22 Ağustos 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

ö — VAKIT 22 'AĞUSTOS 1939 Mesleki tedrisatın inkişafı için Sanat okullarının kısa bir zamanda mezun verebil- mesi için üç yıllık sanat okulları açılıyor in TÜRK GENÇLİĞİNİ TEK. NİK SAHADA BİLGİLİ, AMELİ HAYATTA TE- ŞEBBÜSE KABİLİYETLİ YETİŞTİRMEK MAARİF VEKALETİMİZİN BAŞLI- CA VAZİFELERİNDEN- DİR. İSMET İNÖNÜ Memleketin kültür hayatında bugünkü halde üzerinde en fazla durulan bir kültür sahası mesle- ki tedrisat kültürü olmuştur. Ma- arif Vekâleti tatbik etmekta ol- duğu kültür plânlarının en bası- na bugün mesleki tedrisat işleri plânını ele almış bulunuyor. Memleketin en fazla ihtiyaç ği Du sahanın kısa - bir a inkişaf ederek elaman irmesi başlıca hedeflerden” dir. Son yapılan santtlar kongro- giyle bu vaziyet daha ziyade ay- dınlatılmış, mesleki tedrisatı. lemesi yolunda geniş bir plâ Jdeuda getirilmiktir. Umumi kültür veren orta tel- risat okullarının da talebeyi aynı zamanda bır meslek kültür ve sanatı vermesi esası da dikkate alınmış, temmuz ayında toplanan Maarif Şürası bu esasa göre ba: zı yeni kararlar vermiştir. Orta tedrisat müesseseleri pek yakın bir zamanda bu hale ifrağ edil- miş bulunacaklardır. Bizim, bugün burada üzerinde durmak istediğimiz nokta, me: lekt tedrisatım cumhuriyet dev- rinde göstermiş olduğu ilerleme ve ileride, önümüzdeki yıllarda mesaleki tedrisatın inkişafı — için alınacak tedbirleri izah etmek- tir. Maarif Vekilliği de işe ehem miyet vermiş, Vekilliğin neşret- mekte olduğu derginin ikinci sa- yıkını mesleki tedrisata tahsis etmiştir. Okuyucularımız pekâlâ takdir ederler ki sanat sahası bugünlü hayat sartlarının en mühim sa- hasmı teşkil etmektedir. Cumhuriyetin ilânından sonra- ki mesleki tedrisatı tetkik eder bilmek için cumhuriyet devrin- den önceki tedrisat şekline de bir göz atmak her halde faydalı olu- caktiır. CUMHURİYETTEN ÖNCEKİ MESLEKİ TEDRİSAT San'at mektepleri talebeleri muhtelif işleri başında... Sanayiin memleket hayatında (telyelerde yapılmak üzere müte-|rakiyle umumi bir kongre yayı!- oynadığı büyük rol umumi harp- | te, istiklâl savaşında ehemmiy> tini gösterdi. Bu ehemmiyet sa- nayileşme savaşının başlamak ih- tiyacını açıkça tebarüz ettirdi. | Başta Maarif Vekilliği olmak üzere bütün gençliğin bu sal'ııdaı alâkalarını çekmek ve çalışma| şevkini vermek Üzere hareket başlandı. 1925 den itibaren muhtelif mü- tehassıslar getirildi. Verdikleri raporlar Üzerine çalışmaya baş- landı. 1927 de yüksşek mesleki | tedrisat dairesi teşkil edildi. Bü- tün sanat okulları buraya rapte dildi. 1933 de meslek okullarının Bayısının artması dolayısiyle mes- leki ve teknik tedrisat umum mü- dürlüğü de teşkil edildi. retle memleketin içindeki n mesleki tedrisat miülesseselerini bir elden idare etmek imkânları temin edilmiş oldu. Meslek kullarına Avrupada öğretmen yetiştirilmesi için de bir kanun hazırlandı ve Almanya, Belçika. Çekoslovakya, Fransa, İsviçre ve İtalya memleketlerine tahsil et. e Bu su- |(â lavil sermaye ile iş alınmaya baş- landı. Bu süretle talebe hem iş öğreniyor, hem de kendine bir de hisse uyırmak imkânlarını el de edebiliyor. Sanat okullarının daha - fazlı tekâmül etmesi için ders kitap ları, icap eden yeni gistemlere, tedrisat şekline göre tadil editdi. öğretmenlere kılâvuzlar —vücuda getirildi. Program sanat teş kilâtlarında değişmeler vücud: getirildi. Sanat okulları bu ka dar ileri bir tekâmül gösterdik ten sonra okullara girmek üzer. Müracaat eden talebenin & büyük bir artış göstermeğe baş lamığtır. 1938 - 1939 ders yılı için alınz. k yeni talebenin müsabaka im tihanına 2327 kişi iştirâk etmiz: tir. Talebenin artması yatır sız olarak talebe alma imkân larının temini için teşebbüsler» geçilmiştir. Bu yeni sanat okullarında bu gün halen mevcut erkek talebe 3029, kız enstitülerinde 2199, ak- şam kız sanat okullarında 7712 'Tarihler tetkik edildiği vakitte | mek üzere talebe gönderildi. Bu Tftret okullarında 1534, akşam 1840 yılından itibaren Avrupadı İsuretle bir yandan Avrupadan ge sanat hareketleri dev adımlariyle ilerlemeğe başladığı görülür. Bu- na sebep de; makine inkılâbı idi, Makine inkılâbı dünya devletleri- nin iktısadi şartlarını değiştiren bu makine devrinin ehemmiyetini Ozmanlı imparatorluğu idrâk ele medi. Onlar, makineleriyle vücu- da getirdikleri el işlerini aatmak Üzere Osmanlı imparatorluğunun topraklarını bir pazar yorine ben- zetmekten kendilerini alamadı - lar, len talebelere öğretmenlik yaptır. mak suretiyle öğretmen sayısını arttırabilmek için öğretmen o | kulları tesis edildi. Mesleki ted-| risatın inkişafına yarayacak ka nunlar tanzim edildi. Okulları lüzumlu olan atelye, makine u; tesisatı temin edilmeğe başlarıdı 1935 den 1938 ders yılınâ kadar 314,918 makine alındı. MÜTEDAVİL SERMAYE İLE 1Ş Sanat okullarında hariçten | ticaret okullarında 194 ve m |telif meslek okullarında 700 ta- lebe vardır. lsimleri geçen meslek okullar buğün büyük faaliyetle tedrisat- larına devam etmektedirler, Kısa bir zamanda daha geniş miktarde nkişaf edecekleri tabildir. MESLEKİ TEDRİSATIN İNKİŞAFI İÇİN PLAN 1926 yılında başlayan meslekillerine lâzim olacak dırakları ş—_—-wre gittikleri Hindistandan av |kesliimisti. Buna rağmen det ediyorlardı. tedrimat kalkınma işinin yeni hae tan bir hız alması icap ettiğinden 1934 de bütün vekâletlerin işti yeni tedbirler alınıyor Mesleki tedrisat önümüzdeki ders yılı başından itibaren büyük | hamlelerle genişliyecek orta tedrisatta falebeye s anlat üğı_eîecek | mayınca da Gandinin hayatı: 7 Karantinada geçen 23 gün Vapur halkı şehre çıkarılmadığı içi Gandi linç tehlikesini göze alar rıhtıma hücum etmişti Ihtilâleiliği ve muüvaffak ola- açlık greyleriyle meşhur olan Gandi bugün yet R', yaşına girmiş bulunuyor. Gandinin yetmiş senelik ha. yatı hakiki bir mücadele nümu- nesidir. Gandi 1869 senesinde dünyaya gelmiş ve on Üç yaşına zaman hiç fikri sorul. madan evlendirilmişti. Sek on yaşında annelere sık sık ras&t- lanan bu esrarengiz memleket- te çocukların on üç yaşına bas- tıkları zaman evlenmeleri âdet Dastii idi. Esasen GCandi daha evvel. den de hiç haberi yökken iki ke- re n'şanlanmış, fakat iki nişan- a hirdenbdire ölmüşlerdi. Gandi hatıratında Hind izdi- açları hakkında çok enteresan nalümata raâtlamak mümkün- Lkfe Ve . Gandi lür, P 4 da birkaç gün 20 | Püyük tahribat yapınakta 9i Hindistanı n i ğunu ileri süren Cenubi Af-v_ ren evlenme merasimleri gen cemiyetin aileleri için büyük | Dirliği hükümetinin vapuru fi bir felâket-olurdu.. Hattâ bazı 'fantinaya sokmak — 1e“-dik allelerin bu yüzden iflâs ettik | Sördü.. Kaderine razı oldu« ” g Ek F Fa w tert vaki (di.. Tam yirmi üç Kün gemi dti karantinede kaldıktan sonf? sadar haksızlığı kâtı göret * <ümet karantineyi ka,dırdi #f Gandinin allesi hasisliği l meşhur olduğu için iki oğulları nt ve yiğenlerini birden evlendi B - o | | duştır. Bu koöngre sonunda ertik - ve| teknik öğrelim dairesi tarafındar geniş bir mesleki tedrisat plân:| hazırlanmıştır, Bu plân hazırlanırken memle ketimize muhtelif tarihlerde da vet edilmiş olan mütehassısların raporları, maarif vekilliği tara fından bu mevzu etrafında y: tırılan tetkik neticeleri, memle- ketimizin şimdiki ve müstakiü sanayi vaziyeti, büyütülecek ©r kullar ve teşkilâtı gözönünde bu- lundurularak hazırlanmıştır. Bu plâna göre: 1 — Memleketin muhtaç oldu ğu mühendisleri yetiştirmek Üze re bir politeknik yüksek okulu- nun kurulması, 2 — İnşaat “kondöktörlerini. makine ve motör - inşaatçılarını ve teknisiyenlerini ve mühendis lerini yetiştiren bir. teknikumun tegis edilmesi, 38 — Sanat okullarının bins teçhizatlarının daha modern esas- lara göre tadil ve ıslah edilmesi, makine ve âletlerinin fazlalağtı- ' ı ve sanat okulları bulun- okulların mayan yerlerde yeni kurulması. 4 — Sanat okulu tahsili gör- miyen usta ve kalfaları yetiştir- |mek ve bilgilerini çoğaltmak mak sadiyle “Akşam okulları” — açıl- |ması. | 5 — Muhtelif müesseselerde. fabrikalarda çalışmakta olan çi- raklarla ileride sanayi müessese- | iştirmek üxere l un tesis edilmesi, (Devamı 11 incide) irak okulları" | zdlâp olmuştu. rerek masrafları birleştirmişler- | yolcuların karaya — çıkmaâlai di., Bu Iktısadi tedbir daha o za-| müsade etti. Ancak a $i manlar küçük mikyasta bir in dahâ-müthiş Dir hâdise Fena hâlde asabileşen halk ? Gandi ile karısının müşterek | uma hücum ederok k”âıf' mRS A Turt Gt üDA 0aÇ güneter | Yak basacak olan Hilt Ü g h'ğaı ediyordu.; Tatil günlerin- | nleri linç edeceklerini bili de, bayranı günlerinde Gandi | ter... bir müdi arısiyle arkadat zibi — yaşay sönra yeniden mektebine dönüyordu. Gandi| Güzel..” dedi ve derhal £ buügünleti hakkında bizzat Şu|den inmeğe hazırlandı.. tor cümleleri yazmaktadır: yolcular buna mani olmak BF f bi A P Gandi'bu vaziyet karşıstl “— Üç biraderimle ben ayaı; Üller se de muvaffak olamay!? lüsede okuyorduk. Büyük bira | :a onun'a birlikte harcket€ derim bendon çök İleti bir zmır | '8” Yerdiler. 4 ta idi., Behimle beraber evlen | -Bir çeyrek Baat sonra GÜ miş olanı gelince o da benin | ve refikleri taş ve sopa yağti” bir senç üstümdeki sınıfta oku- | uyla mücadele ediyorlard' yordu.. İzdivaç bizim birer sene | #vukat, Gandiyi kaçırtmak ’f, kaybetmonide sebebiyet verdi. | şayetle ser! seyredebilen v€ pi #akat bu bir müddet sonra tah:! Pus denilen arabalardan ”“vl sil terkeden kardeşim İçin bir | çığırdı. Gandi bir insan tarsii” telâket oldu. Allah bilir, ne ka-| dan çekilen bu arabalarla #07 Tef ESTIBATI Ş dar genç bu şekilde ıstırap Ce (|nat etmoği bir ahlâkerzlık o kiyor.. Hind cemiyetinde — İzdi | vak kabul ettiğinden d.[ını"" vaç ile mektebe birlikte gider | 4etmiş idi. Fakat bu kert D ler..” cak bu şekilde hayatını l'“; İNGİLİZ AVUKATI abileceğini düşünerek çekli Abul etti. On dokuüz ra baştığı Zi ö man Gandi hukük tdhsil etmek Fakat arabayı çeken gü U iandiyi görünce yera yükür' ce kaçtı. Bunun üzerine GA7 koşa koşa evine doğru kACT ta başladı.. Büyük bir - kaltP” ik kendisini takip ediyord” Arkadasları teker' tekar .V'"_:,'. Üzere İngillereye gitmişti. Karr sı ve çocukları da yanında bü- sunuyordu. Avrupalrlar g'bi giyiniyor golalı yaka takıyordu. Diploma sını aldıktan sonra Cenubi Af rika birliğinde Matal şehrim iyor, halk taralındı a i gitti ve bir avukat yazıhancı | yordu. Nihayet Gandi 6? :] açtı. yumrukla şapkasının d '»“'d! Gandi hitabetteki kuvvoti sa | lüğünü, hissetti.. Bir ıııü"k_, vonra suratına müthiş bir !? yesinde çabucak nüzarı dikkat x ”n t0 celbetmiş idi. İngilterede tah sil etmiş Hindliler de Gandinlı etrafında toplanmağa baslamış lardı,, Tabli bu vaziyet kendile rine rakip çıktığını gören İng | Hz ve Bver'leri memnun etini | yordu. redi ve bunu karnıma İn meler takip etti, Artık baylf yir vaziyete gelmişti kİ bia T çUlAtlA bir bahçenin parmakli” ırına tırmandı.. Ü Gandi hatıratında bu vakt? öyle yazmaktadır: Fakat, felâket 1896 senesin de patladı. Gandi karısı ve cukları ile tatilini geçirmek ü “0 anda evime canlı 0"": arabilmek ümltlerim tamaf” çetf getit çe Kurland vapu ruyla Natal İlmanına girdikler zaman, Hindistanda farıma kalbon kırgin dim,” POLOLL SSD İEKSETEL S ETELRELADKAMI L ELCE vebanın ÇArkası var) .-