24 Haziran 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

S—VAKIT 24 HAZIRAN 1839 Türk - Fransız anlaşması imzalandı Japon ve Rus tayyareler çarpıştı MeclisteBaşvekilimiz anlaşma :: etrafında beyanatta bulundu göre, Mançukodaki Japon ordusu İ Şkara, 23 (AA.) —Hatar — g v umumi karargâhının bir tebliğin- i: T'İflıiyeye ilhakına müter — R:uıul de dün saat 16 da 100 Sovyet tay- » Mukavele ve merbutatı bu- istihbarına mümessili tarafından gazetecilere verilen bir tebliğde ezcümle deni liyor ki; 17 Haziranda 12 Sovyet tayya- resi Hsinking'in 450 kilometr> batı şimalindeki KRodonal Shal'ı bombardıman etmiştir. Birkaç si- vil ölmüş ve yaralanmıştır. 19 Haziranda, 17 Sovyet tayya. resi Buirmor gölünün şimalindeki Konjur üzerinden uçarak $00 benzin sandığı imha etmiştir. 12 tayyare müteaddit vesileler. le Nomjahan yakinindeki Zengo inobo'yu bombardıman etmiştir. ZAFERİ heye düşecek bir tek adam yok- tur. Bekledik.. Çünkü irgeç bu- günün geleceğini biliyorduk. Bu bekleyişin zaferi, yalnız Hataya erişmekten, ananm — evlâdına kavuşmasından da ibaret değil- se de bugün kutluladığımız var tan bayramı, aynı zamanda hak- kt da bir zafer bayramıdır. Si- yaset tarihinin asırlardanberi in- kâr ettiği, kalp para saydığı hak, Türkün elinde somaltından bir geçer akçe oldu. Hatayı kılıçla alsaydık, eskiyi tekrardan baş- ka bir şey yapmış olmryacaktık. Onun için bugün kendimizde iki kere muzaffer bir milleti alkış” | Mançuri hududunu geçtiğini bil. dirmektedir. 'Tebliğde Japon tayyarelerinin Sövyet tayyarelerini durdurduğu ve bunlrdan birçoğunu düşürdüğü ilâve ediliyor. Tokyo, 23 (A.A.) — Domei: Hslnking'den bildiriyor: Kung. tüng ordusunun salâhiyettar bir HATAY (Baştarafı 1 incide) yaresi Buirnor gölü üzerinden Saat 13.30 da Hariciye Ve- b kütüphane salonunda Ha- İ Vekili B. Saracoğlu - ile Sntz büyük elçisi B. Masigli Mda merasimle imza — edil- tir; Miye Vekâleti umum! kâ- t " Numan Menemencioğlu tay mümessilimiz B. Ce- İ Acıkalın'ın, Sancak delege" f A_I"Y Collet'nin, Fransız ve- i _hlçkâtibi B. Roux'nun, Titiye Vekâleti erkânının ve , ve yabancı matbuat mü- 'uzrinin hazır bulundukla- Merasimde, vesikaların im* Mütcakıp, Hariciye Ve- | B. Şükrü Saracoğlu, iki ta- » Münasebetlerini sarsmış o- İr meselenin artık tama- * halledilmiş olduğunu bil. ıi. $ ve bu neticeye varmak * tarfedilmiş olan mesaiyi si | birtakım emval, hukuk ve menafi 'millet gibi yanyana, büyük da-/kabul edilmektedir. Bu tetkil :':ııl: hatırlatarak bu mesaiye| T*selelerinin halline mütedairdir.| vada yeralmaktadırlar. (Alkış | halen devam etmektedir. beslenen Cermen iştahasını ör- nek tutmadık. Hakkın zaferini, kanlı bir kılıç zaferinden üstün bildik. Çünkü böyle bir şahlar nışın karşısında notalardan, pro- testolardan başka silâh olmadı- ğını biliyorduk. Biliyor, ve bu kadar tehlike- siz bir hareketi kahramanlık saymayorduk. Soğukkanlılığımız, sabrımız biraz da bu, erkek tarafımızdan ileri geliyordu. Kılıç kabzasm- dan sapana, pergel ve - fırçaya sarılan ellerimizin de, yürekle- — İki hükümet Bâlkanlar-| timizin de bu yaradılış mazhari- .i â i ü i ; Dün Ankarada anlaşmanın imzası m!n"ı'ı;ı:'ndeı bir | k.| atisiyle meriyete girecektir. Fa. ' etmiş olanlara teşekkür Mukavele, — tasdiknamelerin u-'lar)_ Türk milletinni idnıliıiı 6 B tir. Şükrü Saracoğlu, B. Ma- ı'hnin daima tekrar etmiş ol- yet bir cümleyi, “Hatay me 4 hali ve istikbali zehirle- h. Jir mazi meselesidir” cüm- kaydeylemiş ve işte bu kiltle, bugün kat'i surette hal- % bulunuyor, demiştir. b iciye Vekilimiz, nihayet, k 'Panya kadehini Türk - Fran h df_mluğu şeerfine kaldırmış tözlerini şöyle bitirmiştir: ; “:ı" dakikada Türk - Fransız , Suğuna içiyorum.' Pek ya- da Türk * Fransız ittifakı- İçeceği, y —.uîlenıız büyük elçisi B. Ma- aa 1 vı_ı-diii cevapta, Hatay işi- Hk“ İ surette halledilmesin- # duyduğu zevki tebarüz et- L“hn'!. © da bu hal işinde bez> İi Pan yayretlere işaret ederek —İM bilhassa Hariciye Kâ- N Umumisi B. Numan Mene- h:*('ioğlundın sitayişle bahset- Ve Fransa ile Türkiye ara UKi samimi döstlüğe emin Unan Fransız hükümetinin iği anlaşma Azi!»niyetipi ihmı kaydeylemiştir. he Massigli, nihayet, Reisicum İsmet İnönünün Parti Kurul- —"adı söylediği nutukta Türk— münasebetlerini alâkadar a bir cümlesini, “Hatay işinin k inden sonra Fransa ile Türki. arasındaki yakmlığı hiçbir bazmıyacaktır,, cümlesini * *| ! ğ hazır bulunanlar da kadeh. kaldırarak candan iştirâk Bu kadar samimi bir hava içeri- =. Beçen bu İmza merasiminin binde. Hariciye Umumi Kâtibi .Nn Menemencioğlu, imza edil İ ::ıbhı metinler hakkında Anı- K A na gü izahatı lütfet. — Şimdi imza edilmiş olan ve- şlu, bir anlaşma, bir protokol, lâyiha ve bir proteverbal ile iki Sktuptan ibarettir. Ş, Olarm esaslarına göre, 1921, “5 ve 1930 mukaveleleriyle tes. hi Sdilmiş olan hattr hudud tas- .hdllııık suüretiyle, Haty, Tür: ıınuuhhı İlhak olunmaktadır. y ile Suriye arasındaki hu. ir. Vesikaların. -diğer. hükümleri, kat, bu tasdiknameler, en geç 23 Temmuzda taati edilmiş buluna- caktır, Fransır askerinin Hatay'ı tahliyesi ve Fransız makamatının devir ve Temmuzda ikmal edilmiş olacak. tır. Başvekilin beyanatı Ankara, 23 (A.A.) — Bü yük Millet Meclisinin bugünkü toplantısında ikinci celse açıldır ğı zaman reis Şemsettin Günal- tay, söz Başyekilindir, demiş ve sürekli âlkışlar arasında kürsüye gelen Başvekil Doktor Refik Saydam aşağıdaki beyanatta bu lunmuştur: , Müuhterem arkadaşlarım, Geçen Mayıs ayının 12 sin- de, Türkiye ile İngiltere arasın- da muhtemel taarruzlara karşı teşriki mesaiyi istihdaf eden müşterek beyannameyi bu kü süden okuyarak yüksek tasvibi nize arzetmiş alduğum zaman, Türkiye ile Fransa arasında da aynı esasta anlaşmaların derdes ti müzakere olduğunu söylemişy tim. Bugün huzurunuza, Türkiye ile Fransa arasmda müzakeresi itmam edilen beyanname met- nini getiriyor ve sulh davasına yeni ve kuvvetli bir düğüm ilâ- ve eden bu teşriki mesai senedi ni Mllet Vekillerinin yüksek tasvibine arzediyorum. (Âlkış- lar). Türkiye * Fransa beyanname- $i, koymuş olduğumuz beyanna” me metninin harfi harfine aynr dır. (Bravo sesleri). Büyük bir dava uğrunda giri- şilen mütekabil taahhütlerin, i ki devlet ve millet arasında tam bir itimat havası içinde aktedil: mesi ve bunun için de arada ma- ziden müdevver bazı pürüzle-| tin halledilmiş olması henmr bize ve hem Fransa hükümetine da- ha muvafık göründüğü -içindir ki bu beyannameyi, esasları tü Mayıs ayındanberi mukarrer ol masına rağmen, şimdi yüksek tasvibinize arzedebiliyorum. Menfaatlerimizin, hislerimiz” le müteradif olarak birçok nok talarda birleştiği Fransızlarla, artık en kuvvetli rabıtalar - bizi biribirimize bağlamış oluyor. (Alkışlar) Akdenizin iki ucunda aynı yulh gayesinin samimi hadimle- ri olan Türkiye ve Fransa, uzun bir kara hududunun bize bağla: dığı arazideki vaziyet itibariyle de biribirine yakım, biribirinin kuüvvetinden kuvvetlenen — iki teslimi de en geç 22 ; İngiltere hükümetiyle ka-| rarlaştırmış ve tatbik mevkiine | | vasıfları, Türk ordusunun kah- ramanlık destanları, (Alkışlar, jbravo sesleri), aynı idealimizin | ,, |/ .. hu gayeyi en seri birlme ile giriştiğimiz taahhütler, | |büyük kuvvetle ve büyük ramanlıkla hadimi olan Fransız milletinin — vasıfları yanmda, kışlar). Türkiyenin Fransa ile birleş- mesi, dünya sulhunun nefinedir ve-her türlü hasis menfaat ten Af olarak Hu tülhun muha> İfazasına yardımi edecektir (Al- |kışlar, bravo sesleri). Aziz arkadaşlar, Size, şimdi Türkiye * Fransa müşterek beyannamesini aynen okuyacak ve bu fırsattan istifa” de ederek beyannamenin ihtiva #i maddeleri hakiki mana ve mefhumlarında hülâsatan teşrih edeceğim. Bugün Pariste Fransa Hari- ciye Nazırı ile Büyük Elçimiz tarafından imza edilecek olan heyanname şudur: Beyannamenin metni *| — Türkiye ve Fransa hü- larında cceryan eden ve halen deyam etmekte bulunan müza- keerler, görüşlerindeki mutat birliği tebarüz ettirmiştir. 2 — İki devletin, kendi mil- $ emniyetleri nefine olarak kar” ulıklı taahhütleri tazammun ©- decek uzun müddetli nihai bir anlaşma aktetmeleri — takarrür etmiştir. 3 — Bu nihal anlaşmanın ak- dine intizaren, Türkiye hükü- meti ve Fransa hükümeti, vuku &ulacak bir tecavüz hareketinin Akdeniz mımtakasında bir har be saik olması halinde yekdiğe- riyl fil işbirliği yapmağa ve İyedüktidarlarında bulunan bü- İtün yardım ve müzahereti biri- ibirlerine göstermeğe hazır bur m Juklarını beyan ederler. 4 — Gerek beyanat ve gerek derpiş edilen anlaşma, hiş bir memleket aleyhine müteveccih değildir. Ancak lüzum tahak- kuk ettiği takdirde Türkiyeye ye Fransaya karşılıklı bir yar m ve müzaheret teminine mo' tuftur. 6 — Nihani anlaşmanm ik- mâalinden evvel karşılıklı - taah: hütlerin mevkii fiile geçmesini icap eltirecek şartların daha sa- rih bir surette tayini de dahil olmak üzere, bazı daha derin bir tetkike ihtiyaç göslterdiği her iki hükümetçe la emniyetin teessüsünü temin etmek lüzumunu dahi tasdik e- halindedirler. 7 — Şurası rak diğer hükümetlerle anlaş” malar akdetmesine mani de- gildir. Aziz arkadaşlar, birinci mad. siyasi vaziyetin aynı şekilde mu. hakeme neticesinde, — müşterek taahhütlere girilmek kararı ve . |rilmiş olduğunu ifade etmekle, 'Türkiye ve Fransa son zamanla. rın hâdisatında sulhü tehlikeye düşüren ve kendi emniyetlerine müteveccih inkişaflar gösteren manzaraları aynı — sulhseverlik mefküresi ve aynı korunma Va - zifesile muhakeme ettiklerini gös termektedirler, İkinci madde, bew |istihdaf ettiği hususlarda geçici bir teşriki mesaiyi değil, hakiki hedefin uzun vadeli bir birleşme- yakm bir âtide akit kararmı gös. teren bir hüklüm ifade ediyor. Bu münasebeletle arzetmek isterim ki, Türkiye ile İngiltere arasın. da olduğu gibi, Türkiye ile Fran. sa arasında kati ve nihaf anlaş. manım hazırlıkları süratle inkişaf etmekte ve bu vesikaların tan . zim ve ikmali kuvvel karibeye gelmiş bulunmaktadır. Beyarnmamenin üçüncü madde. si, feyizlerinden bütün sahildar. ların aynı veçhile istifade etme. lerini ideal bildiğimiz Akdeniz havzasında, taarruzdan doğabile. cek ihtilâfat için memleketin biribirine tam ve şamil bir şe . kilde yardım taahhütlerini ihti. va etmektedir. Demek oluyor ki arkadaşlar, Akdenizde doğabilecek tehlikeler ve orada kopması melhuz fırtına. lar Türkiye ile İngiltereyi alduğu gibi, İngilterenin müttelfikleri o. lan Türkiyo ile Fransayı da bir * |cephede yanyana görecektir. (Al, kışlar, bravo sesleri). Hayati menfaatlerimizin ve em iniyetimizin en mühim cenaht o. lan Akdeniz havzasında üç mil . letin teşriki mesaisi, sulhü ara . yan ve bir idealizmin, sulhü bul. İmasmma matuf, kuvvetli gayret . İlerinden başka bir şey değildir, Dördüncü madde, Türkiye — | İhum görüyoruz. yetinden, şu kubbe altmda şüp" Bvet arkadaşlar, bu beyanna . deceği taahhütler gibi, yalnız bi. setliği temaslar, biraz evvel ar. zetmiş olduğum gibi, faaliyetle devam etmekte ve bunlar Türki . ye — İngiltere anlaşmasının mes desinde iki memleket arasındaki |netlerini hazırladığı gibi, 'Türkiye görüş birliği ve mütalea edilen| — Fransa nihaf muahedesinin de aynı ruh ve mana dahilinde te. mellerini atmaktadır. Beyannamenin altmer maddesi, Türkiye emniyetinin yalnız Ak . denizden gelebilecek - tehlikelere karşı değil, bu emniyeti alâka . dar edecek mmtakaların kâffe . sinde belirmesi muhtemel tehdit. lere ve tehlikelera karşı siyaneti istilzam etmektedir. Muhterem arkadaşlar, Malümunuzdur ki, Türkiye em niyotinin bir cephesini kuvvetle tutan ve senelerdenberi feyizli se. merelerile sulh davasına büyük hizmetler etmiş olan Balkan mi - kümetleri, biribirleriyle sıkı bir| ge mündemiç olduğunu kabul Ve İsakı, son görüşmelerimizden bir |istişarede bulunmuşlardır. Ara-|tasbit eden ve katf muahedeyi 'kat daha itimat ve kuvvet bula . rak çıkmış ve bugüne kadar ol. duğu gibi, yarm de esaslı bir sulh unsuru o Vvazifesine de. vam etmek azmi katisini göster. mekte bulunmuştur. (Al Türkiye — Fransa müşterek beyannamesinin altıncı madde . sindeki hüküm bittabi Balkan misakının âkitlerine verdiği hu. kuk ve vezaif hiç bir veçhile ih. Iâl edecek mahiyette değildir. Balkan misakı, Türkiye — İn. giltere, Türkiye — Fransa anlaş maları ile tedahül göstermeksi . zin bütün istiklâlini muhafaza et. mekte ve ayrı bir sulh âmili ha. linde mevklini tutmaktadır. Beyannamedeki bu madde, her kesin anlamış olacağı veçhile, |Türkiye ile Fransanın, Türkiye ile İngiltere arasında olduğu gibi bu âkit ile gözetilen emniyet en. dişelerini ve hususi vaziyetlerini alâkadar ediyor. Yedinci madde, bir gaye etra. fırdla birleşen memleketlerimizin sulh mrntakasını tevsi etmekte serbest olacaklarını göstermekte- dir ki, bu da akdetmiş olduğumuz asistansın hangi yüksek ideale müstenit olduğunu bir kere daha isbat eder. Muhterem arkadaşlarım, Siyasetinin bütün inkişafları, meselelerin | Fransa asistansının hakiki ma .|milletin hakiki menfaatlerini dik- İnasını tebarüz ettiren bir mef .'k le İni teyakkuzla korumakta ramakta , memleketin em" | layoruz. Hakkı Süha GEZGİN mündemiç olan Türkiye Cumhu. riyeti hükümeti, millet vekilleri. "İsurette istihsal için müşaverelyarınki muahedelerin istihdaf e- ) nin yüksek direktifleri ve teşvik- kâr tasvipleriyle kendine vermiş mukarrerdir. ki,İzim emniyetimizi korumağa ma. |olduğunuz vazifeyi ifaya — çalış. müuhtemel taarruzları defetmek yukarda zikredilmiş olan hüküm tuftur ve hiç bir devletin aleyhi. | maktadır (Alkışlar). Bu vazifenin gayesi ile, biribirini ikmal ”d.'" İer iki hükümetin herhangi biri-jne mütevaceih bir mana bunlarda | bir eserini daha yüksek huzurunur iki azmi metanet sütunu Mm_ nin, sulhun takviyesindeki u-|mündemiç değildir. de dikilmiş bulunmaktadır (Ab| v e C L tizasından ola'| Beşinci maddenin mevzuu bat. za getirdim. Türkiye — Pransa müşterek beyannamesi hakkında açık reylerinizi kullanmanızı rica ederim, Başvekilin bravo sesleri ve sü- rekli alkışlar arasında barşılanan bu beyanatını mütcakip birçok hatipler söz lmışlar ve bu müza- kere sonunda açık teye müracaat edilerek beyanat 343 reyle mev" cudun ittifakiyle tasvip olunmuş. tür. Hariciye Vekilinin beyanatı Ankara, 23 (A.A.) B, M. Meclisi bugün Şemseddin Günal. tayın başkanlığında birbirini mü- teakip iki celse akteylemi: fik celsenin açılışını mütcakip reis, sözün Hariciye Vekiline ait olduğunu bildirmiş ve Hariciye Vekili kürsliye gelerek gu beya- natta bulunmuştur: Arkadaşlar, Gelecek haftanın - celselerinden birinde, Büyük Millet Meclisi, kendi tasdik ve tetkikine arzedi- lecek bir kanun lâyihasmı bula. caktır. Bu kanun lâyihası, bir an. laşma, bir protokol, bir zabıtna- me, iki lâyiha ve üç mektuptan İ- lhıret olacaktır. Bugün imza edil- | miş olan bütün bu vesikalar Ha. tay topraklarının Türk toprakla. rına kvuştuğunu gösteren senet- lerdir.,, Hariciye Vekilimizin bravo ses- leri ve şiddetli ve sürekli alkışlar" la karşılanan bu beyanatından sonra ruznameye geçilerek devlet denizyolları ile devlet limanları idarelerinin 1939 yılı onbirer ay. lik bütçelerine ait kanun lâyihala. rı müzakere ve kabul edilmiştir. Müteakiben — devlet memurları maaşatının tevhit ve teadülü hak- kındaki kanunun — müzakeresine devam edilerek geçen celsede ve- rilen temenni takrirleriyle encil. mene verilmiş olan ve buna naza. ran tadil edilerek Meclis beyeti umumiyesine arzedilen maddeleri ve kanunun dokuzuncu muvakkat maddesine kadar olan kısminr tas- vip eylemiş ve birinci celteye ni- hayet vermiştir. ” İtizar Yazımızım çokluğundan “Kara. |mazof Kardeşler”, “Saraşın Gile vercinler,, ve “Harman Sonü,, tefrikalarımızı dermedemedik. Ö. zür dileriz.