehribar renginde bir yü. beline kadar toprağa rek dokuma işinde çalı- çoğu romatismalıdır. birkaç senede harap Yüksek ağaçların üstüne F ulmuş, altı boş bir bi- sardıç dalının parçaları ek süretiyle yapılmış “merdivenlerden atlaya- | yukarıya çıktım. Odalar ıyana |di. Bina göl mesken. ide olduğu gibi direklerin “Hfkt halılar yatırılmak tyle vücuda getirilmişti. n çatısı yine ağaçlar- nmıştı. Odalardan biri- m. Tahtadan yapılmış bu binada duvarlar mun- pencereler büyücek ve Işık bol bol odayı dol. ordu. Bir kenarda yine kh göze çarpıyordu. ühta çalışan adamın vüc! in yarısı tavan tahtaların- tıd. zgâhin altı tal aşağıya bir sandık gibi sallanı- Bu dokuma tezgâhı toprağa ime tezgâha nazaran bir l merhalesi idi. Çimbilir bu iki tezgâh ara- mesafeyi beşer zekâsı ASırda geçebilmişti. — Yine H melânkoölik gicirti, Ayni tle işliyen mekik hareketi ediyordu. | tezgâhta çalışan bir ka. | l tezgâhta işliyor. Görleri tana ayakta duran iplik- | a bize cevap veriyor: | İşte bütün kazaneımız ve çocuklarım bütlün gece burada çalı- bamdan kaldı, di. Bir gün! YAKCYT T7 BİRİNCTTESRİN Te0e su nöbeti yüzünden bir köylü ile kavga etmiş, öldürdüler. Ben yalnız başıma çocuklarla kaldım, Ne kadar gçok mal çı- karırsak o kadar satarız. Haf tada bir nahiyede pazar kuru- lür. Herkes yaptığı şeyin bir örneğini alır pazara geliriz. Satıcr malr elinde havaya kal- dırır. Tüccar, yahuüt — tüccarın adamrı gelir malları satım alır. Biz zaten tüccardan peşçin pa- ra aldığımız İçin malı ona a tarız. Ah bir keröçik - kendim paramla iplik alabilsem, — tüc- cara borçlanmaktan — kurtul sam.. Şu dünyada bir yirmi beş Hram olsa!., Içini çekti. O, dedi. Bizim harcımız de- &ll Talihimiz olsa,. Çocukların babası sağ kalırdı. Çocuk sözünden sonra kadı. na sordum: * — Çocuklar moktebe gidi- yorlar mı7? — Ne yapacaklart,. Bizim köyde moktebe gidip oküyan- lar var, Sonra uuutuyorlar, Bi- zimkiler de öyle olmıyacak mı? Hem bü'okunan Şeylerle bizim tezgâh arasında ne MüÜ- nasebet var. Bizim çocukları okutsak bilir misiniz sonu ne olar? — Ne oluür, okurlar, adam ©- duürlar! Okumasına okurlar ama adam olurlar mı bilmem! Okuduktan sonra kâtip olaca.- kız. Nahiyeye nüfus memuru olacağız diye tuttururlar, İltimas bulamayız, — bululim dim kasabaya gidip ütekine, berikine yalvarırız, yakarırız. Sonunda yine bir şey olmaz. Çocuklar - sofil olur. İyisl mi şü tezgâhin başında çalışsın- lar, Böyle adam olsunlar. Mek- tepte bu tezgüh pasıl kurulur, nasıl tamir edilir diye bir şey öğretseler onları mektebe bel. ki gönderirim.,,— gaa Kadın, Statik bir teknik ve ananeye bağli VİY Köyün hara- sı içinde yaşıyan — inşanlardan biri idi, İptidat teknik şartları içindeki insana mektep, mu- allim sadece bir lüks tesirini yapmaktadır, Mektep çağında bulunan çocuklar küçük el sa- natları tarafından işe davet o- dJunmaktadır. Çünkü tezgâhta çalışanlar her zaman bu işle meşgul olamazlar. — Yerlerini gçocuklar işgal ederler. Böylece mektebin karşısına iptidal tek nik eehaletin müdafaa hattı halinde çıkmaktadır. Xx HAMHLE Dumlupınar, bana Otuz A- gustosu hatırlatır. Otus Ağus- t06 tarihinde yalnız bir takvim yaprağının değil, bir devrin gevrildiği gündür, Bu toprak- Jar üzerinden insan güzel, mü- sehhep bir cildin sayfalarına basıyormuş gibi korka korka geçiyor. Toprak, hatıra, ideal, Zafer. Burada o kadar birbiri. ne karışık bir halde ki; şu h. yali, şu kıraç toprak, şu ı)'qı. şurada toprağa karışan meç- hul askori . birbirinden nasıl ayırabiliriz. Ben bu topraktan bir akşam güneşi ultında geç. tim, Aköümülâtörlü radyo sesi köy odası önünde kalabalık töple yor. Kütle dinliyor, konuşu- yor. Havanın, fiziklik #ırları hakkında kâh saf, kâh tecrü- bedon gelen mütaleaları birbi. vi ekliyorlar. FfDaha var) 15 Kamazan HL 4 Ramazan Mt AD | ÜD ĞÜŞ ÜREGÜLELER AAA RÜM ÜŞÜ ĞERLERRĞ İ DA GÜRyEReerame İ aeana ea a y FAE AĞA AĞN Nn carşamba günl saat on dörtte Üe 5 u Üniversite talebe- * 6 A sinin yurt ihtiyacı Eski medreseler tamir edilerek yurd haline getirilecek | İstanbul üniversitesinin muh. telif fakültelerinde ve hiihıuuıi hukuk fakültesinde okuyan fa. kir ve yoksul talebelere üııh'rr.ı site geçen yıl yaplığı burs yar. | dım: şeklini, bu yıldan itibaren kaldırarak bu yardımı başka şe. | küde yapmayı düşünmektedir. | Buğünkü vaziyette üniversitede | okuyan fakir talebenin en mü. him ihtiyacı yurttur. Üniversi. te talebesine mahsus olgrak | modern bir techizatı havi yur. dun yapılmasına şimdilik im-l kân görülememektedir. | Bu ihtiyacr önleyebilmek için | eski medreseleri tamir ettirmek Buretile bunları yurt haline ııı.l tirmeğe karar verilmiz, Vekâle. | te de bu hususta bir teklif ya. | pılmıştır. Cevap gelir gelmez | hemen hazırlıklara başlanacak. | tor: ı Okul kitaolarındaki terimler Vekillik bu hususta tet- kikat yapıyor | İlk ve orta tedeisat mürase- | selerinde okutulan kitaplardaki | terim meseleleri etrafında alâ. | kadarlar tarafımdan — yapılan | mlünakaşalar tetkik edilmekte. | dir. Tddin edilen terim yanlışlık. ları tesbit ile alâkadarlara bun. ların tatbik şekilleri etrafmda bir brogür verilecektir. Kitapların diğer durumu et- rafında vekillik ayrıca tetkik. ler yapmaktadır. — İktısat Vekili Şehrimizde - bulunan - İktinat Vekili Hüsnü Çakır dün Sümer Banka gelmiş, bazi tetkiklerde bulunmuştur. Vekil yerli fabri. kaların çalışma — vaziyetleri Ü- zerinde bazı izahat alarak, di. | rektifler vermiştir. Basın Kurumu Kongresi Basın kurumu kongresi dün ikinci toplantısmı yapmış ve koöngre reisliğine Ahmet Cema. letin Saraçoğlu, ikinci reisliğe Doğan Nadi, kâtipliklere Murat Sertoğlu, Hikmet Münir, Âli se. | gildikten sonra toplantıyı 16 i. kinciteşrin 9289 günü- ne bırakmıştır. Ö gün kurumun birliğe iltihakı hakkındaki ka. rarın tatbik suretini de müza . kere edecektir. o Macellanos vapuru İki sene evvel Çanakkalede İtalyan bandıralı Kapopino va. puruna carparak batıran - İs. panya- bandıralı 10 bin tonluk Magallenas Vapuru muhakeme. nin neticesine kadar — Halicte mMmuhafaza altma almmıştı. Ge- mi bu zamana kadar metrük bir halde kalmış ve bir gok kı. sımları bozulmağa vüz tutmuş. tör, Vapuru buradan alıp gölür. mek ve yerine banka garantisi vermek üzere İspanyadan dün bir heyet gelmiştir. Orhanelinde bulunan raaden damarı Bursada OÖrhaneli civarmda porselen eğya İmaline yarayan kaalin madeni damarı bulun. muştur. Mezkür madeni — işlet- | mek Üzere Çekoslovakyalı bir | sarmayvedar tarafından alâka - darlarla birlikte mahallinde tet. kikler yapılmaktaydı. Tetkikat müsbet netice vermiş - olmakla beraber, 'şlet'lmesi meselesi ü. zerindeki etütler henüz bitme, miştir. p Şehir Meclisi toplanıyor Şehir Mec'isi —önümürdeki tesrinisani tonlentilarına bas. hıyacaktır. İlk toplantıda riya. set divanı, dalmi enecümeni ve ihtisas encümenleri serimi ya- prlacaktır İ ni tesbite yaravacak hiç bir ev. İlk okul öğretmenlerinin kıdem zamları ve barem vaziyeti Baremin tatbik edilmemesi öğretmenleri yeise düşürdü İlk tedrisat öğreltmenleri vilâyet hususi idare bütçesin. den maaş almaları dolayısile, muhtelif yıllarda görmüş olduk. ' ları kıdem zamlarını maaşlarına ilâveli olarak muntazam bir şekilde alamamışlardır. Bu vaziyete sebep olarak ta husuai ida, l re bütçesinin tahsisat noksanlığı ve mevcut paranın ancak ma. aşları tediye edilebilecek kudrette olmasıdır. Muhtelif zaman. || larda başka fasıllardan yapılan taaarrufla bir Iki aylık kıden zanımı verilmis, fakat bu verilme tasarruf bittiği i4çin tamam- Tanamamıştır. Pek cüzi bir maaşla çalışan İK tedrisat öğtetmenlerinin vaziyetlerin!i biraz daha normalleştirecek olân mâaş farkınım uzun müddet kendilerine ödenmesine imkân görülememiztir. Yeni tatbik edilmeğe başlanan barem dolayığile sürünce. ilede kalan ilk okul öğretmenlerinin zam ve maâas vaziyetle. rinin halledilmesi için imkân temin edilmiş, öğretmenlerin mâa. aşları zamları ile birlikte tesbit edilerek teşrinisaniden illbaren kendilerine ödenmesine başlanacağı bildirilmiştir. | Bu haber öğretmenler tarafından büyük bir memnuniyetle karşılanmış ve teşrinisani başı beklenmiştir. Fakat haber aldı, ğımıza göre öğretmenlerin bu ay başından itibüren zamlarile birlikte yeni bareme göre maas almaları icap ederken bordro- lar yine eskisi gibi tanzim ettirilmiş, okul idarelerine yeni şe, kil hakkında hiç bir tebligat yapılmamıştır. | fik okul öğretmenlerinin aylardanböri bekledikleri yeni || baremin tatbiki bu suretle geti bırakılmış ve bu hal onları yeisğe || düşürmüştür. Sayın İstanbul vali ve belediye reisi Lütfi Kırdarm da pek sovdiği öğretmenlerin mağduriyetini mucip olan eski ve kı. demsiz maaş alma vaziyetinin değeri himmetlerile iyi bir gekle bağlanacağını kuvvetle Ümit ediyor ve bekliyoruz. Pavli açıklarında ge- /— çen yaz-olan kaza Mevkuf sandalcı müşterilerin hepsinin de sarhoş olduğunu iddia etti Bu yaz sarboşluk yüzündan , san üç kişinin ölümüne sebebi. vuku bulan ve üç kişinin boğul. | yet vermek suçundan yakalan . masile neticelenen bir deniz kı., miş ve tevkif edilmişti. zasının muhakemesine dün ikin. Dün muhakemesinde ci ağır ceza Mmahkemesinde baş- lanılmıştır. Hâdise göyle geç. mişti: 14 arkadaş bir gün Pavli ada. Bına gitmek Üzere toplanmış . lar, Hasan adında bir kayıkçı- nm sandalına binerek açılmış - lardır, Sandal, adaya yaklastığı bir sıra kayıkçının iddiasıma göre içindekilerin sarhoşluğu, müşterilerin iddiasına göre de kayıkçınım yelken açması yü. zünden batmış, hepsi denize dö. külmüşlerdir. — Kazazedelerden Antranik. Vartuhi ve Zaruhi boğulmuşlar, diğerleri de bin müşkülüâtla adadakiler tarafın . dan kurtartlmışlardı. Vakadan sonra kayıkçt Ha- açıklarında ge- görülen Hasan bütün iddiaları reddede. rek şunlari söylemiştir: “— Bunlardan yedi tanesi be, kayığına binmişlerdi. Hepsi de | zil zurna sarhoştu. Tam adaya yaklaşırken içlerinden bir tanec. Si ayağa kalkınca kayık birden- bire yan yattı ve su alarak bat. tı. Benim biç bir suçum yok. tur... Kazazedelerden bir çoğu şa. hit olarak dinlenilmiş, hepsi de kayıkçınım yelken acması neti. cesinde battıklarmı iddia et , mişlerdir. Muhakeme, diğetlerinin cel. | bi için başka bir güne bırakıl, | miştir. | İ Galata Sokaklarında bulunan ağır yaralı öldü Cesedin kime ait olduğu ve nasıl vurulduğu belli değil Dün gece saat 2 raddekrin. | de Galatada Necatibey cadde. | ginde devriye gezen polisler kal | dırımlar üzerinde ağır yaralı bir halde can cekişen birisini | görmüşler. Polisler yaralıyı hercen bir o. tomobille Beyoğlu hastanesine kaldırmışlar, fakat adam yolda ölmüştür. Yaralmmın üzerinde hüviyeti - ban gittiğini ve katilin kim ol. | duğunu meydana çıkarmak üze- | re hemen tahkikata başlamış, * ceset adliye doktoru tarafından | muayene edildikten sonra mor. | ge kaldırılmıştır. | |Edebiyat Fakültesi De- kamı Ankaraya gidiyor - Bdebiyat fakültesinin yeni hazırlanan imtihan talimatma, meai tardik edilmek Üzere ede. biyat fakülteri deker> Bay Hâ. mit terafımdan begün Ankarı- ya rötürülecektir. Vekâlet talimatmameyi tas. dik eder etmez derhal tatbikine gecilecektir. “yak voktu. Sol böğründen derîni bir bıcak yarası almıs, Tfazla kan kaybetmesi de ölümüne te. bep ölmustur. Möüddetnmümdlür hi bir ife. de vermeden ölen bt mechül â. damm nasıl bir cinayete kur . nim, yedi tanesi de arkadaşımın | Rakı kadehine konan amonyak Katil on beş seneye mahküm oldu Çarşıkapıda — bir marangos dükkânı rakı içerlerken müu. ziplik olsun diye kadehine amon yak koyan Arap Hakkıyı, öl » dürmek makaadile ağır suret - te yaralıvan Osmanın birinci a- ğır cezada dün duruşması biti. rilmiştir. Mahkeme, rakı kade. hine amonyak karıstırma ha - reketini tahrik sebebi addetti . ginden Osmanı 9 ay 10 gün ha. pis cezaama mahküm etmiştir. Bir genç kızi çiğneyen şoför Bundan üç ay kadar evvel Ak- sarayda bir kaza olmuz, Mus. tafa adında bir kamyon şoförü, tramvuy durağında inerek kar. şıya geçmek isteyen 20 yaşın. da Melâhat adında bir genç kı. zi çiğneyerek öldürmüştü. Şoför Mustafanın mevkufen muhakcmesiıni güren birinci as. Tiye ceza mahkemesi suçunu 84- bit bulduğundan kendisini 1 se. ne hapse 30 lira da ağır para | cezası ödemeğe mahküm etmiş. tir. Mahkeme ayrıca, suclunun ölümline sebebiyet verdiği Me. Jâhatin ihtiyar annesine de 500 lira ölüm tazminatı vermesini kararlaştırmıştır. — İpe dizilen mısırla tavuk çalanlar Tavuk hirsizlığı yaparkön yakalanan Kasımpaşalı çinge . nelerden Hamza, Recep, Musta, fa ve Saide dün asliye ceza mah kemesi tarafından üçer ay müd detle hapis cezası verilmiştir. Bu açık göz kıptiler Kasımpa- şa ve civarında oturan tavuk :.&Lw plerine uzun müddet yaka İkti » bir gün sebir dı-. sımda oturan ueııg: admda bir kadmın tavuklarını ipe dizdik , leri mısırları yutturmak sureti. le bahçe parmaklığından cekip | # Gemi süvari, zabitan | Feltebatının vazife Drine ait hazırlanan — lalimutname Münakale — Vekâletine gönderilmiş- tir. Yakında tatbik sahasına konu, lacaktır. ve rale ve mesaliyetle. * Türk — Rumen ticaret müza- kereleri çok müsalt bir yekilde iler. lemektedir. İki taraf arasında hiç bir ihtilâf yoktur. * Amerikanın büyük (ithalât mü- esseseleri mümessili E. Englessis dün Avrapadan — şehrimize gelmiş. tr, Mümessil tütün ve Örünr mun- takalarını dolaşacak, ve — mühinr miktarda mal mübayaa edecektir. * İstanbul vilâyetinin barem cet. veli, Atkarada tasdik olunmuş, bes lediyeye — bildirilmiştir, —Belediye | Teşrinisani maaşlarını — yeni bare, me göre vereceki * Pazarlıksız salış -kanununun tatbikatına dair vilâyetlerden İster nen raporlar Ankaraya gelmiştir. Tetkikler, Kanunun bugünkü şek- liyle istihdaf edilen gayeyi tatmin eimediği netlcesini — vermektedir. Kanun fadil edilecektir. İleası da mevzunbahsolmaktuadır. * Ramaayanın Ankara büyük e- çisi Stolka Hariciye Vekilimiz tara, fından kabulünü müleakip, tayyar reyle İstanbula gelerek Bükreşe gil- mişlir. * Cumhuriyet bayramında yapı Tacak büyük geçit resmine istirâk etmek Özere Ankarada — töplanmış alan 3000 izci, dün sabah Ankarı hipedlromunda, geçit resmine İşti. râk edecek askerl kıtalarla imüşte- veken bir teerübe yürüyüşü yap- mıştır. * Ankara vilâyeli, Ankara civa: rındaki köylere bir buçuk milyen kilo tohumluk buğday dağılmıştır. Vilâyet köylüyü, makine e xirsal usülüne alrşlırmak İçin Ayrıca ka, zalara ihtisarları nisketinde trok- 1öe, tobumluk sap arabası dağılmız- tır.