18 Mayıs 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

İşaretler: Bir nutkun iki prensibi Müssolini'nin Torino nutku mahiyet itibariyle sükün ve sulh davasma dayanmaktadır. Hitabet faaliyetine halkı da İiş- tirâk ettirmek suretiyle olduk- ça eümbüşlü sahneler arzeden bu konuşmada göze çarpan nok- ta Hitlerin 28 Nisan nutkunda tatbik ettiği usulü mihverin ö- bür ucunda da tahakkuk ettir- mesidir. Bu nutkun sulh ve süküna| verdiği kıymeti iki prehsipte hülâsa etmek mümkündür: I — Politik oyun; TI — Halkın hakikaten sulh ve sükün taraftarı olması! Sulh ve sükün taraftarlığının Mussolini'nin diliyle de tekrar edilmiş olması! Mihverin, Ruz- weltin mesajından ve demokrasi devletlerin kat'i ve ciddi hare- keto karar verdikleri günden- peri mütâarrız gözükmek iste- mesinden ileri gelmektedir. Çekoslovakyanın ve Arnavut> Yuğun işgalinden sonra dünyada #nanılan ve Avrupada bedif bir hakikat gibi telâkki edilen prensiplerin birdenbire kaybol- ması, dünya efkârrumumiyesin- de mihver aleyhine hissolunur bir antipati doğurdu. Çek hududuna kadar kendile- yine ram olan Propaganda mus- kesi Almanya hududu aşınca birdenbire düştü ve dünya; mihveri kendi anlattığının zıd- dmna bir halde gördü. İlk tesir, itimadım ortadan kalkması ol du. Yeniden dünyanım itimadını kazanmak, haklı ve mazlüm gö- mihverin Bunun için daha sulhcü mı- tuklar, daha mazlüm sesler işl- tirsek Hiç hayret etmemeliyiz. Çünkü Lâfonten'in hikâyele- rinden gafil bazı devletlerin dünyada yaşadıkları ihtimali hâlâ zihinleri kurcalamaktadır. Bunun içindir ki “silâh çekilme- den halledilecek meselelerden” ceşaretle olmasa bile gene bah: sediliyor. Silâh kullanımadan çözülecek düğümler ancak bay kalarına mazlüm bir çohroe ile vejtimat telkin ederek ve dos- tahle tazyikler yaparak temin| edilebilir. Bunun için mihverin $ki ucunda iki İsa profili asılır-| sahayret edilmemelidir. Mihyer bu eda ile küçük dev- tetleri hAJA, demokrat bloktan Aayırmaya muvaffak olacağımı sanmaktadır. Sörx güzeldir, fakat flil ondan daha kuvvetlidir. Kendilerini mazlüm ve tecavüze uğramış gi bi, gösterenler Çekoslovakyanın ve Arnavutluğun kendi cinsle- rinden olduğunn nasıl inkâr e- debilirler? Arnayvutluk, ve Çekoslovak- ya işgali devam ettikçe mazlüm rolüntün bir tiyatro kadar da te- siri olmıyacaktır. Çünkü bu id- din ile realite arasında sıtınada olduğu kadar bilo mantıki ra- brta yoktur. Emrivaki nasıl inkâr edilebi- Ne? İnkâr edilse bile buna kim imanır? Bu bakımdan mazlâüm rolünün ne dünya efkârmımu- miyesinde, ne de politik saha- da bir muvaffakıyet temin ct mesine imkân yoktur. Mussolini'nin natkunda sükü- neti birinci plüna almış olması- nın sebeplerini halkın harp - ve sulh temayüllerinde —aramalır dır. Bu nutkun dahıa çok müessir olduğuna şüphe yoktur. 'Bon hâdiseler gösterdi ki, kan akıtmadan, erkânı harbiyeler harekete geçmeden, milletler #llâha sarıtmadan yeni bir za- fer temini mümktün değildir. Ciddt bir harp ihtimali kar- şasında harbe karar verecekler, İhalde hazırlanan komple biletler İngiltereye ısmarla- nan vapurlar Firmalarla yeni bir mu- kavele imza ediliyor İngiltereye — ısmarlanacak on bir vapur hakkında şehrimizde bulunan İngiliz firmaları mümes. sili ile Haziranda işe başlıyacak Denizyolları umum müdürlüğü arasmda yeni bir mükavele imza. lanacaktır. Almanyaya ısmarla. nan ve önümüzdeki haziran a. yında 10 tanesinin gehrimize gel- miş olması lâzım gelen vapurlar. dan şimdiye kadar ancak dört gelmiştir. Diğer vapurla. rim teslim tarihleri hâlâ meçhul. dür, Evvelce yapılan mukaveleye göre 10 vapurdan miz tipi o. lanlar 18 şubat 988, 18 haziran 938, 18 teşrinlevvel 938 ve 1 a. Yustos 939 tarihlerinde Katrade- niz tipi olanların 1 eylül 938, 1 mart 939 ve bir haziran 939; Mar mara tipi olanların da 18 mart 938, 18 mayıs 938 ve 18 kânunu evvel 938 de teslim edilmeleri ka. rarlaşmıştı. Fakat hemen hepsi. nin tealim müddetleri gelip geçti. ği halde tam olarak yalnız üç Marmara tipi vapurlar limarumı. za da biran ev. vel teslimi için Alman şantiye- lerile temaslara geçilmiştir. ——— Kolonyacılar dün toplandı İnhisarların piyasaya ucuz ve iyi evsafta kolonya çıkarmağa karar vermesi üzerine dün ara. larında bir toplantr yapacak o - lan kolonyacılar sanayi birliğin. de toplanmışlar, aralarında ihza. | rf görüşmeler yaptıktan sonra çargamba gün Üumum? bir içtima yapmağa kürar vermişlerdir. — — Hisar plâjı için yeni tertip biletler Şirketi Hayriye Anadoluhisa . rmda yapılan plâj dolayısile komple biletler ihdas etmiştir. ! Banyo, vapur ve kabine dahil ol. mak üzere birinci mevki biletler Bebek iskelesinden plâja gidip gelme 27,5 ve diğer bütün iskele- terdn 38 kuruştur. Akgşam yemeği de dahil olduğu dö 95 kuruş Lesbit edilmiştir. viüklğ ni Harmanlar köyündeki cinayet Çatalcanın Harmanlar köü- yünde, geçen sene yapılan bir| sünnet düğününde Sabri adında bir genci başma taşla vurarak | ölmesine sebobiyet vermekten | maznun Ahmet Köse ve - Sabri,| yarnIş yatarken kendisin! lek-' melemekten suçlu Mehmedin a- ğır ceza mahkemesi tarafından görülen muhakemeleri dün biti- rilmiı, Ahmet Köso beş sene, Mehmedin bir sene müddetle hapis cezasına çaptırılmışlar- dır. ——— altın stoklarının bire elli, guda- nrn bire üç, ham maddenin bi- ve elliden daha fazla olarak de- mokratik cephede — olduğunu, ve harbin en modern - silâhlara rağmen gene piyadenin süngü- süne dayandığını Çin ve İspan- ya harplerinde ön modern silâh- lara rağmen harbin uzun sür- düğünü pekâlâ bilirler, Bu hakikati hor harpte felâ- ketten felâketo sürüklenmiş o lik etmiye insiyakları müzalt değildir. İtalyan efkârmımumiyesini yakmdan tanıyan Duüçe son nut- ku ile bu noktaya ustaca temas ediyor, SADRİ ERTEM |Jalındığı soruldu. | Şehir meclisi dün son celse- Bir yarala sini yaparak dağıldı Vali bir nutuk söyliyerek istanbul- lulara ve matbuata teşekkür etti Şehir Meclisi dün Vali ve Be- lediye Relsi Dr. Lütfi Kırdarın relaliğinde son celsesini yapa- rak dağıldı. Konservatuvar binası inşası için ayrılan tahsisatın 939 e- nest bütçesine devri uygun gö- rüldüğüne dâir bütçe encümeni mazbatası kabul edildi. Mağaza ve ticarethanelerde amudi şe- kilde asılan levhâların men'i muvafık görüldüğüne dalr en- elimen mazbatası tasvip edildi. Câmi ve şadırvanlara terkos suyu verilmesi için yapılması i- cap eden teslsent masrafıma ve hamamlara vorilecek suların üeretinde yapılması kabul edi- len tenzilâta dalr bütçe encü- meni mazbatası okundu. Her i- ki meselenin halli için makama salâhiyet verildi. Kadıköy halinin yeniden açıl- mast meselesi hakkında biltçe eneümeni mazbatası okundu Enecümaen halin açılması için büt çede bu send tahslsat koymaya imkân olmadığını bildiriyordu. Bu hususta tetkikat yapıl - mak ve gelecek sene icabı di - şünülmek lÜzere makama salâ - hiyet verildi. Teretli memur ve müstah- demler biriktirme ve yardım sandığı aldatından bir kısmı ile ikramiyeli tahvil alınması ka- bul edildi. Memba küları hakFindaki ta. limatname, okunup Kabul olun- dü, , Belediye sıhhat müdürü Or- mün memba sularının kaynak yerlerinde de sıhhi tesisat yap: tırılmak Üzere teşebbüse geçil- diğini, kısa bir zaman zarfın- da bu işin halledileceğini söy- ledi. Azalar; Kayışdağı, Çı diğer bazı su memba tidalliğinden ve pisliğinden şi- kâyet ettiler. Bu arada Haml- diye suyu hakkında nc tedbir Sıhhat mü- dürü, Şişlide ve Ortaküyde ol- mak üzere kapları yıkamak ve doldurmak Üzere iki mahal yap- nisan içtima devresini bugün bi tirmiş oluyoruz. Arkadaşlar; hatırlardadır ki, içtima devresini ilk olarak açar Ae€en mesalmizde gözönünde bu- lunduracağımız anaprensipleri, bir çalışma programı halinde arzetmiştim. Bilhassa bu maru- zatımda şehre Jâyık bir şekilde umran harcektlerini sıhhi, iktı sAdI ve içüma! sanhlarda beldi faaliyetler temin edebilmek Ü- zöre her şeyden önce gölir kay- naklarımızı tzyit ve tanzim et- mek ve bütçeye pek fazla bar Olmıyacak şekilde istikraz yor luyla topluca para temin etmek ve diğer taraftan da masrafla- rrmızda azam! tasarrufa riayot eylamek İcap ettiğin! tebarliz et- tirmiştim. Programımızın en mühim esaslarını tahakkuk et. tirmek yolunda bütün tedbirle- ri alıp bütçe ile ve muhtelif tek- liflerle bunları tevsik ederek takbikatına kısgmen geçmiş bu- Tunuyorüz, Gerek varidat, gerekse mas- raf bütçeelrini sunarkon de arzettiğim ve bilâharo muhte- yviyatının tetkiki osnasında da görüldüğü ve anlaşıldığı üzere ittihaz — ettiğimiz xarurl ve elddi tedbirlerle önümüzdeki sene varidatımızı hiç bir mü- kellefiyetin tezyidi cihetine git- meden bir buçuk milyon lira gi- SAa tem A e meette n A mayı taahhüt etmiş, ayrıca cuRm huriyet hükümetimizin yüksek yardımlariyle de istikraz süre- tiyle belediyeler bankasından beş'milyon lira temin etmiş bu- lunuyoruz. Bu arada geçenlerde gene bu kürsüden minnetle müj detediğim gibi tramvay, elekt rik, tünel idareleri gibi tama:- men beledi mahiyette olan üç *|müssseseyi de cümhuriyet Hü kümelimiz belediyeye terk — ve tedi etmek himayekârlığını güs- trmiş bulanayor. Her vesile İle bu büyük himayokârlığı tekrar tekrar anmayı ve bugün de gene huzurunuzda şükranla tek rarlamayı borç telâkki ederim, tırılacağını, buradan yalnız Sa-| pundan başka masraf bütçemi- kalarman gu alacağını, çeşmelerin |. , yırçok tertiplerinden de et halka moccan! olarak âaçık bu- tundurulacağını söyledi. Taksi otomobillerindeki renk Jorin fabrikadan geldikten son- ra İstanbulda değiştirilmesi yü- zünden birçok masraf olduğu ve bu değiştirme usulünün kaldı- rılması yolunda — otomobileller gemiyetinin dileği uygun görül düğüne dalr mülkiye encümenti mazbatası okundu. Taksilerin etrafındaki dama- lr çizgilerin kaldırılmasını iste- 'yen Azalar oldu. Bunun idari mnoktadan mahzuru olduğu gibi hüususilerle taksileri biribirin - den ayırabilmek için kalması - min lüzumlu olduğu cevabı ve rildi. Neticede renklerin yek - narak olmak mecburiyeti kal - babr mucibesinde tafsilen izah edildiği üÜzere mühim tasar ruflar temin etmiş ve bütün bunları güzel şehrimizin imarı- na, sıhhi, iktrsadi, içtimat ve terbiyevi Ihtiyaçlarına karşılık ittihaz etmiş bulunuyoruz. Epeyoe uzun bir zaman için içtimalarımıza nihayet verirken gerek bütçemizin, gerekse diğer tekliflerimizin tetkiki eanasın- da sayın heyetinizin gösterdiği hassasiyet lersatımıza müzaha- ret ve Irşatkâr yardımları da teşekkür ve minnetle yadetme yi gene büylük bir vazife bilirim. Bu laymetli müzaharet ve mu- avenetleriniz ve tacsslis cden gok ahenkli meaai birliği karşi ma dava- sı neticelendi Hüseyin Çengel 12 sene- ye mahküm oldu Höseyin Çengel adında elli beşlik bir bakkal, geçen sena tanıdığı Fatma Aliye adında bir kadını, beraber kaldıkları ge- eenin sabahında gitmek isteyin- ce tabancasını çekerek vurmuş, 15 gün Işine mani olacak şekil- de yaralamıştı. Hüseyin Çen gel vakayı mütcakıp yakalan- mış, muühakemesi sırasında da tahliye olunmuştu. Suçlu tahliye olunur olunmaz doğruca Fatma Aliyenin Arna- vütköyündeki! evine gltmiş, ka- dinin — davasından — vyazgeçerek kendisi ile beraber gelmesini söylemiş, fakat Fatma Aliye reddedince gene tabancasmn sarılarak can havliyle kaçmağa savaşan kadının arkasından beş altı el atarak gene 15 günde İyi olacak şekilde yaralamıştı. Hüseyin Çengel bu kadarla da kalmamış, karşısına çıkan Fetbiye adında bir gönç kıza da korkutmak maksadiyloe ateş et- miş, sonra kendisini denize at- mıştır. Movkuf olarak ağır cezada muhakemezsi görülen Hüseyin Çengelin dün kararı bildirilmiş- tir. Mahkeme maznunun suçu- nu sabit görmüş, Fatma Aliyeyi birinci yaralaması için 1 ay 5 güne, İkinci yaralaması için de 12 geneye ve Fethiyeyi de kör- kutmaktan 3 gün hapse mah- küm etmiştir. Cezalar İçtima edilince müddet 12 sene 18 gün ağır hapis etmiş ve suçlu ayrı- ea müebbeden amme hizmetle- de mahcüriyet altında bulun- | mağa mahküm edilmiştir. Perşemb. ncnmenn 18 MAYIS | 19 MAYIS 28 Rebiül'er. 28 Reblül'er MELLN 14 huti (2L18 ':.ıı çarken ümlit ederim ki sözleri. mizden #iyade esaerlerimizin mü cessem belâğati bu vaad ve ta: ahhütlerimizin — tahakkukunu müjdeliyecektir. Ne mutlu bizlere ki yapıcı ve başarıcı cumhuriyet hükümeti:- mizin kıymetli yardırm ve müza- haretine mazhar ve çok münev- ver kültürlü halkrmızın ve kıy- metli matbuatımızın irşatların: dan, fikirlerinden bihakkın İsti- fade etmek bahtiyarlığına nall olarak çalışmak imkânlarına, malikiz, Müteakıp deyreleri de memleekt ve şehir için çok ha- yırlı olarak açmak temennisiy- | le alkışlanan bu nu- |tuktan sonro âzadan Cemalettin dırıldı. Ancak Bardür'lerin kll-ğ sında biz de sayin heyetinize Ve | pAdı) çaliya fartr gayretinden masına karar verildi. İskelelerde muayyen araba ların sureti kayıt ve teselli ma - selesinin makam tarafından ye- niden tetkikine lüzum görüldü Adaları güzelleştirme cemiyeti- ne beç sene müddetle ve kira İle bir arsa verilmesi, kabul eğil- di. Bundan sonra Vall ve Beledi- ye Rols! kapanış nutkunu oku- du: "Çok deeğri! arkadaşlarım; İstanbul umumt moeclisinin | mize kargı verdiğimiz dölayısiyle deeğrli hemşerileri sözleri filliyat Bahasında da İmkânın son haddi içinde tecelli ettirme- İye bütün kuvvetimizle çalışma- ya başladık, Ayar hızla bu mesaimize de- vam edeceğimiz şüphesizdir. Yılmıyacak ve gevşemiyecek ça- lrşma küdretimizle bütün tasav- vur ve teşebbüslerimizde sonu- na kadar muvaffak olacağımıza da sarsılmaz iman taşıyoruz. Önümüzdeki kış devresini a- dolayı teşekkür etti. Bütün âza- nın kendisine dalma müzaharet edeceğini söyliyerek mesaleinde muvaffakıyet diledi, Soön celeenin hemen hazırla- nan zaptı okundu. Refik Ahmet Sovorgil devre esnasında ve soti celsade zaptı süratle tanzim e |den zabıt ve muamelât şubesi eli Zühtü Çubukçuoğlu ile arka- daşlarına meclis namına teşek- kür edilmesini teklif ederek ka- bul olundu. Müteakıben celseye nihayet vorildi, CAMS tipindeki tayyareleri ancak Transatlantik hava f . seferleri — | 10 tonluk yeni sefineler” yapılıyor Son senelerde Avrupa ile Amt” rika arasında transatlantik havf seferleri vücuda getirmek için bir çok Avrupa- devletleri muasrami plânlar ve projeler vücuda getir” mişlerdir. Hattâ bazı devletler bi hat için birçok büyük deniz tay” yareleri yapımn şlardır. Yankee Klipper isminde Amerl- 1 ikan transatlantik deniz uyyu'i' l nin Atlat Okyanusunu muvaffaki" yetli bir uçuşla aştığını biliyorsu: Nuz. Amerikalıların, her biri 40 tar” luk olmak üzere 6 tane büyük de“ niz tayyareleri vardır. İngiltere- nin her biri 17 ile 30 ton arasındk değişen 12 kadar deniz tayyareti vardır. Keza Fransanın 1928 mü deli 40 tonluk iki deniz tayyal mevcuttur. Fakat Fransıtlar tonlük diğer bir tayyare daba yü” pacaklardır; bu tayyereye son dt rece sürat kazandırmak — için icâP eden teknik tertibat almacaktır- Bundan başka Fransız havacılığ? 1942 de her biri 60 ton olmak Ü* zere Üüç transatlântik tar daha yapacaktır. Hollandalılar ise 100 tonluk muazzam bir transatlantik denif tayyaresi yapmağa başlamışlardı" Bu tayyare 6İ yolcu taşıyacak kir biliyettedir. Halbuki Fransızların 40 tonluk 1940 da 40 20 yolcu götürebiliyor. Boeing t — pindeki Amerikan tayyaresi is€ ancak 35 yolcu taşıyabiliyor. BU muazzam — Hollanha - tayyaresi * aydanberi inşa halindedir. 1941 d€ havalanacaktır. Tayyarenin B çift snadileli alasaldrn d İ | "İnönü vapurun- daki yangın Dün bazı şahitlerin ifar delerine müracaat edil Bir müddet evvel Bodrum |P manında ambarı ve içindeki el yaları yanan İnönü vapurunuf süvarisi Osman Kaptan, ikli |kaptanı Süreyya, mülâzim kaf” İtan Şevket ve ambar memurü İEsat tedbirsizlik ve dikkatsif İlikle vapurun 9 numaralı ambi” 'rında yangın çıkmatına sebebl yet vermekten Bodrum - aslift ceza mahkemesi tarafından mü” hakeme altına alınmışlardır. Muhakemenin devamı — mırâ” sında vakayı müterkıp İstanbiü” la gelen bazı şahitlerin malü” matlarına müracaat lüzumlu &Ü” rülmüş ve mahkeme tarafındâ/ bura asliye birinci cezasına tW limat gönderilerek 28 şahidin F fadelerinin alınması istenilmif tir. Mahkeme dün şahitlerden 1? tanesinin ifadesini almıştır. $8 hitlerden ambar memuru Muf tafa şunları söylemiştir: — Ambardan oşya nakli !? meşgukdük. Birdenbire oşya 97 ğinlar( arasından alevler çıkt Süratle otfafa yayıldı. Mazn! olarak isimleri geçenler y söndürmek için ellerinden gel diği kadar çalıştılar. Yangil | gün devam ettikten sonra İf yenin de müdahalesi ile söndü” rülebildi, Ateşin neden çıktığ bilmiyorum.” Şahitlerin ifadeleri dün BĞ rum asliye mahkemesine derilmiştir. izmir Üzüm Kurumu İzmirde üzüm ihracile mest' olan Üzüm kurumunun tastiyeti meyva ihracatı ve rin birleştirilmesiişiyle koopef” birliği meşgul olacaktır.